NIEUWE 1 Nieuwsblad yo >n Noord-Beveland. I 9 No. 8. bingsdag 27 Januari] 18?4. Negende Jaargang. Roosendaal.„.V —V 24. Wouw Bergen op Zoom 115 I Woensdrtcht~.5j l*Rillands...,..,... IKrabbeudyke..... jKruiningen. (•Vlake jBiezcIiDge.. Goes... l'sH. Arendskerke f Arnemmdea.,.,'.. Middelburg;...^— yiissingen ...a6,20 Vli38ingen „.V 6.40S 8,50Pl2.20G8,10P5.1GP g,25p— Middelburg 0, 12,31 9,21 12,41 9,28 '12,54 9,43 1,19 8,20 Arnemniden.;. 's H. Arendskerke 7,14 .Goes,..,..'....7.21 9,52 1,40 BiezeÜDge.7,32 10,8 1,56 •Vlnkc..;....7,89 10,15 2,5 Kruiningen7,44 10,22 2,14 Krabbendijke...... 7,53 10,32 2,80 *RiIlBnd.^7,59 10 38 2,37 Woensdreobt...... 8,12 10,,58 '2,69 Ber'geii'ö^Zoom 8,20 n,6 3,31 •Aan derehiilUn wordtWléénC»to|it, wanneer Wou* 8,31 11,17 3,48 daarroWget»opgBnomcii<'(SiitfB«|at«n. JRooaéfliIflal..,,A .&4Q 11,26 4, 5,24 5,27 5,34 5,49 5.58 6,13 6,21 6,27 6,37 6,48 6.59 7,12 7.23 7,8;- 9,35 g - - Deze Qonraat verschijnt, uitgezonderd tip Christelijke feestdagen, de» Maandagt en Donderdag» Moait.^-Pry» kwartaal t0,85.fr.p. post/1,Afzonderltike Nummers 5 et. Prijs der Advertcntien 10 ct. per regelgroote letters en vignetten naar plaatsrnrate." Gebootte-, huwelijks- en doodberi^teu yan 15 regels 50 cent. Alle Stukken de redactie betredende, gelieve men minstens één dag vdór de uitgave franco toe te zenden aan den Uitgever A. C. DE JONGE BJx. te Goes. Inzending der Advertentie^ tot ded namiddags 3 are. GEMEENTEBESTUUR OPENBARE VERGADERING VAN DBir EAADDEE GEMEENTE GOES g: 'OP Dingsdag den 27 Januarij 1874, des avonds ten- 7ure. PUNTEN VAN BEHANDELING: 1. Mededeelingen, ingekomen stukken. 2. Afstand van de Oosterschans, Schansdjjk en een gedeelte der Brakke Vest in erfpacht, tot afgraving en demping/ na voorafgaande onttrekking aan de openbare dienst, met daaromtrent ingekomen stuk ken en voorstel van Burg, en Weth. BINNENLAND. Goes, 26 Januarij 1874. Zooals wij reeds mededeelden, heeft de minister van JBinnenlandsehe Zaken een wetsontwerp tot 11EOBLING van het Hoogek Ondeswijs ingediend, waarvan wij voor hot oogenblik slechts de hoofd stakken aan onze lezers kannen mpdedeelen. De regeling is geschied mot het' oog op alles wat wetenschappelijke opleiding en vorming vordert, zonder te letton op do eischon die do,, Staaf, "mag yaatè stellen aan hen, die een beroep of bedrijf, waartoe A~ tot dusverre universitaire ontwikkeling onmisbaar werd geacht-, wensehen uit te oefenen. Dat is, men zal voortaan aan geeno stadie van bepaalde vakken gehouden zijn; ieder kan er zooveel of zoo weinig bestuderen als hij wil en nu ban de senaat van elke Hoogeschool aan hare'kweekelingen, na afge legd examen, wel een wetenschappeiijke/i titel ver- leenon, doch deze titel geeft geen regton of bovoegd- heden. De bevoegdheid tot het bekleeden van amb ten of uitoefening van oenig bedrijf, waarvoor thans bepaalde examens moeten gedaan worden, zal later, bij andere wetten geregeld worden. Het ontwerp regelt de zamenstelling van Rijks- Hoogescholen, ,van .Athenea of van gomeentewege ingerigte Hoogescholen, en ook de gymnasia zijn onder deze regeling begrepen. De gymnasia zullen als regel blijven gemeente lijke inrigtingen met, zoo noodig, subsidie van het; Rijk, alleen wanneer de grootste helft dor kosten door bet Rijk wordt gedragen, worden hot ook Rijks instellingen. Als regel wordt aangenomen, dat de knapen bij toelating er toe 12 of.13 jaren oud zul len moeten zijn, en het lager en uitgebreid lager onderwijs moeten doorloopon hebbon. De cursus duurt zeven jaren, gedurende wolkon tijd de studie der classicke oudheid hoojd- en <d het overige bijzaak is. Hot onderwijs ju de nieuwe talen gaat zoover, dat het don leerling in staat, stelt om Fransche, Duit- scho en Engelscho boekon met .