n:
No. 73.
Vrijdag 22 September 1871.
Zesde Jaargang.
Nieuwsblad voor TfoolenZuid» <ea- Noord-Bevéland.
1
aggsy.a
1
"""~"**!L
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Chmtelyke fewtdagen, des
Maandags en Donderdags avonds.
Prya kwartaal f 0,85. fr.p. post/1,—Afzonderlijke Nommers 5 ct.
- Prijs der Advertentien 10 ct-'per regel, groote letters en vignetten
naar plaatsruimte, Geboorte-, hdwalijks- en doodberigten van 1—5
M regels 50 cent.
SPOORWEG GOES ROOSENDAAL
V.Qoes 6,13 1,28 6,18 V BoÓBBÏld.
fiiezeünge 6,21 1,39 6:26
Vlak» 6,28 1,47 6,83
KrumingJ 6,88 1,54 6,88
Krabbend. 6,43 2,7 >*,48
RiBaad('j 6i49 2,14 4,64
Wdeiwdfc. 7.8 2,32 7,7
B^*p&7,12 2,48 7,17
Woaw';^'7^2 8. V .7,27.
s;io 7,tó
4,40 8,30
TTouw 9,37 4,50 8,40
Bergen-op-Z. 9,53 5,8 8,53
Woensdrecht 10.6 5.18 9,36
Rilland 10,23 5,26 9,12
ÏCrabbend^ke 10,81 5,82 9,22
Kruiningen 10,44 5,42 9,37
Vlake H 10,50 5,47 9,34
Biezclinge, 10,59 5,54: 9,42
Goes- ,4.-:;:. 11,9' 6,2 9,52
wöeerJatEréizïgerf -woi w.
!v«rpK^pVóói! bet vertrek
f-*an den trein oaniet-voorafgaand statiuBaim den eondnelênr 'kétinia.le geren
Alle Stokken de redactie betreffende, gelieve men minstens den dag;-vóór de uitgave, franco-föe-te zenden --aan dén üitgéref A. CtDe 70SQÉ alz. te Gees.
Inzending der Advertentien tót des- namiddags 3 hrè. --
Advehtentien en Abonnementen worden Voor Diufcachland, Oostenrijk en Zwitserland aangenomen door de HH. HAASENSTEEN VOGrLKR, te'Hamburg,.Lubeck,
Frankforta/M., Berlin,.Leipzig, Dresden, Breslau, Keulen, Stuttgartt, "Weenen, Praag, Bazel,St.. Gallen, Genèvë en Lausanne.
LAHDBOUW EH VEETEELT.
Het beeft reeds de aandacht van velen ge
trokken, dat de waarde der landerijen in -Holland,
ook van veel minder qualiteit, zoo veel hooger
is, dan van de onvergelijkelijk betere gronden in
Zeeland. Opbrengsten zoo bij verkoop als pacht,
waarover men hiér als 't ware het hoofd schudt,
zijn in Holland zeer gewone verschijnselen. En
dat,' wij herhalen het, niettegenstaande de lan-
den in Hólland over het algemeen van nature
van veel minder qualiteit zijn. Geen wonder dat
xoodanig verschijnsel naar de oorzaak er van doet
zoeken. Ofschoon wij nu gaarne onze zienswijze
over die oorzaak voor beter willen doen wijken,
en wij ons gausch niet onfeilbaar rekenen, wen-
schen wij toch de aandacht onzer landbouwen
de Jezers te vestigen op datgene wat naar onze
meening de ;hooidoö^a^'^#-~-<rat verschijn
sel "is.. 'f
Wat er de hoofdoorzaak van is, want wij zijn
overtuigd dat vele.,: redenen, die men er vaak
voor aanvoert, ieder "er, iets toe bijbrengen. Zoo
zal het wel boven twijfel verheven zijn, dat, hoe
gdjbmkkelijker liet vervoer der landbouw-produc-
teji is, hoe gretiger en daardoor hoe duurder
zij zullen worden opgekocht.
