EU WE
p
Nieuwsblad voor TholenZuid- en Noord-Beveland.
Zesde Jaar^an^.
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des
Maandags en Donderdags avonds.
Prijs 1? kwartaal f 0,85. fr. p. post/1,—Afzonderlijke Nommera 5 ct.
Prijs der Advcrtcnticn 10 ct. per regel, groote letters en vignetten
naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks- eu doodberigten vau 15
regels 50 cent.
6.18
6,26
6,33
6,48
6,54
",7
5,26 9,12
5,32 9,22
IVouw
Berge n-op-Z.
Woensdrecht
Killaud
Krabbcudijke
Kruiiiingen
Vlakc
Biczei iuge
Goes A.
Aai)' deze halten wordt alléén gestopt, .wanneer daar reizigers wo
nen opgenomen of uitgelaten; de reizigers'zijn verpligt, .vóór het vertrek
van dcö trein aan het voorafgaand station aan den conducteur kennis te geven
Alle Stukken de redactie betreffende, gelieve mm minstens één dag vóór dé uiSgasfé^fxanco itoe te.zeiideh'tuw iea Vitgèteï- A. C\ l>S JÉÖfBSTWi. té (roes.
'Inzending der Advcrteiiticn tot des namiddags 3 are. -•;•
Advektkntien en Abonnementen worden voor Duitsehlaud, Oostenrijk en Zwitserland aangenomen-door de HH. HAASENSTEIN VOGLER," „te" Hamburg,. Lubeck.
Frankfort a/M., Berljjn, Leipzig, Dresden, Breslau, Keulen, Stuttgartt, Weénen, Praag, Bazel, St. Gallen, Genève en Lausanne.
V, Goes 6.13
Biezclinze 6,21
Vlakc 6,28
Kruining. 6,33
Krabbend. 6,43
]tilland(*) 6,49 2,1.4'
"Wocnsdr. 7.2 2,
Berg.-op:Z 7,12 2,48 7,17
Wouw 7,22 3,1 7,27
Rosend. A.7,30 3,10 7,35
SPOORWEG GOES - ROOSENDAAL
1,28'
1,39
1,47
1,54
2.7
V Boosend. 9,25
9,37
9,53
10.6 -
10,23
10,31
10,44
10,50
10,59
11,9
4,40
4,50
5,3
5.13
8,30-
8,40
8,53
9,36
5,42
5,47
5,54
6,2
9,37
9,34
9,42
9,52
BERIG T.
Overeenkomstig don door sommigen uitgedrukten
wensch,'zal do Uitgever dezer courant do vier
- beschouwingen over „Eene wenscbelijko Inrigting
van eene Meisjesschool voor meer uitgebreid lager
onderwijs", in oene brochure overdrukken en tegen
20 ets verkrijgbaar stellen.
BINNENLAND.
wijze, het was omdat ik geheel instem met de
afdeeling Amsterdam van' het Ned. onderwijzers
genootschap, waar zij als gunstig kenmerk der school
voor uitgebreid lager onderwijs zegt
«De hoofdonderwijzer is de man, die in de §chool
«leergang én leerwijze voorschrijft. Zonder bij zijne
«hulponderwijzers do zelfstandigheid uit todooven,.
«doordringt hij bon allen van zijn wil en geest.
«Hij is voor alles verantwoordelijk en houdt daarom
«zijn personeel in de te volgen methode en tucht,
«van zich afhankelijk. De leerlingen blijven dag
«aan dag onder het toezigt van één en dezelfden per-
«soon, die, hunne geaardheid jn den grond leert
«kennon, en van ieders vatbaarheid, van ieders
«goede en kwade zijde op do hoogte is.»
Maar ocjir stem ik geheel met die afdeeling in?
waar zij zegt
«Hiertegenover stellen wij de inrichting der H.
«B. S. zooals dio noodzakelijk volyt uit de wet. Elke
«leeraar treedt op voor zijn vak. Hy is verant-
woordelijk voorv"dö vrtichten vah zijn onderwijs]
«daarvoor is hij vakleerdar, is hij specialiteit. Hij
«kan natuurlijk niet toelaten dat hem zijne methode'
«wordt voorgeschreven.»
