Nieuwsblad voor Tholen*
en- Noord-Beveland.
So. 79.
ag 13 October 1871.
Zësdë Jaargang.
Deze Conraut verschijnt, uitgezonderd op. Christelijke feestdagen, des
Maandags en Donderdags avonds.
Prys kwartaal f 0,85. fr. p. post/1,Afzonderlijke Hommers 5 ct.
Pr\js der Advertentien.10 ct. per regel, groote letters en vignetten
«aar plaatsruimte. Geboorte—, huwelyks- en doodborïgtcn van 1-5
regels 50 cent.
spóotffëëeoEs
V.-QO09 6,13, 1,23.- <kl 8;
Biezéjingè 6,21 1,39 6,26'
Vljtke <-•> 6,28 1,47 6;3$
Krhinipg. 6,88 köi 6,38;
Krabbhha: 6;43 2,7 ;6,48'-
Rillandf*). 6,49 2,14 6,54
W^ensdr.. 7,2- 2,32 7,7
Bë^-o^Z 7,13- 2,46 7,17
T7onw '7,22 3,1 7,27
Bosend. A.7,30 3,10 7,35, r
roosendaal
Wiooeend. 9;25
ouw 9,37
Betgeh-dp-Z;' 9,53
Woenadreaht 10,d
Rilland 10,23
Krabbèndijite 10,31^
Kruinmgen 10,44
4;40 8,80
4,'io 8.4q
5,8 8,58
5.18 9,36
5,26 9,13
5,32 9,22
5,42 9,87
Vlake 10,60 5,47 9,5ï
Biezelinge 10,69 5,54- '9,43
,(r, 11,9 6,2 6»,52
Aan déze balten. wordt ailcéageato'pt, wanneer daar reazigere war
nep opgenomen of uitgelaten.; de réizigera zijn verpligtvóór het Vert'fek
va'n den ,tr«ln aan het voorafgaand, slatipn aan,.den condncleup kennis; te .geven
n-n «bn don TTftÜ'AVii'r A' (Vïtï? .TlYKfrt1.'ST. to Cndo
Alle Stukken de redactie betreffende, gelieve niea minstens èén dag vóór de nitgaré franco toé te zenden Akn den Uitgever AlC.'DE jafafffe SIz. tettoés.
Inzending der Advertentie^ tot des namiddags 3 are. -v. -iiJji-L ,'1^
AdveutEntlen en Abonnementen worden voor Duitschland, Oostenryk ,en Zwitserland aangenomen door de ^B.-.HAASENSTiUis &,VOGLKR, te Hamburg, Lubeck,-
Frankfort a/M-, Berlijn, Leipzdg, Dresden, Breslan, Keulen, StuttgaxfctC Weënèn, Praag, Bazel, ;3t. öallën, Genèvè éuLausAnne.
- j-_—i—-J—-^-±2^'
LEEST DIT.
Bij de toelichting, van zijn amendement om
het schoolgeld voor de school 2de klasse, d. i..
voor kinderen van ouders, grenzende aan de meer
gegoeden, te yerhoogen van 30 tot 40 ct. 's maands,
wees Mr. Pompe er op, hoe over geene regeling,
een. strijd was gevoerd, met zulk eene volharding
volgehouden, dan over liet onderwijs: Allereerst
over de wensclielijkheid van een al of niet
laag schoolgeld/ De voorstanders er van meel
den, dat dart ieder in staat zou worden gesteld
zijne kinderen onderwas te geven, en daardoor
ook meer gebruik van tiet butler wijs zou wor
den gemaakt.
De tegenstanders daarentegen beweerden, dat
zoo. lang. het ^schoolgeld maar.niet werd opge
dreven, tot dat het buiten het bereikviel der ou
ders, deze meer waarde aan* het onder wij a zou
den hechten, naar mate zij er meèr voor zou
den moeten betalen, en dat zij ook naar die
mate meer zonden zorgen,- dat hunne kinderen
het 'onderwijs niet zouden verzuimen:
Maar welke individuele inzigten men daar
omtrent ook ihogt hebbenbij bet vaststellen
eener verordeniug van het te heffen schoolgeld,
had de raad allereerst te vragen of eene voor
gestelde verordening overeenkomstig de voor
schriften was van den hoogeren wetgever.