Toen wij in ons vorig* nommer met het oog
daarop aantoonden, van welk belang het reeds
daarom voor de landbouwers was, de Stoomvaart
van Vlissingen op Londen te steunen, wezen
wjj er tevens op, hoe de landbouw-productén,
om naar Engeland vervoerd te worden, een om
weg moesten maken over Rotterdam of Antwer
pen. De meerdere omslag en kosten aan dat
vervoer verbonden, werkten, vooral met liet
oog op liet verkocht wordend vee, tot dat ver
schijnsel mede. En wij willen gaarne aannemen,
dat dit met andere oorzaken even eens het geval
is. Evenwel'gelooven wjj voor ons, dat er slechts
één hoofdoorzaak is, namelijk, dat do Zeeuwschq
landbouwer zich tè uitsluitend op den eigenlijkeh
landbouw, te weïuig op de veeteelt toelegtmet
andere woorden, dat hij to veel bouwland, te
weinig weiland heeftrdi
Reeds dadelijk-kan^inen °i8 bewjjs daarvoor
aanvoeren, dat do landbouwers in Holland, waar
zjj voor van nature schrale zandgrond, in den
regel f70 of f 80 per bunder huur betalen,yank
niets dan weido hebben. Wel een bewijs, dat wei
land, wanneer hot goed behandeld wordt, niet
mindor opbrengt dan bouwland. Eu geen won
der, want bjj weiland loopt men geen gevaar
van het bovriezen yah den oogst, zoo als iii den
afgeloopen winter, b|jna overat het geval was,
mot do granen, Van weiland tëehoeffc do land
bouwer oiu con zekor aantal jaren,, niut;alüt.Wan
bouwland, door bmnk-loggon de opbrongst, te
derven. Voor weiland behoeft men natuurlijk
oneindig minder paarden te houden dan voor
bouwland, paarden van wélke men hoegenaamd
'geen 'direct voordeel trekt, doch die veel aan
onderhoud kosten. Eveneens heeft men voor
weiland opeindig minder arbeiders, noodig, en
dus ook minder werkloon te betalen, wat bij de
steeds klimmende moeijeljjkheid,om genoeg
goede arbeiders te krijgen, niet over het hoofd
is te zien.
Van hoeveel belang de beide laatste opmer
kingen zijn, kan uit eene vergelijking blijken.
Ter bebouwing van eene hofstede in Holland
met 40 bunders of 100 gemeten weiland, zullen
b. v. hoogstens noodig zjjn 3 arbeiders en 2 roeiden.
Daarbij behoeft men niet meer dan 2 paarden
te houden. Hoeveel*heeft men echter noodig ter
toestand niet doen. Nu moet gij alles van de
weilanden halen om op de bouwlanden te bren
gen. Maar wanneer de verhouding anders wordt,
wanneer gij wat meer weiland en wat minder
bouwland hebt, dan zoudt gij ook wat over
houden om uw weiland te verbeteren.
Ten slotte willen wij op twee voorbeelden
-wjjzen, die onze meening staven. Schrijver dé
zes reed eens langs eene hofstede die er bijzonder
welvarend uitzag. Hij merkte dit aan den voer
man op, die hem antwoordde, ja mynheer, dat
is opmerkelijk genoeg. Deze hofstede behoort
aan een vreemdeling, die er zulk een hooge pacht
voor gevorderd had, dat de pachter na 3 jaren
reeds zijn inboedel moest verkoopen en ontsla
gen werd. Zijn opvolger onderging hetzelfde lot.
De derde pachter beging jn .veler oogen de
bebouwing van^OO rgemeten *h(raasheid, óm zelfa nog tegen, f 2 per gernefr
spreken niet van uitzomleribgen, Yftri hieuw in- 1tJ"~ Lu;; A"nA
gedijkt land, of land wnar mén nagenoeg i$et
met onkruid heeft te worstelen, maar in den
regel. Dan heeft men voor 10Ö gemeten bouw
land noodig zeker 7 knechts of arbeiders, be-
mevens 7 pivarden. Welke verschillende-onkosten
slepen die velschillende manieren van bebouwing
nu na zich? Dat, wanneer men het loon van
een knecht of arbeider gemiddeld stelt op f 300,
van een meid, met inbegrip der kost op f 200,
de landbouwer in Holland aan arbeidsloon voor
3 arbeiders en 2 meiden zal betalen f J 300,
doch de landbouwer in Zeeland voor 7 arbeiders
f 2100.
