IIIIWE 60ESSCHE
Nieuwsblad voor Tbolen, Zuid- en Noord-Beveland.
No. 16?
Vrijdag 20 February 1874.
Negende Jaargang.
ca
Roosendaal....V P
S4,iP 9.20P
12, P
P
4.50G
9,30
12,13
5,8
-2
i Bergen óp Zoom
5 S 9,43
12,35
5,50
S8 '1
1=3 1
Wocawlrecht
5 £1 9,52
12,45
6,7
«•Rilland
of? 10,7
A
y-
6,27
1 Krabbcndijke
-12-10.13/
1,6
6,40
Ss
JKruiningen
!SS| 10,28'
1,16
6,58
*Vlake
°2jaio,2$.
1,21
7,4
«W
Biezelinge
fiiS 10»39
1,33
7,22
-T3
jGoes
8, a0,49
1,42
7,39-
I's H. Arcndakerke
8,8 10,57
1,50
7,52
s
lArneraniden
8,21 11,12
2,5
8,17
S 1
MW4eIbnrff...^0JJ
8,27 11,18
8,30 11,21
2,11
2,15
4,20
8,25
8,35
Vlissingen ...A6.20
8,40 11,30
2,25
4,30
8,50
Vli86illgen .'..V 6.40S 8,50Pl2,20G3,10P5.15P 9.25P—,—
10,45
Middelbar* A'6,48 9> 12,31 S'20 5,24
üiiaaeiDurg...v 6 50 9 21 1241 &27
Arnemuiden7, 9,28 12,54 5,34
'sH. Areudskerkc 7,14 9,43 1,19 5,49
Goes7.21 9,52 1,40 5,58
Biezelinge7,32 10,8 1,56 6,13
•Vlnke7,39 10,15 2,5 6,21
Kruiningen7,44 10,22 2,14 6,27
Krabbendijke...... 7,53 10,32 2,30 6,37
•Rilland7,59 10 38 2,37 6,43
W«t osdrecbt8,12 10„53 2,59 6,59
Bergen op Zoom 8,20 li,6 3,31 7,12
•Aan deze halten wordt alléén gestopt, wanneer Wouw 8,31 11,17 3,48 7,23
f?aap.10'i 1 a q afl nrt a y
9,35
daar reizigers worden opgeuomc. uitgelaten. RoOBendan]A 8,40 11,26
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd .op Christelijke feestdacen, des Maan dagi ca. Ronder dage avondt. Prijs kw ar Ui'ai 0,85. fr. p; post f\,-Afzonderlijke Nommers et.
Prijs der Advertentien 10 ct. per regel, groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks-, en dóodherigten van 15 regels óO cent.
Alle Stukken de redactie betredende, gelieve men minstens een dag vóór de uitgave franco toe te 'eridtf. aan-denüitgevei a.c. de jonge SJz. te Goes.
Inzending der Advertentien tot des namiddags 3 ure.
GEMEENTE-BESTUUR
WAYWS.-V V
De burgemeester, hoofd van politie der gemeente
Goes, brengt ter openbare kennis, dat door hem, in
plaats van ADKIA.AN VllNIt, wegenB zjjne
benoeming tot veldwachter te 's Heerenhoek, eervol
ontslagen, i? benoemd tot agent van politie der 2de
klasse MATTHEUS VAN WAARDE,
en dat dezo den 23 Fehruarij a. s. in fnuctie zal treden.
Goes, den 19 Febroarij 1874.
De Burgemeester voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
P O S T K IJ E iW.
Staat van brieven, geadresseerd aan onbekenden,
opgemaakt ten burele der geweigerde brieven over
do maanden October, November en December 1873,
Ten Postkant ore Goes:
in Noord-Amerika
Al. Zoutendam, te Michigan Jan Schouwenaar
te Evanville J. van Luik en D. II. Dekker, te
Grand Rapids.
Van de Hulpkantoren
.Nieuwporp II. Iiaboste Grand- Rapids.
Ovezande A. van Liern, A. de Leeuwte Grand
Rapids.
Wolpii aartsdijk Al. van .Strien, to Evansville.
in Belgie
K. Bloekof, F. de Brandy, te AntwerpenC.
Sturin, Jacob HuizingaJ. Depré, wed. Koens-de
Brandtallen te "Brussel; FA. Delui, te Courtrai
Van de Hulpkantoren
's Heerenhoek L. Al. v. d. Kar, en
Kraubendijke C. L. de lloo, beiden, te Ant
werpen.
