Nieuwsblad voor
id- en Noord-Beveland.
Vrijdag November 1871.
Zesde Jaargan:
Deze Conrant verschijnt, nitgezonderd op Christelijke feestdagen; des
M aandngs en Donderdags avonds.
Prija kwartaal f 0,85.'fr. p. post/1,Afzonderlijke Nommers 5 ct.
Prys der Advertentien lO ct. per regel, groote letters en vignetten
naar plaatsruimte Geboorte-, huwelijks- èn doodberigten van 1—5
regels 50 cent.
V. Qoos1 6.23 1.28 - 6,18
Biezolinge 6,31 - 1,39 6,26
Vlake 6,38- 1,47 6,33
Krniping. 6,43 1,54 6,38
Krabbend. 6,63 2,7 6.48 -
KiHaiidH $>59 6,54
Woensdr. 7,12 2,82 7,7
BeVg.-op-Z 7>222,48 7,17
Wouw 7,32 '3J 7,27
Bosend. A.7,40 3,10 7,85
SPOORWEG GOES -r- ROOSENDAAL
V BöÓdéilÜ.- 8,55 4,40 8,80
Wödw 9,7 4,50.'8,
Bergen-op-Z.9,28 5,8 8,53.
Woensdrecht 9,36' 5.t3-1 9,3 1 1
HillandO 9,53 6,26 9,16:
Krabbendyke 10,1 5,32 9,22',
Kruiningen 10, H - 5,42' 9,82 1
Vlake O 10,20. 5,47' 9,37-
Biezelinge 10,29 5,54 9,44^
Goes WA." 10,89 '6,2 9,5*"
Aan deze halten,wordt alleen gestopt, wanneer-daar reizigers wo?!1
nert opgenomen of uitgelaten deréizi^rszyn.verpligt", vödr iet ver.trek
ia.SflJliliAt.Vdiïfafvnflnil: slatinn mart Aan yjrn'AnniAn*. totinïo
in»oi n,--j .j 'V v 1 «vuti v fdéö;trtittaan:Jbeitöbr%aand:aiationa«n d»ó eondnoi«Br'kebnia té^gevehi
Allo otuKKöii de redactie Defcrelrenae, gelieve men, minstens ééa dag: vóór de uitgaxc ff an öo ~tö&t& zenden' aanden- lHtgeyfei-A>C«nE.JOKQEflJg-:.tfl Gnool
'AnuLi'i.iVmi'.-'_'l .i. i. Inzending. derAdvertenjtiën totdes iianjiddags are._^' ,0: V-
Advebtehtibu- en Aboknéweiiten worden voor Dmte^bland, Oostebryk en Zwitserland aangenomen dobrtië HË'.HAASENSTEIN VQGT )KRl: itoTTfl-mhiirfr, TmWV;)
Frankforta/M,, Berlyn, Leipzig, Dresden,. Breslatl, Keulen,..Stuttgarfct, Weeiien, Praag, Baael,.S^.^aÜ'en;fG,enèye.ed'I^'Qfla3Mie;
AANGIFTE YAN VËKHGBING.
BTOQEMEESTER en. WETHOUDERS van GOES
herinneren do ingezetenen aau de bepalingen van deartt.
4 en 5 der verordening tot vërdéeling der gemeente in
■wijken enz., volgens welke, op verbeurte eener boete
van een tot drie gulden, ieder ingëzeten, die binüeü de
gemeente verhuist, verpligt is.binaenveórfcien dagen daar
na ter secretarie vanzjjne verhnizing konnls te' geven,
xnet opgaaf van de letter en .b^) nommer der verlaten
en der betrokken woning, terwijl de Jioofden dor huia-
gezinnen aansprakelijk zijn voor' hunne vrouwen, inwo
nende kinderen, bloed- of aanverwanten "en inwonende
dienst-; ofwerkboden.
Burgemeester en Wethouders vertrouwen, dat deze
herinnering thans vooral nu dé vórhuistijd aanstaande
is Voldoende^ zal zjjn, om tót eene. getróuwè. nakoming;
dtr voorschriften aanfcesporen.
Goés,den 2 November 1871.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBËEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
IDEM HOS EODEM.
