0II1WII0ESSGHE C1MMT.
M
Nieuwsblad voor ïliolen, Zuid- en Noord-Beveland.
No. 36.
Dinggdag 11 Mei 1875.
Tiende Jaargang.
a
M
i
cS
i RosendajgU.v P f4AP 9.20P12, P
'o\ Woaw..XT..... |*g 9.30 12,18
j 1 Bergen opZoom 2 tj? 9,4.3
1 Woensdrecbt59 53 9,52
ItRilland2%*" 10»7
lKrabbendyke«f jj1^,18
IKrainingeaJliS 10,23
7'Vlakea2|a 10,28
jlBiezelinge.£34; 10,39
jGoes8, ^0,49
1'aBL Arendskerke 8,8 10.57
I Amemuidon8,21 11,12
Middelburg...y
i Ylissingen ...4 6,20 8,40 _n,"~
nissingen ...V 6.40S 8.50P 12,20 G3,10P5,40P 9,52
A 6,48 9, 12,31" 3,20 5,49 9,85
Middelburg ...v ,6;60 ,2;4j L. 552
Arnemuiden7, 9,28 12,54 5,59
'sH.-Arendskerke 7,14 9,48 1,19 6,13
Goes7,21 9,52 1,40 6,22
Biezelinge,7,32 10,8 1,55 6,36
•Vlake7,39 10,15 2,4 6,44
Kruiningen7,44 10,22 2,12 6,50
Kralibendijke...... 7,53 10,32 2,26 7,
•Rilland7,59 10,38 2,33 7,6
Woensdrecbt8,12 10,53 2,50 7,21
Beiden op Zoom 8,20 11,6 3,16 7,84
•A»n dere halten wordt alléén gestopt, wanneer Wouw 8,31 11,17 8,80 7.45
daar reizigers wordefa opgenomc. 1 uitgelatenRoosendaal.... A 8,40 11,26 3,42 7,55
Dexe Contant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen., des Maandag* en Donderdag* avond*. Pnjs kwartaal
Prys der Advertentien 10 ct. per regel, groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks-
Aüe Stufcken de redactie betreffende, gelieve men minstens g^ dag TdW^déArit^Tè- fraxveo toepte rendei
'ir Advertentie» totd
DizendjiftrderAa^^
0,85.fr. p. post/T,—Afzonderlijke Nommers 5 ct.
doodberigton van 15 regels 50 cent.
aan den Uitgever A.C. DE JOBGE S3*, te-Goes.
GEMEENTE-BESTUUR.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
doen te weten, dat door den raad dier gemeente in zjjne
vergadering van 5 Mei 1875, is vastgesteld de volgende
VERORDENING
op Hrr
Manhuis te Hoes,
Abt. 1. Het Manhnis is, tot nadere bepaling, bestemd
voor woning van alhier wonende personen boven de 60 jaren
ond, die bedeeld worden door in de gemeente gevestigde en er-
koude armbesturen.
Aan bedeelden beneden BjO jaren wprdt geen inwoning ver
leend, dan op besluit -yiui. Burgemeester en Wethooders, na
ontvangen te hebben een schriftelijke -aanbeveling van het
betrokken armbestuur, welke aanbeveling mét redenen om
kleed moet zyn.
Kinderen van bedeelden worden in bet Manhuis niet op-'
genomen.
Abt. 2. Burgemeester en Wethouders kannen een lid v$a,
„\hun Collegie belasten met bet dagelijksch oppertoezigt over
5 bet Manhuis.
I)e armbesturen,wier bedeelden in bet BJ^pbnis ter bewo
ning zyn opgenomen, zullen met dit lid in overig moéten treden
nopens de tucht en orde in het gesticht.
He bewoners zyn verpligt de boveleu van den gecommitteerde,
nopens die tucht en de voorschriften dezer 'verordening te
gehoorzamen.
Abt. 8. De gemeenteraad benoemt een Concierge, die onder
den gecommitteerde belast is met het dagelijksch toezigt, over
eenkomstig de vastgestelde of vast te stellen instructie.
Abt. 4. Het regt van bewoning in het Manhuis wordt
verleend bij gunst, om niet, vry van lasten en voor onbepaal-
den tijd; doch onder uitdrukkelijke voorwaarde, dat zij, aan
wie dat regt is verleend, binnen 14 dagen na aanzegging van
den gecommitteerde, met de hunnen of het hunne het Man
huis zullen ontruimen of verlaten, op straffe van daaruit door
de politie te worden verwijderd.
Abt 5. Door ieder der in_ art. 1 genoemde armbesturen
wordt, voor zooveel zijne bedeelden aangaat, voor het noodige
legstroo gezorgd.
Abt. 6. De bewoners van het Manhuis zijn verpligt hunne
vertrekken rein en zindelijk-te houden, en tweemalen in de week
(des Woensdags en Zaturdags) te vegen en te schuren.
Abt, 7- De schade door het brekén van glazen of op
eenige andere wyze toegebragt, zal ten hunnen koste worden
hersteld, en op hunne bedeelingen of verdiensten worden in
gehouden.