Frankrijk.
Mad. Alachoël, A Paris.
VAAROM?
Over weinige dagen zal het een jaar geleden
zijn dat de oorlog met Atehin begon. Van het
eerste oogenbiik dat dit bek,end werd, is her
haaldelijk aan den minister van Koloniën ge
vraagd «waarom» zijn wij in dien toestand ge-
raakt, welke was de aanleiding tot- dien oorlog?
Maar nimmer is het der natie mogen gelukken
daarvan officieel op de&b&ogte te komen.
Nu eens werd gepleegde menschenroof, en toen
bleek dat.-dit kennelijk de oorzaak, niet was,
werd het zoogenaamd «trouweloos verraad» der
zoogenaamde Atchinésche gezanten, daarvoor op
gegeven, en telkens was hét eindbesluit der zoo
genaamde inlichtingen van den minister Van
Koloniën, ik ben nog niet genoeg_op de hoogte,
of 'wel maakte hij gebruik van het zoogenaamd
«belang en adë zekerheid van het Rijk» om vol
gens het tweede lid van art. 89, de gevraagde in
lichtingen te weigeren. 'Het belang van het Rijk;
let wel om niet te w^ten waarom Nederland in
oorlog is!
Kortom' de slotsom is," dat Nederland gedu
rende bijna een jaar gewikkeld is.in een^iorlog
waarvan de uitslag beslissend kan zijn voor ons
volksbestaan; dat er tientallen millioenen zijn
yërspild, die anders tot meer productieve doel-
eindenj-konden gebezigd zijn; dat stroomen van
het vaderlandslievendste Kloed gevloeid hebben en
dat l£Öder]ftjtfd nog niet weet «waarom» al
deze offers gebragï moeten worden.
Let wel lezers, dit feit heeft plaats onder
een «liberaal» bestuur, ofschoon de «liberalen»
zich zoo gaarne tooijen met den schijn van liefde
voor «openbaarheid»
Reeds vroéger wezen vrij er herhaaldelijk op,
hoe de stelselmatige geheimzinnigheid met regt
deed vermoeden, dat er zaken bestonden, die men
liefst niet aan het licht gebragt zag. Maar toen
ook zeiden wij eenmaal zal de waarheid open
baar worded. Welnu, er is een vermoeden ge
komen, dat Nederland eindelijk zal weten «waar
om», het in dien wissel valligen oorlog gekomen is.
Ongeveer 14 dagen geleden bevatte de Arn-
hemsche Courant eene beschouwing, die onwille
keurig deed denken aan een balletje dat men
opgooide. Alsof men langzamerhand de natie
wilde mededeelen, waar rueri liever niet plotse
ling voor uitkwam.
Het was een betoog dat Nederland en Atehin
zóó scherp tegenover elkander^ stonden, dat zij
niet in vrede en eensgezindheid zamen kunnen
levendat -het oogenbiik gekomen was dat
door de wapenen beslist moest worden of Atehin
dan wel Nederland op Sumatra zoude heerschen,
dat Nederland aan niets anders mogt denken
dan aan de «verovering» van Atehin en
aan de vestiging en bevestiging van Nederlands
gezag aldaar
Wie zon ooit zoo iets hebben durven nitspre-
den, zelfs denken van de «liberale» rigting; de
«liberale» rigting die steeds den mond vol heeft
van «bloedden,zweet»dat men die ongelukkige
natuurgenooten in Indië «afperst», enz. Derge
lijke bewering van niet-radicale zijde gedaan,
zou zeker als insinuatie, laster enz. zijn -uitge
kreten, door de verontwaardigde en onpartijdige^?)
verdedigers van de «liberaal» koloniale politiek.
En tochtoch wordt dit vermoeden maar
al te zeer bevestigd door een .der laatste telegram
men van den generaal van Swieten, dat de be
reiking van dit doel hem door den minister van
Koloniën ofschoon deze eigenlijk nog niet
scheen te weten «waarom» de oorlog geroerd
werd is opgedragtfti In dat telegram toch
meldt hij de oprigting van een fort voor 500 en,
een geretrancheerd kamp in den Kraton voor
1500 man ter blijvendo vestiging!
