A
r7$-
V
aangezicht in al wat hij spreekt, dringt tot het
hart, van hem. wil men alles gezegd zijn, want
wat hij zegt, weet men dat uit het hart komt, en
al dadeljjk was dan ook de geheelo schare aan
zijn lippen geboeid, toen bij zich zelf voorstelde,
niet als feestredenaar, maar als de persoon, die in
oone feestelijke stemming een ernstig en niet min
der hartoljjk woord spreken wilde; Het overigden
der Koningin had hem aanleiding gegeven tot de
keuze van zjju onderwerp. Dat overlijden; immers
had het volk doen denken aan den dood, maar
had ook de gedachte gevestigd op het leven,
hoe kan het anders dan dat dood en leven door
hem op dit feest het eerst ter sprake gebracht moesten
worden. Wjj volgen den redenaar niet in 'zijn gö-
1 dachten gang, die hij soms naïef, soms boog ern
stig openbaarde, maar een paar staaltjes willen wij
znededeelen. Een Christelijk, huis noemt men een
Doorluchtig Huis en terecht, want wat daarin voor
viel, was aan iedereen.het moge dikwijls minder
juist zgn bekend, en de redonaar whs blijde niet
in zulk een doorluchtig huis te wonen; hinderlijk
zon betjiem wezen en moet het ook voor de leden
Vftn^lr^prstengeslacht zijn, dat men in de nieuws
bladen tot zelfs dé kleinste bizondërheden uit het
hiföme leven der overledene Vorstin en van de da
gen van haar overigden en daarna, uit dat van hare
verwanten wist mede té deelen. In der ooi-zaak der
verhindering van ds. Cohen Stnart het bijwonen
der vergadering van afgevaardigden, der verschillen
de profestantsohe kerkgenootschappen te Edinburg—
vond hg aanleiding om tot christelgk leven op te
wekken, waartoe hot zendingsfees.t mede een.geschikt
middel was. Men moet ds. de Graaff gehoord en
gezien hebben, om zjjne toespraak op den rechten
prgs te schatten; zjjne persoonlijkheid zet kracht
bjjaau zgne woorden; zijn eenvoudige manier^van
medédeelen maakt zgne hoorders ontvankelgk voor
het door hem gesprokene; zgne hartelgkheid doet
het gehoorde bin vend zgn.
Wg wetpn, dat da, de Graaff niet gediend is
met lofspraak; hjj^ houdt er niet van om door de
menschen geprezen te worden, maar toch moeten
wg verklaren, dat de hulde, die de heer Wolbers
uit Utrecht, welke weldra de spreekbeurt op plaats
no. 8' vervulde, aan da. de Graaff bracht, wel
gemeend en hoogst verdiend was, toen, bij zeidö,
dat het zeer moeielgk was, om na diens rede het
eerst te moeten optreden, daar geene rede bjj diens
sohoone woorden kon balen.
Staatkunde en Godsdienst was het onderwerp dat
de heer Wolbers behandelde en dat hem gelegen
heid schonk, om zgne denkbeelden over de nood
zakelijke politiek voor ons Vaderland te uiten.
Met aanhaling der voorbeelden yan verscheidene
staten uit het Oude Verbond, die door de ongods
dienstigheid der volken en bestuurder^, niettegen
staande zg eens gebloeid en kostbare bronnen van
bestaan hadden, waren te niet gegaan, gaf de spre
ker eene bondige schets van wat' hg noodig achtte
om een staat in waarheid aan zgne roeping te
doen beantwoorden. Hij deed dit met vrijmoedig
heid' op dit feeat en van deze plaatawant het
gebied der zending behoort „zich niet te bepalen
tot de bekeering der heidenen^maar moet het eerst
van ons zei ven uitgaan. Wafr kan nu nader ons
aan het'hart liggen als' het wejZgn van don Staat
waarin wjj wonen, als de bloei van het land dat'
onze wieg gedragen.,.heeft. Dat welzjjn, die bloei
kunnen alleen 'bevorderd eg verkregen worden door
eene godsdienstige staatkunde te. volgen. De gods
dienst moet het fondament zjjn waarop alle staats
instellingen worden gebouwd; de godsdienst moet
alles doortrekken, evenals de zuurdeeBem het brood
de godsdienst mopt^spreken uit alle wetten en
Yoorsohriiteii^^die voor do- instandhouding van het
staatsgebouw worden uitgevaardigd, ills zulk een
staatkunde ook in Nederland gevolgd wordt, dan
zal het Nederlandsche volk op nieuw toonen, waar
dige afstammelingen te zijn, van hen, die onder
Willem don Zwjjge* voor godsdienst hun goed en
leyen hebben opgeofferd en door godsdienst ^en
kleinen staat tot een .machtigen staat hebben ge
maakt.
