NIEUWE fiOESSCHE CO IR AN!
Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- en Noord-Beveland,
No. 44.
Vrijdag 6 Junij 1873.
Achtste Jaargang
Roosendaal....V Pï:
1 Wouwf'
Bergen op Zoom
Woensdrecht55
•Rillando
iKrabbendijke......
jKruiningen.
•Vlake
jBiezelinge
jGoes
j'sH. Arendskerke
I Arnemaiden
Ö,20P 12,5 P
9,30 12,19
9,43
9,52
of> 10,7
.11*10,13
cl 10,23
5 SS 10,28
10,39
8,18 i0,49
8,26 1C.57
8.40 11,12
8,45 11,18
8,50 11,21
9,— 11,30
Ddo Conrantrersebijnt, uitgezonderd op Ckriftteii.
Prijs der Advertentien 10 ct. -per regel,
j Middelburg... V6l0
'^Vliósingen ...A6.20
Vliesingen ...v 6.40S 9,10P 12,30 G 3,10P 6.15 P 9,
nr;,™niw„ A M8 9>19 12,41 3,20 5,24
Middelburg ...v 6 s„ 9;21 12;61
Arnemniden7, 9,28 1,4
's H. Arendskerke 7,14 9,43
7,21 9,52
Biezelinge7,32 10,8
•Vlake7,89 10,15
Kruiningen7,44 10,22
Kr'abbendijke7,5? 10,32
•Rilland7,59 10 38
Woensdrecht"8,12 10„53
Bergen op Zoom 8,20 11,6
•Aan deze .halten wordt alléén gestopt, wanneer Wouw8,31 11,17
daar reixigers worden opgedomeit ..i uitgelaten. Roosendaal....A 8,40 11,26
iW'lèttew èiavtméTOtt naar plaat^miiate. Getoorte-, huwelijks- étt dot^én^tt jTp'n: '1
Alle Stukken de redactie betreffende, gelieve men minstens éfa, dag vóór de Uitgave franco toe te zenden aan d<
Inzending dér Advertentien tot des namiddags 3 are.
By dit nnminer behoort een Bijvoegsel.
HET OOGEBBLIK DER VERARTWOORDIRG.
Ofschoon by *de aanstaande periodieke aftre
ding van de helft der leden van de Tweede Ka
mer, de afgevaardigde uit Goes niet tot de af
tredenden behoort; ofschoon dus ditmaal de
kiezers uit het district Goes, niet geroepen wore
den hunne stem uit te brengen, is zulk een-
periodieke aftreding toch een te gewigfcjg tijd
stip, onfniet met een enkel woord den tegen-
woordigen politikken toestand te overzien. Die
periodieke aftredingen hebben toch ten doel om
de kiezers in de gelegenheid te stellen hun oor
deel uit te spreken over den gang van zaken,
en op dezen invloed uit te oefenen door de keuze
van de afgevaardigden. Daarom is het zoo te
jSjwêjamraereb, dat zoo vele kiezers bij elke stem-
$i|jihg nalatig big ven in het vervullen, van dien
Opligt.- Door welk verzuim zij een groot deel der
verantwoordelijkheid voor den gang van zaken
op zich laden. Te weinig helaas, wordt die ge-
wigtige, ernstige roeping van het kiesregt be
grepen. Ware dit niet het geval, er zouden niet
zoo velen gevonden worden, die uit onverschil
ligheid van de stembus terugblijven.
Wil men echter een onpartijdig oordeel uit
spreken, dan doet zich natuurlijk in de eerste
plaats de vraag voor, in welke rigting het be
stuur geleid wordt, 'met andere woorden aan
welke rigting de gang van zaken is toevertrouwd
en hoe die rigting zich van hare roeping kwijt?
En wanneer men zich die vraag in de tegen
woordige omstandigheden voorlegt, met den ernst
die zulk een gewigtig tijdstip eisoht, dan kan het
antwoord niet twijfelachtig zijn. Want al moge
de partij die het zich «liberaal» noemend minis
terie steunt, ook al door groote woorden of
schoonklinkende magtspreuken do achter geble
ven verbeteringen en hervormingen trachten te
vervangen, voor ieder die zich de moeite geeft
eenigzins na te denken, zal het onwedersprekelijk
blijken, dat de zich uoemende «liberale» partij,
gedurende de laatsto vijfjaren is gewogen doch
te ligt bovonden.
