p
Nieuwsblad voor TholenZuid-
]S7ü. 95.
Vnjdag 8 December 1871.
Zesde Jaargang.
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen', dés
Maandags en Donderdags,ayond&.
Prijs kwartaal f 0,85.£r. p. post/-!,—Afzonderlijke Nommers 5 ct,
Prys der Adyertentien 10 et per regel, groote letters en vignetten
naar plaatsruimte Geboorte-, huwelijks- en doodbecigten van 15
regels 50 'cènt «P?
SPOORWEG ÓOES*4— ROOSENDAAL
6,18,';
Alle Stokken de redactiV betreffende; minstens één.'dag vódr de uitgave franco toe te zenden óan den. Uitgever A. C. ïfs JORöB 8Jz. té &waTÏ
k riiM/i; Inzending der Adverteritien tot dea namiddags 3 are. '':t: 'tV'
Advebtentien en Abonnementen worden vóór Ditftojj&nland, Oostenrijk eh Zwitserland aangenomen door de HH. HAASgNSTETN YOGLER, te Hamborg, Lubek,
Frankfort a/M., Berljjn, Leipzig, Dresden. Breslau, Keulen, Stuttgartt, Weenen, Praag, Bazel, St. Gallen,'. nT
'Y, Goes 6,28 1,28 >6,1 8. Y Böonend. 8,55 4,40 8,8<T
Biezelinge '6,81 1,39. 6,26 Wouw 9,7 4,50 8.4C
Vlake 6.8B 1,47 6,38 Bcrgen-op-Z. 9-/23 5,8 8,53
Krnining. MS 1,54 6,88 Wocnsdwcht 9,86 6,18 Ö.8
Krabbend. 6,58 2,7 6,48 Biüand 9,68 45,26 9,16
Kiiiandf*)' 6,59 2,14 6,54 Krabbendnke 10,1" 5,82 9,22
i -Woenëdr. 7,12 2,32 7,7 - Kruiningén 10,U '5,42 9,82
Berg.-op-Z 7,22 2,48 7,17 .Vlakof») - 10,2a 5;47 9,37 r
Wouw 7,82 3,1. 7,27 Biezelinge, 10,29 fc64 9,4*
Rosend. A.7,40 3,10 7,35 Goes A. 10,89 ffX9,52
Aan deze halten wordt alléén gèstept, wanneér dadr reurigers wör
uen opgenomen of uit^latènbet vertrek
van- den^treimaanJmt voorafgaand, station "aan. den txra$MMar ken nis .tép gev«k
BEKENDMAKINGEN
van het gemeente-bestuur.
NIFXWEJW0MMISS1F,
BURGEMEESTER cfa WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis,
dat de Commissie tot uitdeeling van Eetwaren en
Brandstoffen op Nieuwjaarsdag weder zamengesteld is
en bestaat uit de heeren;
J. A. A. FRANSEN van de PUTTE, Wethouder als
Voorzitter;
F. S. A. KNITEL, lid van het Burgerlijk Armbestuur;
J. A. STOKMANS, lid der diakonie van de Ned. Herv.
Gemeente
J. BOOKEL^AR, lid van het R. C. parochiaal arm
bestuur
eu J. KOOMAN Az. lid der commissie tot de (Econo
mische Spijsuitdeelina
tevwjjl de héér C. RISEEUW, grifjier ter, secretarie
als Secretaris aan de Commissie is toegevoegd;
en dat deze Commissio de bydrageu der ingezetenen
zal afhalen op Maandag den 11 December a. 8.
Burgemeester en Wethouders verzoeken geene aalmoe-
zon aan do deuren nitteroiken, maar deze veeleer aan
de Commissie toe te vertrouwen opdat zy in staat zjj
hare gewone nieuwjaars-bedeeling te doen, terwjjl Bur
gemeester en Wethouders vermeenen, dat elke aanbeve
ling tot het geven van ruirao bjjdragen thans overbodig
zal zjjn bjj de duurte der eorsto levensbehoeften.
Goes don 7 December 1871.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
m*. p blaaubeen.
