Dat de vrouw en de tweede man en ook do eerste
man nu alle drie oen vreemde positie hebben, laat
zich begrijpen, te meer omdat or uit beide huwe
lijken kinderen zijn. Naar men zegt, moet de eerste
man zjjue vrouw opeischen. Met' belangstelling ziet
men den verderen loop dezer zaak te gemoet.
k *Tholen 17 Oct. Gisteravond had in het hotel
Koenen de eerste Algem. Verg. plaats der afdoe'-
liffg Bergen, op JLoora van de vereen. Volksonder
wijs, welke afd." reeds rnim 70 leden telt.
Nadat de Voorz., de Heer Bredius, een woord
tot inleiding had gesproken, waarin- hij de aan
wezigen'.hartelijk welkom heette, in korte trekken
het hooge belang van. goed volksonderwijs schetste
en het'prijselijke van de pogingen om dat te ver
beteren in het licht stelde, kreeg de Schoolopz., de
Heer De Rook, het woord.
Deze schetste den ellendigen tóestand van het on
derwijs- in de gemeente B. opZ. vóór de revolutie
van 1795, stelde zijnen hoorders voor hoe die gaan
deweg maar langzamerhand verbeterd was, minden-
door het goede inzicht van de heer en die aan
't roer zaten dan door het gevoel aan behoefte bij
het volk,, en kwam zoo eindelijk tot op onzen tijd/
Hoewel de toestand in vergelijking met 3 795 2^eer
veel. Verbeterd was, toch toonde hij doorcijfers aan
dat- het onderwijs in bijna alle takken (het pensi-
onn&at,. van den heer Geri liet hij bniten bespre
king) nóg zeer onvoldoende was, zoo door gebrek
aan personeel als door te veel schoolverzuim. De
teekensckool bijv. had 1 onderwijzer voor ruim 200
leerlingen, en van de 90 kinderen die op een der
schol en jaarlijks" opgenomen werden, bereikton slechts
15,10 of 5 de hoogste klasse.
In de behoefte aan onderwijs-personeel kon vol
gens spr. zeer gemakkelijk voorzien worden, omdat
de meerdere uitgaven daardoor noodzakelijk de
draagkracht der ingezetenen volstrekt, niet te bo
ven gingen.
Spr. eindigde zijne eenvoudige, kalme, boeiende
voordracht, die met de grootste oplettendheid en
belangstelling werd aangehoord, met te resumee-
ren in 5 stollingen, die hij den president overhan
digde en die hij zich voorstelde in volgende ver
gaderingen t'e verdedigen, wanneer zij van eene of
andere zijde tegenspraak mochten uitlokken.
Met öen woord van dank aan spreke^en hoor
ders, sloot devoorzitter de vergadering.
Kerknieuwa
1 Ned. Horv. Kerk.
Tot leden van het Kiescollege bij de Horvorm-
do Gemeente alhier, zjjn Vrijdag met meerderheid
vatt stemmen gekozen, de heeren J. Dekker Lz.,
J. Molhoek Sr., J. Van de Velde WBz., J. D,„ Ra-
mondt, J. Schouwenburg, H. Poolmeyer, G. Ver-
burg, M. Van Zweedon, C. Dekker Mz.
Te" Oostkapollo is beroepen ds. J. T. F. U.
ImiUs, prod, te Eomnos-buiten,vroeger te Zoute-
laude, Vrouwopolder en te Oesterland.
Van do cabdidaten, die nog geen .beroep ont
vingen, zijn nu beroepen: AL It'Kim, to Horston
en P. G. Siemens, te Rottum.
Chr. Gor. Kerl$.
Ds. A. Brink, pred. te Neuzen, ia beroepen to
Stoonwijk.
Do cand. J. A. Gojd&loed is, als beroopen to
Axel, na examen, tofc^Ö predikdienst toegelaten;
insgolpks do cand. «S. Be Jager, als beroopen te
Murmerwoude. Do cand. B. Dijkstra, hooft beroep
ontvangen naar Donkerbroek, Goos en Borger.'
Voor hot Java-Comitó, en bepaaldelijk voor
de uitzending en onderhouding van- oen «Evangelist
onder do militairen in Atsjin, ia inde gemeenten
Hohoondyke, Groodo, Hoofdplaat Yzondgko» Oost-
burg en Zuidzando gocollooteord tot eon gozamon-
ljjk bedrag van f 41,06torwjjl door don hoor J
}V, Vader to Cortgone, oeno gift geschonken is van
J' 60, on daaronbovop jaarljjks 10.
