NIEUWE HESSCÜE COURANT.
Nieuwsblad voor Tbolen, Zuid- en Noord-Beveland.
No. 73.
Vrijdag 18 September 1874.
Regende Jaargang.
i Roosendaal....V P £4 4P
Wouw.
9,30 12,13
l Bergen op Zoom 2*f ?,43 l2-35
1 Woensdrccht,.... -r Ss3 9,52 12,45
1.
1,6,
1,16
1,21
1,33
1,42
1,50
2.5
2,11
9.20P12, P—P— 4.59G ;8,50S
5,8
5,50
10,7
:ise-io,i3
10,23
S 10,28
2 ff 10,39
8, a0,49
8,8 10,57
8,21 ii,12
Middelburg-.,.ygj0 g'g0 {J'21
Tlissingen ,..A6,20 8,40 n,f~
•Rilland.......
IKrabbendijke,....
[Aririmngen.
/•Vlake
jBiezelinge
IGoes
J'sH. Arendskerke
IA rncmuiden......
2,15 4,20 6,30 8.82
2,25 4,30 6,40 8,45
VliS8ingen ...V 6.40S 8.50P12.20G 3.10P5.40P 6,—P9.25
9, 12,31 3,20 5,49 6,10 9i85
mMeltmrg..*
Arnemniden7,
'b H. Areudskerke 7,14
Goe87,21 9,52
Biezelinge...7,32 10,8
•Vlake.7,39 10,15
Kruiningen 7,44 10,22
Krabbendijke...... 7.5& 10,82
•Rilland7,59 10,38
WocDsdrecbt...... 8,12 10,53
-Berden op Zoom 8,20 11,6
•Aan de«-luülcn7W0xdt-.ti$é#6^geBtopt, l wanneer 8,81 11,17
daar reixigers worden 'opgenomen uitgelaten.
9,21 12,41
9,28 12,54
9,43 1,19
Roosendaal....A 8,40 11,26
1,40
1,55
2,4
2,13
2,29
8,39
3,50
5 59
6,13
6 22
636
6'44
6'50
7'—
7'.6~
7'21
7-34
7.45
7.55
fiï
1 W
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, dés Maattdags'za. Donderdags avonds. Prijs P kwarlna! 0,85. fr. p. post fX,Aizonderliike Nozomera 5 et.
Prijs der Adverteutien 10 ct. per regel, groote letters envignetterf:hW*plMtBruimte. Geboorte-,*ihuweliik$S-en doodberigten van 15 regels 50 cent.
Alle Stukken de redactie betreffende, gelieve men minstens één dagvóór d e -nitgare franco tóe-te zenden aan den Uitgever A. c. BS JONGE 8Jz. té Goes.
Inzending derAdyertentien tot des namiddags 3 are.
GEMEENTE-BESTUUR
HAVEN VAN GOES.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van belanghebbenden dat Woéns-
dag, Donderdag en Vrijdag den 23, 2-4 en 25 dezer maand,
het water in de Haven van Goes tót 0.60 Meter beneden
het peil zal wordenafgelaten wegens uit te voeren
herstellingen aan de havenboorden.
Goes, den 15 September 1874.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
UITGIFTE VAN GROND IN ERFPACHT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat door het Burgerlijk
Armbestuur te Goes, een adres ia ingediend, om aan
die instelling af te staan al de grondep, begrepen in de
Ooster Schans, kleine Schans, bekend ia Sectie B no. 325,
de grond onder de. arbeiders-woning no. 164 en tuin
no. 165, voorts de punt grond'voor de koepel der
Heeren van Voorst .Vader, Sectie B no. 199, en
eindeljjk de daarvoor liggende Vest, Sectie B no.
163, ennoodigen diègenen uit, welke tegen den afstand
bezwaren znogten hebben, die aan hun eollegie ken
baar te maken vóór of op Zaturdag den 26 Septem
ber a. 8., zullende het er anders voor gehouden worden
dat geene bedenkingen daartegen bestaan.
Gons, den 16 September 1874.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
HÊBHALINGSCHOOL.
BURGEMEESTER es WETHOUDERS van GOES,
brengen ter openbare kennis, dat. de avondschool der
school 3e klasse, volgens de laatste wijziging der ver
ordening tot regeling van het onderwijs, zal worden
gehouden van af'I October tot de Paaschvacantie,
dagelijks met uitzondering van den Zaturdag en den
Zondag van 5 tot 7 ure, en beatemd is voor volwassenen
althans voor dezulken, dieminstens den leeftjjd van 14
jaren hebben bereikt, alsmede dat de plaatselijke school
commissie eene zitting zal houden -in een der zalen van
het raadhuis op Woensdag den .23 September a. s. des
middags ten 12 uretot" het aannemen van leerlingen
voor gemelde school.
Goes, den 17 September 1874.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. P. BLAAUBEEN,
De Secretaris,
HARTMAN.
BINNENLAND.
Goes, 17 September 1874.