Één doel, maar door verschillende middelen-
én wegen. Hoe verschillend ook in de aange
wende pogingen om dat doel te bereiken, heb
ben de weidenkenden der verschillende rigtingeïi
in den Staat één gemeenachappelijken wenscb
bevordering van het welzijn van het algemeen
veredeling en verheffing van den menschhet
lot van den minder bevoorregte te verzachten.
Deze onmiskenbare waarheid spraken wij reeds
eenige weken geleden uit, en wjj achten het
zoo wensehelijk, zoo onmisbaar, dat on^ lezers'
van die waarheid ten volleovertuigd en door
drongen zijn, dat wij ook ditmaal, en welligt
later er nog meer op zullen terugkomen. Die
waarheid is de onmisbare sleutel tot begrip der
verschillende theorien, de even onmisbare toets
steen waarnaar de houding en pogingen der ver
schillende rigtingeïi moeten beoordeeld worden,
ter oplossing der zoogenaamde «sociale questie»,-
Hot gaat niet aan, ieder andersdenkende, alleen
omdat hij andere inzigten heeft van «kwadei
trouw» te, verdenken en te beschuldigen. Kwade
trouw moet blijken, en mag niet worden, veron
dersteld voordat zij duidelijk zigtbaar is. Zoo
danige miskenning en verdachtmaking der be
doelingen van andersdenkenden, vóórdat die kwa
rt o trouw hljjkt, kan alleen zyn oorsprong vinden
óf in onbekendheid met, in gemis van voldoende
kennis van de zaak waarover men handelt óf iii
eigen kwade trouw, d. i. dqor willens en wetens,
doch zbndor voldoenden grond, zijn tegenstander
te bestrijden, door verdachtmaking zyncr bedoe
lingen, om hem zoo mogelijk op die wyze iü
minachtiug to brengen bjj het publiek en daar
door zyne boweringen onschadelijk te maken.
*En die verschillende wegen en middelen door
do onderscheidene rigfcingen gebezigd, zy zyn het
onmiddolyk on noodzakelijk gevolg van het ken
merkend verschilin" beginselendien ';rigfctngen. i
Beschavingi •ontvid^fe'êfing,' veredeling, van den!
ménsch «in> ofUbnitén» God-; door «ontwikkeling!
van godsdienstzin» öf: wel Van «louter maatschap-!
pèlyké' dèugdèn.i;
JN.atuürlijk 'dat .dit kenmerkend verschil weder
fivepeéus een; onmisbaar gevolg is van het al of
niet' overtuigd zijn van en geloovèn, in een Al-
"magtög: Dpperbéstunrder, die Zich en Zijnen wil,
al of. niét aan het menschdom hééft geopenbaard.]
Gelooft mén niet aan een Almagtig God,- gelooft
men nief "aan Zyne uitdrukkelijke openharing
'Van Zijnên jvil; ahhr' der inéhschcn, natuurKjk':dat
voör 'dje.nlet <^elo oven den elk beroep op zoódd-i
nige goddelyke openbaring, zonder kracht en zon-;
der invloed is: Waar zy, die gèlooven aan eehe
öpéhbarihg, aan eene hékendmaking van den.
Goddelijken wil, die openbaring tot nitgangs-
punt en toetssteen nemen van hun pogen, zullen
lyke, mensche^keTeschouwingen en "VTénscl
tot grondsl^ hunner pogingen nemen.
Natuurlyk dat zoodanig verschil in beginsel
len zijn grooten invloed blijft uitoefenen in alle
omstandigheden, waar die beginselen te pas ko-
En toch is het een hoogst opmerkelyk ver
schijnsel, dat de voorstanders dier zoo verschil
lende beginselen toch een en hetzelfde doel wil
len bereikén. Maar langs verschillende wegen
en middelen. Idem non eodem. De een, om
dat hij het overeenkomstig'acht met dé door hem
geëerbiedigde goddelijke' openbaring de andere
omdat hij 't voor zich het wenschelykst acht.
Een paar voorbeelden ter verduidelyking.
