r-
Dingsdag 5 September 1871.
Nieuwsblad voor Th(sS@a,\JSuidr ©m Noord-i
HAVEN VAN GOES. -
Zesde Jaargang.
SPOORWEBBOES - R00SEI1BAAL
V.Goes 6.1S- J.fS 6.J8 VBooseoa.nrW5 4,40 S.so-
Bieziiihge 0,21 1,39 6.26 Won» 9,37 4,00 "8,40
VlakeX*) 8,28 1,47 '8,13 Ber^ai-op-Z, 9,53 5,3 ,8,53
Kmininiï. 0,33 1,64 0,38 WoenjOrt'cli; 10,0 5.13 9,36
Krnbbond. 6,43 '6.48 Killnnd 10,23 5,26 9,12
WB«idO M® 6.64 KiibtonSijko 10,31 ï-,3'3 9,22
Wooujir. 7,2 2,82 7,7. .Krniningon 10,44 '5f4S -«>,37
'2,'48 ,.?;i7 Viikef) - 10,50 .5,47 9l34
Wouw 7,22 S,I 7,87 Bieiolinco 10,59 5:54 #|42
BMn4(AMl 8,10 7:86 Goes A. 11,9 ,6,2 9,52
*"<4 O .-A»n dew Halten wordt alléén gestopt, wanneerWrVeUljeriiwa;
,- detro^bomenïpfoitgeiaten; de reuiger»ïyn opligt;, Vodr betTértrek
-ran den trèii»»aQ iet-voorafgaand-atatioii aan den-cócdactem- ltennii tó'geven'
Alle Stokken de'redactie betreffeöde, gelieve men minstens ééiï> dag vóór dè nfbgarè-franco1' toe'tè zêndèk aan den Uitgever JUC.DS JOSQS SJz. te Qoea.
L- /Inzending ^er^dvertectien töt^es namiddags^ aré.!^ -
Advebtentien en Abonnementen worden voor Dmtschland, Oostenrijk* en Zwitserland aangenomen .door de HH. HAASENSTEEN VOGLER, ie Hamburg, Xubeck.
TPwinl-rww» o DawIU*. Ta.m.1^ 'Tk—---5— "--7 Yr—1 -w. O 4,-4-4-rw^, _4-4- Wit—Tl wo n cr ttjlKfll fï!t11n« OpTliwrA1 m. T.aT.rwinftO' '*'-V
Deze Conrant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des
Maandag» en Donderdags avonds.
Prys kwartaal i 0,85. fr. p. post/1,Afzonderlijke Nommers 5 et.
Prys der Advertentien 10 ct. per regel, 'groote letter» en vignetten
oaar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks- en doodberigten van 15
regels50 cent.
•V;^'
.Frankforta/M., Berljjn, Leipzig, Dresden, Breslau, Keulen, Stuttgartt, .Wéonen, Praag, Bazel, St. Gallen; Genèvé' en LanBanne.
BEKENDMAKINGEN
van l»et jreme«nte-bóstuur.
OPENBARE "VERGADERING
van den v
GEMEENTERAAD TE GOES
ten raadbuize aldaar,
op Dingsdag den5 September 1871, -
dea namiddags ten 3 óre. i
rüNTEN van behandeling: egg?
Na beëediging dér toegelaten leden:
1 Benoeming van een voorzitter van het bestuur Gast
huis'.
2 Benoeming va» een b bofdcommisaaris der vereeniging
■ranwerklieden.
- VEliKIEZHB.
BURGEMEESTER WETHOUDERS ws GOES,
van het stembureau voor. de verkiezing van een Lid van
den gemeenteraad bjj herstemming ontyangen hebbende
de processen verbaal jvan inlevering1 en opening dér
stembriefjes vobr gemelde verkiezingen-, waaruit bljjkt
dat ter vervulling der vacature, ontstaan door het nemén
van ontslag door den heer mr.1 W. G. de KNOKKE van
deb MKULEN, en voortdurende door heb bedanken van
den hper I. J. PAARDEKOOPERverkozen is de heer
B. QUIST met 85 Btemmen; 1
brengen ter openbare kennis dat afschriften dier pro
cessen-verbaal op beden ter gewone plaatse zjjn aan
geplakt en ter secretarie der Gemeente voor een ieder
ter inzage nedergeïegd, alwaar zjj kunnen geraadpleegd
worden op eiken werkdag tusschen des voormiddags
9 en des namiddags 2 ure.
Goés, den 2 September 1871.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN GOES
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat het water
uit ae haven van Goes, ten gevolge van het invoegen
der kademuren zal worden afgelaten, en wel van Ton-
dérdag den 7 tot en met Maandag den 11 September a.'e.
tot 40 centimeters benedon het peil.
Goes den 4 September 1871.
Burgemeester én Wethouders voornoemd.
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN
POSTERIJEN.
Vertrek der brievenmaal naar Oost Indië.