Kooht/JiUoi».
Do Hoor Kantonreehtor van Goos, hooft in dat# lp
dOHQï uitspraak podium iu do volgende 'zukon;
'h öü,dpi)or. wonondo te Runmsdouk
N. Lfmbnut. dft. voroordoold in oeno, geldboete van 110,
of subsidiair in mtmo gevangenisstraf van drie dagen eu
m do kosten, bjj verstok; wogoiw hot uio( utoppon mot
zijn vaartwig b» nadorlng oouor/brug ovor hot kanaal
door /,uid-Bovolund, wanneer daarop do roodh vhur in
gonlaatflt,
20jarou,Hohipporoknceht,/I. e.d. li
Vi-aohor, dtt, J. e. d. it. on Al, Q,t deze beide schip»
porMkooohta, allon wonondo to Yorooko; dófn., veroor
deeld ieder i» oouo geld boo to van 17,50 of «ubsidiuir
jodor in oöim gevangenisstraf vat» drio dagon onsolidair
pi» de Ito»ton, no, i, «I on 4 b{J, verstok; wogetia hot
gezaruehjk en in gemeen overleg verwekken van nach
telijk bureugeruchtverstorende.de rust der ingezetenen.
Het Provinciaal Gerechtshof te Arnhen heeft
M. Iiouba, schuldig verklaard aan moedwilligen
doodslag op zijn vrouw, hem vrijgesproken van de
hem mede ton laste gelegde premeditatie en hem
veroordeeld tot 15 jaar tuchthuisstraf.
Ook heeft het Provinciaal Gerechtshof in'
N. Brabant uitspraak gedaan in zake B. P., ar
beider, wonende te Haps, hem schuldig verklaard
aan doodslag, van een jong geboren, kind, (kinder
moord) en hem veroordeeld p^ltuchthnisstraf voor
den tijd van 10 jaren. Ygjjn
!-"T BUITENLAM).
Turkije.
Garibaldi heeft den Volgenden, tamelijk snor
kenden, brief gericht aan de opstandelingen in
de Her/egowina, »'Aan mijne broedeis in de Her-
zegOwina en de onderdrukten in oostelijk Europa."
>De Turk moet naar Broussa terug1, hg sloop
voort als een wolf en trok den Bosphorus over,
vernielende, moordende eri vjoleerondd de bevolkin
gen, dia ons de Pelasgi gaven, die welicht de eer
sten in Europa waren, die de beschaving bevorderden.
Hij mag niet langer datdeel van de wereld be
treden,, dat door hem tot ellende wordt gedoemd.'
Terug naar Broussa met zijne ondeugden en wreed
heden; in Klein-Aziö zal hij genoeg volk vinden
om te kwellen. Op dan heldhaftige zonen van Mon
tenegro, Herzegowina, Bosnië, Servië, Therapie, Ma
cedonië, Griekenland, Albanië, Bnlgariö enRomanië!
Gij allen .hebt een schitterende geschiedenis achter
n. Te midden van u werden geboren Leonidas, A-
chilled, Alexander en Spartacua. En heden, zelfs te
midden van uwo ruwe bevolkingen, zult gij nog een
Sffiojjaus en een Leonidas kunnen vinden. Vertrouw
de diplomatie niet. Die oude vrouw zonder - hart
bedreigt u zeer zeker. Met u is iedere man in heel
de wereld wiens hart warm klopt. Terug met den
Turk naar Broussa. Slechts „op die wijze, kunt gy
u zelf onafhankelijk en vrij maken."
Uit de Herzegowina wordt slechts melding ge
maakt van kleine ontmoetingen bij Dabra, waar
bij de opstandelingen de nederlaag leden. Peko Pa-
vlovic en andere hoofdenbevinden zich thans te
Ragusa.-Hunne aanwezigheid schjjnt in verband
te staan met onderhandelingen, welke door tus-
schenkomst van eenige aldaar gevestigde Consulai
re ambtenaren worden gevoerd. Met do eerstvcr-
trekkende Llöyds stoomboot zullen zijzich naai:
Castolnuqvo begeven. Het gros der opstandelingen
bevindt zich tegenwoordig in de nabijheid van
Glav8kisol. Hunne tegenwoordige wijze van oor
logvoeren schynt <je Turksqhe bevelhebbers te ver
ontrusten, daar zjj na eens hier, dan weder dMr,
plotseling in grooton getale komen opdagen, om
oven spoedig weder te verdwijnen; na èen rust van
eenige dagen op veilig gebied, vorzamolen zij zich
weder on vertoonen zich op plaatsen, waar de
Turken hen hot minst vermoeden.
iNGEZONDEN STUKKEN.
