Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- en Noord-Beveland.
tfiif
No. 91.
Vrijdag 20 November 1874.
Negende Jaargang.
Roosendaal.-A
I Wouw........
I Bergen op Zoom.
IWoenwlrecht
^Rilland...
lKrabbéudijke.....1
jKruiningen.
/•Vlake
\Biezelinge...
IH. Arendakerke
IAraemniden.
Middelburg...y 6_^
y]i?8jngen ...,A 6.""
9.30
12.18
9.4,3
12.35
5,32
10,39
7.28
10.29
10.35
8,10
2,11
11.18
4.20 8.18
2,15
11,21
10,46
8t40 11.80
2,25. ,4.8.0,
6.40S
6,48
8,u0P 12,20 C,3,luP5,40P 9,52
s H.AVendskerke
6,068... v.
Biezelinge
•Vlnke
Kminingen
Krabbeadyke......
•Rilland...;.
<Wocnsdrecht......
Bergeii op Zoom
•Aan deze halten Wordt alléén'gestopt, -wanneer Wouw
daar reiziger» worden op|enome: 1 niwelaten. ©«"-""/Tooi i
6,50
9,21
12,41
5,52
7,
9,2a
12,54
5,59
7.14
9,43
1,19
6,13
r
7.21
9,52
1,40
6,22
7,82
10,8
1,55
6,36
7,39
10,15
2,4
6,44
7,44
10,22
2,12
6,50
7.58
10,82
■2,26
7
7,59
10,88
2,33
-»
7,6
8,12
10,58
2,50
7,21
8,20
8,31
11,6
3,16
7,34
11,17
3,30
7,45
8,40
11,26
8,42
7,55
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen,des Maandagse'n Donderdags avonds. Pry» P kwartaal i 0,85.fr. p. postal,—. AfzonderKike Nommers 5 et.
Prfis der Advertentien lO ct. per regel, groote letters en vignetten naarplaatsrnitntei- Geboorte-, hnwelijks-en doodberigten van 1.5 regels 50 cent.
Alle Stukken de redactie betreffende, gelieve men minstens dén dag vóór de uitgave franco tee te zenden aan den Uitgever A.C. DE JONGE 8Jr.. te Goes.
Inzendinjr der Advertentien tot des namiddags 3 are,
GEMEENTE-BESTUUR
HOOFDELIJKE OMSLAG.
Belasting op delïonden.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat het 2de suppletoir kohier
van den HOOFDELI.IKEN OMSLAG en het SUPPLE
TOIR KOHIER der BELASTING or vu HONDEN", voor
het dienstjaar ,1874, zöoals^die ió' de raadsvergadering
van 26 October jl- zjjn vastgesteld, door Gedeputeerde
Staten dezer provincie, bij hunne besluiten van 13 November
jl.|no. 54 en 56, zijn goedgekeurd en op heden aan den
ontvanger ter invordering uitgereikt, zullende, dus ieder
aangeslagene verpligt zyn, den aanslag op den bepaalden
tjjd te voldoen.
Goes, den 17 November 1874.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
BINNENLAND.
Goes, 19 November 1874.
Reeds meermalen wezen wij er op, hoe onjuist
het beweren der voorstanders van de godsdiensfc-
looze school is, dat het Christelijk onderwijs leidt tot
onverdraagzaamheid. Hoe integendeel «liefde tot
den naaste" het kenmerk isvan het ware Christ
tendom en hoe die liefde alle onverdraagzaamheid
"uitsluit. Hoe dus het Christelijk onderwijs in .plaats
van onverdraagzaamheid aan te kweeken, die inte
gendeel moet doen verminderen.
Hoe eenvoudig en ontegensprekelijk deze opmer
king ook moge zijn, toch schijnen de voorstanders
der staatsschool, dit maar niet te kunnen of te
^willen begrijpen, 'schoon telkens weerlegd en ver
nietigd, toeh komen zij steeds met datzelfde ver-
sleten en onjuist argument terug. Dit bleek weer
dezer dagen, zoo als blijkt uit eeno beschouwing van
het Doetichemscb Weekblad, waarvan wij een ge
deelte hier overnemen
«Het Hoofdbestuur der. Vereen, tot bevordering
van 't Volksonderwijs, heeft dezer dagen een «Mani
fest aan het Nederlandsche volk» openbaar gemaakt.
