NIEUWE 50ESSCHE COÜRANT.
Nieuwsblad voor ïbolen, Zuid- en Noord-Beveland.
No. 05.
Dinsdag 24 Augustus 1075.
Tiende Jaargang,
Rosend. v
g, j
Wouw
s
1 Berg. op Z.
.5? 1
L Woensdr
t*"
1 *Rilland....
1 Krabbend.
[Krtiinmgea
/•Vlflke
eO
jBiezelinge..
-a
lGoes
a~>
J'*H.Arends
g
I Arnemuid.
ca
j 31id<Ic]b.
9,1212, 3.20
5,10
8,50
9,2212,11 3.34
5,27'
9,34 12,25 345
5.53
9,7
9.43 12,35
6.6
9,5812.51
6,23
10,4 12,58
6.32
1
10,14 1,13
6,48
10,19 1,18
6.54
10,30 1,29
.7.8
7,46
j0,39 1.38
7,27
9,47 10,
7,55
10,47 1,46
7,39
r
10.9
8.10
11,4 2.3
8,
10,24
8,10 11,10 2,9
6,50\S,21 11,14 2,12
7,25
7,47
>- 9,59
10,7
10,13
10,23
10,29
10,44
3,.31 11,2
11,18
8,47 11,30
5,59
5,14
6,23
6,35
Gv42
6,47
r- 4— C,57
1 .7,3
7,1
4,15 7,31
4.28 7,45
4,40 7,55
">,40 6,10 8,50
5,48 6,20 S,
5,52
9,5 j
9,12
9,27 J
2,85 I
VllSBiiijfA 76,40
Mlddelb. I
Arnemuid. 7,2
'sll.Aftuig 7.17
does 7.25
Biczeliugë.
•Vlnkfi
Eruininged
Krul.bend
•Rilland
Woenïdr...
8,8 10,8 30,30 A 7W~; wr Bei>-.'Op/.
4,20 6,30 8,1810,1210,85 *Aan deze halten wordtalleeD-Kegtopt, nïieer Wouw
VJissinfr 7, '8,30 11,22 2,20 4,30 6,408,30 10,2010,45 doarreiidscr» *ordcn opgéDomcn of «Atvelstën.. Eooscnd.A
Deze Courant vb. icfcijnt, nitgetondcrd op \lhri«teUilW-«je» Ité&fïdatxa JXfcdérdaep im*&Pi^».'J>;k*ünaai 0.85, Ir. p, pott/1,Afzonderlijke Nomaeri 6 ct.
prijs der Advertentien 10 et. per l^Vrahfi :Oti4ortiP-,-ïficrwcl»/i»- ert doodberigten ren 5 reëel* 50 oent.
Alle Strikken de redactie betreffende, gelieveinen minstens «én dap vóór dt nitfraTe,.£rancn toe te end-i. a ii den litgevet a. C. DE JONGE sjz. te tioea.
-> Inzen/i'mr '<>r Adrertentrén. tót deg «amiddtags 3 are
8,50 1,1.42 3,
9,"> II752 3,40
9,S 12,2 •-
9,19 12,12
9,35 .12.30
9,46 12,46
1*8
1,16
1.30 r-
3,88
1,59
2,24
2,46
GEMEENTE-BESTUUR
OPENBAKE VERGADERING
van dkn
BAAD BEK GEMEENTE BOES,
op Maandag ,dcn 23 Augustas 1875,
des avonds te acht uren;
Goes, den 20 Augustus 1875.
De Secretaris, HARTMAN.
PUNTEN VAN BEHANDELING:
1. Medecleeliugeu, ingekomen stukken.
2. Onderzoek der geloofsbrieveu van de d. ie herbe
noemde leden van den Gemeenteraad.
3; Aanbieding der :gemeentcbegrooting over 1876.
posterijen -
De DIRECTEUR van het POSTKANTOOR te
Goes, brengt ter keiinis vian het publiek, dat van
af 25 Augustus de gelegenheid is geopend tot het
verzenden van brieven' naar Engeland' over Wlis-
singen.
De laatste busligting voor deze Expeditie ge
schiedt des avonds te ure.
De Directeur van het Postkantoor voornoemd,
>V. d. FELTZ.
,Yertrek der Landmail naar Oost-Indië.
Via Marseille 27 Augustus.
IE ZIEKE MAS.
