Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- en Noord-Bevelaud.
-
JNo. 78.
6 October 1*70.
Elfde Jaargau"
Wouw;...-...
Berg: op Z.
IWodnsdr...
♦Rilland.,.,
1 Krabbend.
9,10 11,55 8,20 6,50 8,50
9,20.12,6 5.38
9,80 12,20 3,42 -
9.89 12,30
9,63 12.46
9,59 12,63
«jIKjuiningen 10,14 1,5
/*yiake
IBjezelinge.. -
JGoes.-
I'fiH.Arehds -
lArnemuid.
f Middelb. 8
yiifising. 8,10
10,19 1,11
10,30 1,22
i0,41 1,83
10,49 1,41
11,6 1,58
11,12 2,4 -
11,17 2,7
11,25 2,15
7,7 0,10j -
9,19 "- -
- 9,33 -
9,89 -
9,49
9,54 -
10,5 -
7,4710,16 -
10,24 -
10,41
8,8 10 47 -
5,-8,1210,52
5,10 8,20 11,
•Aan de» halten.wordt a^eén gestopt,'. Wanneer Wou'
daarreirieérs worden opgetfómenof uitarélaten. Soosend.A ,8,40
Vlissing.v 6,15 7,80 9,30 12,4? 4,40
ffiddelb.; .-W 8,88 12.53 4,50
Arnémnid. 0,85
'ïH.Arends 6,51
Goes—..... 7,2
Biezelinge. 7,15
•Vlake 7,23
Krniniagen 7,29
Krabbend,.^ 7,40
•Rilland 7.47
:*VV ,;;Oadr
ïïérg. V-. 8,17
5,30 6,10 8,45
5,38 6,20 8,55
9,
9,7
9,80
9,40 12,57
5,42
-T- 1,4
5,49
1,19
6,4
10,2 1,29
6,15
1,40
6,27
1,47
6,34
1,57
6,39
2,7
6,49
2,13
6,55
•A_.,
2,27
—>7,14
10,46 2,40
4,17 7,28
2,52
-- 4,29 7,42
11,2 3,1
4,40 7,58
'Deze Courant ve» jcbijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des Maahdejfitd-pondehta?* Prijs "K kw«r«aa» 0 85.fr; p. Afzonderlik
- - "Ven vignetten naar plaalsruiriittv Geboorte-.'hnwelijkb—ru.doadbieTicbtrn'van 15 regels 5
Afzonderlijke Nommers 6 et.
50 cent.
Prijs der AdvertentienIO ct. per'regel; groote lettors en v w ..-•••
Alle Stukken.<le redactie betreffende.'gejievp men minstens dair. vtór;de- jiitgate franco toe te .«nit denUlt-arëvej a.c. de jonge sjz. xe Goes.
Advertentiën Voor dit Blad worden aangenomen voor Frankrijk, Beljj ie, Dnitachland, Kil (tel and en-OosVnvijk. door G- L. PAUBE Co., 31 bis Rnedn Fanbonrg, Montmartr te Parijs.-
POSTERIJEN.
y. Staat van brieven, geadresseerd aan onbekenden»
over de maanden Juli, Augustus en September 1876»
ten postkantore Goes.
Verzonden geweest naar
NOORD-AMERIKA.
Van de Hulpkantoren
ll'oassELE.
1. Pi Semeijn, te Falmouth.
's'Heer Aken dskerke.
2» J. van Dijkte Kalamazoo.
Nieuwdórp.
3. J. van Dijke, te Kalamazoo.
Wiss'ekebke.
4. W. Wisse, te Milwaukee.
Wemeldinge.
5. A. de- Klerk, te Allegan.
WoLFAARTSDÏJK.
6. C. van der Mei, te Miohigan.
BELGIE.
1. A. van der Straaten, te Antwerpen.
'2. Mej. Timmerman Pieters,
3.. C. Modern,. te St. Nicolaas.
Van de Hulpkantoren
's Heer Hendrikskindbren.
4. Johanna Dedecet-, te Antwerpen (2 stuks).
Kapelle.
5. Tanne Leinketis.te Antwerpen.
Kloeïinge.
6. W. de Graaff, te Antwerpen.
Wemeldinge.
7. P.- de Boer, te Goud.
DUITSCHL AND.
Van het Hulpkantoor
Heinkenszand.
1* A. J. van Citters, te Feldburg.
ENGELAND.
Van het Hulpkantoor:
KlobtingEj
1 Mevr. O. F. Wamsinck, te Woolwich.
FRANKRIJK.