Abt. 8. Ieder bewoner is gehouden in dat vertrek te
huisvesten, welk hem ia of zal worden aangewezen.
Abt. 9. Het is verboden iemand, buiten het Manhuis
wonende, te laten verblijven of vernachten, zonder daartoe van
den Burgemeester of Wethouder meergeuoomd, last of ver
gunning verkregen te hebben.
Abt. 10. Onnoodig kloppen, schreeuwen, stampen of gie
ten van water tot hinder van anderen, is'verboden.
Abt. 11. De. inwonende vrouweu zijn verpligt de openbare
gangen, straten en goten wekelijks éénmaal, het secreet minstens
tweemaal bij beurte te schuren, waartoe de beuoodigdheden haar
zullen worden verstrekt.
Abt. 12. Het is verboden in de gangen, goten, tuin, bleek
.of straten, eenige vuiligheid te werpen of onreinheid te ver-
rigten, doch zal men zich tot dat einde van den mesthoop
moeten bedienen.
Art. 13. In ziekten of andere ongelegenheden zijn de be
woners 'in het algemeen, en de vrouwén in het bijzonder ver
pligt, elkander bij te staan en liefderijk op te passen.
Abt. 14. Het Manhuis wordt des avonds" ten tien ure
gesloten. Het wordt geopendin de maanden April tot en met
September ten rier ure; in Maart en October ten vijf ure en in
January, February, November en December ten zes ure des.
morgens.
Abt. 15. Gedurende den tijd dat het Manbuis gesloten is,
mag niemand het verlaten of binnenkomen, dan ingeval van
ziekte of andere- noodzakelijke omstandigheden.
Abt. 16, De bewoners zyn verpligt aan de bevelen van den
Concierge te voldoen, behoudens vrijheid om zich bij vermeende
▼erongelyfcing te beklagen bij den gecommitteerde uit het
Collegie van Burgemeester en Wethouders.
Art 17. Bij overtreding van de bepalingen dezer verorde
ning of het plegen van onbehoorlijke daden door de bewoners, zal
na kennisgeving daarvan aan het betrokken armbestuur, moeten
gestraft worden met inhouding der bedeeling.
Oordeelt de gecommitteerde dat verwijdering uit het Manhnis
de straf.inoeten zijn, dan zal daaraan gevolg moeten worden ge
geven.
Alles onverminderd de regterlyke vervolging, wanneer de ge
pleegde daad in de termen daarvan mogt vallen.
- Abt, 18. Deze verordening treedt in werking den 1Jnlij,1876.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het béhoort,
den 8 Mei 1875.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN. p
Dè Secretaris,
- HARTMAN.
P08TERIJEI'
Staat van brieven, geadresseerd aan onbekenden
opgemaakt ten burele der geweigerde brieven over
de eerste helft der^aand April 1875,
ten ï^st kan tore Goes:
R*. te Amersfoort; J.. Schraver, te Brou
wershaven.
Van het hulpkantoren
Wemeldinge J. de .Mol,, te 's Heer Abtskerke;
B. Touwte Koude&erke. Yebsekendaw P. van
Êndhoven, te jZalt-Bommel.
Vertrek der Landmail naar Ooat-Indié.
Vöa:„ Brindisi 13 MeL
BINNENLAND.
Goes, 10 Mei 1875.
Toen wij onlangs de billijkheid trachtten aan te
toonen van het beginsel van «restitutie» - in zake
hot lager onderwijs, wezen wij tevens, oij wijze van
voorbeeld, op den toestand te Goes. Ons hoofddoel
daarmede was, znoals onze lezers zullen gezien heb
ben, de billijkheid en regtmatigheid van het begin
sel te doon uitkomen, het beginsel dat de gemeente
aan de Vrije school zou terug geven 'wat haar door
deze wej'd uitgespaard.
Ook hiertegen voerden de voorstanders van do
Godsdienstlooze staatsschool, voerden zij, die al
leen- bevordering van het door hen gewenschte on
derwijs verlangen, bet reeds versleten bezwaar aan,
dat dit beginsel op onoverkomelijke bezwaren in de
practijk zoude leiden. Hoe dit beweren ten eeno-
male ongegrond is, toont de Standaard daghelder
aan in eene beschouwing, waarvan de strekking door
de IJ. G. op deze wijze wordt weergegeven
«lm een zevende artikel geeft de Standaard alm,
hoe het restitutie-stelsel in practijk zou kunnen ge-
bragt worden. Indien de wet de taak der gemeen
tebesturen behoorlijk regelt, op eene wyze als die,
welke de Standaard in hare vorige artikelen heeft
aangegeven, dan acht de Standaard de uitvoering
van het restitutie-stelsel niet moeijelijk. De beta
ling geschiedt, dewijl ze restitutie is, na don afloop
van het schooljaar, in elk geval als vergoeding voor
kosten, die reeds gemaakt zijn. Bedraagt nu bijv.
het aantal kinderen op de vrije scholen te. zamen
30, dan sparen zij aan de gemeentekas een kwee-
keling; op elke 50 een hulponderwijzer; indien 200,
een hulponderwijzer met acte van hoofdonderwijzer;
op elke 400 een hoofdonderwijzer en huur van zijne
woning uit. Telt de openbare school meer dan 12
leerlingen en heeft do vrije school er 'minder dan
30, dan spaart ze niets uit en ontvangt dus niets.
