NIEUWE 60ESSCHE COURANT.
Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- en Noord-Beyeland.
No. 22.
Dingsdag 16 Maart 1875,
Tiende Jaargang.
ZEEMILITIE.
9 20P 12, P P 5, G 8.50S
9.80 12,18 5,16 8,59
12,35 5,50 9,8
"5 9,52 12,45 6,4 9,16
10,7 1, 6,22 9,29
5 5.-10,13 1,6 6,32 9,35
s|c£ 10,28 1,16 6,49 9,44
5 10,28 1,21 6,56 9,49
lil' 10.39 1,88 7,11 -10,
8, i0.49 1,42 7.28 10,8
8,8 10,57 1,50 7,41 10,16.
8,21 11,12 2,5 8,3 10,29
8,27 .11,18 2,11 8,10 10,35
8,30 11,21 2,1a 4,'20 8,18 10,86
8,40 11,80. 2,25 4.80 8,30 10,'45
Deïo Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdaeen, des Maandagen Donderdagt a rondt. Prijs 1>kv«art*s
Pry's der Advertentien 10 ct. per régel, groóte letters en vignetten -naar.plaBtaruimte. Geboorte-, huwelijke-
Alle Stukken de redactie betredende, gelieve men minstens één dag vóór de uitgave franco toe te zon
Inzend >n<' der id verten tien .tot des namiddags 3 ure.
fioBendaal.-.V P fts-P
iwouvr
Bergen opZoom li 5 0,43
Woensdrecht,....
♦Rilland....
Krabbendijke
Krniningen
•Vlake
Biezelinge.
Goes
'a H. Arendskerke
Arncmuiden......:
Middelburg...y
,Tli88ingen ...A 6,!
'sH. Arendskerke
Goes
Biézelinge..
•Vlake
Krniningen
Krabbendijke
•Rilland
Woensdrecht
Bergen op Zootii
•Aan deze halten wordt alléén gestopt, wanneer Wouw
daar reizigers worden opgenomi! uitgelaten. K008Cndnal....a
6.40S
8.50P 12.20
G3.10P 6,40 P
9,52
-=J
6,48
9,
12,31
3,20
6,49
9,36
6,60
9,21
12,41
5,52
1 -«3
7,
9,28
12,54
5,59
7,14
9,43
1,1-9
6,13
-
I
7,21
9,52
1,40
6,22
I
7,32
10,8
1,65
6,36
j
3
7,39
10,15
2,4
6,44
6,50
CS
7,44
10,22
2,12
- I
e»
7,53
30,32
2,26
7,—
-
i
7,59
10,38
2,33
7.6
- 1
s
8,12
10,53
2,50
7,21
1 cS
8,20
11,6
3,16
7.84
8,31
11,17
3,30
7,45
8,40
11,26
3,42
7,55
- sL
0.85.fr. p. post f\,Afzonderlijke Nommejr» 5 et.
doodberigten van 1*5 regels 50 eent.
1: den Uitgever a.c. de JORGE BJz. te Goes.
GEMEENTE-BESTUUR.
VIEUEfclïNO
van Zon- en Feestdagen.
BURGEMEESTER en WETHÓUDERS van GOES
herinneren hij deze aan de bepalingen der wet van 1 Maart
1815 (Staatsblad no. 21), hoofdzakelijk inhoudende:
«dat op Zon - en Feestdagen geene beroeps-bèzighcdcn mogen
„rerrigt worden, welk'e den godsdienst zouden kunnen storen, en
„géén openbaren arbeid zal mogen plaat3 hebben, dan ingeval van
„noodzakelijkheid, met schriftelijke toestemming der gemcente-
„besturen
jrdat, met uitzondering van geringe eetwaren, geene. koopwaren
„hoegenaamd op de markten, straten of openbare plaatsen zullen
„mogen worden uitgestald of verkocht en dat kooplieden".en win
keliers hunne waren niet mogen uitstallen, of met open deuren
„verkoopcu; -
„dat gedurende den tijd voor den openbaren godsdienst bestemd
„de deuren der herbergen en audere plaatsen, alwaar drank ver
kocht Wordt, binnen den besloten kring der gebonwen liggende,
„gesloten moeten zijn, en dat gedurende dien tijd geenerhande
„spelen mogen plaats hebben
„dat geen' openbare vermakelijkheden op die dogen zullen ge-
„doogd wórden;.blijveude hel evenwel aan de gemeente-besturen
„vrijgelaten, hieromtrent eene uitzondering toeteslaah, mits niet
„dan na het volkomen e ndigen van alle godsdienst-oefeningen;
„en dat de overtredingen tegen deze bepalingen zullen gostraft
„worden met eene geldboete van niét Kooger dan f 25,of inge
val- van onvermógen, met eerie gevangenisstraf van niet laager
„dan drie dagen, te verdubbelen, ingeval van herbaalde overtre
kingen en daarenboven verbeurdverklaring der te koop gelegde,
„of uitgestalde goederen en hot sluiten voor eene maand van her
bergen of andere' publieke plaatsen.'