Voor hen die geen gelegenheid hebben zich yol-
doendó op de hoogte te stollen der Koloniale aan
gelegenheden, is het voorzeker juist omtrent deze
den invloed en do vruchten na te gaan welke de zoo
genaamde «liberale» theoriën gehad hebben. Voor
al op dit punt is de toestandzóó verward door het
uitgalmen van magtspreuken en schelklinkende leu
zen, dat menigeen niet weet, wat hij er van den
ken moei Daarom achten wij het hoogst wensche-
lijk onze lezers nu en dan mede te deelen, hoe men
in Indië zelf ovor de gevolgen van het «liberaal»
bestuur denkt, waaruit zij hot best kunnen zien
welke, belaas1 wrange, vruchten dat droeg. Opmer
kelijk is wat zoowel hierover als over do verwach
ting in Indiö van het nieuwe kabinet;- met de laat
ste mail tot ons kwam in het mail-overzigt van den
Java-Bode, gcaar men leest
<Do jongste mail bragt ons de tijding omtrent den
uitslag der beraadslagingen over het censuswetje,
waar mede. hot ongelukkige en sedert lang stuiptrek
kende Ministerie Fransen van de Putte voor goed
ten grave gingi Wat de mïllioenen, die dat Mini
sterie aan den meest "onregtvaardigen oorlog in At-
chin verspilde, en de duizenden mênschenlevens die
daardoor roekeloos verwoest werden, niet hadden
kunnen uitwerken, dat vérmogt een Tweetal gul
dens meer of minder, als-waarvan de bevoegdheid om
de zedelijk-ernstige Staatsmannen te kiezen die in de
Tweede Kamer zitting hebben, werd af bankelijk ge
maakt. Verhevene en hartverheffende politiek, voor
ons Indisch verstand echter to hoog!
«Wij klagen evenwel niet over de oneervolle wijze,
waarop hét Ministerie den dood vond. Zulk een uit
gang was het leven waardig, dat dit ramp- en ver-
derf-brengend Atchin-Ministerie; dit Kabinet der
meerderheidgeleid bad.
«Schande alleen over Nederland, dat dit Ministe
rie zoolang levensverlenging heeft kunnen vinden,
in wat oorzaak had moeten zijn van zijn dadelijken
val. De liberale partij zal nu welligt- uit de betoo-
vering ontwaken, waarin de heer Fransen van de
Putte haar gevangen hield ter verwezenlijking, on
dersteuning en toejuiching van hetgeen zij, in elk
conservatief Kabinet, als het grojste onregt zou heb
ben gebrandmerkt, en ten uiterste vervolgd. Maar
voor haar zat het telnat zgn... Naar mate der Natie
meer en meer de oogen over. den oorlog met Atchin
en zijn gevolgen opengaan, zal zij ook minder wil
len weten van een partij, die uit enkele regeerzucht,
ter wille van één man, aldus haar beginsel verzaakte,
aan het onregt vrij spel liet, en de eer van bet Va
derland en het belang zijner Koloniën voor een gru
wel des onvers tand s en der onbezonnenheid prijs gaf.
Het zal genoeg,zijn haar aap den Atchin-oorlog en
het Sumatra-troctaai te herinneren, om haar gedu
rende vele jaren met afschrik voor den naam liberaal
en voor het kiezen van liberale afgevaardigden, te
vervullen.
«Dit maakt, al zullen voortaan de lofzangen der
Nieuwe Rotler.damscke Courant op de vaderlandsliefde
van den heer Fransen van de Putte, door klaagliede
ren over de ligtzinnigheid zijner tegenstanders wor
den afgewisseld, - het standpunt van het nieuw op
getreden Bewind bij uitnemendheid krachtig, zelfs in
weörwil van het feit, dat de helft der Kamer nog door
de liberale partij vertegenwoordigd wordt. Elke nieu
we greep, die deze doen mogt naar het Bewind, kan
worden afgeslagen met eene ontbinding, waarbij aan
het Volk de vraag woi-dt ónderworpen, of de Natie
een Ministerie tei-ugverlangt, dat haar aan een her
nieuwing der rampen van den Atchin-oorlog bloot
stelt. -
«Er behoeft dus ook nu van concdiante politiek
waarin het Kabinet-Heemskerk van 1866 zijn sterkte
zocht, maar waarmede het ook zijn eigen graf delfde
geen sprake te zijn. Met hoe meer boslistheid het op
treedt, en hoe meer het blijk geeft van zijn ernstigen
wil ter behartiging van de hoogero en wezenlijke be
langen van het Vaderland en zijn Koloniën, die door
het Ministerie van 1866, uit--vree8 voor de tegenpar
tij, op listige wijze werden weggegopcheld, des te
meer en te langer zal het verzekerd kunnen zijn van
den steun van al die partijen, aan wie het'liberalisme
zich in al zijn (enkel door grootspraak bedekte) af
schuwelijkheid geopenbaard beeft. Den heer Heems
kerk zou do ondervinding der jaren 1866—1868 geen
winst' hebben opgeleverdbij zou de grootsche rol, die
hij door zijne schitterende bekwaamheden en bij den
afkeer dien.de beginsèllooze liberale partij thans in
boezemt, bestemd is in den Nederlandschen Staat te
vervullen,- verspelen. ,en_ slechts tot verergering der
bestaande verwarring medewerken, indien hg oorzaak
werd, dat de anti-revolutionaire en Boomsoh-Catho-
lieke loden zonder welke de conservatieve partg
bljjken zal onmagtig te zijn, als zij ten minste niet de
speelbal zijn wil der liberale partg tot het leger
kamp zijner bestrijders moeston vlugten. De Grond
wet te verlossen van die bepalingen, welke het Neder-
landsehe tolkskarakter in den geest der eeuw dreigen
te doen ondergaan, en werkzaam, te zijn -tot bevorde
ring van de vrijheid, is do scboone taak, voor.bem
thans weggelegd. Hut is alleen langs dien weg, maar
niet door mét de aanleggers van den oorlog met At
chin te beulen en die te vleijen, dat de ramp van dien
oorlog te eeniger tijd voor Nederland en Indië welligt
nog ten goede gekeerd kan worden.