Van het Hulpkantoor:
Yebseke.
1.- tT. Rice, te Parijs.
VRIJHEID, GELIJKHEID EN BROEDERSCHAP.
Jaren achtereen reeds werd Nederland, dat in
vroegere eeuwen slechts door eendracht tot macht
kon komen, door de'onderwijskwestie in -twee
kampen verdeeld. Jaren achtereen leeds klaagt
een deel der natie in Nederland, dat in vroe
gere eeuWen beroemd was door zijn waren vrij
heidszin, voor zijne eerbiediging van ieders over
tuiging - ziqh over miskenning en verdrukking
door het andere deel, zondergehoor te
krjjgen. Is het wondér'dat dit verongelijkte deel
der natie,^gedachtig aan de-offers, gebracht maar
ook aap hunne
jjoorvaderen, die, vertrouwende op hun goed
reöht^'niet terhgd^insdtln vóór4den meest önge-
lfjkèn- strijd-fflèzrj ''volhielden, totdat dé' zege
verkregen .was, is hetj. wonder, vragen wij, dat
het verongelijkte déél' der natie in Nederland
ook nu niets ophield, recht te vragen? -
Enijtodh.KiiIK 1. A_I_ .-,i ai_i k
»jl]jj]|c jöok, wer,d die^ jbjjllijke
naag steeds mèt onlleusonhpid bêantwoorcb Wie
ïfföt' olindéllngs''gbedk'eurdè ffe règplirig
van het onderwijs zooals het was, werd üiï^e»-
kreteh ölsj'epü^' die élke ontwikkeling van de
natte stelselmatigwilde '.tegenwerken, Men
•sónioeuwde bot1 rils 'hëUigsohonnis uit', wanneer
iemand den moed had de toepassing der school
wet van 1857 als niet: volmaakt te beschouwen.
En nu zijn SjJ eerimaal de bakens ver
zet.. De grootste voorstanders van voor een
paar jaren,- krijten diezelfde wet thans uit als
ten eenenmale onvoldoende, 'Het «anathema»
wordt thans uitgeroepen over het afgodsbeeld,
waarvoor men twee jaar geleden niet genoeg
«hozanna's» kon aanheffen. Toen.: was. het.:, «wee
hem» die de schendende hand durft uitste
ken haar de wet van 1857; nu is het; vóór
alles, wijziging diè£ wet.
Ware die onverwachte aandrang het gevolg,
eener erkenning der rechtmatige grieven van
het miskende deel der natie,; ieder in waarheid
vrijheidlievende zou er zich over verheugen.
'Maar helaas, niet dit is de oorzaak der veran
dering. Ofschoon hét .geenzins nit den aard
der. zaak behoefde wanneer slechts aan al--
leh dezelfde rechten, aan allöff" gelijkheid werd
toegekend ontaardde de schoolkwestie meer
en meer in. een partijstrijd, die geruimen tijd
reeds de inwendige kracht van ons vaderland
dreigt te verlammen. Daarom zou hij, die een
einde aan dien strijd maakte, den dank van
alle weidenkenden verdienen.
Mr. Heemskerk zal,- zooals men weet, eene
krachtige poghig daartoe wagen. Reeds werd
het gerucht Verbreid dat het ontwerp der wij-
ziging was ingediend hij den Raad van State,
Met grond zou men nu meenêri te inogen ^ver
wachten, dat alle weidenkenden hem zonden sten-
•nen om den'twistappel te verwijderen van den
vaderlandschen bodem. Vooral zou men dit
verwachten van de zich noemende «liberalen»,
nu gebleken is hoe zij ook hierin, blijkens het
voorstel van hun' vaandrig Moensbuiten machte
zijn eene regeling tot stand te brengen, waarin
de beide hoofdrichtingen kunnen berusten.