Het bezwaar dat do meisjes in de eerste klasse
«op eenmaal met het onderwijs in drie vreemde
talen te gelijk ophet lijf worden gevallen,» zou
ofschoon ik cr riiet die waarde aan hecht als de
heer. schoolopziener kunnen voorkomen worden,»
wanneer bet overwegend werd geacht, door eene
wijziging in do verdeeling der uren, zoodat in het
eersto jaar meer onderwijs jn het Fransch in de
latere in het Hoogdüilseh en jjlngelsch werd gegeven.
Eindelijk meenden zoowel plaatselijke schoolcom
missie ah de heer schoolopziener het door mij
voorgestelde schoolgeld, zoo overdreven hoog te
moeten achten, dat hierin voor do 'meeste ouders
een onoverkomelijk bezwaar zou gelegen zijn, om
van die school voor hunne kindoreö gebruik to
kunnen maken. Ook hierover kan ik eenige ver
wondering niet ontveinzen. Zélf stelde de plaat
selijke schoolcommissie voor, en achtte de heer
schoolopziener volstrekt niet te hoog, een schoolgeld
van f 45 voor de door haar voorgestelde Hoogere
Burgerschool voor ineisjeB. Zou. nu in waarheid,
die onoverkomelijkheid moeten' nestelen in de f3
"s jaars of 25 cents 's maands die voor do laagsto
klasBO moer zal mooten .betaald worden? Of in de
/O^bjaars of 75 cent 's maands voor de hoogere
klasse? Én kaji do raad zich niot vereonigen mét
dit hooger schoolgeld voor de beide hoogste klassen,
dan zou dit ook tot f 4 's maands des noods kun
nen worden teruggebragt, wat aan do gemeente een
mindere inkomst van f120 zou berokkenen, indien
mén aanneemt dat er 30 leerlingon van die school
gebruik maakten. Zou mon dan in waarheid mogen
aannemen, dat wanneer hot schoolgeld op f 45 be
paald werd, er wol 40 leerlingen zouden komen
zodals door do plaatselijke schoolcommissie ge
raamd word doch dat by een schoolgeld van 25
cents 'b maands moor, er slechts zoor enkelen van
gebruik zoudon kunnen maken Hot is waar dio
f 45 zouden betaald mooton worden'voor het on
derwijs op eene Hoogere Burgerschool, maar do
inrigting brengt geene verandering in do onover
komelijkheid van het bezwaar, in de mogelijkheid
van dat geld te. betalen, en bovendien erkende de
plaatselijke schoolcommissie en vooral de heer school
opziener, .dat ook het door mij verlangde onderwijs
«den naam. van doelmatig, degelijk onderwijs zon
verdienen.»
Ware dit bezwaar dan ook niet zoo uitdrukke
lijk geopperd, ik zou het niet zóó ernstig gemeend
achten.
Maar daarbij kftmt, dat-, moge een schoolgeld als
door mij werd voorgesteld, hoog schijnen xn eene
gemeente als Goes, waar men in de laatste jaren
gewoon is aan een mijns inziens ih strijd' met
de wet bij uitnemendheid laag schoolgeld, m-vef^
gelijking met andere plaatsen zou dit nièffjboog
zijn. Ik- wijs daartoe niet -alleen op eéné in de
nabijheid van Goes gelegen landelijke gemeente,
waar de ouders, die hunne dochters uitgebreid lager -
onderwijs "willen laten genieten, zich niet-hebben
laten afschrikken zelf de kosten te dragen van het
onderwijs hunner kinderen, en die die kosten niét
willende laden op de genjeente, zich getroosten
een ongeveer driemaal hooger schoolgeld te betalen,
dan door mij is voorgesteld, maar ik wys daartoe
op verschillende groote steden. Vergis ik mij niet
dan werd ook eenige jaren geleden, vóór de tegen
woordige regeling van hot schoolgeld, nagenoeg
evenveel als nu door mij werd aangegeven, betaald
op de Fransche meisjesschool alhier.
Tot mijn leedwezen kon ik daaromtrent geene
inlichting krijgen op do gemeente-secretarie, waar
men mij verzekerde, dat geen exemplaar dier vroegere
verordening moer voorhanden was.