Via Triest den 6 September per eerste trein naar
Hozendaal.
Via Brindisi den 8 September per laatsten trein
naar Hozendaal.
BINNENLAND.
Goes, 4 September 1871.
De ruchtbaarhóid, die de tegenwoordige toestand
van het meer uitgebreid lager ouderwijs voor jtiéisjes;
te,'dezer Btoda heeft gekregen, maakt het ons dubbel!
aangenaam, door ons toegestane afschriften van do;
door Jhr. varJSompe van Meerdereoortgeleverde schets:
'iöt verbctèring"[èat:v«» A.dogedogenhoid tojzijn, dei
«Oo'rdat faadsljil gewehschfce verbeteringen aan onze
lózers tekunnen' médedeblon. Aan oüze lezers la-
xöh wjj nu góruathot Oordeel, of de aantijging zoo
dikwijls tegen mr- Pompe en zijne medestanders ge
uit, juist is, dat zij alle ontwikkeling wenschen. tegen
te houden, da»; of ook hij, zich vooratander'be
toont van degelp:doelmatig 'onderwijs. De ver-
wjjten van radicale zgde herhaaldelijk jegens nir.
Pompe geuit, als zou deze door zjjn talmen, Öe
ouders, die verlangend uitzagen naar verbetering van/
het ondepwgs 'voor meisjes,- «maanden lang» zoo
als do' Goesscheberigtgover aan de Middelburgsche-i
Courant -gelieft te zeggen hebben teleur gèsteljd,
doen het ons wenschelijk voorkomen op een paar dag-
teekeningen de aandacht te vestigen. Uit de Stukken
door mr. Pompe aan B. en W. ingediend blijkt, dat of-
schoon- hem reeds in de raadsvergadering .van 28
Maart 11. door den voorzitter werd ge vraag dozijn. "meè-
ning wel schriftelijk te willen uiteen te zetten, de
hoodige stukken hem bij missive van' 13 April daar
aanvolgende werden toegezonden; dat mr. Pompe bij
missive van 25 Mei of juist 6 weken daarna zijn
plan inzonddat hem dit plan bij missive van 12
Augustus of 2* maand daarna werd teruggezonden
ter^kennisneming van de bezwaren tegen zjjn plan
aangevoerd door de Plaatselijke schoolcommissie en
den schoolopziener'-; dat hij ofschoon tengevolge
van afwezigheid, dïu stukken eerat eenige dagen la
ter in handen krjjgende reeds bij missive van-
31 Augustus 'of in 19 dagen die beide 'rapporten,
"uitvoerig beantwoordde. r
Met het oog op deze dagteekeningen laten wij ge
rust het oordeel aan", onze lezers, aan wie de schnld
van het - cmaanden lang. teleur stéllen» lag.
Wij laten de beide missiven van mr. Pompe hier
onder vólgen onder bet opschrift
Bene wenschelyke inrigting van eene Meiiijesschool
voor uitgebreid, lager onderwijs-
feoes, 25 Mei 1871.
Aan
Heer en Purgemeester en Wethouders
te Goes.,
Onder terugzending van UBA. missive van 13
April jongstleden, met bijgaande tukken, heb ik dos
eer U te doen toekomen eene schets van eene meis
jesschool voor meer uitgebreid lager onderwgs, zoo
als die naar mijn zienswgze het best zon beant
woorden aan 'do behoefte in eenè gemeente zooals
Goes.
Het zjj mg tevens geoorloofd kortolyk de gron
den uiteen te zetten, die mij tot zulk eene schéts
geleid hebben.
Reeds aanstonds heb ik gemeend als 'eene alge
meen erkende waarheid te mogen aannemen, dat
doelmatig en degelijk onderwgs, ook1 voor hieisjós;
een onmisbaar levensbeginsel is "voor het welzfih
der maatschappg.Wordt dit als -waarhéid ërkjond,;
dan kan alleen nog verschil van ziensvqjzo bestaan,:
omtrent dé1 wipe waarop da,fc pndèrWgs moet zgn|
ingerigt, omhet best in de behoefte- to vóorziefa.
en aan hèt doèl te' beantwöoi'dêh.
De ondervinding leert echter dat omtrent die wjjze
van itirigting do me est uitèenlbopende 'meeniÓgeh
worden voorgestaan. Openbaart zich aari 'den éénèh
kant meer en meer eon' ötfeteiï,'qm'ook' op !-de
meisjoss^holen, evenals op de inrigtftgeh'vaA in:
dolbaar ondorwg» voor jongens,, het iond^rWjja' 'iü
éxacte vakken»'*-op den voorgrond'^te ^laatsoW,-aap
den 'andéron kant wordt dedoelinatig^eitt riuvhfjt
«v^kken-'systóemi vooral VooV meisjeft^ zeerbétw^-
feld. - *vfV
Met het oog op de statistiek dér examens, afge
legd ddor :de. Ieeriihgem[ dier inrigtirigén: vóa liüd-
dolbaar onderwgs voor jongens» geloof ik de bewe
ring niet te gewaagd, dat de door velen gekoes
terde gunktige verwachting van dat vakk'enéystèem
voor jongens op zoo jeugdigen lèejtijd, 2eer z^ker
nog niet .boven twijfel- verheven is. En zjjn dè ge
volgen daarvan, nog 'steeds twijfelachtig' voor' de
jóngens, 'veek'meer -isr dit m. i: nog voor meisjes.