Kuini vijf jaren toch zjjn er reeds verstreken,
sedert die «liberale» partij zich door de motie-
Blussé den weg tot het bewind baande, en wat
wat hooft zjj in dat tjjda verloop tot stand go-
bragt? Laten dó voorstanders dier partij nu
voor ditmaal de,gewone magtspreuken achterwe
ge laten laten zjj zoodanige hervormingen in
dien zjj dit kunnen met name opnoemen.
Maar dit kunnen zij niet. Wanneer men lien dien
oisch stolt, dan moet hot bljjken, dat dio vjjf
jaren zjjn voorbjj gevlogen, zonder dat oen der
gewigtigo hervormingen, dio do «liberalen» als
oppositie oischton, tot stand kwam.
Onze lezórs mogen zelf oordoelon, wanneer zjj
zich afvragon welke horvormingon en verbeterin
gen zijn tot stand gekomen, ten opzigte van de
verdedigbaarheid van ons vaderland, van den ko
lonialen toestand, vim onze fmantiön, van ons
biunenlandach bestuur.
Nog ouns; yvollco liorvormiugou on vorboterin-
gou in het belang van do verdedigbaarheid van
don viulorlinulschen bodom zjjn tut stand goko-
men? Niets; hoegenaamd niets.
En toch had de ondervinding van 1870 ge
leerd, dat er nog veel bij' ons verbeterd moet
worden, willen wij in staat zijn onze onafhanke
lijkheid te verdedigen^ wanneer die ooit bedreigd
wordt. Dit is zoo waai', dal toen wijlen rar: Thor-
heckede erkendleider der «liberale» party, het
bewind weder aanvaardde, de verbetering van ons
defensiewezen door hem als een hoofddoel van
zijn streven werd gerekend. En wij vragen het
zijne eigene volgelingen, met al den ernst van het
oogenblik af, wdt hebt gij daartoe tot stand ge-
bragt Én dan zullen zij het moeten erkennen
Niets, hoegenaamd niets!
Maar is het dan beter gestéld- met de hervor
mingen op koloniaal gebied Op dit gebied is
één verandering tot stand gekomen door de in
voering der zoogenaamde «Agrarische wetten»,
van den heer de. Waal. Het is waar, die verande
ring;is tot stand gfekpmen.Maar helaas, die ver
andering, is door deondervinding gebleken
zooals troüwj^is genoeg door de „«conservatieven»
is zoo waar, dat onlangs door de Tweede Kamer
het oordeel is uitgesproken: dat die wet noch
in het belang van de schatkist, noch in dat van
den inlander, gewerkt heeft. Dus, alleen in het
belang van den particulieren industrieel. -
Vie verandering ware dus in het belang van
het vaderland beter achterwege gebleven.
En van het koloniaal beleid van den tegen woor-
digen zïch «libéraal» noemenden minister Fransen
van de Puttehebben de laatste dagen de spre
kendste staaltjes gegeven. Niet het minst door
de oorlogsverklaring aan Atchin. Eene oorlogs
verklaring, voor weike de buitenlandsche bladen,
zelfs voortdurend, haast geene woorden kunnen
vinden, om de onbezonnenheid te beschrijven,
waarmede zij begonnen is. Dezer dagen meldde
nog een geacht Engelscu blad, dat het ministe
rie kennelijk niot gewetou heeft .welken vijand
het zich op den hals haalde. Volgens dat blad
zou de bezetting van den kraton te Atchin toch
niet minder dan 10.000 bedragen hebben-, terwijl
er nog zeker 20.000 in de nabijheid in de bos-
schen golegerd waren. Geen wonder dus dat ons
dapper legertje van 3 a 4 duizend man, hoe moe
dig het zich ook van ajjn pligt gekweten heeft, te
gen zulk eoue ovorruagt niot bestand was. Maar
waarom dan niet eerst do krachten van den vjj-
and onderzocht? Waarom uiot eerst verzonnen,
vóór den oorlog begonnen? Dan warou dio hon
derden dapperen, die nu gesneuveld of aan de ge
volgen hunner wonden en vermoeyonisseu bezwe-
kon zjjn, niet - nuttoloos opgeofferd.