Welke echter ook do individuüele inzigten mo
gen zijn, omtrent het al of .billijke en wen-
scbelijke van een hoog of laag scnoolgeld, zoo mag
de regeling ook daarvan in geen geval in strijd
zijn met de algemeene wet.-
Wanneer men nu nagaat hoe'bij de behandeling
dor wet op het lagèr onderwijs, en wel speciaal
der wijze waarop in" do kosten voor het uitgebreid
lager onderwijs moet worden voorzien, door niemand
weersproken werddén uitleg daaraan gegeven door
den heer Westerhoffluidende
«Mijns orachtens moeten die kosten, uitsluitend
«gedragen worden door 'hen, die met het gewoon
«lager onderwijs niet to vreden, dat moor "uitgebreid
«lager onderwijs verlangen:] voor dat ondorwjjs, dat
«genot moeten zij eenige geldelijke opoffering zich
«willen getroosten, en niet verlangen, dat anderen
«wien hot somB groote moeite kost, om hunnen,
«aanslag in de gemeentebelastingen te voldoen,
«het meer verbeven ondorwjjs hunner kinderen zul-
«len helpen bekostigen.»
Wanneer men nagaat hoe bjj de beraadslaging
over art. 238 der gemeentewet bepalendo «voor
«plaatsoljjke belastingen wórden gehouden.
«goldon voor het gebruik of genot van openbare
«gemeentewerken, bezittingen of inrigt-ingenin.
vovband met art. 254 dior wet, vporschtjjvende
dat dio geldon voor het gebruik vap gemoento-in-
Goes, 14 September ^1871.
Eene wen schielijke inrigting van eene meisjesschool
voor meer uitgebreid lager onderwijs.
IV
Aangaande dó bewering van den heer schoolop
ziener, dat de door mij geraamde jaarwedden te
laag zouden zijn, om dergelijke onderwijzeressen te
éloon besluiten naar eene betrekking te dezer stede
tb dingen, is het mij niet mogelijk eenige verwon
dering te ontveinzen. Wanneer ZEd. toch," tijdens
de behandeling van hot plan dér plaatselijke school
commissie tot'oprigting euner Hoögere Burgerschool
voor meisjes, meende -dat men wel een onderwij-
zeres met acte voor middelbaar onderwijs zou kun
nen vinden tégen eene jaarwedde van f 900, zou
het 'dan zoo ongerijmd zijn eene hoofdonderwijzeres
voor lager en uitgebreid lager onderwijs te vinden
voor f1200 en vrije woning, die men gerüstelijk
kan schatten tegen eene huurwaarde van f 300, dus
in het geheel yoor f1500? Waar ZEd. toen geen
bezwaar zag -zulk eene /we/c/onderwijzores te vinden,
voor f700, zonder meer, zou het daar zoo onge
rijmd zijn, te veronderstellen, dat men eene eerste
/««/^onderwijzeres zou kunnen vinden voor f 600 en
een, tweede tegen f500? Ik voor mij kan dat zoo
.gereedelijk niet toestemmen.
Volgens het viordo bezwaar van den heer school
opziener, zou 'bij bene school als door mij gewenscht
werd, in waarheid, weinig sprako zijn van «eenheid
van leiding» ofschoon dit als aanbovcling ervan
door mij was aangegeven nu én hoofd- én hulp
onderwijzeressen gedurende don ganschen schooltijd
met les goven bezet zijn. Integendeel zou daar
volgons den hoer schoolopziener nog meer gele
genheid too bestaap hebben tij het plan der school
commissie voor eene Hoogere Burgerschool voor
meisjes, waarbij werd voorgesteld dat de directrice
slechts 16 uren 's weeks onderwijs zou to geven
hebben.. Maar zou do heer schoolopziener dan in
waarheid rneonen, dat de leeraren van do Hoogere
Burgerschool, specialiteiten als zo mooten geacht wor-
■den in do Velschillende vakken, zich ondergeschikt zou
den hebben gerokond aan do diroctrico Dat zij zich
zouden hebben beschouwd, als zich aan Intro leiding
to. moeten overgeven Gaarne orko'h ik dat-ik voor
mij die. opvatting van het plan der'schoolcommissie
niet heb gehaden tóch zou dat hot geval hebben
moeten zijn, indien or van «eenheid van leiding»
sprako 'was gowoost.
Indien ik ochtor zulk eono «eenheid van leiding»
wol meende to niogen opnoemott als öono aanbeve
ling ooner school, ïngerigt op do door my aangogovono