Zoo leest wen ia de Indische bladén reeds be
spiegelingen wie vermoedelijk als civiel gezag
hebber naar Atehin zal gaan; namelijk de tegen
woordige resident van Kediri!
Neemt men dit alles in aanmerking, dan ge-
looven wij dat bet voof niemand meer twijfel
achtig is of het doel van deu oorlog met Atehin
was v de verovering van dat Rijk.
Maar indien het waar is, wat de Amh. Cour.
daaromtrent zegt, indien zoodanige handelwijze
door den drang der omstandigheden zoowel als.
door eene wijze staatkunde is voorgeschreven,
waarom is de heer Fransen van de Putte er dan niet
dadelijk voor uitgekomen? Waarom dan .de
vertegenwoordigers voor het „«fait accompli», ge
steld?, Vreesde hij dat eene voorzigtige staat
kunde juist het omgekeerde zou aanwijzen? Was
hij overtuigd dat elk nkdënkend staatsman het
zou moeten af-keuren, óm ons gezag nog in eer
te versnipperen, door het over zooveel grooter
uitgebreidheid uit te strekken. Was het, om niet
te erkennen hoe juist de beschouwing dier «niet
op de'hoogte zijnde» conservatieven was geweest,
dat het welbekende tractaat met Engeland, met
het doel van uitbreiding van het gezag gesloten
werd, wat toen door'dé «liberalen» (jmtkend werd?
Was bet- om «den loop der omstandigheden»
de schuld te geven der ontzettende offers, die een
voortdurend bezetten van Atehin iaan Nederland
zal kosJéïïT^fl de verantwoordelijkheid daarover
van eigen sclihuders af te werpen?
Wie zal op al, die vragen het antwoord geven.
Dit alleen is z^ker, dat wanneer het ons mag
gelukken -Atcliin geheel ten onder te brengen
en te veroveren, een voortdurend ten onder hou
den ontzettende krachtsinspanning en offers zal
kosten. Wel werd ieder die de inneming van
den Kraton niet als het alles beslissend feit, als
bet einde als het ware vai&Jlen oorlog beschouw
de, op allerlei- wijze, door eenige onpartijdige
radicale bladen, ten toongesteldwet wordt in
de regeringsberigten telkens verzekerd dat alles
goed gaat, dat de bevolking zich wil onderwer
pen, dat de rijksgrooten, die alleen'nog den oor-
log willen, dien niet zullen kannen doorzetten,
maar de ondervinding leert, hoeveel waarde.aan
die verzekeringen gehecht kan worden. Een
volgend berigtmeldt dan «de onderwerping gaat
niet voort»en bet moge waar zijn of niet, vol
gens de laatste tijding dat onze troepen zijn
teruggeslagen en zelfs 2 mitrailleuses verloren
hebben, de geheele hooding der Atchinezeu en
de weinige vorderingen na bet innemen van den
Kraton, toonen beter dan groote "woorden, dat
de Atchinezen niet zoo magteloos zijn als men
wil doen voorkomen.
Bij dit alles zie men niet over het hoofd, dat
in Engeland een ministerie op zal trede», wien
de verovering van Atehin door Nederland, waar
door dit de straat van Malakka in zijne magt
krijgt, een doorn in het oog is- Zooals bij den
verkiezingsstrijd gebleken is.
Wanneer de Tweede Kamer over weinige da
gen weer zal zijn bijeen gekomen, hopen wij dat
er doeltreffende pogingen zullen worden in het
werk gesteld om de natie eindelijk officieel te
doen weten «waarom», met welk doel wij in
oorlog zijn met Atehin, en om haar de over
tuiging te schenken of wij met vertrouwen de
toekomst kunnen te gemoefc zien, en welke voor-
deelen behalve eenige nieuwe peperlords
staan tegenover de .^uitzettende offers die Ne
derland zich moet gefroefsten.
BINNENLAND.
Goes, 19 Februari) 1874.
(Fer Telegraaf.) Régeringstelégram van luite
nant-generaal van Swieten-van 18 Februarij.
Eene versterking door Toeko Nanta van VI
Moekim tegén Toekoenek van 'Marassa, onzen bönd-
genoot, aangelegd,' is den 12 dezer genomen^'met-
verlies van 3 doodep en 13 gewonden, allen min
deren.
De Operatie dieride om'de toenadering'van het
volk van 6 Moekim tevergemakkelijken.
De versterkingen is aan Toekoenek ter bewaring
