30 November 187 5.
Tiende Jaargang.
V
Wouw
I Berg. dp Z.
I Woensdr
I JRiUaud.
1 Krabbend.
Krtiïnirigen
/•Vlak e
\Biczelibgc..
jöoes........
J'aH.Arenda
Arneianid.
Mfddflb. I
Hissing.
XieiiwsBkd voor Tliolen, Zuid- en loord-Beveland.
9,10" 12, 3,20
9,20 12,11 3.32
9,81 12,25 3,42
9,40 12,35
9,54 12.51
10, 12,58
10,14 1,10
10,19 1,16
10,30 1,27
i0,39 1,38'—.
10,47 136 V-
11,4 2.8
11,10; W V .7,:
11,14 2;12— 7,1
- S>12
5.80 8,47
8,10 11,22
6.34
6,48; 9,27..-9,41
6,58 9,4!
7,15 10,4
9,48'10;U
i 9,5210,15
7,30 .9,80 12|50
7,40 9,38 12,58
9,40 1*2
"1,9
aiiuuciu. j jjj
Arnemnid. 6,21
'aH-Aretris 6,37
Öoe» 6,50 10,2
Ëiezelinge. 7,4i
•Visite 7,13
Ki'uiniugén 7,19
Krabbend.7,3,1
•Killand'.-.. 7.39
W-unsdr ,7,55
Befg. op Z.' 8,15 10,46
•Aai deze balten wordt alléén geatopt, vanneer W<.uw.%.... 8,28
i'ox mtzelaten. .Roosend. A 8,40 11,2
6,45
5,53
5,57
6,4
7,40.1Qi .10,25! daar reizïeera worden opgenomen ol
Dfejo Courant ve» ncbynt, uitgezonderd op Christelijke feeatdafeen, des Maandag* en. Donderdag* avond*. Prija kwar-.aal i 0,85. fr. p. |n»st/"l;Afzonderiiike N.ommerr.6 ct.
Prija der Adrertentien 10 ct. per regel, grwto ipttera en' yignetteh" iiaar plfcatarnimté. Geboorte-, huwelijks- en döodberigten van 1—5 regels 50 cent.'
Allé Stukken.dé redactie betreffende, gelievemenVtoióstenB één dag'-'.vóór de'uitgave franco t-oe te aiiitden Uitgevci A.c. DE johge bjz. .te Goes.
""'''^Vndinc der Advertentien tot des.namiddags 3 ure- -
6,L9
6,27
6,40
6,47
6,52
7,2
7,8
7,23.
7.36:
4,19 7,50 -
4,30' 8,
1,24
1,34
1,45'
1,52
1,57
2,7 -
2,13
2,27
2,40"— 4,7
.2,52
8,1
8,30
8,40
8,45
8,52"
9.7 I
9,15
BOffKHK BAffM.
'Het. waren donkere dagen, die laatste dagen
van November 1875. Donker in meer. dan een
opzicht, donker in de natunr; doükér ook op
staatkundig gebied.
Nog' zijn wij slechts vier weken van Kerstmis
verwjjdeid. iNog heeft de Tweede Kamer hoog
stens nog slechts negentien dagen beschikbaar voor
de behandeling van ai.'de begrootingen,, met der
gewoonlijk vrij bréedsprakigè algemeene beraad
slagingen er bij; waar, door. velen ook .dit.jaar
zal herhaald worden, wat zij reeds verleden en
voorvérleden< jaar als hunne zieüéwgze deden
kennen.
Niettegenstaande dien korten, dieh reeds te'
korten tijd, welke nog slechts beschikbaar was,
werd de «nationale tijd» gedurende drie' volle
dagen in de vorige week verspild aan
herhalingen van wat de staatsmanswijsheid der
Eerste Katner voor eenige weken inden vorm
van de motie-Twist, had uitgesproken.
De kans scheen te schoon voor de «liberalen»
om niet eens een poging te wagen, om weer
gedurende eenige jaren té «Overwegen» en te
«overdenken» en de zaken ongeregeld te laten.
De «liberale» heer Viruly zeide het immers,
.de «liberale», partij «was reeds klaar» om weer
aan het bewind te komen! Men wilde nu de
namen der niéuwe ministers nog wel niet noe
men, wel neen, men moest toch eenigen schijn
van «cdnstitutioneelen zin» bewaren, maar
men was reeds klaar 1
Geen, wonder dus 'ook, dat er geen dag mocht
verzuimd worden. Der natie zou anders te dni^
delijk getoond worden, hoe treurig en droevig
de figuur der «liberalen» is. Nauwelijks 'een jaar
van het bestuur 'of. tal van belangrijke wetten
zijn aangenomen, wij- herinneren slechts aan de
beide laatste, de spoórwegwet, de eerste stap
tot rechterlijke organisatie sinds 1848 hangende';
tal van andere zijn -gereed en daaronder een
geheel stel van nieuwe belastingwetten* deels
om bestaande te.wijzigen, deels af te schaffen,
deels om geheel nieuwe teregelen.