Aan den commissaris van politie is gelast, óp de uitvoering der
vorenstaande verordening te letten, tegen de overtreders proces
verbaal op te maken en in bet algemeen zorg te dragen, dat allen
hinderlijke bewegingen en gcruchtmakingen, vooral in dé na
bijheid der gebouwen tot den opeubaren ccvedienst bestemd, wor
den voorkomen en belet.
Goes, den 13 Maart 1875;
Btirihnnee&ter en Wethouders voornoemd,
G1 H.K AKBEEKEL, B.
De Secretaris,
HARTMAN;
"apsluitim mzeïpooetshgel..
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES,
brengen ter ópeubare kennis, dat.de Gnnzenpoortsingel
voor liet verkeer met rij- en voertuigen zal zijn geslo
ten, van ai Dingsdag den 16 Maart aanstaande, en gedu
rende den tijd der werkzaamheden voor de bestrating van
dien singel.
Goes, deu 13 Maart 1875.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
G. H. KAKEBEEKE, L. B.
De Secretar
HARTMAN.
OntLefEirig van. Dienst.
- BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
berinneren bij deze, dat aan de geestelijken en bedie
naren van den godsdienst bij de -erkende kerkgenoot
schappen en aan de studenten in de godgeleerdheid, die
daartoe aan erkende inrigtiagen 'ma onderuys worden
opgeleid, op hunne aanvrage, telkens voor- één jaar
ontheffing van den werkelijken dienst bij.de nat. militie
wordt verleend, en dat de voormeldde aanvrage om
ontheffing van den werkelijken dienst door hem, die
als dieoBtpligtigo is aangewezen on, tengevolge van zijn
getrokken nommer, bjj de militie moet worden ingelijfd,
of die daarbij reeds ingelijfd is, jaarljjks tusscheo den
20 Maart eu den 1 April met het bewijsstuk, moet
worden' ingediend bjj den burgemeester dor gemeente,
binnen welke hjj voor de militie is ingeschreven.
Goes, deu 13 Maart 1875.
Burgemeester on Wethouders voornoemd,
G. H. KAKEBEEKE, L. B.
De Secretaris,
H A a T M AN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
noodigen de lotelingen voor do Natonale Militie dezer
gemeente voor do Tigting 1875, die dieoatpligtige num
mers getrokken hebben en Welke mogten verlangen by
de ZEE-MILITIE te dienen, uit, zich daartoe vóór den
eersten April eerstkomende ter geraeente-aecretarje aan
te geveD, alwaar door ben de verlangde inlichtingen
kunnen verkregen worden.
Goes, den 13 Maart 1875.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. H. KAKEBEEKE 'L. B.
De Secretaris,
HARTMAN.
INLIJVING VAN MILICIENS.
De BURGEMEESTER der gemeente - GOES
brengt ter kennis van de Loteliügen voör de Nationale
Militie, dat, indien -zij mogten verlangen bij voorkeur
bij een of ander korps van het leger te worden inge-
lyfd, zij zich daartoe ter secretarie der gemeente kun
nen aanmelden vóór den 31 dezer maand.
- De. Burgemeester brengt-echter tevens onder het'oog
dat, hoewel op het te kennen gegeven verlangen zal
worden gelet, nogtans alleen aan dè vrijwilligers en de
miliciens, die zich voor den dienst ter zee1 hebben aan
geboden, reeds nu eenig tuin of meer bepaald uitzigt
op de inwilliging daarvan kan worden gegeven.
Goes, den 13 Maart 1875.
De Burgemeester voornoemd.
G. H. KAKEBEEKE. L. B.
POSTE R IJ E X.
Via Brindisi, 18 Maart. -
Via Marseille 25
Via Triest, .30
BET LANG- &FWÏNSCIT EROUBAM..
Telkens wanneer door de voorstanders der
Vrije school werd geprotesteerd tegen de bevoor-
regting der i^aatsschool, tegen de verdrukking
der Vrije school door - de Staatsschool, werd de
vraag gedaan wat wilt gij dan;, formuleer de
door u verlangde wijzigingen. In deze vraag
dag wij erkenden het reeds vroeger iets
billijks. Iets billijks; omdat, wilde men in waar
heid te gemoet komen aan de bestaande ge
moedsbezwaren, men moest weten hoe het zou
moeten zijn, hoe- het onderwijs geregeld moest
worden om .die bezwaren te doen ophouden
kortom welke wijziging der bestaande wetge
ving de voorstanders, der Vrije school verlang
den.