In dat manifest, wijst de Vereen, op den ge teeken
den tijd, dien wij beleven. De partijen, ook op school
gebied; staan scherp tegenover elkander. Immers,'
zoo schryft het«wie kan de oogen sluiten' voor
bfet feit, dat de tegenstelling steeds scherper wordt
tusBchen hen, voor wie de scfiool, in de eerste plaats
vioet zijn het werktuig tot aanktveeking van bepaalde
kerkelijke begrippenen hen die onze volksschool lief
hebben, juist omdat zij is 'het neutrale gebied, waar
het verstand der kinderen wordt ontwikkeldhun hart
wordt gevormdterwijl de verkondiging van die dogma's,
die elk hunner van zijn standpunt voor .waarheid op
godsdienstig gebied meent te houden, buitengesloten en
aan de bijzondere kerkgenootschappen overgelaten is.>
>Aan de eene zijde moeten wij zeggen, dit mani
fest is een verblijdend teekonmet kracht een be
ginsel voor te staan, zich omtrent dat beginsel dui
delijk uit te spreken, gepaste middelen bezigen om
die overtuiging ingang te doen vinden in ruimeren
kring, dat is mannelijk en edel. Toch Bchynt het
dat ook weer dit manifest, zijne kracht zoekt, niet
in eigen beginsel maar in eei\o scheve voorstelling
van het- beginsel dertegenpartij. Vertegenwoor
digt de «Vereen, tot bevordering van het Volkson
derwijs» do openb. school dan vertegenwoordigt
do Vereen, voor Chr.Nat. Ondorw.de Chr.Bijz. school,
en wy moetendus in hare Statuton weer vinden
hot beginsel dat, in de aangehaalde i'egelen, der Ohr.
Sohool is toegeschreven. Hot beginsel dier Ver-
ooniging en do hoofdgedachten, waarvan men by de
oprigting is uitgegaan, zyn bevat in Art 1 van het'
Reglement dier Vereen
»Bij aandachtige lezing van het Art- zal het «nin-
Btonds blijken, dathet volstrekt niet op den. weg
der Chr.Sch. ligt om «in de eerste plaats het werk
tuig te zyn tot aankweeking van bepaalde kerkelijke
begrippen. Het Christelijk beginsel moet het on
derwijs bezielen, waar dat ontbreekt daav mist de
Gbr. School haar regt vau bestaan als zoodanig, 't l?
niet een propageren voor eene ot andere kerkelijke
gemeente, 't moet zijn eén Werken voor. de gemeento
van Christus. Dat de verschillende godsdienstige rig-
tingen, nu hiertoe niet gelijken weg volgen, is dui
delijk, maar daaruit volgt toch ook dat het onmoge
lijk is, allen een zelfden weg te doen betreden. Iedere
rigting, die aanspraak wil maken op den naam van
«godsdienstige rigting» moet zich als hoogstetaak
stellen het' eeuwig belang harer leden. Houdt dat
opT dan moge zulk eene rigting eene geheel; materia
listische, zyn, een geestelijke is het dan zeker niét.
Aangezien hu dé Katholiek niet vraagt naar neutra
liteit, de Israëliet en de Protestant daar geen vrede
bij kan vinden, maar elk naar. zijné rigting, vraagt
naar bevrediging voor't ontrust gemoed, daarom is
het noodig, dat elk zich ontwikkole in zijnerigting.
Der jeugd moet niet worden ingeplant een geest van
of eene zucht naar neutraliteit, dit voert onvermij
delijk tot onverschilligheid. Onverdraagzaamheid
aan kweeken is onmcnschelijk, zeer onchristolijk, maar
is onverdraagzaamheid de consequentie van het vast
houden aan beginselen? Nu,'wanneer een beginsel in
het hart woont, dan móet zich dat openbaren in
kracht. Die kracht wordt ook betoond door de over
tuiging van andéren te eerbiedigen, maar voor tegen
over elkander staande rigtingen openbaart zich die
kracht, door de beginselen te toetsen, met elkander te
vergelijken en te meten, zonder tot onverdraagzaam
heid te vervallen. Hij, die onverdraagzaam wordt,
verraadt zwakheid van beginsel, beginselloosheid.
Zullen wij nu, uit vrees van onverdraagzaamheid uit
te lokkèn, de beginselen'achterwege laten?
»Neutraliteit is', factie en hij die naar neutraliteit
streeft, ergert iedereen, van welke godsdienst of
godsdienstrigting ook, door zyn jagen naar beginsel-,
loosheid. Woes, wie gy zijt»
r— Op eene vergadering van de hulpvereen. voor C.
N. O. te Zeist, is de tegenwoordige inrigtihg der H.
B. S, ter sprake gebragt, met het oog. op do oprigting
van zoodanige school in Christelijken geest. De be
spreking liep over een drietal stellingèn, over de H.
B. S., die door .den heor H. B. van Lummel werden
voorgedragen en verdedigd. De vorm door den Staat
gekozen, werd beschouwd.als oupaedagogisch. Beni
ge vakken, meenden men, moesten facultatief gesteld
worden, de plaatsing en overplaatsing der leerlingen
in hoogere klassen, alsmede de keuze der leerstof voor
de hoogere klassen, moesten in overleg met de ver
schillende leeraren plaats hebben, in 't algemeen
moesten de inrigtingen meer het oog vestigen op het
volgend leven der leerlingen." Na warme bespreking
dezer'zaak is besloten om bij de conferentie der Broe-
dergomeente een verzoekschrift in te zenden tot het,
verwezenlijken dezer denkbeelden in de soheol der
Broedergemeente te ZeiBt; zoodat deze als Christe
lijke Inrigting voor Middelbaar Onderw. zou kunnon
optreden. Op voorstel van den heer Ittman werd be
sloten aan alle hulpvoreenigingen van'deze besprekin
gen konnis te geven on eéne betuiging harer sympathie
te vragen voor de oprigting eener christelijke inrig-.