Dat Europa in de 19e eeuw, de eeuw van
vooruitgang, beschaving en ontwikkeling als op
een vulkaan zit; dat menige toestand van dien
aard is, dat men algemeen vreest dat het zoo
niet blijven kan, dat men voorziet dat er eene
losbarsting moet komen en alleen de tijd wan
neer deze komen zal onzeker is, is algemeen
bekend.
Menige toestand, die verbetering eischt, maar
waar men niet aan durft te raken, uit vrees
voor de gevolgen, die het welligt na zich zou
slepen, even als men huivert een oud bouwval-
lig gebouw te gaan herstellen, omdat men vreest
-dat liet welligt geheel zal ineen storten.
Is dit in vele opzichten waar, vooral is dit het
gevaVmet. Turkije. Om zijn wankelenden toe
stand dan ook wel eens: «de zieke man» ge
naamd. Samengesteld uit de meest verschillende
natiën en tongen; bewoond door belijders van
verschillende, elkander bestrijdende godsdiensten,
in zoo menig opzicht eu vooral wat het staats
bewind betreft, nog geheel geschoeid op den
vorm van voorheen, gevoelt ieder den wrakken
toestand; erkent ieder, dat er verandering moet
kooien, dat het zoo niet kan blijven, maar. vreest
ook ieder den eersten stap daartoe.
Ware het te voorzien dat dé gevolgen van een'
omkeer, alleen Turkije zouden betreffen, de di
plomatie zou er zich zooveel niet 0111 bekom
meren. Zij zou met stoïcynsche koelbloedigheid
eene revolutie» zich zien voorbereiden, welligt
uitlokken, en zich, nederleggen bij het «fait ac
compli», bij den nieuwen Toestand, de vracht
dier revolutie.
Maar zoo ooit, dan is het juist Turkije op
welks innerlijken toestand, geheel Europa, ja de
geheele wereld, de meest gespannen aandacht
vestigt. En geen wonder; want bij niet een
land speelt het eigenbelang der overige natiën
zulk een rol, als bij dit rampzalig overblijfsel
der middeleeuwen. Yolgeijs menschelijke bere
kening kan het niet anders, of de val, althans
de uiteeiispatting van.jTorkye is tevens het sein
tot een' woedenden krijg,-:/i$e beslissen moet of
Westelijk dan wel Oostelijk Europa voortaan de
beheerscher «van» Azië zal zijn. Reeds jaren
lang slaat Engeland met afgunstjeii vrees elke
beweging van Rusland gade, en spant het al
de krachten zijner slimme staatslieden -in, om
deszelfs voortschrijden daar te belemmeren. Trots
die tegenwerking gaat Rusland echter langzaam
maar zeker voort, zijne magt in Azië uit te brei
den, en maar al te zeec en al te recht vreest
Engeland, dat, mocht Turkije uiteenspatten en
gedeeltelijk in handen van Rusland komen, dit
daatmedè voor -goed den sleutel van Azië in zijn
bezit zal krijgen. -
Geen wonder dus, "dat de aandacht in de
laatste dagen geheel wordt q>ezig gehouden door
de gebeurtenissen in Turkije.
Als een donderslag uit een helderen hemel
verspreidde zich het bericht, dat er onlusten
waren uitgebroken in het .tot Turkije behooren-
de, en voor een deel door christenen bewoonde
Ilerzcgowino. Eerst telde men die onlusten min
der omdat in den allereersten aanvang slechts
een 300tal mannen naar de wapenen gegrepen
hadden. Doch dit was slechts een sein; spoe
dig breidde de opstand zich uit. Uit Servië
en Montenegro, die beiden met weerzin nog steeds"
•slechts vasailen van Turkije zijn, snelden strijd
lustige mannen, de opstandelingen in Berzego-
wina te hulp, ja zelfs tal van vroegere Garibal-
dianen gingen de vrijkorpsen versterken. En
niet alleen het aantal der opstandelingen maar
evenzeer de uitgestrektheid van den opstand
breidde zich uit, zoodat spoedig bericht werd,
dat in Bosnië over eenê oppervlakte van 20 mij
len de vaan des oproers- was opgeheven.
Een troepenmacht van 20,000 Turken be
strijdt hen thans met wisselende kans, en geen
mensch is in staat met volkomen zekerheid den
uitslag te voorspellen, ofschoon het te voorzien
is, dat, krijgen de in opstand zijnde gewesten
geen krachtiger hulp van buiten, de Turksche
wapenen eenige dagen, hoogstens weken, vroe
ger of* later de overhand zullen behouden.