Telt daarentegen de openbare school er mindor dan
12 en heeft de bijzondere er b. v. 60,. dan zouden
deze 60, kwamen ze bij de 12, het gemeentebestuur
tot aanstelling van een hoofdonderwijzer in plaats
van een hulponderwijzer noodzaken en spaart de
vrije school derhalve aan de gemeentekas het ver
schil van beider, tractement uit. Bestaat er eene
vrije school in eene buurt of gehucht, waar de wet,
indien deze vrije school .er niet was, het gemeente
bestuur tot oprigting van eene bixurtschool zou ver-
pligten, dan spaart de vrije school van de gemeente
deze kosten wederom uit. Zou het leerlmgencijfer
der vrije Bchool,' gevoegd bij dat der openbare, dit
laatste boven de 400 doen klimmen, dan wordt bet
stichten eener, tweede school en het aanstellen van
een tweeden hulponderwijzer aan de gemeente uit
gespaard. Voor eiken hoofdonderwijzer, hulponder
wijzer of kweekeling, die de vrije school uitspaart,
betale men aan de gezamenlijke 'vrije scholen in eene
zelfde plaats het tractement, dat door den. onderr
wijzer van gelijken rang aan de openbare school
genoten wordt. Is aan de openbare school geen on
derwijzer van gelijken rang aangesteld,, dan betale
men het minimum-salaris, door de wet voorgeschre
ven, verhoogd met zooveel percent als de onderwij
zers van andere rangen in die gemèente boven het
minimaal-tractement genieten. Voor de onderwij
zerswoning keere men de vergoeding uit, waartoe de
wet, bij ontstentenis van scboolwo'ning, de gemeen
tekas verpligt. De voor scboolmeubelen en school-,
behoeften bestede som kan-men door het'aantal
leerlingen der openbare school.deelen en gelijke som
als men dan verkrijgt voor elk kind, dat de vrije
school bezoekt, uitkeeron. De uitgaven voor licht
on brandstof komen slechts daarin aaümerking, waar
het getal leerlingen der vrije scholen zóó groot is,
dat het een geheel schoollokaal aan .de gemeente
uitspaart. De uitgaven voor het oprigten, in stand
houden en huren van schoolgebouwen kunnen slechts
in- .twee gevallen tot restitutie aanleiding geven
lo. indion het stichten of huren van oene nieuwe
school wordt uitgespaard, en 2o. indien de kubieke
inhoud van de aanwezige schoollokalen minder be
draagt dan het getal van de leerlingen der open-,
bare en vrije sqholen zamen, vermenigvuldigd met
3 kub. el. In beide gevallen bepaalt de reden van'
het verschil in kubieken inhoud het deel dor uitga--.-
ven voor dezen post, dat door de vrije schooi wordt
uitgespaard. Zoodoende heeft men in elk voorko-.
mend geval een maatstaf om haarfijn, tot opneem
enkelen gulden na, uit te rekenen wat de gemeente
meer zou hebben uit te geven, indien de vrije school'
niet bestond.»
Ook het beweren der voorstanders van de gods-
dienstlooze staatsschool, die voor niets meer be
vreesd blijken dan voor een eerlijken strijd met ge
lijke wapenen, dat het de voorstanders der vrije
school slechts te doen is om de ondermijning der
staatsschool, wordt duidelijk weerlegd door Jhr, nir.
de Savomin Lokman.
Zeer ten onregte, zegt mr. de Savomin Lokman
verwijt men hun, die ook van Staatswege onder
steund particulier onderwijs verlangen, ondermijning
der Staatsschool. Hunne redenering toch is deze
Volgons de wet behoort de gemeente, op hare
kostén, in het onderwijs van allen te voorzien;
sommige vinden dat gemeenteonderwijs onvol
doende;
Zij willen voor zich zei ven aanvullen wat in
hunne oogen ontbreekt;
Die aanvulling moet der gemeente geen geldel ijk
nadeel toebrengen, maar ook geen geldelijk
voordeel;
Daarom wordt teruggevraagd wat der ge-
tneente bespaard wordt.
Zij, die bijzonder onderwijs verlangen, strijden
niet togen bet onderwijs dat u bevalt,
Maar voor het onderwijs dat hun bevalt.
De Staatsschool kan slechts verdwijnen, waar en
zoolang allen aan de particuliere scholen de voor
keur geven.
•Naar aanleiding van het door ons medege
deelde onderzoek, van het water van den put bij het
kerkhof, wordt ons nader medegedeeld, dat dit be-
rigt in zoover minder juist is, dat het water met
onderzocht is door de gezondheidscommissie als zoo
danig, en officieelmaar door een lid dier commissie
persoonlijk. Dit verandert echter niets aan het
hoofdfeit, den uitslag.
'fe
F
D
ke: 'j
ad 1
1<K j
L
W 'j