- vrnebt bij hunne studiën te kunnen gebruiken, doch do moderne litte ratuur wordt aan eigen Btudio óvergolaten. Naar mate de kweekelingen verder vorderen, heb- ben zij minder uren onderwijs op de instelling zelf, om bon meer vrijen tijd of eigen studie te gevou. Gedurehde do- 3 eerste jaren 26 uren, 4'do en 5de jaar 22 en 6cJe en 7de jaar 20 lesuren. Eenmaal 'sjaars zal door eeneStaats-commissie exa men worden afgonomon voor toelating tot do lessen der HoogeB.cbool. Bij het ontwerp wordt voorgesteld du drie Hooge scholen to Leiden, Utrecht en Groningen, allo te behouden. Het vroeger geuit verlangen om dat ge tal in te krimpen, ncht do minister niet voldoende mqt gronden gestaafd; Do opmerking dat drie hoo gescholen te veel zijn, om in con land van de grootte van Nederland genoeg uitstekende geleerden in de versehillondo vakken te vinden om allo leeraarsze- tols to bezetten, schijnt daartoe, volgens mr. Geert- sema niet voldoende. .Hoe meer Academiën, hoe meer wedjjver omgoede kweekelingen te vormen, meent bij. Waren, wg vo^nemena reeds nu het ontwerp te beoordeelen, wij zouden verre de voorkeur geven aan 2 boven 3 Hoogescholen en wel te Leiden en Utrecht. Wij voor ons deelen da vrees van gemis wel, voor een voldoend getal uitstekende geleerden, -die geneigd zijn een hoogleeraarszetel te aanvaarden, om drie Hoo gescholen te bezetten. Men zal als alle Academiën blijven, in het vervolg even als nu reeds de onder vinding leert, te dikwijls'zyn toovlugt tot buiten- landsche geleerden moeten nemen. Wat voorzeker als regel niet wenschelijk is. Maar door afschaffing van ééne der drie Hoogescholen zou eene grooto bo- zuiniging kunnen verkregen worden, en het daar door uitgezuinigde beter besteed worden aan eene ferme inrigting der beide overige. Wat met het oog op de voorgestelde, tracte men ten zeker niet over bodig zpu zijn. De collegie-golden door de Studenten uit te koe ren aan den hoögleeraar van wion zij onderwijs ge nieten, worden afgeschaft. Daarvoor zullen zij in eens af aan het Rijk betalen ƒ150 voor elk studio jaar, of, wanneer zij slechts enkele collegios volgen, 30 '8 janrs voor elk. De -hoogleeraren krijgen daar- entegam-.yastè jaarwedden, en wel 400Q Y°or do 5 eerste jarenrj'ouOü' Voor ue 15 v'oigehae en j uuuir na 10 jaren hoogleeraar geweest te zijd.Trekt men nu van die 4000 gedurende de vijf eorsfce jaren de afloopendo korting voor pensioen af, dan rost slechts ƒ3200. Zeker niet teveel voor een uitstékend ge leerde, die.door praktijk welligt tp:t dubbele ofmeor geniet. Nuvwordt tevens bij het ontwerp voorge steld, voor 'gevallen als deze, aan den Koning de be voegdheid té verleenon, bij uitzondering reeds bij de benoeming, aanstonds dé jaarwedde op j 6000 to bo- palen. Hierdoor zal de Regering echter, naar wij vroezen, in groote moeijelijkheden geraken. Waar de wet als regel voorstelt aan den Senaat eencr Hoogeschool de bevoegdheid too te kennen, aan hare kweekelingen een wetonschappelijkon titel toe te-kennen, zal do Koning ook zoodanige bevoegdheid kunnen verleunen aan den Senaat van eenig. Athene um of gemeentelijke Hoogeschool, mits de inrigting van deze voldoenden waarborg geeft voor voldoend wetenschappenljk onderwijs. Deze wetenschappe lijke titel geeft ochter zooals wij reeds opmerk ten - geene bevoegdheid of regt tot iets. Bij nadere wetten zal geregeld worden op wélke wijze de be voegdheid tot het bekleeden van eenige betrekking of uitoefening van eenig bedrijf zal kunnen verkre gen worden.. Zij die volgens de tegenwoordige rege ling zoodanigé bevoegdheid reeds bezitten, behouden die. Naast do hoogleoraron zal de Senaat dor Acade miën privaat-docenten kunnen aanstellen, die-daar voor echter niet zullen behoeven te hebben de doc torsgraad in het vaak waarinzij zullen ondersvijs geven. Zoodanig veroischte meent de regering niet overeenstemmende met het vrije ónder wijs. Wij Wel; want hoe zal nu blijken van voldoondo ontwikkeling? Do verschillende faculteiten zullen blijven zoóals zij zijn. Behalve dat de Theologische faculteit zooals zij,nu is ingerigt, zal vervangenwordondoor eene faculteit