Ook over de eigenlijke oorzaken kan men nog
geen juist oordeel vellen. Sommigen schrijven
die toe aan de onderdrukking der christenen
door. de mahomedaansche Turken, anderen aan
de gevorderde belastingen. Welligt dat beide
oorzaken samenwerken en een op ruwe wjjzé
ingevordërde belasting eindelijk de maat heeft
doen overloopen, .of omgekeerd.
Wat het voor ons' twijfelachtig.maakt of eeni
ge godsdienstige aangelegenheid wel hoofdaan-
leidïng is, is niet alleen dat, voorzoover tot nog
toe bekend is, slechts één geestelijke zich in
den opstand gemengd heeft, maar ook de soort
van hulp, b. v. der Garibaldianen,die er van
buiten komt, eu de wijze waarop de strijd voor
een deel althans gevoerd wordti Zoo komen er
b. v. berichten dat de Crivoscictners gedwongen
zijn naar hunne haardsteden terug te keeren door
de bewoners van Ranjan en Zuheranwier «kud
den zij gestolen en ontvoerd hadden».
Zoo onzeker schijuen de aanleidende oorzaken,
dat dè gezanten - van Rusland, Oostenrijk en
Pruissen teUonstantinopel, aan de Turksche re
geering gevraagd' hebben, de vijandelijkheden te
schorsen dm gelegenheid te krijgen, de redenen
van den opstand nauwkeurig te onderzoeken.
Ofschoon deze rijken voorgeven Turkije in deze
met goéden raad, eu wordt het noodig wel met
,daden, bij te staan, heeft de Turksche regeering
geweigerd dé pogiugen tot onderwerping te schor
sen, en hoewel door zoodanige schorsing welligt
verder bloedvergieten voorkomen ware, maken
verschillende omstandigheden die weigering toch
begrijpelijk. Niet alleen toch dat het gezag en
de eer der Turksche regeering eischte, dat het
niet onderhandelen met in opstand zijnde onder
danen, althans niet voordat deze de onderhan
delingen vroegen, maar door zoodanige schorsing
zou de regeering gedurende dien tijd toch haar
leger op voet van oorlog moeten houden en
zich dus groote opofferingen getroosten. Maar
bovendien de opstandelingen tijd geven zich
onderling te verstaan en te versterken.
Wélke echter de aanleiding tot den opstand
rnpge geweest zijn, welke er de. uitslag van
moge worden, de tegenwoordige gebeurtenissen
'zijn een sprekend bewijs hoe rampzalig, hoe
wankelend de toestand van Turkije is, eu te
vens hoe hoogst wenscbelijk, dat de diplomatie
van Europa zich ernstig met eene hervorming
van dien Staat bemoeie. Eene geleidelijke her
vorming om te voorkomen dat een.e plotseling
opkomende revolutie niet ipet ondoordachtheid
en onder den inyloed der hartstochten een toe
stand doe geboren worden die later noodlottig zou
blijken.
Maar bovenal dat de Europeesche diplomaten,
de afgezanten ran Christen-natiën zich met ernst
aan het werk' zetten óm eindelijk een einde te
maken,, aan de nog steeds voortdurende bevoor
rechting der Mahomedaansche en daarmede ge
paard gaande achteruitzettin^om niet te zeggen
onderdrukking der Christenbevolking. Juist
gebeurtenissen als de tegenwoordige kunnen
en moeten daarvoor ^êwenschte aanleiding geven.
BINNENLAND.
Goes, 23 Augustus 3875.
Men verneemt dat de Eerste Kamer den 30sten
Augustus - zal - bijeenkomen tot hervatting harer
werkzaamheden.
De-Minister van Marine brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat nog sen vijftal plaatsen
worden opengesteld voor jonge lieden, die wen-
schen om, in verband met bet hooger onderwijs,
dat te Amsterdam wordt gegeven, bij het garni-
zoens-bospitaal aldaar te worden opgeleid tot of
ficier van gezondheid der 2de klasse bij de zeemacht.
De aan te 'hemen jongelingen moeten op den
.dag der toelating (1 October), den;' vollen leeftijd,
van 17 jaren heb.ben bereikt en niet onder zijn
dan 19 jaren.
De Staats-Courant no. 195 bevat dienaangaande
nadere opgaven.
Aan de stemmen voor één lid van den Ge
meenteraad op heden hebben deelgenomen 247kiezers.
De miliciens der lichting van dit^jaar, die
in Mei 11. bij de bereden corpsen zijn ingelijfd
en daarna met onbepaald verlof huiswaarts zijn