Voor Ingezonden stukken is li lot de Redactie maar zijn
daarvoor de inzenders vertuittooordelijk.)
22 October 1830.
Do Belgen te Oostburg verdreven.
Levert do goschiodonis, onzes Vadorlands menige
proeve op, dat de Goddoljjko Voorzionighoid veol-
tijds redding aanbracht, waar goqn menscholyk oog
dia kan doorzien, ook die Goddelijke, bijstand
was opmerkelijk in hot behoud van Zoouwsch-Vlaan
deren bij de aanvallon -dor Bolgon in 1830, daar
deze landstreek zeor licht in 'avjjands macht kon
geraakt zijn, zoo niet meer dan monBcholijk beleid
zulks vorhiudord had, T
Hot was den Bqlgjjn niot gonoog, dat zjj 'in 1830
Noorland&ch Koning afvielen; zg wildon ook Z.
Vlaanderon, het land door dor vadoron inood on
boloid in den 80jarigen oorlog vorovord, aan Ne
derland ontwringen, voorgevende, dat do natuurlyko
grensscheiding hun dit huid toowmis. Van allo
krygsmacht ontbloot, lag deze landstreekvoor
oonon vyandolykon inval geheel open. llot was
dan ook X)p den 18don October 1833, dat oeno
gowapondo bondo dor Belgen op LIzendjjko aan
rukte, aldaar do Belgisohó vlag op' don toren plaat
ste, en vervolgoua naar. liet oostelijk gedeelte dezer
landstreek trok, om ook tfaar dorgólyke nietigheden
uit ,to richten. Opmerkelijk is hier het verzuim dor
Belgen, dat zy zich niot in do eerste plaats moes
ter maakten van hot ontsotiepingspunt, Breskens,
waardoor zy allen aanvoer van krijgsmacht had-
•dea kunnen beletten. IntuBSohon kwam .dio vjj-
andelyke bedde, van haren uitstap teruggekeerd,
weder to Uzendijke, en trok deu 22eten Out. naar
Oostburg, waar zjj voor heft- eerst krachtiger» wuor-
stand vond. De "manhaftige regeering dezer plaats
verklaarde, ofschoon overvallen en in 's vijands macht,
zich niet te zuilen overgeven,daarbij krijgsvolk tot hulp
verwachtte En: ziet, ter rechteruur beschikte de Voor
zienigheid die verwachte hulp EonéOtal krygslie-
den, krachtdadig ondersteund door .de moedige bur
gerij, was nu voldoende, om na een scherp gevecht
den vijand met verlies op de vlucht te „drijven.
Op weerwraak bedacht, deed' de vijand op den
31 sten October met 3000 man wel een vernieuw
den aanval op Oostburg, hetwelk intusschenmeerdere
versterking ontvangen bad, doch werd ook nu door
een 80tal krijgslieden, met leeuwenmoed bezield, en
door de kloeke burgerij heldhaftig bijgestaan, niet
alleen tegengehouden, maar zelfs met schande te
ruggedreven. Door angst bevangen, durfde de
vijand geen nieuwe' kans meer wagen, en besloot
Zeeuwsch - Vlaaüderen te ontruimen. Nog, dien
zelfden nacht verliet hij Sluis, en dat- te eer
der, omdat het juist zeer hooge watergetij hem
deed_ vreezen, dat de Nederlanders hem aan de gol
ven ten prooi zouden géven. Wie erkent hierin
niet de bewarende hand des Allerhoogsten
SOLI DEO GLORIA.-
Kruisingen, 14 Oct. 1875.