En dan achtte mr. Pompe eene verhooging mét
10 cent 's maands van het tot nu toe geheven
schoolgeld op de openbare school 2e klasse, zoo
als hij zelf voorstelde, meer overeenkomstig de
Grond-,, School- en Gemeentewet, dan eene
verjaging met 10 cent 's maandszooals door
B. en W. werd voorgesteld.
Overeonkomstig.de Grondwet, omdat de Re
gering hij het voordragen Yan art. 194 uit
drukkelijk liad gezegd, dat het van algemeene
bekendheid was, dat er ten opzigte van het on
derwérp twee rigtingen in den lande waren. De
eene, die het wenscheljjk achtte, dat 'cfe Gods
dienstige ontwikkeling geheel Afgescheiden bleef
yan het aanleeren van algemeene kundigheden;
de andere,, dat die Godsdienstige ontwikkeling
van de vroegste jeugd, af gopaard ging met
hot aanleeren van algemeene kundigheden." De
Regering wóes er op, dat beide die rigtingen
ttegx hadden op geujkb kekbiediging huriher
overtuiging, en daarom stelde zjj bij dat Kttikël
voor te bepalenj dat Eén vrijheid van onÜtbrïöijs
zou gewaarborgd Wördeh.
Maar, tot de 'ino^ljjkhoict van die vi^jneid
jjfas vqfgens «Tr. Ifomjjo een onmisbaar
vercischto, dat do regeling Van het ouderwijs
zoodanig was, dat aan do oeno rigting geen
privilegie of monopolie word toogekend bovon
de andere, en daardoor èe éene rigting eed
hinderpaal, werd in den weg gelegd door de
andere. En dit zöu volgens hem geschieden j
indien er op de school 2de klasse, d. i. voor
kinderen van ouders, grenzende aan den méér.
gegoéden stand, een Schoolgeld werd géhevèri
van slechts 20 cent 'sthaandS, terwijl óp dé
bijzondere school, om eënigzins in de kosten te
kunnen voorzien, een schoolgeld moét gebéven
worden van 60 cent, ,'s maands.,
Wel meende de Voorzitter dat de toestand
niet juist door Mr. Pompe geschetst was, wapt
dat voorzeker ieder ouder er prijs op, zou stél
len, dat zjjné kinderen - ook Godsdienstig ont
wikkeld werden, maar dat het alleen de vraag
was, waar en door wien dit geschiedde. Mr.
Poippe beweerde echter dat de toestand wel
juist door hem geschetst was, en beriep er rich
op, dat hij de eigen woorden der Regering gebe
zigd bad, en dat door de woorden: Bet al öf
niet gepaard gaah vdn Godsdienstige ontwik
keling met "het aanleeren yan algemeene kundig
hedenduidelijk bleek, dat hier sprake was van
die al of niet Godsdienstige ontwikkeling op
de school. ;U
Hjj achtte- eene vermeerdering met 10 cents
maands meer overeenkomstig de schoolwet dan
eene vermindering mét 10 cent, ónidat; toeh bij de
behandeling van art. 33 der schoolwet, door den
heer Blaupot ten Cate werd voorgesteld,dat
ér tér besteding dér kosten van hèt openbaar
ónder wjjs, eene, bijdrage zou .geheven wórden j[vau
alle ouders, die kinderen hadden, die van de open
bare school konden gebruik maken, doch dit niet
deden, hij hiervan wilde uitgezonderen die ouders,
die reeds op, eigen kosten voorzagen «in het bjj-
«zonder of huisseljjk onderwijst hunnerkinderen.
Want zeide hij, «het zou eene groote onbillijkheid
«zijn, ook die ouders ih eene heffing voor het op'eh-
«baar 'onderwas be do'ën bëtAléhi» Dit voorstel
werd echter verworpen', ómdat meii ér dióang ih
zag tën voordeele Yan de openbare school. En
volgens het voorstel yan B. W. zouden zelfs
ook, die ouders, die zelf voorzien in het phris-
teljjk opderwjjs hunner kinderen, ruimschoots
moeten bjjdrageh in het grootste deel der kosten
voor de openbare Bchool 2o klasse. Dkarom acht
te mr. Pompe dat Voorstel Vdh B. 'k W. ih strijd
met den ^eeSt Vah de tchóólwët.