Bjj dien twijfel meén: ik dè vóörkeur te moéten
gev^n. aan eéïie schóól, doelmatig ingerigt Óp jien,
Voet van de 'bestaande iFransche iüeisjesscbtjlen.»
Voóral ook omdat, waarhAai* m^nö meehing,"vhet
onderwijs een hoofddeel der opyóeding uitmaakt, ik
bet wenschelijk acht, 'dat dit" bij'meisjes aan vrou
welijke leiding wordt opgedragen maar ook ómdat
eenheid van leiding hoogst Wenscheljjk, zoo biet
onmisbaar is.
Doelmatig ingerigt. Ofschoon daartoe in de eer
ste plaats behoort, dat dè noodige vakken dégelijk
onderwezen worden, mag mendaarbij mZ i. dg plaat-
selgke omstandigheden' niet uit: hét dog v.erliezèn.
Wat toch voor eene kleinergemeente voldoende
kan geacht wórden, is dit Voor eenë. 'grootere V»iak
niet. Maar ook omgekeerd zjjn 'ih nieèr bevolkte
gemeenten, door het meerdere gébruik ,4at men ver
wachten kan, dat ér 7dakr yönJ gemaakt z^'.worden,
vaak meèr kostbare, innjgtingen" té büljjken^ die1 in
kléinere gemeenten een uitgaaf zouden vereisèhpn,
onevenredig groot ihverhouding' tót ^het ^èbrüik
dat er van te venvacbtóh 'is. -J
Döuitgaven toch zullen in verhouding moeten
staan tot' het gébruik, hét genot dat men' veron
derstellen kan, dat er.van gemaakt zal wordón.
Wat in gróotere plaatsen natnurlgk meer zal izijn
dan in kleinere. Even toch als b. v. eenè, industrie
school 'of inrigting Voor het ohdérWgs in déoude
talen, hoe groot hét nut 'ér vah ook YÓor èhkéïen
moge zijn» slechts dan gewettigd is,' wanneer ér
gegrond vooruitzigt bestaat op voldoend gehrrük
ér van, even zoo moet ook hij- de inrigting 'eener
meisjesschool vooral in het oog worden gehóuden
het belang van hèt algemeen, maar mag de wenscb,
het belang van enkelen niet de rigtBnoer zjjn.
Met het oog op deze algomeene beginselen acht
ik voor eene gemeente als Goes hét meest doelma
tig eene meisjesschool, waór ónderwjjs wordt ge
geven in J®. het gchrgvónj 2°. de tekenkuhda, 3°.
geschiedenis, 4°. aardijjkëknhcle» 5#. .kennis der na
tuur, 6°. Nederlandsch,17', Fransch/ Hocrgdhita(^h,
9°. Éggelsch, 10*. handwuricóh.- -
Een onderwgs dus in vakken, allen, begrepen on
der do in artl 1 dér wet vaSi''13
meldde. Een ondèrwga dat dhs'"^évóMölnfe''dwri
worden opgedragen aanondehygzeressep/
hare examéös gétboöd-' hébb^tf dé bpótfi
vakken te zjjn. Een vereisch'te,:kal iiet'!e(fnt_
dat dit laatsté waAT' is, iüinièljjk, dat^sm' ih wak
heid op :de hobgtë ^eó'vakkëir sgjh. iJVooralltoöi
zal het aankomen ,op: de'triïiré, wèaZop 'dié tfakk^i
ónderwézén' Voided. BadWhbjalf béfcïnfi ';ook' ver-
gund, mjjha' nieófiing '■üitééh 'f
stfèkktngï die hét1 ohderi^Èf'iU1
-kèn' ïnoet'hèbbetii' 'l -f:-' -P*' '-V
^'"'EcjrkwvKK'."; Niet alleen maakt bet raods een
«eet idiïgéattmen: j^b^,';WöiÖiëei eéiÓóV^
«n duideljjk éöhrjjft»'' SóKrffl3,ès bdh
vAtnetneïiid middehbm 'óidë h'et fpÜ-
'sohö vvestón' van Vèt'me^ té^bbVérdéïeïr. zibh
jiélf zou Ik. bet dus 'met
<óok in de hóogéro kltéséh !i
werd.' liet1 :hbt óog ëöhter
yén tjjd;1 zod diè ^öohrjjfles»-
'worden, dóor atótt^kéu¥igeDdi^e
heïd en duideljjkhoid bg al het schrgfwerk
mtT7~
~T'