vau algemeono godsdienstig© weten schappen. "Zij zal dus voortaan niet als kenmerk dragon opleiding tot predikanten der Hervormde. Eevedionst, maar tot onderwijs in do geschiedenis der godsdiensten en godsdienstige stelsels in het al gemeen en niot het minst in do wijsbegeerte der godBdionst. Do Hurvormdo kerk zal dus in de noodzakelijk heid komen, zelf voor de yorming barer leeraren te voorzien. Wanneer zij daartoe kwèekscholen of bb- minaria oprigt, moent de minister, dat zij aanspraak heeft, ter gemoetkoming in de kosten daarvan, op eene gelijke geldelijke ondersteuning als tot nog toe werd" uitgegeven voor de godgeleerde faculteit. De tegenwoordige seminaria en kweekscholen wil hot ontwerp in het genot derzelfde subsidiën laten, die /ij tot nog toe genieten. Legaten aan de theo logische faculteiten vermaakt, zullen, bg opheffing derzelvc,zooveel mogelijk hunne oorspronkelijke be stemming blijven behouden. Om hierin te voorzien; wordt de bevoegdheid aan den Koning opgedragen. Aan oen particulieren brief, geschreven ter reedo van Atchin, ontleent het Dagblad van Zuid- Holland en 's Gravenhago de dagorder door gene raal van Swieten uitgevaardigd bij bet aanvaar den van zijn kommandement. Zij luidt aldus «■Door den koning benoemd tot civiel regerings commissaris en militair opperbevelhebber der twee de expeditie tegen Atchin, verklaar ik het bevel over de "gezamenlijke strijdmiddelen te hebbon aan vaard. «Het hervatten der oorlogsoperatiën zal aan ve len uwer ontberingen en 'vermoeijenissen opleggen die gij echter, vertrouw ik, met geduld en vol harding zult weten te dragen., __jJQuldt niet, dat uwq-vaahdels op: den..vnaBw^ lijken^boduin overgèbVagfc,"' door. roof of brandstich ting worden onteerd. «Zij, die de wapenen tegen u [keeren moét gjj met dapperheid en volharding-bestrijden, maar aan vrouwen en kinderen en mannen,- die zich vreed zaam gedragen, 'moogt gij geen leed doen. «Vijandelijke versterkingen moet gij onschade lijk maken, maar de woningen en do kampongs moogt gij niét verbranden of vernielen. <Het zijn. misdrijven, die mot den dood gestraft worden en die u -van de middelen berooven om onder dak te komen of beschutting te vinden. «Het vaderland en de koning verwachten, dat gij uwen pligt zult doen. Laat ons zorgen, dat die verwachting niet worde teleurgesteld.» Haarlems Nieuivsblad meldt, dat vóór eenige weken een belangrijk" kapitaal werd aangeboden aan den heer Aduiberth do Bourbon, als hij zich persoonlijk aan de zaak betreffende het proces-Bourr- bon, dat den 6 February e. k. vpor het bof van Appèl te Parijs zal worden bepleit, wilde onttrek ken, dooh die officier in Nederlandschen dienst beeft dat aanbod van de hand gewezen." Er worden thans te 's Gravenbage en in de nabijheid van Amersfoort proeven genomen met hot achterlaadkanon. Voldoen die prooven, dan zal dat kanon bij de bereden artillerie worden ingevoerd. De Minister van Koloniën," in verband met do hij hem inkomendo aanvragen om inlichtingen aangaande krijgslieden'van 'de expeditie tegen At chin, ook nadat hun sneuvelen, overigden 01 hun ne verwonding .is publiek gemaakt, brengt ter kennis van bet algemeen: dat alle te dien aanzien bij bet Departement van Koloniën .ontvangen wordende berigtep en bij zonderheden door middel van de Nedcrlandsche Staats courant worden openbaar gemaakt, de namen der gesneuvelden of overledenen evenwel eerst na voor afgaande medodeelingen aan hunne naaste betrek- "icingen, voor zoover deze hier te lande kunnen worden opgespoord; en dat mitBdion aanvragen om meerdere bijzon derheden, zonder eenige vrucht worden ingediend. Voorts wordt opgemerkt, dat hét Indisch. Be stuur, even als by de eerste expeditie plaats vond, bereids langs tétograpbiscben weg is nitgenoodigd, om van alle bij .de expeditie gesneuvelden, ovet .1 l l -'•.".„Tu -".ttuaiu

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Goessche Courant | 1874 | | pagina 1