Waar de «liberalen» gedurende us,jaren. pnx
bekwaam voor waren, wetd door het conserva
tieve kabinet in ruim éeri jaar tot stand gebracht.
Geën wonder, zeggen wij, dat waar nu de
feiten de onweerspreekbare feiterj. toonen, hoe
treurig en droevig dë figuur der «liberalen» in
vergelijking van de «conservatieven» is. daar een
poging móest worden aangewend om, het kostte
wat het wilde, een kabinet,'dat zooveel energie
ontwikkelde, te vermoordèn, Het daartoe te'be
zigen wapen kv»am ër niet op aan. Al ware
het ook een oud, verroest wapen.
De TWsf-motie was spoedig gevonden een
herhaling van "wat bij de motie-Tipist in de
Eerste Kamer geredekaveld werd over, «het al
gemeen belang». Alle .krachten werden inge
spannen óm ook door de Tweede Kamer te laten
decreteren, dat de'im'nisters Heemskerk en Van
der fleimbij hét contract met den Rhijnspóor,
waarbij deze zich verbond zonder eenig subsidie
van dem Staat een spoor te leggen van 3 mil-
lioen, het; «algemeen belang» niet behartigd was.
Gelukkig werd die motie- verworpen. Maar
aljgeluktefie toeleg niet, hadden wij geen recht;
dé dagen'aan die motie besteed, en daardoor aan
den nationnlen tijd outroofd, «dónkere.dagen» in
onze parlementaire geschiedenis te noemen?
En niet alleen, de zoo droevige toêleg der
«liberale» partij, geeft recht die dagen donker te
noemen, ook- de houding van sommige leden in
het bizonder.
Of was ook de houding van. een Kuijper niet
droevig, waar hij .toelichtte, wat hij doorzijne
«hevelachtige» uitdrukking bedoeld had toen hij
van dit contract sprak, als een «mistige bui»
voor het ministerie Is het niét droevig, wan
neer men een .kamerlid, dat zich steeds wil voor-
doenals een leider, als .woordvoerder, der anti
revolutionaire richting, ëen motie ziet voorstel
len van zoodanige strekking, dat niet- éen van
heh, die hij zoo gaarne als zijnevolgelingen
doet voorkomëh, dat niétéetï'tnkèf 'in,^ahffiéut
auti-revólbfcióhair lid met hém méde^ha
mén hëin ziétgesteund door mannen- .alsV.'ëeo
Brediuseen Afaenseen "Van Bouterf,,.'.
W aarlijk ook hier leert men den boom aan
zijne vruchten kennen.
Maar even als de -donkere dagen in de natunr
gewoonlgk gevolgd; worden idoor zeer,-heldere,
zoo was ook het einde dier «mistige buien» in.de
staatkundigen atmosfeerhelder.
Helder voor het ministerie, dat, hoe fel
ook uoör partpwö^ffé :'beiaagd, het ondoordacht
vonnis der Eerste Kamer, na ook gecasseerd zag
door de Tweede Kamer.
Nu! ooi doof de Tweede ..Kamer; waut onze
lezers zullen zich, herinneren, hoe onze geëer
biedigde Koning,door de in het oogvallende
wijze, waarop Hij de commissie der Eerste Ka-
mer daarna ontving en daarna het, door de beide
betrokken ministers gevraagd ontslag weigerde,
de'ze daardoor in huil volle'staatsmanseer'her
steld had. -
En nu weten wij wel, dat de «liberalen» daar
liefst niet aan herinnerd, zien*, hop. ?ij zelfs bij
deze laatste beraadslagingen nog pogingen aan
wenden om alB 't ware het recht van den Koning
zelfs W ontkennen hüri streven fe veroordeelen,
onder het schoonschijnend voor.weiidsël dat men
den geëerbiedïgden naam dés Konings niet in
FEUILLETON.
Geschiedkundig- oyerzicht yam de B, Katho
lieke parochie te 's Heerenhoek.
