w
ningen óp de Grondwet, aangaande haar stand
punt ten opzigte ,d|©. Godsdienst zeide 1
«Het is met vertrouwen» zeide zg «dat
«de Regering; tot toelichting van dit wets-ont-
«werp o vérgaat. Zg heeft het bewustzijn, zich
«ten aanzien van de godsdienst op het onaf-
chankelijk standpunt te hébben geplaatst, het-
«wetk haar past. Zij heeft het bewustzijn, jegens
«allen régtvaardjg jegens niemand «wak te
«2gn geweest.
«De betrekking van den menscb tot het Op-
«perwezeu, zijn geloof in en zijn vertrouwen op
«fiëtzelve; de behoefte om, als alles Ontvalt,
«zijnen troost in de godsdienst te zoeken,, de
«vormen waarin elk in gemoedè meent, dat het
«Opperwezen zich geopenbaard heeft of nog
«openbaart, dat alles is zóó eerbiedwaardig, zóó
«heilig, :dat' geene Regering, daarin eene roeke-
«looze hand mag slaan»
En, later bij de openbare discusaiën, wierp
de thïnisfcer van Eerediensl, de bewering «dat
de^regé^tig geen godsdienst zon hebben» verre
van acti eh. zeide hij«Dé Regering heeft on-
«getwgfefd godsdienst, maar in betrekking tot
«de onderling strgdigé godsdienstige gezindhe-
«den kiest zg geen party.»
Wel verre das dat' de Grondwet eene gods-
■dien8Üooze strekking zou' hebben, bepaalt zg
'alleen dat er geen Staatskerk of bevoörregfc
kerkgenootschap zal zijn.
Bg zulke uitdrukkélgke verklaringen van den
Grondwetgever zouden wg het «een roekeloóze
hand slaan» achten, indien mén een geheele
scheiding van Kerk én Staat óf jnister schei
ding van «Godsdienst én Staat» wilde doordrij
ven., Zoodanige geheele scheiding, geheele ver-
nietiging vtyi den 'band dié tnsschén Godsdiénst
en Staat bestaat, "zou welke gevolgen men er
rich ook van voorsteldeblgkens de onder
vinding slechts strekken tot verdere veront-
christelgking. der natie.
Neen, de scheiding van Kerk en Staat mag
in een Staat, die nog aanspraak wil maken op
den cerenaam van «christelijken» Staat, niet ver
der gaaD, dan het vrijmaken der kerk van
staatkundige pressie; dan het krijgen van «een
vrije Kerk in een vrijen Staat»
BINNENLAND.
Goes, 17 Februarg i873.
Wij vernemen',dat bg de hervatting dor werk
zaamheden van de Tweede Kamer, die tegen 26 Fe-
bruarg is bgéen geroepen, voorstellen van de Rege-
ring zullen worden aangeboden, tot aankoop door dqn
Staat van do spoorwegen"Rozendaal - Breda en Ro-
aendnal Koerdtjk, en tot aanleg op Staats kosten
van'twéé spoorwegen, namelijk van Arnhem naar
Ngmegen en van Zevenbergen naar Zwalnwe. Die
ontwerpen zgn thans bij den Raad van State. N.A.O.
Naar men verneomt zgn hh. suikerfabriekanten
overeengekomen, om niet meer dan f 11 te^bostedeu
vóór. 1000 Blogrammeb suikerbeeten, Aonge-
zién de prgzen der landeigen steeds stijgen,zoo is
menjn navolging van Gorinchem en omstreken,
alwaar zich 200 heeren en boeren hebben vereenigd,
om de suikerpeenen niet minder dan tegen f 12,6f)
'te contfacteren voornemens ook daaromtrent in
Znid-Ëeveland, de handen ineen te slaan.
-Sedert,.;eenigen -tijd hondt zich te 'a Rage éen
persoon ?Pr onder de» verdichten naam van Jules
-Morris. Bg heeftverschillende opligtergen ge
pleegd, door. bg aldaar gevestigde bankiers of kas
siers ..v^ohè ,chqque3 aan te bieden, voor een niet,
al, t» gering bedrag. Bg enkelen is hem dit go-
jukt en deze. zgn. dan ook de dilpe goworden van
dé'valscbheid; maar' sedert dén bedrieger hét Ihatsfc
bg een kassier betaling werd geweigerd, sohgnt hg
z^nvètdrié in vórderingen te hebben-gestaakt en
fléeft"'de étéd"Veriaték
W.£ölitiè ohöndt zich^met éon phderzoek bezig.
Pebroarg., Op den dden dezer, des naobts j
ten half twaalf ure, eindigden Voor dit.saizoen de
werkzaamheden aan. de persen ip „do,beetwortel sui-
ketfahriek tqVSas van Gent, en daarmede de verdien
sten van zoo menig werkend gezin, dat in dezen win
ter door die belangrijke industriële onderneming aan
den kost is geholpen.