Waarljjk, wat minder «liberaliteit» met hot
bloed van Neêrlauds zouon, waro wel zoo won-
schel jjk geweest. Om niot te spreken van do milli-
oonen en millioonon die ons die oorlog zal kosten.
Die «agrarische wetten» dus, die iu liuune uit
werking bljjken noch in het belang van de schat
kist, noch vau den inlander te zjjn, on dié oorlog,
dio onze koloniën en daardoor Nederland zolf op
liet spel heeft gózob, ziedaar do grootste vruohton
van hot koloniaal beleid dor zich noemondo «li
beralen» gedurende do vjjf laatste jureu
Maar neon, wjj zouden haast iets vergoten.
Nog fyeeffc Nederland aan het koloniaal beleid te
danken de afechafflögder differentiële invoerreg-
ten., Eene afechafBng, in het.belang der buiten-
landsche, doch tot groote schade Vah \de Neder-
landsche industrie, eü zooals jlibe- -
rale» hervormingen tot'^roofe,scjbadë van onze
schatkist in<5de.
Eindeljjk Avy voor heden daiar wij het bin-
nenlandscfi tfeituur in eene nadere beschouwing
hoopëu.;\jpa re gaan—de vraag welkè-lieryor-
mingeitf welke verbeteringen zyn ond^ het vijf
jarige liberaal» bestaan "ijjjjb finahciee^^bied
tot'- stand geköme^jiL' -V--',".-;"J -Mp
lede r, zal zich nbg.henj^néiféh nji^.Wèïkjsn drang p
door de' «liberaleri»,eeö^öOTyOTi^iö^; vaahet be-
lastingstèfeël gevraagdp'wèrd van (#aaf
melpennirwk.1 WaL; hébben dé; «lijppr^Ién»:\ech-
ter tpi'öiand' 'cuf
Ofschoon zjj zeif erkenden dat Nederland,., oofe
in dit opzigt *op eèn keerpunt was; ofschoon
zy zelf erkenden dat dö toekomst niet zonder
zorg was, is het eenige watzjj gedaan hebben
-linkomsteó.afschaffen, "uitgaven opdryvem En
dat, terwijl zij als hunne leus deden voorko
men, vrijmaking van Nederland, van de Indische
baten. d. i. de- finantien zoo inrigten, dat- Ne
derland ook zonder baten uit Indië zijne uitga
ven zou kunnen bestrijden! In plaats echter
van te trachten, daartoe spaarzaam te zijn met
de uitgaven;' en tevens te trachten de inkom
sten te vermeerderen, deden, de «liberalen» juist
het omgekeerde. Zooals men dan ook doen moet
om van den wal in de sloot te komen.
En hunne eigen hervormingen, waarvan men-
zich zooveel moest voorstellen als men hen hoor
de sprekenDie hebben zich bepaald tot het
door alle nadenkenden verworpen ontwerp tot
invoering eener inkomsten-belasting! Nu deze
verworpen is, wordt er nog altijd door hen ge
peinsd en in overweging genomen; maar
wordt er niets.
Neemt, men hiérbij na in aanmerking, dat
gedurende die vijf jaren, de «liberalen» nog het
best wat zij hadden aan het bewind zagen
mannen die men als de verpersoonlijking van
liet liberalisme kon beschouwen, dat zij gedu
rende die vijf jaren steods eene beslissende
meerderheid in de Kamer hadden, dan vragen
wij het of het niet met het volste regt was
dat wjj beweerdendat de «liberale» party ge
durende de vijf laatste jaren is «gewogen doch te
ligt bevonden». Doch daö vragen wy tevens
welke zwaro verantwoordelijkheid die kiezers niet
op zich laden, dio, hetzij door hun onverschillig
vvegbljjveu van de stembus, hetzjj door het zich
niettegenstaande die lessen der ondervinding la-
ton verblinden door de groote woorden der «libe
ralen», hot mogelyk maken, dat het belang van
het vaderland nog langer aan zulkó handen bly ft
toevertrouwd.
BINNENLAND.
Goor, 5 Junjj 1878.
Naar men verzekert, liuoft Z. M, do Koning bjj
II. D. bezoek te Groningon, aan don vader van
generaal Këhlor, doze oono som van f 200 'sjiumi
toegekend.
Vf-»