«De optreding van den heer van Goltstein als Mi
nister van Koloniën heeft eene bijzondere beteekenis.
Wij hebben altijd gemeend, dat indien de heer van
Bosse bij de jongste keuze van een Gouverneur-Gene
raal bezield is geweest met den wensch om een man
uit Nederland te verwijderen, die niet gedweept had
met zijn beginsel van vaststelling der Indische' be
grooting bij de wet,-de heer van Goltstein verdiend
had boven den heer London in aanmerking te komen.
De arbeid van den eerste, aan de bespreking van dat
beginsel gewijd, getuigde van ernstige studie en van
helder inzigt; terwijl de heer London, onverminderd
dè goede eigenschappendie voor hemden bijnaam
van beminnelijk hebben doen uitdenken, óp grond van
zijne bekwaamheden als de bestrijder van eenig begin-
sel nooit gevreesd, als de yerdediger nooit gezocht
behoeft te Worden. De acht jaren, gedurende welke
de Indische comptabiliteitswet ongeveer gewerkt
heeft, hebben aan de beschouwingen van den heer van
Goltstein regt doen wedervaren, en het boerenbedrog
der fraaijo voorspiegelingen van den beer van Bosse
telkens duidelijker in bet licht gesteld. Als de Indi-
sche comptabiliteitswet thans der liberale partij zou
ten goede komen, zou het wezen door den digfcen slui-
jer, dien zij over het beheer en de verantwoording van
's lands geldmiddelen geworpen heeft,, waardoor het
mogelijk zijn zou het juiste bedrag der schatten, die
de oorlog met Atchin verslonden heeft» voor vele ja
ren der Natie verborgen te houden.
«De beer van Goltstein zal in de gelegenheid zijn
dit te voorkomen," en, in overleg met den heer Lon
don, kunnen medewerken om aan de verwarring, die
de zegepraal van het door don beer Van Bosse gehul
digde beginsel in de Indische financiën gesticht heeft
en aan de ministeriële willekeur, welke er door is be
vorderd, een einde te maken.
«Het deel, dat de heer van Goltstein, even als de
beer van Lijnden van Sandenburg, aan de beraadsla
gingen over den oorlog met Atchin genomen heeft,
doet ons hopen dat dit Ministerie, al kan het niet te
rugkomen op hetgeen met betrekking tot dat Rijk
misdaan,is, al zijn krachten zal inspannen om de ïeg-
ten van Atchin zoo ruim mogelijk te doen eerbiedi
gen, en do gevaren en nadoelen van onze onverstandi
ge zucht tot verovering binnen de naauwste grenzen
zaam te vatten.
«Reeds, dan zal er ruimschoots reden.zijn, om ons
over de optreding van den heer van Goltstein te ver
blijden. De heer Fransen van de Putte, die de ver
antwoordelijkheid van den oorlog met Atchin geheel
heeft durven op zich nemen, en liever dan rich met
kracht daartegen të verzetten halve waarheden en
onjuistheden te baat nam om zijn gsdragte verschoo-
nen en zijnministeriëel leven te rekkeri, moge voor
goed hebben afgedaan. Als in naam liberaal Minis
ter, die, ter verwezenlijking zijner menschlievende
programma's in het belang der inlandsche bevolking,
aan Indië en Nederland den rampzaligen Atchin-oor
log gaf, blijft voor hem een treurige vermaardheid,
00k in Indië, weggelegd.»
t Dq Minister van oorlog heeft de chefs der ver
schillende corpsen gemagtigd, om aan de miliciens
der ligting van 1871, (plaatsvervangers en num-
morverwisselaars daaronder begrepen,) die daartoe
aanzoek mogten doen, toestemming te verleenen
tot het aangaan van een huweljjk.