De Secretaris,
HARTMAN.
EES VERSCHIJNSEL VAN WARES VOORUITGANG.
«Onderwijs» en «bevordö^ng van handel en.'
njjverheid», ziedaar de groote magtspreuken der
19e eeuw. En weinigen, zoo die' nog gevonden
worden, zullen er zijn, die niet gaarne tot eege
doelmatige bevordering van beide medewerken;
Tot eene doelmatige bevordering, zegge», wjjf
maar juist daarin bestaat bet hoofdmoment van
den strijd over beide, om te bepalen, waarin die
«doelmatige bevordering» bestaat. y
Wolko inzigton men daaromtrent echter raögft
zjjn toegedaan, ééno zaak zal voorzeker bjj alle
rigtingeu4 vast staan, namelijk, dat het onder
was, moot yoorzion in werkeljjk bestaande be
hoefte, maar ook omgekeerd, dat wanr die be
hoefte bestaat, daarin onderwas moet gegeven
- worden. En toch la het te verwonderen,, maar
ook te bejammeren, dat voor, bijna alle vajtkcn
jaarlyks niouwo inrigtiqgou van onderwijs j^er-,
rjjzon, uitgezonderd voor één vak, dut bet naivr
onze meoniijg .toch allermeest behoeft. Wanr
jaarlijks milHóenou wordei\ uitgegüYon aan het
ondorwys in bet algemeen^ is bob landbouw-
onderwijs nog steeds het stiefkind. Reeds" her
haaldelijk werd daarop door don Gocsschen af
gevaardigde in do Tweede Kamor gowozen, doch
tot nog toe vruchteloos. Vool genoegen' deed
liet ons daarom, dut b\j do beraadslagingen bjj
de bogrooting voor 1873, over bot onderwijs,,
dit onderwerp moor bepaald besproken word.
Zoo wel mr. Mackay als mr' Saaymaw Vader
betoogden de noodzakelijkheid óm daarin te
voorzien, en mr. Thorbecke erkende die. Dit
achten wg een verheugend verscbgnseT van wa
ren vooruitgang. Is die noodzakelijkheid een
maal meer algemeen erkend en op den voor
grond geplaatst, dan twgfelen wij niet of bet
onderwijs zélf zal volgen.
Oqk bier echter deed zich de vraag voor, op
hoedanige wijze kan dat onderwgs Ket meest
doelmatig worden ingerigt? De heer Mackay,
wees er op hoe op de begrooting niet minder
dan 600.000 was uitgetrokken voor II. B. en
nog geen 5.000 voor het landbonw-pnderwijs
Deze spreker meende dit bét best te bevorde
ren door oprigting van middelbare scholen voor
den landbouw en leerstoelen aan eene Hooge-
school, als mede het laten houden van voorle
zingen. Mr. Saaymans Vader daarentegen be-
twjjfelde of-het - nut- van.-zoodanige ^middelbare
scholen zou opwegen tegen de groofb. ^kosten.
Hg wenschte het landbpuw-onderwgs v&bpnden
aan de lagere scholen en mr. Thorbecke schMrde
zich tot ons genoegen aan zijne zijde. r.
Tot ons genoegen zeggen wg, want ook wg
geloovèn met mr; Saaymans Vader, «dat men
«moet beginnen van onderen af, en het land-
«bouw-ondenyjjs zich als eene spruit van het lage!
«onderwijs langzamerhand moet ontwikkelen».
On3 land verkeert ook in dit opzigt in eenen
exceptionelen toestand. Waar in bet buitenland
de grondeigendom veelal ju bezit js van weinige
groote- grondeigenaren, is bet bg ons meer ver
snipperd, tot uitgestrektheden, niét meer dan
voldoende om een gewoon bedrijf uit te oefenen.
Beperkt men het landbouw-onderwjjs nu tot
enkelé middelbare scholen, dan zal dat onder
wgs te weinig in hot bereik zgn/van het al
gemeen. Daarbij zullen er minder landbouwers
gevonden'wordeii, die hunne zonen,dat onder
wijs kunnen laten volgen.