Niets daarvan. Moet de zenuwachtige spoed,
waar zij op aandringen reeds het vermoeden
doen ontstaan, dat het voor hen slechts eene
poging is, om zoo mogelijk mr. Heemskerk te
doen vallen, dit blijkt ten volle, waar men, met
bekommering voor allen wien de zaak zelve ter
harte gaat, het parti-pris ziet, datsommige
hunner, niet langer'kunnen verzwygen, om elke
poging om tot een vergelijk te .komen, stelsel
matig tegen te werken. Reeds voor dat de
wijziging bij den Raad van State was ingediend
riep b. v." het Vaderland uit: door bij een zoo
gewichtig vraagstuk toé te steramen in eenige
transactie vanwelken aard ook, zou de libe
rale partij verraad plegèn aan hare beginselen
Tegen zulk een beweren feekenen wij een
dubbel protest aan. Vooreerst tegen het be-
voproprdeel óm stelselmatig elke toenadering
of zoóals het Vadertajid zegt: transaotie,
tegen te wérken. Maar ook. omdat zóódanige
transactie wel verre van «verraad» te zjjn aan
do liberalé bóginaelen, daar juist integendeel
uit pou moeten voortvloeien, wanneer men zich,
een juist begrip vormt van wat ware liberali
teit ia.t 'Ware'liberaliteit tooh vordert eerbie
diging', van elks rechten, van elks overtuiging;
geen stelselmatige hevoordeeling van de eene en
het daarentegen als paria, uitstooten van elke an
dore richting. Ware liberaliteit vordert, dat men
ook aan anderen gunt, wat men voor zich zelf eisebt.
Welnu, met huldiging dier beginselen is tóena
dering tnsschen de verschillende richtingen mo-
jelïjk, maar ook dringend noodig,onmisbaar.
Geen hoofdbeginsel der wet yan 1857 behoeft
daarom over boord geworpen. jDe openbare neu
trale school kan behouden bleven, en wij.voor.
ons zijn bepaalde .voorstanders van dat behoud,
mits, jiipt .^po_ ingerichtdat zij door den hef
boom van het geld de christelijke, de vrije school
onmogelijk maakt.
Voldoend, degelijk, goed ingericht onderwijs,
wij zgn er .voorstanders van, niet alleen voor
de staats- maar ook voor de vrge school. Men
scherme niet mèt woorden als «clericale» en
«anti-clericale» scholen. Daardoor misleidt men
de liehtgeloovenden en brengt den strijd van
het eigenlijk terrein af.
De grondwet, wil en meer vragen wg .nkt,»
maar dat ook eischen wij vrijheidvan on
derwijs. Bij de beraadslaging over de grond
wet werd óp den voorgrond geplaatst dat er twee
hoofdrichtingen zijn, waarvan de eene gods
dienstige ontwikkeling wil doen samen gaan
met, de andere haar afgescheiden hebben van
het aanleeren vnn algèmeene kundigheden. Aan
beide richtingen wilde de grondwetgever gelijke
rechten hebben toegekend. Welnu, men kenne
ze gelijke rechten toé, door: beide' met ëêne
maat te meten. Door de eené niet te onthou
den wat men de andere geeft tegemoetko
ming van overheidswege. Door voor elke leer
ling op de" vrije school beschikbaar te, stellen,
wat een leerling op de staatsschool Jcost.
Langs dezen weg. zal de staat Zich eerst de-
zorg voor het onderwijs, niet meer zoo als tót:
nog toe van een deel van lhet onderwijs aan
trekken. Langs dezen weg zal, maar kan bok
alleen de twistappel uit Nederland verwijderd
worden.
Wij, voorstanders der vrije school, vragen uiefc
meer voor ons dan aan de voorstanders der
staatsschool gegeven wordt. Maar, nog eens,
dat eischen wij ook voor ons en onze kinderen.
Vertrouwend op ons goed recht, zullen wij zoo
noodig den 'strijd daarvan doorzetten, tot die
rechtmatige eisch vervuld iB. De toekomst
behoort aan het recht.,en de billijkheide
Vrijheid, gelijkheid en broederschap zij ook -
hier de leus van elk weldenkende.
BINNENLAND.
Goes, 5 Ootober 1876.
Gisterenavond is de nieaw bohoemde ,dire'cV
tour dhr. Oosterlaan, van do harmonie volharding
alhier gearriveerd. Do harmonie haalde ZEd,.mett
muziek van af de.Glasfabriek in. u ti.'
Mr. J. W. Lasondèr, loeraar in; do StoatB-,
en handels wetenschappen aan do- hoogero bargei*.
scholen te Middelburg en Goes on prooureur bjj do
njohtbank te Middelburg, hoeftwegens veelvuldige,
bezighedenzoo spoedig mogoljjk. eervol ontBlagge-r
vraagd ujfc zjjno botrokking van looraax aan ,do
H. B. Bóhool te Goes.
Uit hot wetsontwerp op rebhtbanken- en kap,-'
tongefochton bljjkt dat' o. a. zullen wordenontbo'ff-
don do kanfcongaroohton to Vlissingon» Ölais, Hoin-
kenszand, Oortgono, Axel en Brouwershaven tor-
ik