Maar wij kunnen ook niet meer zeggen dan
«.iets billijks», omdat kennelijk velen die deze
formulering vroegen, bet niet deden om daar
door in waarheid mede te wmruu. tot het op
heffen der bestaande bezwaren, maar integen
deel w-etende hoe moeijelijk die formulering
zoiïde zijn, bij het bekende verschil van gevoe
len onder de voorstanders^der Vrije school
om eene mogelijke te gemoetkoming op de lan
ge baan te schuiven.
Hoe het zij, op de vergadering der Vereeni-
ging voor Christelijk-Nationaal onderwijs van 5
JunijI»1874, werd aan eene commissie, bestaande
uit de. heeren Dr. A. KnijperDr. G. J. Vos
As. en Mr. B. J. L.'d'e Geer viin Jutfaas, opge
dragen, om in een rapport uit te drukken welke
wijzigingen' in de bestaande wetgeving noodig
waren om te gemoet te komen aan de bezwaren
van tienduizenden in den lande, tegen de tegen
woordige regeling van het onderwijs.
Dit rapport werd dezer dagen bekend gemaakt
en wij gelooven onzen lezers een dienst te doen,
door hen met de hoofdstrekking er van bekend
te. maken.
Ofschoon dit rapport moest dienen om eene
drieledige vraag te beantwoorden, 1°. welke wij
ziging iD de - 'landswetgeving in het belang der
Vrije school zou zijn; 2^. welke steun de kerk
aan de Vrije, school kon bieden; en 3°. hoede
Vrije scholen onderling in verband waren te
brengen, wenschen wij, bij onze beknopte plaats
ruimte, voor het oogenblik slechts de strekking
van het antwoord op de eerste vraag mede te
deelen.
Ook bij deze eerste vraag welke wijzigingen
in de landswetgeving noodigzijnV wordt door de
commissie tweeledig onderzócht. Eerst met het
oog óp art. 194 der grondwet, daarna met het
oog op de Schoolwet.
De commissie blijft eene wijziging van dat art.
194 noodzakelijk achten. Uitgaande van het
standpunt dat de Staat in zake het onderwijs een
pligt heeft te vervullen; ontkent zij toch de be
voegdheid van den Staat om door zijne ambte
naren zelf.te onderwijzen. De Staat als zoo
danig heeft volgens haar noch pedagogische,
noch godsdienstige, noch zedekundige begrippen,
en wijl neutraliteit eene fictie is, en onderwijs niet
door zoodanige begrippen bestuurd geen onder
wijs kan heeten, is de Staat tot^het geven, van
•onderwijs onbekwaam.
Ook mag het onderwijs geen partijzaak, geen
raiddel ter bereiking van staatkundige doelein
den zijn. Daarom moet het te aanvaarden stel
sel aan de school omes volks in uitgebreiden sin
ten goede komen. De Vrije school moet om
haar zelfs wille, om het onderwijs, krachtens
pligtbesef en ten goede van volk.en vaderland
worden bezocht. Daarom moetvolgens de
commissie het stelsel van concurrentie tus-
schen Staats- en Vrije school vallen. Zoo lang
deze tegenstelling blijft bestaan, lijdt het pseda-
gogisch belang der school schade.
Bovenal behoort men waar men vrijheid van
onderwijs begeert ook die van anderen onverlet
te handhaven. Die vrijheid voor elk, ook voor
den minvermogende, wordt beheer9cht door de
geldkwestie.
Met het oög op dit alles wenscht de commis
sie eene wettelijke regeling op den 'grondslag
van
U. Indirecte schoolpligt. -
2 Lügislatie, controle, diplomeriug en handha
ving van gewetensvrijheid door den. Staat.
3°. Vorming in elke gemeente, óf ook voor groote
steden in deelen van gemeenten, van schoolraden,
te kiezen door de ouders, die geheel of gedeeltelijk
schoolgeld uit eigen middelen betalen.
4°. Voorziening door deze schoolraden, dat in
do kas dol* ouders voor elk schoolgaand kind, 't zij
uit eigene middeléh, 't zij door suppletie, van over
heidswege de som van 20 beschikbaar -was.
5U. Opdragt van inspectie door den Staat aan deze
schoolraden.
6°. Vrijheid van de ouders, om zich op den voet,
dien zij begeeren, onderling tot de oprigting pn in
standhouding van schojen te combineren.
7°. VerpligtiDg der schoolraden, om aan minder
heden, die hiertoe uit do voorhanden schoolgelden
ad 20 per kind niet in staat zijn, alterum tantum
uit te keeren van het- te kort, onverschillig of het
onderwijs school- dan wel-huisonderwijs is, indien
de'onmogelijkheid van hot eerste voor hen blijkt.
80. Verpligting der schoolraden, om waar dit alte-