Beide rigtingen willen ontwikkeling van den
mensch, ontwikkeling van het volk, ontwik
keling en verheffing ook van den minst gegoed-
den stand: Maar waar de eene rigting daartoe
allés verwacht van het onderwijs, van den in
vloed van de wetenschap, daar is de andere rig
ting met dat onderwijs alleen, hoe wenschelyk,
hoe voortreffelijk op zich zelf, niet te vreden.
ï)eze laatste verwacht het meest, fande ont
wikkeling van godsdienstzin, van den heilzamen
invloed van den godsdienst.
Bpido rigtiiigen willen den dienstbaren stand
reden verschaffen tot tevredenheidmaar de eene
rigting verwacht weder alles van sfcoffelyke vei*
betering van hun toestand, door meeïder loon,
minder werk enz.; de andere is daar niet mede
te vreden, en verwacht het meeste; ja alleen heül
en bemoediging voor dien werkenden stand, van
de Overtuiging, dat een liofderyk Albestuorder
die boter dan de menschen, hoe knap ook, Weet
wat voor ieder wenschelyk en heilzaam ia, met
wyto hedoolingen Verschil van Btanden heeft ver-
ordend. Die overtuigiüg zal den werkman; meer
blij moedigheid vèrSchaffeir,dan een wéiyig uneer-
der: lobnióf minder arbeid. V'
Niét dat dé méergégoedèn stand daar misbruik
van mag;-- maken, en zeggen j :gij'hébt genoeg
wanneer, gy maar niet yan.'honger onikomt^Duf
zy verréT- boewel hët door1 soimmigen wel. eens
wordt voorgesteld;- alsof de aieèrgêgoeclen het er
maar op toeleggenoni dèn mindergèg'oeden stand
te verdrukken-- én uit te zuigen,vén vooral doin te
houden. Waarlijk, voor. ben .die gelooven, ddt
ook die.:meërgègoedea eenmaal irekenschapznl-
len moeten: géven; overdé wijze» waarop zy (limine
goederen besteed hebben,staat het vast dat die
méergégoedèn. h'ühhe verpligtiügeh hébben tegen
over de mindergegbeden. Dat zij! deze moéten
helpen en ondérsteunen walar zy kunnen. Maar
in de beschouwing der wyze waarop die hulp,en
onderstand verleend moet" worden; treedt dat
kè^grkeiid^ verschil der beide hooffirigtingen
gegoeden «door de wet» te noodzaken*tot; cïie
hulp, de andere wil dat r die hulp eehe toèpassiög
zy van den godsdienst wier het hoofdbeginsel is
«HebtGod lief bovenalles, en uwen naasten
als u zei ven.»
Men zal welligt antwoorden, dat onderscheid
in stand wil ook de andere rigting, de rigting"
der 19de eeuw, willen zelfe de communisten, of
meest consequenieu der radicalen. Deze ver
langen dat persoonlijk eigendom aphoude, maar
dat alles eigendom worde van den t Staat. Dat
hét èxfiregt veryalle, en dat hetgeen een ouder
nalaat,, niet aan zyne kinderen,.maar aan den
Staat kome. En zoodanig consequent denkenden
zyn er onder de liberalen, meer dan men' wel
ligt vermoedt. Zij wenschen dian dat de - Staat
aan ieder zyn stand en betrekking aanwyze,
naar inate de geschiktheid van bet individu.
Kortom, zy willen volgens hunne inzigten
dóen, wat volgens de tegehovergéstelde rigting
daor Gód wijsselyk zoo is verordend. JEritis
Sicut Deüs. Gy zult.Gode gelyk worden. Zich
te verheffen totr hét Goddeïyk standpunt, zich
op ééne lyn met, ja zelfs in de plaats te stel
len van God, ziedaar het streven der conse
quente modern-liberale rigting der 19de eeuw.
Ofschoon velen niet beseffen, dat deze consequen
tie het onmisbaar gevolg ia hunner beginselen.
En ter verdediging van dat streven doen zy
een beroep op de mènsobelyke gevoeligheid, Is
het niet wreed, kan hét inde' bedoélifag van
een liefdelyk Opperwezen, leggen, de een in
groote weelde, de andere in diepe armoede te
doen geboren wordën èn voortleven? Maar zou
dit niet eveneen? fyet gevolg' ayh yuh hhime
menachelyke inzigten Zou ook dan hieji' net
?M
ki.
i