Dat de landbouwer in Holland aan onderhoud
zijner twee paarden zal uitgeven f 500, de land
bouwer in Zeeland voor dat zjjner 7 paarden
f 1750. Dat js, dat de landbouwer in Holland
als kosten van bebouwing zal hebben uitgege-
f 1800, tegen de landbouwer in Zeeland f 3850
Nu weten wjj wel, dat hier tegen vaak wordt
aangevoerd, dat bouwland in één jaar vaak het
dunheide opbrengt van weiland, maar men ver-
goto niet dat dit slechts bij enkele vruchten het
geval is,, terwijl andere niet zoo veel opbren
gen, en bouwland, als het braak ligt, dat jaar
niets Opbrengt.
Ook zegt men: de kwaliteit en opbrengst der
weilanden is in Holland zooveel uitsfcek'ender dan
In Zeeland, dat wjj Zeeuwon toch nooit van on
ze weilanden zouden trekken, wat zjj iu Hol
land opbrengen. Zoo a's de toestand nu is,
golooven wjj het gaarne, inaar lioo komt dat?
omdat gy nu niets doet aan uw weiland,* maar
alles aan uw bouwland. Wahnoer hierdewei-
'landeu behoorlyk op zjju tyd gemest werdon
als in Holland, zjj zouden ook van heel wat betere
qualiteit zjjn.
Dit kunt gij oohtor by don togenwoordigen
T
meer te pachten. Maar het eerste wat by deed
was, de grootste helft van de gronden tot wei
land aanleggen, en piet alleen dat hij die
buitengewoon hooge pacht" voortdurend kon.op-
brengen, maar bij heeft zelfs nog éen aardig
stuivertje voor den ouden dag overgehouden.
Een tweede voorbeeld. JEen landbouwer had
door een ongelukkig toeval alles verloten wat
hij bezat. Een welwillend grondeigenaar ver
pachtte hem zyne hofstede, cn schoot hem bo
vendien het benoodigd bedrijf-knpitaal voor. De
pachter leidde */8 zijner gronden tot weiland en
hield slechts r/3 als bouwland. Na wéinige ja
ren had hij zyu bedryf-kapitaal afgelost en thans
is het weder een zeer gegoed laudbouwer.
Wij hebben gemeend de aandacht onzer iand-
„bóuwendo lezers op het bovenstaande te moe
ien vestigen, by. de geheel nieuwe toekomst, die
Zeeland, door de verbeterde communicatie-mid
delen te gemoet gaat. Communicatie-middelen
die vooral dubbel van belang zjjn, bij het vervoer
der voortbrengselen van Veeteelt. Wjj hébben
ons natuurlijk móeten bepalen tot. algemeene
opmerkingen, en niet kunnen uitweiden' over
bijzondere toestanden, b. v., Wanneer de toestand
der gronden aanleiding geeft, oln het aanleggen
van weiden te vervangen door stalvoedering enz-i,
Mogt eenig landbouwer fcögen onze zienswyzo
bezwaar hebben, gaarne willen wy~ die, als ze
ons worden bekend gemaakt, aan onze lezers
nader mededeelen, of ze, zoo mogelyk weerleg
gen. Ons hoofddoel was, niot ora^et /t beste.,
te wéten, maar zoo mogolyk, iets by' ito brengen', v
tot den bloei van den landbouw, dién hoofdtak**
van Vaderlandsohe industrie, vooral in Zeeland.
"binnenland
Gooa,21 Sofltombotf 1871.
Maandag 18 dü/.or hooft Z. M. do Koning do vor-
K
1 "i',! yi'f-'—7"*—— -