Wél wist iMer3d^kbudolh 'SSph'J/dö^-
pén Óp de- woör^ih van 'art. 33 'der 'scLoolwet,
bepalende, dat,: ter gemoetkoming in dé koste'
eene hjjdrage tAan gevorderd gorden van ioder
'so^oqi|(aaiid(i ,miuu: pirvP<nnj3fl vjre^Qr.pp,
.dat wat ook^do waro bedooling yan het woord
tegemoetkoming raogt zpn, ook bij hot aannemen
van zjjn voorstol door het sohoólgold sleohts voor
een gedeelte in de kosten dér school zou yvorden
vóorzióhi daar die kosten daardpor óp- verre pa
niet geheel zouden bestrpde^worden. Terwpl hg
er nbg/naals op ^wees, 'dót^nëf woordje «kan» ad-
leen gebruikt .was in plaats yan «zal», ihet het
oog op die plaajsen die zopvele inkomsten heb
ben,rdat zij ook zonder schoolgeld ,of belasting
in ,de kosten van het onderwijs iunnein voor
zien. ;,5
Ook achtte mr. Pompe het voorstel yan B..&
W. niet overeenkomstig de gemeentewet-, omdat
art. 254.voorschrift dat ieder die gebruik maakt
van eeuige gemeente-instelling, wel niet hooggr
maar toch in evenredigheid van dat genot "bij
draagt, in de kosten van daarstelling, onderhoud
en verstrekking. En zoodanige evenredigheid
'zou bij aajmeming van. het yporstei
in 'dp versj» Verié niet bestami. De kósten voor
de school 2e klasse werden op de begrooting voor
1872. uitgetrokken 3830, en volgens berekening
yap dhr. v. d. Putte''zou het schoolgeld hoogstens
ƒ360 bedragen.
Wélke dus de jndividueele wenschen en inzig
ten yan den raad ook waren, met het oog op die
bepalingen der Grond-, School- en Gemeente-wet,
koii de raad zich, volgens mr. Pompe niet veree
nigen met-het voorstel van B. W-
En wat antwoordden B. W.? Zoowd mr.
Blaauleen als dhr. Fransen van de Putte zeiden
dat zij zich niet in: het j^rincipiSel debat,; niet
inde beschouwing van de. beginselen zouden he
geven, want dat in dit gpval daar geen sprake
van was. Dit achten wp nn. juist w?öZ, waiit zjj
die de openbare school lste klasse bezoeken, znl,-
len niet om bet minder schoolgeld;^bawan ge
bruik maken, daar dit nagenoeg even hoog ia ais
op ,de bijzondere Bcbpok Neen, [Juüf zit de
hoofdzaak in de regeling van het schoolgeld
voor de klasse van, burgers, grenzende aan. dja
meer gegoeden. Die kunnen zeer göedj maar
toillen liever niet .60 cents beialen.
Maar,; zeide de heer van de Putte, neen, ds$t
kunnen juist niet, want vergeet niet dat, bei
hier geldt een school voor den tusschepstand,
voor kinderen van ouders tusschen gegoeden en
onvermogenden, 'è]a Vöördezp ï:ou een school
geld van 40 cent 's maands niet op to brengen
zjjn. Dit wké 'eigéülljt iiét ctinige argument
tëkéh 'het 'attéüdètóéiit-'Pó^ö. Té r^fc 'ónt-
wörtcrèitóaè a A; m Mj^ié%^«ii4 j«ik
■mat mMe'dm 'Werün'vte,'-w.
"ièra 'did 'wei is wad'r niet WiSSe
oijhoolgsld Tooretoldo juiat; gelegen,
iohoolgtrid rdqe mwgdgoodei} en .«MTCcniEmir
don. Maar daarbij zeggen wjj mot mr. Pompt^
indien hot waar ia, dat een aohoolgold van 40