'Trots allen tegenstand bebbou de R. C. in Z. B. na
de invoering der Reformatie in 1578, zich evenwél
weten staands te houden, en hoezeer ook aan on-
dërscbeidohe .beperkingen onderworpen, genoten zij
zelfs Bedert .Ï734, toen de Goéschenaar Dignus Keet-
iaer tot Raadpensionaris van Zeeland verheven
werd, door diens toegenegenheid eene ongestoorde,
rust, zoodat zjj van nu voortaan in getal van be
lijders aanmerkelijk toenamen. Bij de staatsom
wenteling van 1796 worden zij echter in het volle
'genot huünor burgerlijke rechten hersteld, en ter
nauwornood wai en deze voorrechten verkregen,of
meg. begon ook alhier op eene meer luisterrijke
wjjzo voor de openbare eeredienat te zorgen. Reeds
den gisten Juli 1796 werd met het stichten der
fraaigelegen'^ berk en pastorie ih den Nieuwen
Kraaiertpoldpf-te 'sHeerenhoek, een aanvang ge
maakt, waarvan de kosten geheel door do .ge
meenteleden gedragen zjjn. Dit kerkgebouw werd
in September van het volgende' jaar door den toen-,
maligen landdeken van Zeeland J. Van Ommeren,
onder aanroeping van .den 11. Willébrordusplóoh-
tig ingewjjd. Tot den 'lldén December 1798 werd
de dienst daarin waargenomen door, den laatsten
als algemeenen Landspastoor dienstdoenden Simon
Van Veen. ."Van'Öieh dag. af bestond aldaar eene
afzonderlijke parochie,welko bediend werd, eerst door
den pastoor Johannes Fronhoff, diè inl806 naar Schip
luiden, en vervolgens, door Joannes JBonekampdie
in 181.4 naar Kndelstaart vertrok. De leden de
zer parochie waren aanvankelijk toen nogversproid,
behalve te 's Heerenhoek, onder Borsselp, oon ge
deelte van Ovezande, Heinkenszand, Baarsdorp en
's Hoor Arendakerke. De overigen Werden ,aan de
kort daarop gevestigde parochie van Kwaden dam
me toegevoegd. Later is door het vestigen-van
eene parochie te Heinkenszand,'die van 'sHeeren-
hook wel aanmerkeljjk verminderd in uitgebreid
heid, doch*, niet7 in nitwendigen.: luister, hetgeen zij
grootendeels verschuldigd- is aan den, ijver .van
haren- dorden herder, den eerw. J. C. de Zwager,
later landdeken van Zeeland, aan wion sedert 15
April 1814 hare bolangen waren toevertrouwd. On
der het bestuur van dozen bekwamen en smaak-
vollen man, verkreeg dit kerkgebouw 'oen zeer beha-,
gelijk ^voorkomen. Ten jare 1816 werd,er oen fraai
orgel in gebracht, hetwelk 'den 19den Juni werd
ingewijd. In 1818 zag men binnen het altaarkoor
een marmeren vloer gelegd," en tevens een uitne
mend altaarstuk geplaatst,, den Zaligmaker voor
stellende, op het oögenblik, dat hij, onder-het bre
ken des broods, zich aan de Emmaüsgangers open
baarde. In 1825werden de pakhuisramën,. welke
tot hiertoe het gebouw- ontsierden, door groote
kerkramen vorraUgen. Ver volgens ia in 1828, toen
reeds de kerk te klein was góvrovflén, nog wéder
een ruim pórtaal aangebouwd, wolks ardaiusteerien
gevel, hoog 7^65 en breed 6,22'metevs, versierd
in de frohtespies met .eene, kunstig uit marmer
goheeldhpuwden, Petrus, zoó als hij, naar buiten' j
gegaan zijnde, de verlöochenmg zijnsGoddelijken V j
Meesters beweent, aan het'gebouw een nitne-
mond goed voorkomen gaf, hetwelk met do bekoor-
lij ko ligging ju:st instemde, terwijl de kerk boven-
(lien met eenen 'toren pronkle, waarin' het uur
werk, zoöwél de halve als volle uren door slag aan-
kondigden. Daarnevens is in 1817 ook nog een.
privaat kerkhof aangelegd, hetwelk den l9den Mei -
van dat jaar door den toenirialigen landdeken van 'L-r
Zeeland, den Eerw. Willem Verlaat, plechtig is
ingewjjó. Intnsscheii ontstond van lioverlede, bjj
den voortgaande aanwas der gemeente, groote be-
hoefto aan een ruimer kerkgebouw, waartoe dé
plannen in 1872 tot rjjpheid kwamen, zopdat hét,,
bonwen eener geheel nieuwe kerk met toren, bjj
aanbesteding op den *8den -October van dat jaar
voor 80 dnizefld guldon werd aangenomen. Nadat,
nu op den Sden April 1878 met -plechtigheid de f
eerste steen gelegd was,-thocbt menzioh ton vol- - a,
gehden jare in eene gelukkige völtpoiing. van, dat 'fv'
belangrgke werk verheugen, en de teiBterrjjkd; in-' '*g'.
wjjding van dit sierlijke kerkgebouw had ojV den
2Ö8ten Angustus 1.874'plaats.v
De^Eerw. Arnoldus Anionius Thomas,' geb. 28
Jfiji 1793, sedert 1841 l'asteor-: alhier, om',ainda-
1853 tevens Déken van Middelburg, in Deo., 1871 i - 'J
ovprleden zijnde, is toen opgevolgd.door, den >EJeiw.. M AS
M., Wennen, geb. 1825, en sedert 1862 J
Pastoorto Spairnwouae. -l
EC0^ESIA8TiptJS.