ting voor Middelbaar Onderwys. Dezelfde hoer doel
de nog mode dat Prof. Valeton zich met dit onder
werp bozig houdt, en ongetwijfeld van goeden raad
zou willen dienen. De vergadering benoemde eenö
commissie van redactie, bestaande uit de HH. H. B.
van Lummel, J. H. v. Lennep, J.R.A. Kuytenbrou-
wer en H. van Zanten.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal is bijeen
geroepen ter hervatting harèr werkzaamheden.op
Dingsdag den 24sten November, des avonds ten
8 ure.
Blijkens een bij het Departement van Koloniën
ontvangen telegram-van den Gouv.-Generaal van
Nederl. Indië, van den 15den dezer, was door den
kolonel Pel, milit. en civiel bevelhebber inAtchin,
het navolgende^ per telegram (dato. 8 November
berigt: -
«Den 7den zyn zeven versterkingen in de Kam
pongs Berouw en West Lemboch door onze troepen
genomen!Drie punten werdeb bezet en hierdoor iè;
thans de geheele Pedirdyk in ons bezit. Aan onze
zijde- sneuvelde eén officiersbedïende, terwijl gewónd
werden: dé overste Diepenbeek (in linkerarm) en
17 militairen, waaronder 4 zwaar, bénevens twee
dwangarbeiders. De vijand vlugtte; achterlatende
ongeveer 40 dooden en: 3 gewonden; terwijl 20
Atcbinezen bovendien sneuvelden by hunne vlogt
over de Atcbin-rivier. Gezondheid dezelfde.
Maandag zijn aan het Departement van Bui-
tenlsndsche Zaken door wederzijdsche gevolmagtig-
den onderteekend eén handelstractaat en eene over
eenkomst tot jvuderkeerige uitlevering van misdadi
gers tusschen Nederland en den Oranje-Vrijstaat.
r (St. Ct.)
Z. M. Jde Koning zal tegenwoordig zijn by de
onthulling van. het monument ter nagedachtenis van
de op de Citadel van Antwerpen gesneuvelde officie
ren, welke óp 30 dezer op het kerkhof té Ginneken
zal plaats hebben.
Mogt men vroeger er steeds op wijzen dat in
Nederland weinig Spoorweg-ongelukken plaats had
den, in den laatst en tijd schynt dat anders te wor
den. - ïn de laatste dagen toch moesten vooral de
Spoorweg-óruggen bet lyden, en al had men door
de" daar plaats hebbende ongelukken ook al geen
persoonlijke rampen te, betreuren, ze hadden voor
de reizenden toch zeer onaangename gevolgen. -
Uit Zwolle schryft men onder dagteekening van
13 Nov. Gisteren-avond hadden nabij deze stad
een tweetal Spoorwegongevallen plaats. De trein
Kampen—Utrecht passeerde gisteren-avond, ruim
6 uur, do ijzeren brug over de Willemsvaart, en
ontkwam het meest .denkbare onheil, dewijl de op-
zetstang der brug brak en alzoo los geraakte; ge
lukkig bleven de wagens, natuurlijk met schokken,
op de rails. Oilmiddelijk zijn de noodigo voorzorgs
maatregelen genomen. De goederentrein uit Fries
land, ruim 11 uur, overreed gisteren-avond, naby het
emplacement, eéne koe, die letterlijk vermorzeld
werdeen tweetal wagens geraakten nit het spoov
eb bekwamen belangrijke schade; een bruggetje op
den weg werd mede verbrijzeld»
Zooals gewoonlijk, bleef ook dit ongeluk niet
alleen. Dingsdag-middag omstreeks 4 uur verliet
een kolentrein Rotterdam in de rigting van Schie
dam. Bij hare aankomst aan de «Delftshavensche
brag», d. i. de eerste brug buiten Rotterdam, stónd
deze open, ten,gevolge waarvan.de locomotief in'
het water liep den tender na zich slepende en in
zyn val de brug yerbryzelonde. Gelukkig had men
geen persoonlijke ongelukken te betreuren, doch
het behoeft geeno vermelding dat de communicatie
er zeer door gestoord wordt. Onmiddelyk wérd
eene noodbrug opgeslagen waarover de passagiers
onder het buyigo weder dezer dagen kunnen-loopen,
na aan den èenen kant van de brug uitgestapt
te zyn om aan don anderen kant weer in te stap
pen. Vooral in den beginne gaf ditveel opont
houd, daar b. v. do laatste trein uit Rotterdam
naar 's Hago die daar 's avondB om 11.80 aan moest
komen. Dingsdag-avond eerst by één uur des nachts
arriveerde..