Was alzoo staatkunde gegrond op godsdienst
hot onderwerp dat op spreekplaats no. 8. de aan
dacht boeide, ds. Smeding van Haarlem behan
delde op spreekplaats no. 2 een evengewichtig on
derwerp. De kinderen te leoren, hun verstand
to ontwikkelen, door wetensohap hen te vormen
tot nuttige on .bruikbare burgers van den staat,
ziedaar do taak; 4ie do ouders en de onder
wijzers is opgedragen, maar dit te willen doen
zonder Cbristolgken grondslag is onmogeljjk. Wie
niet het öhri.Bteijjk onderwijs wil, moge moenen,
vruchten to zullen inzamelen, na oon korte poos
zal het bljjkon, dat ao vruchten geen stand kou
don. Hot woord van don Hoer, oena zoo wjjBseljjk
gesproken, word maar ui to voel verzuimd. M^n
voordo de kinderen niot moor haar Jezusmen werk
te moest en alleen op do ontwikkeling van het ver-
stand en liet het hart er buiten. En toch, zal dé
natie in waarheid gesticht, opgebouwd, versterkt en
tot welvaart gebracht worden, dan moet het chris
tendom in het onderwijs opgaan en wederkeerig het
onderwijs tot het christendom voerèn. Pe^k.iemen-
in de harten der jeugdigen gelegd, zullen dan tot
frissche boomen worden, en deze zullen hunne scha
duwen geven ter. beschutting tegen hot ongeloof en
de kracht der zonde. Christelgk onderwijs geeft,
hoop voor de toekoinst met christelgk onderwijs
blijft de toekomst helder, zonder christelijk onderwijB,
is zij donker én kan nimmer de dageraad van ware
kennis komen, en dus nog minder de middag van
ware verlichting. Verlichting door christelgk on
derwijs, voert tot rust, tot zaligheid,, verlichting
zonder christelgk onderwijs, wérkt' onrust, geen
vertrouwen, voert tot ongeloof, niet tot geluk.De
spreker besloot met 'een krachtig woord van opwek
king tot ondersteuning van bet christelijk onderwijs.
Wordt vervolgd
BINNENLAND.
Gobs, 5 Juli 1877.
De aftredende leden der Gedep. Staten, dezer
provincie de bh. van der Bilt, Fokker, Snoeck Hur-
gronje, Buteuxen^'t buitengewoon lid de heer Vis,
zijn allen in de Staten vergadering van gister
herkozen.
Gedeputeerde Staten van Zeeland zullen in de
aanstaande vergadering der Provinciale Staten het
voorstel doen, om voor het volgende dienstjaar, de
"opeenten der grondbelasting, zoowel voor de gebouw
de als voor de ongebouwde eigendommen, van 30
tot 32, en die der personele belasting van 22 tot 24
to verhoogen. Tot in 1871 waren voor beide be
lastingen die Provinciale heffingen niet hoogor dan
10 opcenten.
Onder directie,van den heer J. M. Erkenberg,
binnenvader in het oude mannen- en vrouweuhuis te
Middelburg, kwamen jl. Dinsdag morgen omstreeks
half elf de verpleegden 44 in getal deze stad
een bezoek brengen.
Na in het Cafó Hartman eenige ververschingen ge
bruikt en een kjjkje in de stad genomen te hebben,
zgn ze des namiddags doorgereden naar Wemel-
dinge.
Gisteren avond bad alhier een ongeval plaats dat
gelukkig afliep.Het rijtuig van J. Kloosterman van
Heinkenazand, kwam in-de 's Heer Hendrikskinde-
renstraat aanrjjden-en stootte zoo zeer tegen een paal;
dat de achteras van het voertuig brak. Daar het
"paard gelukkig bleef stil staan, liep dit zonder
persoonlijke ongelukken af.