V Betere uitkómsten verwachten wij ervan in
dien het des noods bij wjjze van avondschool wordt
gegovén op *de lagere school. Laat het zich in
den beginne bepalen tot de kennis van do be
mestingsleer, d. i. «om op do minst kostbaro
«wjjzo don akker tót «eu staat van vruohtbaar-
«beid tè bréngen, in verband mot do vruchten,
«welke men daarop wonséht te teelon».
Hiermede zou roods ecih grooto stap vooruit
gedaan zjjn, en- wanneer Onze buulbouwors do
vruebton van deze theorie op do praktijk tooge»
past, loerden kounou, zouden zjj. van zelve én
genoigd én meer in staat zjjn door eigen stadie
of lozen van landbouwkundige workon vorder te
gaan. Hierin zit eohter do groote oorzaak van
hot woinigo praotisobe jmt van voorlezingen en
geschriften over dén. landbouw, dat daarin, hoe
populair ook juugeklèed, scheikundige benamin-
gen voorkomen die te weinig bekend zijn, even;
als velen onbekend zijn met de noodige kennis
van-de ontwikkeling én groei der planten.'
Wij twijfelen niet of wanneer aan dé lagere
scholen, vooral ten platte lande, onderwijs werd'
gegeven in de beginselen der schei- eii plantkun
de niet verdér gaande, dan voldoende^, óm tót
begrip te komen der bemestingsleer, daar niet
alleen-vèel gebruik van zou wórden gemaakt,
maar dat dit onderwgs en dit zou zonder te
vele bezwaren zijn in te voeren -— van zelf zon
voeren tot het. algemeen besef van behoefte van
een minder oppervlakkig onderwgs, die een
voldoend gebruik van meerdere, bepaalde land
bouwscholen zou doen voorzien, óm bét nut dier
scholen in verhouding te brengén tót de uitga
ven daarvoor. Voor het oogenblik zonden eeni-
g©,.weinigé-beii!.qalde landbouwscholen -pp eenvon-
digen voet ingerigt, voldoende, inaar ook hoogst
wenschelgk zgn.
BINNENLAND.
Goos, 7 December 1871.
In de zitting der Tweede Kamer yan Dingsdag,
is, bjj de beraadslagingen over het hoofdstuk Nati-
onalo Sohuld, dat werd aangenomen, door de Mi
nister van Finantiön eene amortiBatie-wot toege-
zegd. 7
De beer- Lenting. heeft eeno motie voorgesteld,
tot botoró toepassing van art. 17, alinea 8 der post-
wet, botreffeudo bot port op kleine couranten mot
bjjvoegsels. Later zal hieromtrent worden beslist.
Hot hoofdstuk FinantiUn isgovojrderd tot pos
teryen.
Gisteren is door de Tweede Kamer do begrooting
van finantiön mot 55 tegen 9 stemmen aangenomen.
Bjj do Dingsdag to Amsterdam plaats gehad hob-
bonde stemming voor een lid van dé Tweede Kamer,
in plaats van mr. 0. Fook, zjjn 1798 geldigo stem
men uitgobragt, wtvarvan 1020 op. mr. M.- H. Godo-
froi en 766 op den heor H. A. Insingor. Eerstge
noemde is nbtao gekozen,
In plaats van don boor Jonkh. Mr. ïh vim don
Voldon, op zjjn verzoek oorvol ontslagen, ia
tot VicQ-Prosidenfc Va» den Hoogon Raad der JSTo-
dorlandoü benoemd,' de heer Mr. J. 1 W, Papo,
thtuis Rimdshoor in flat Collogio.
Gifttovon avond vierdedó voroeniging voor Volks
vermaken haar vierde St. Niéoloasfeost in do
Sohouwburgzwd, welk foosfc dóbr oott talrijk pu
bliek word bijgewoond; aoodat do zaal dó poraonen
niet kon bevatten.
Do zaal was smaakvol vooï1 dozo gelegenheid go-
deooroord, wolko doóoratio ouzo vorwiwhtïng over-
---—4
- - f'
1
v$