Nadat 'in den loop van, dit jaar in deze streken eene
afdeeling ,was gevormd van het Nederlandsche Rotter-
damsche Zendelinggenootschap ter verbreiding vanhet
Christendom onder de heidenen en mahomedanen, meest
in onze O. I. bezittingen, hadden wy R. Zondag het ge
noegen in ons midden te zien den heer Roskeszendeling
van genoemd genootschap,' teruggekeerd van Modjo
f Varna, opihet eiland Java, waar hij eenige jaren het
Evangelie gepredikt heeft. In de namiddaguren trad hg
voor eene zeer talrijke schare op. Zjjn doel was om der
gemeente, die van den zendiügsarheid nog slechts zeer
duistere begrippen had, een blik te doen wprpen in de
gemeente te Moxljo "Warno. Op eigenaardige, maar te
vens zeer bevattelijke wys toonde hij de onwaardeerbare
voorrechten aan, welke de prediking van.do boodschap
des heils verschatte aan dio ruwe en onbeschaafde vol
ken. Tevens liet -hy ons zien hoe de zendeling, althans
die wordt uitgezonden door bet Ned. Rotterdamache ge
nootschap, in de eerste plaats het Evangelie van Gods
genade in J. 0. tot die vetgelegeno volkeren brengt,
maar hoö hg'niet minder het volk tracht op te heffen
door onderwijs; het Ieeren van ambachten, enz., terwgl
het niet mag worden voorbijgezien dat de zendeling ook
op' hot puui der menschelljkheid van uitnemend gewicht
in dio 8treken,is. Immers, in den wijden omtrek van vele
uren is dc zendoling meestal de conigste die de genees
kunde verstaat, en menig mcnscb van geljjke beweging
als wg, zou reeds zyu bezweken, ware de zéndelihg niet
in Gods hand, bet middel geweest om te zorgen voor het
lichaam, gèlgk voor de onsterfelijke ziel.
Uit het Zetuiings-umseum te Rotterdam waren oen
paar kisten met voorwerpen overgezonden om de zaak
nog aanschouwelijker te maken. Maandag morgen wer
den dio voorwerpen, waarónder fraaie photographièn,"
ten toon gesteld voor de kinderon, tcrwyl de zendeling
er verklaring van gat. Zoo was er gelegenheid oni reeds
de jeugd to., wjjzen op do voorrechten welke zjj genoot,
tegenover de ho'idenscho en mahomedaansche kinderen.
Des namiddags had dit zölfdó .plaats voor do gemeente-
leden.
Intusschen was er vergadering van hen, die het. lid
maatschap liaddcu aanvaard van het Zendelinggenoot
schap. Te Kruiningen traden er omstreeks veertig toe,
tegen do gewone coutributio van t 5.25'sjaara; wel een
bowüs voorzeker dat er nog altyd genoog tuonschen ge
vonden worden dio een hart hebben voor wat ook in
wyder omgeving orn hulpo roept. Het bewustzijn wtts
..ontwaakt dat er op ons,-Nederlandors, een zware schuld
rust tegenover die ongelukkigo heidenen, een schuld als
christenen tevens als Nederlander. Ofzoudon woeigon-
baatzuchtig genoeg willen zgn om de onschatbare voor-
reehton, aan nel christendom verbonden, alleen voor ons
zeioen. to bohoudon? Of staan do voordeeion wolkg >vjj
aan do Indiè'n tot nog toe liobben verschaft, it» do vorto
golgk aan de enorme voordeelen welko j early k& van daar
vlooien tot ons
Er word hu con bestuur - gekozen dor afdeeling Noord
en Zuid-Beoeland. Daarvan werden leden de volgondo
voortion boeren
Ds. W. Jjl'ijzetpB. Wissckerke, M. Maas, I\ Polder
man, A. Back, IV Visscher, allen te Kruiningon; Ds.
Nierstrasz on C. Nieunvnhuijze to KrabbehdjjkoDs. Rehut-
teoaer to Oudolatido, Da. Van Zingen, to Schoro, Ds. S.
Fut» Iloek lo Kapolle, Ds. Oorthuis to Waarde, Ds. Vet-
hak e en.( Van den Bosch te Wilbohnrnadorp.
Do dag word besloten mot oeno gezellige bijeenkomst,
woarbjj een tal van belangstollondon mot. deu zoudqling
godaehton wissoldon botrotfoudo hot heerlijke werk dor
zonding. Licht- en schaduwzydeu worden besproken: van
onverdiende tegenwerking gewag gomttrtkt. Zoo bleek
bot ook hier dat onbekendheid mbt_ do goodo zaak tot
nog toe oorzaak was,geweest uat zjj onbemind wan ge
bleven. ,.b
Mocht gol\jk hier, overal elders liet. work dor zonding
moor en meer bekend worden. Het ftovolg zal daarvan
zijn dat steeds meerderen door luuuiö medewerking dat
werk zullen ondendiumon.
Wio bot in 't harte is ou» daartoe by te dragon, wqudo
zich tot «ou dor host uur»)oden, of tot don tjjdelykon
Soeretarisj Du. W. A\ Vijzel to Kruiningon.
Voor minder gegooden, dio bezwaar holibon in do con
tributie van f 5.25, in Or te Kruiningon oèno drie cents
verooniging, die por week zoo veel nydriuigt, on daar
voor dan, golgk .ue/loden, hot oen on ander ter lozing
tb