Gister viel in het in aanbouw zjjnde gast
huis alhier, de opperman A. Krabbedoor dien hij mis-
trapte, door een zoogenaamde lantaarn naarbene
den, ten gevolge waarvan bjj hevig bloedend werd
opgenomen en geneeskundige hulp verleend.
Omtrent 4.500 personen bezóchten gistor het
Zendingsfeest té Kloetingo.
Bjj Kloetinge viel gister middag een kmd uit
een rjjtuig van P. F., dat in vollen draf reed, door
dien het portier openging, ten gevolge waarvan het
wiel over zijn .beentje ging. Eerst ha een hevig
geroep van de wandelaars tot den voerman, bemerk
te. deze, dat hij zgn kind was verloren, dat ernstig
gokneusd door .hom .werd opgenomen.
De jongeling F. JanBe, van Schore, heoft evep
als in het vorige jaar, behalve eene eervolle vermel
ding voor de Afdeeling. Stelkunst, oolr nu wederom'
oen prga behaald voor het vak Meetkunst, afgegeven
door het Bestuur der Rötterd. Academie.
Ih navolging van Wolfaartsdijk, zijn ook uit
'b Heer Aiendskérke, Heihkenszand on 'sHeerenhoek
adressen opgezonden, als eene belangstellende po
ging tot behoud der reisgelegenheid langs don Wol-
faartdjjkschen steiger, als voor de gomeenton in wos-
teljjk Znid-Beveland, veire te verkiezen boven die
langs hot Catsche veer.
Naaivm'en bericht zijn bjj het dopar. van oor
log in bewerking wetsvoordraohten, strekkondo tot,
gedeeltelijke herziening zoowol van 't criminool wet
boek voor het krjjgsvolk te land als van het reg.
van krjjgstucht voor het krjjgsvolk. te land.
Te Ylissingon is de heer Fret, een verdien
stelijk hoofdonderwjjzer, des morgens nadat zjjn.
eohtgonooto was opgestaan, dood in zjjn bod ge
vonden. De vrouw ontdekte dit toen zjj hour man
wilde wekkon. Zjj bljjft mot kinderen achter.
- Door den heer J, de Decker Gz. is, naar
men vorneemt, höogonberoep aangoteêkend van hot
door do reohtbank to Rotterdam togen hom gower
zen vonnis.
- Aan do gomoento Hulst wordt oon ovor 5
laar to verdoelen vjjksBubëidio gosobonkon, voor
bot onder toezicht van don heer Cuypore in Go-
thisohon stjjl weer opbouwen van don yoor 10
maanden door den bliksem getroffen en gedeeltelijk
afgebrahden toren.
Dezer dagen heeft zich te Breda een kadet
in hét kadettenkamp door middel van een ka
rabijn van het- leven beroofd. v
Met 2 extra-treinen zgn 2000 personen" van
Utrecht naar het zendingsfeest té Middacbten ver
trokken. i
Uit Nieuwediep meldt men van 2 Juli:
Heden morgen sprong een bootsman van Zr. Ms,"
fregat Everteen, die van verlof terugkeerde, ter hoogte
van de. Koegrasbrug uit den waggon van den
spoortrein. Zoodra de trein hier: aankwam, jjlde
de stationschef, na bekomen bericht, met een lo
comotief en bagagewagen naar de plaats, waar de
man was bljjven liggen. Men vondt hem buiten
kennis en zwaar bloedende. Zoo spoedig mogelijk
keerde men naar hier terug en" werd geneeskun
dige hulp ingeroepen. Later werd de zwaar ver
wonde naar hetmarine-hospitaal gevoerd. Men
zegt, dat de bootsman zich bevreesd maakte voor
straf, omdat hij te laat van verlof was terugge
keerd.
De patroonB der beide jjzergieterjjen te Zwolle
hebben sedert jaren eene goede bepaling gemaakt
tegenover hun werkvolk. Wanneer een of meer
knechten óf worden weggestuurd óf wegbljjven
van de fabriek A. dan mag B. dié menschen geen
werk geven, ook omgekeerd. Hierop bestaat een
vast reglement en de bepaling werkt uitmuntend.