Moge het ie wenscben zijn, dat de aandeelhouders
voor het' wagen van hunkapitaal, in een ruim divi
dend hunne belooning vinden, zij zullen in allen ge
valle de voldoening smaken, hunne gelden belegd te
hebben op eene wijze, die de algemeeno maatschappij
en den minderen man ten zegen is. Eere dan ook
aan de aandeelhouders, maar vooral aan het drietal
bestuurders, de hoeren A. Soinne té Gent, A. Muijs-
horftltte Selsaete en J. de. Borghgravete St. Gilles
en onzè ware sympathie, dat zij de fabriek, dié toch
grootendeels mqt'het kapitaal onzer naburen is op-
gerigt, wel hebben willen daarstellen op Nederland-'
schen' bodem.
Eere dan ook aan den wakkeren bestuurder van
deze kollossale onderneming, den heer J. W. G. Post
en overige onderbestuurders, die met eene menigte
geheel onervaren volk, de uitvoering aanvaardden en
aanvankeljjk ten einde i bragten, zoodanig, dat een
ieder die het zag en meerdere fabrieken gezien had,
moésten bekennen dat orde en zindelijkheid oïn den
voorrang streden, en de voldoening mogten smar
ken, hun volk zoo verin bekwaamheid te hebben
opgevoerd, dat hot in vlugheid van werken, na een
-enkel saizoen, de nabij zijnde Belgische fabrieken
voorbij streefden en niettegenstaande alle bezwaren
van het nieuwe gebouw, de nieuwe werktuigen, het
lage terrein, den laten aanvang van het werk, op
zgn tijd klaar' geweest en.misschien zelfs in dit'eer
ste jaar, aan degenen, die aan hen vertrouwen schon
ken, nog een gunstig resultaat zullen kannen aan
bieden, en op de verrigte werkzaamheden mogen te
rug zien, met het gelukkig bewustzijn, dat, door
gepaste maatregelen, geen enkel ongeluk te betreu
ren is.
Ieder zal beseffen het hooge belang dat er aan
verbonden is voor éerie fabriek, geplaatst in de nabij
heid van andere fabrieken, óm het volk waarmede
men is geëindigd, en dat dus eene kostbare onder
vinding heeft 'opgedaan, ook in het nieuwo saizoen
weder te zien.
Dit kon aan hot heldor inzigt van den directeur
ook niot ontsnappen en het was dus een gelukkig
denkbeeld, om aan de werklieden eon genoegeljjkon
avond voor afscheid te bezorgen, zoodanig, dat zij,
met het oog op een volgend saisoen, doordrongen
zijn van het denkbeeld, dat ieder koestert, die zijn
brood aan de fabriek beeft verdiend, en allen die
de nijvere en gelukkige meuschon om rich heen
zagen, namelgk: ;«tot weerziens 1» -
Hetfeeat duurde in o ngestoorde en gulle vrolijkheid
tót laat in den nacht voort, en word door onder
scheidene ingezetenen van Sas van Gent bijgewoond,
die hierdoor een blijk gaven van belangstelling in
hét tot stand komen ter dezer plaafee van de eerste
suikerfabriek in Zeeland, welke belooft eene bron
van welvaart voor die gemeente to worden; wen-
schelgk is bet tevens, dat het voorbeeld, door onze
naburen gegeven, door de Zeeuwen navolging moge
vinden, daar voor dergelijke fabrieken meer gele
genheid bestaat.
Onze naburen hebben in, deze weder bewezen, dat
zij niet vooruit verzekerd warén, 'welke en hoeveel
renten hun Kapitaal wel zoude opbrengen.
(Uit plaatsgebrek in ons vorig nommer niet op
genomen.)
Giethoorn, 12 Februarg. Er zgn voorzeker wei
nig plaatsen in ons land, waar do arbeiders zoo
veel verdienen als hier. In gewone jaren kan een
flink arbeider, bg winterdag, met rietsnijden, een dag
loon van f 1,— f 2,25 maken. Een vlag riet
binder heeft om den gulden. Omdat er dit jaar
weinig slrooging, komt, welk product, als emplu-
ment. bjjna de helft zjjner verdiensten znoet be
dragen, staan dezen, winter de' zaken voor hem niet t
zoo gunstig, als andera wel 't géval ia. De quali-
teit van 'fc riéfc is dit jaar uitmuntend. De handel
dié eerst zeer flaauw Bobeen te zullen zgn, is op
/'toógènblik vrij geanimeerd. De eigenaars bedin
gen (op de ateé) f 1.75 if 1.80 de vim (band van
10- duim.) <Te Kalemberg wordt" het riet» vórkocht
tegen f8. f3 25 de. vim (band van, 18 duim.)
Ook ia er in; de, laafato dagen veel' vraag.uoot1 zoo-*
genaamd ribbqhóoii dat gedeeltelijk als .veevoeder,:
gedeeltelijk als stroojjing door" veehouders bn veen^'
bazen gebruikt wordt. De prijs van dit artikaï is
f10 de. 1000 kilo.
'rHeerenhoejk, 16 Februarij. Met belangstelling
vernemen wg, dat onze Harmonie «Fanfare», Vrij
dag aanstaande, in het gebouw der openbaro school
alhier, met medewerking der Harmonie van Hein-
kenszand, een concert zal geven.
Wij hopen van ganscher harte, dat een talrijk pu
bliek de eerste uitvoering der nog jeugdige Veree-
niging zal bijwonen, opdat het dqn jonge lieden ten
spoorslag zij met ijver en lust op het ingeslagen pad
voort te gaan!
Kerknieuws.
Door het kiescollegie der Ned. -Hervormde ge
meente alhier, is heden nit. het drietal predikanten
beroepen,-Dr. G. J. van der Flier te Heemstede
met 65 van de 82 geldig uitgebragte stemmen.
Da. P. D. M.. Huot de Dirksland bekwam 2 en
Ds: J. P. Nonhebel te Middelburg 15 stemmen.
Benoemingen en Besluiten
Bij Kon. besl. is ten laste van den Staat, aan
P. «J. Bntenx, gewezen kantonr. te Heinkenszand,
een pens. verl. van f566 'sjaars. -
Regtzaken.
'sHage, 22 Febr. Een nieuw middel om op
oneerlijke wijze in zijn onderhoud te voorzien was
uitgedacht door een 25jarigon tuindersknécht, ge
boortig uit Aalsmeer;maar die zich gedurende de
maand January jl. in de gemeente Rijswijk qn ook
in den. Haag ophield. In het begin van gènoémde
maand, liet bedoelde persoon J. J. genaamd, bg
een blikslager alhier vervaardigen eene bus, vóór
zien van een hangslootje, terwijl bij door éen huis
schilder er de woorden «Gedenk den armen» liet
op stellen. Met deze bus nn, ging onze tuinman
in zijn zondagspak gedosebt Rgawgks ingezetenen
bij den neus nemen. Hij deed zich voor als col
lectant en zamelde namens het armbestuur van
Scheveningen gelden in voor weduwen en weezen
aldaar, zool uidde het bij Protestanten, maar kwam
hij bij Roomscb-Katbolieken dan waren de gecol
lecteerde gelden voor een R. K. school te Delft
bestemd." Gedurende fbgna de geheele maand Ja
nuary ging dit goed, maar eindelijk kreeg de veld
wachter kwaad vermoeden, te moor daar de Bur
gemeester geene vergunning tot bedoelde collecte
gegeven of daarvan kennis 'bekomen had, Jlange-
houden zjjnde werd het sleutplje waarmede de'bus
kón geopend wónden, in het bezit van dén quasi-
collectant gevonden. Hij stond beden voor de
Arrondissements - regtbank' alhier teregt en kon
niet^ontkennen, dat hij op onderscheidene dagen
bij verschillende personén met een bus was geweest
on ook gelden bad ontvangen, doch hij deed het
voorkomen, 'dat armoede hem tot genoemde han
delingen gobragt hatj.
De substituut-officier van justitie jhr. mr. de
Jonge requiroerde schuldigverklaring aan zes wan
bedrijven van bedriegelijke opligting on veroordee
ling van beklaagde tot drie maanden gevangenis
straf.
De regtbank zal aanstaanden Maandag uitspraak
doen.
BUITENLAND.
Engeland.
Bij de regtbank to Dublin dienen thans de
processen wegens pressie' door -.Roomsche priesters
bg de verkiezingen, indertgd door den regter
Keogb zoo krachtig gebrandmerkt. In het eerste
geval was de uitspraak «niet bewezen.» Tbans
is het tweede aanbangig.
De IJonkong Daily New* deelt mede, dat de
Soochow een goudsmid door 120 collega's is doodge
beten, omdat hjj in Btrijd met de wetten van het gild
meer dan een leerling had aangenomen. Of de daders
nu de doodstraf zullen ondergaan wordt betwgfeld
daar de Chinesche wet doodbijten niet duidelgk on
der moord begrjjpt.
Bnitschland.
Te Frankfort zijn vier telegrafisten gevangen ge
nomen, beschuldigd van 'fc yerraden van dépêches
aan andere dan de geadresseerde personen. Ook- de
beursspeculanten, die de telegrafisten omkochten,
zullen vervolgd worden. Do inhoud der aankomende
dépêches werd op zeer kleine «tukjes papier geschre
ven, uit het raam geworpen, waar belanghebbenden
op de wacht, stonden.
Sparge.
Reeds dikwgls is sedert de troonsbestijging van
koning Amadeus sprake geweest dat hij zou abdice
ren. Mindor dan ooit scheen thans dio gebeurtenis
wezenlijk te zullen plaats hebben. In het, Zuiden des
lands is- het voor Spanje, tamelgk rustig*' De repu-
blikeinache woelingen bepalen' zich tof kleine plun-
dertogtjes van eenige weinig talrijke benden op het
platte land, die tamelgk snel onderdrukt worden. - In
het noorden hebben du regeringstroepen de overwin-
-/.V'