In geljjken geest hebben dezer dagen meest alle
bazen op bouwkundig bebied een besluit genomen;
waardoor de werkstakingen zullen verminderen en
de bazen meer vertrouwen kunnen stellen in han
werkvolk. Dit besluit houdt in, dat aan geen man
werk zal Worden gegeven, als- hjj niet voorzien is 6
van een behoorlijken ontslagbrief van zijn laatsten
patroon, waarin de redenon van vertrek zjjn aan
geduid. Wenscheljjk ware het, dat zulk eene be
paling algemeen ware, dan zon zeer zeker het ge
halte van het werkvolk aanmerkeljjk verbeteren en
de werkgeyors zouden wat meer te zeggen hebben.
Eon Goudsche pjjponfabriekant had op zgne
pjjpen een paar letters laten plaatsen. De kan
tonrechter achtto dit strijdig ,met het reglement
'op de fabrieksmerken en veroordeelde,den fabri- -
kant tot eene geldboete. In hooger beroep heeft
de arr.-rechtbank te Rotterdam dezen vrjjgeBpro-
ken, ómdat do letters op den "kop van de pjjp,
niet op de hiel stonden. Dit laatste wordt name-
ljjq alleen als fabrieksmerk beschouwd.
Jl. Zaterdag geraakte te Oude-Wetering (gem.
Alkemade) een knaapje van 7 jaar, zich vóór^ de
ouderlijke woning met hengelen vermakende, in de
Wetering en schoot terstond zoover van den oever,
dat eene te hulp gesnelde vrouw hem niet meer
met een stok bereiken kan. Op haar hulpgeroep
komt de vijftienjarige zuster van den knaap naar
voren, en ziet nanweljjks het gevaar waarin zioh
haar broertje bevindt of zjj springt hem onmiddel
lijk na. Gelukkig dat er twee mannen opdaagden
die te water sprongen en wien het gelukte het
moedige meisje, dat evenals het kind reeds begon
te zinken, van den dood te redden.
Uit Almkerk schrijft men het volgende omtrent
eene ramp,- die defco plaats getroffen heeft:
Niet alleen do kom van het dorp Almkork, maar
ook Emmikhoven, welke beidé gemeenten dicht
aan elkander grenzen, is voor een gedeelte door
oen vroeselijken brand - jl. Zaterdag -verwoest. Nu
"eerst is hot mogeljjk, de uitgebreidheid dier ramp
te overzien. In. de kom van Almkerk zjjn 15'mee-
rendeels flinke gebouwen met 7 groote schuren en
eonige mindero gebouwen, en onder Emmikhoven
'14 grootero en kleinere gebouwen in do aach ge
logd. Binnen één uur fcjjda waren al deze peroeelen
een prooi der vlammen. Van hot begin van het
dorp tot aan de kerk 'der Hervormde gemeente
zjjn slechts 7, woningen behouden, dewjjl do wind
do vlammen en vuurvonken rechtuit van de nog
gespaarde, gebouwen afatuwde. In de Kruisstraat
•zjjn drie kleine woningen op merkwaardige wjjze
voor de vlamtnon bewaard gebleven. De schade is
nog niet te berokenqn. De ineèsto gebouwen zjjn -
voor zeer lage sommen verzekerd, zoodat zjj nau
welijks voor bot dubbele van bot verzekerde kun
nen herbouwd worden.
Daarenboven hadden velen nog oon aanzienljjken
voorraad granen, vlas enz., welke in het geheel
niet goaBSuroord. was.' Er ia woinig gered, daar
do vlammen mot oen ongelooflijke snelheid van
hot eene naar hot andere gebouw ovorsloe-
fon. Enkelen bobbon lofcfcorijjk niets kunnen red
en, zoodat zjj van allés beroofd zjjn. Do brand
spuiten van Emmikhoven en Dussou, laterook die
van Woudriohem, hebben beproefd nog oonigo ge
bouwen tp rodden, «'och de toegangen waren ver
sperd, en do bitto kfas op sommigo plaatsen te
ondragelijk om zelfs in do verte ue brandende go-
