I
jSo. 5L Dingsdag 11 Jalij 1871. Zesde Jaargang.
Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- ea Noord-Bevéland.
SCHUTTERIJ.
binnenland.
Deie Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des
Maandags en Donderdags avonds.
Prijs kwartaal f 0,85; fr. p. post ƒ1,Afzonderlijke Nommcrs 5 ct.
Prys der Advortentien lO ct. per regel, grootp letters en.vignetten
naar plaatsruimte Geboorte—, huwelijks- en doodberigten van 15
regels 50 cent.
van
V.GO08 8,13 1,28- 6,18
Biezelingé 6,21- 1,39 6,26
VJake 6,28 3,47 6,33
Krnining. 6,83 3,54 .6,38
Krabbend. 6,43 2,7 6.48
Rilldnd(f). 6,49 - 2,14 -6,54
Woensdr. 7,2 2,82 7,7
Berg.^pfZ 7,12 2,48 7,17
Wouw j 7,22 3,1 7,27
Rosend. A.7,30 -3.10' 7,3 5
SPOORWEG fiOES - ROOSENDAAL
V Booaend.' 9,25 - 4,40 8,30
Woiiw .9,37 4,50 .8,40
Êergen-op-Z. 9,53 5,3 8,58
'Woensdrécht 10,6* 5,18 9,36 j
Rilland 10,28 5,26 .9,12
Kïabbehdijke' 10,315,32 9,22'
Krniningen' .10,44 5,-42 9,37'
VJakó 10;50 5,47 - 9,34
Biezeïinge 10,59 5,54 '9,42
Goea A. '11,9 - 0,2 9,52
(*j Aan deze hultcn wordt alléén gestopt, wanneer.daar reizigers vror 3
1 nen op2énomen ol uitgelatende reizigers zyaverpligt, vóér Eetvertrek
trein adnJiet Voorafgaand station aan den conducteur kepnis te geven
to vQT.rfnii nnti Aan ïlittravar "A li Tl V TflTOYTt? RT- linaa
Alle Stukken de redactie betreffende, gelieve men minstens een dag vóór de nitgare franco toe te zenden aan den Uitgever 'A. C. DE JöirpE SJz. -te'öués.
Inzending der Advertentien .tot.des. namiddags 3 ure. 'r-*
Advebtjenties en Abonnementen worden voor Duitscliland, Oostenrijk en Zwitserland aangenomen door de HH. ÏÏAASENSTEIN YÖGLER,te Hamburg, Lubeck,
Frankfort a/M., Berljjn, Leipzig, Dresden, Brealau, Kéulën, Stutjgartf, Weënen,.Praag, Bazel,St. Gallen, Genève en Lausanne.'
BEKENDffl AKI NGEN
van-liet gemeorite-bestunr.
VERKIEZING.
BURGEMEESTER'en WETHOUDERS van GOES,
brengen tor kennis van de belanghebbenden, dat de verkiezing van
Vier leden voor den Gemeenteraad,
als drie door de periodieke aftreding van de heeren
C. C. van dkn BOSCH (overleden,)
A. NORTIER Pz. en
Mr. A. B. M. HANLO,
en één door hot ontslag van den heer
Sir. w. G. de KNOKKE van dér MfiULEN,
zal plaat3 hebben te Goes op Dingsdag. den 18 Julij 1871, van
des morgens 9 tot des namiddags ten 5 ure'in cene der zalen
vau het Raadhuis; dat de oproepingsbrieven den 7den dezer
bij do kiezers zijn bezorgd en dat de kiezer, die zijn stembiljet
verloren of er geen ontvangen heeft, een stembiljet kan bekomen
ter secretarie der gemeente tusschen des morgens 9 en des na
middags 2 ure van eiken werkdag.
Goes, den 8 Juljj 1871.
Burgemeester én Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAÜBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
OoiïiBolsisio van onderhoek.
BURGEMEESTER'en WETHOUDERS van GOES,
brengen ter keunis van belanghebbenden, dat de commissie,
bedoeld by art. 15 der wet van 11 April 1827 St.bl.no. 27
eene TWEEDE zitting zal houden op Donderdag den 13"
Julij a. s. des middags ten 12 ure in dc Groote Zaal van het
Raadhuis; dat deze zitting in do eerste plaats bestemd is, tot
onderzoek der reclames of redenen van vrijstelling, door de
lotelingéh yan dat jaar ingediend, doch dat tevéhs_ allo Bchut-
terpligtigen, die vermeenen mogten, redenen van vrijstelling
te hebben tot dat onderzoek worden 'toegelaten.
Goes, den 8 Julij 1871.
Burgemeester cn Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAÜBEEN,'
Dó Secretaris,
HARTMAN;
DE^ BURGEMEESTER von GOES,
brengt bij deze, tóf kennis vaneen ieder die het aangaat: dat
het primitief kohific^uo. 1 van het PERSONEEL voor deze
gemeente, over hot dienstjaar 18711872, op heden ter in
vordering is gestéld in handen van den ontvanger dier belas
tingen bitinun dezo gemeente.
Goes, den 8 July 1871.
De Burgemeester voornoemd,
M. P. BLAAÜBEEN.
A anbesteding,
INIUGTÏSG KEXElt SCHOOL.
BÜRGEMË15STBR EN WETHOUDERS VAN GOES,
brongen ter kennis vau belanghebbenden, dat zy op ZATUR-
DAG DEN 15 JULIJ a. s. in hunne vergaderkamer tón raad-
huize, in hot opOnbaur zulloii aanbesteden:
liet iurigtea van liet onlangs aangekochte
kuis op de Vlasmarkt tot school voor gewoon
lager onderwas, met byievering van eenige
meubelen. -
Bestek on voorwnardeu liggen ter lezing ter sccretnrio op
clkc'n werkdag vau dos voormiddngs 9 tot ilos namiddags 2
ure, terwyl do aanwijzing iu loco znl plaats hebben op Don-
dkihmo ükn 13 Julij aanstaande des vooriniddags ten lij
ure.
Goes, don 8 July 1871.
Burgemeostor ojq Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAÜBEEN,
Do Secrotaria,
HARTMAN.
HET CULTUURSTELSEL ffi IBDE
n
De welwillende lozer, die het geduld had ons tot
hiertoe te volgen, zal begrepen hebben dat alleen zg,
die grondbezitters of gebruikers zijn tot. de cultures
verpligt worden, dat bet du? een soort van servituut,,
maar een winstgevendservituut is, dat op den
grond ligt. Wg drukken op deze bijzonderheid,
omdat wel oens. gezegd wordt, dat -een-, huisgezin
er veel te weinig bij verdient, om te kunnen le-;
ven. En dit zoude werkelijk .het geval zijn, in
dien dit hun eenige bron van bestaan was, en .zjj er
al hun tijd aan moesten besteden. —- De sawa-be
zitter of hij die aandeel in het gemeenschappelijk
bezit heeft, houdt zich met de rijst en cultuur be-,
zig en dank zij do vruchtbaai'heid van den bodem,
brengt deze, (slechte oogsten uitgezonderd) meer dan
genoeg op, om gedurende het geheele jaar zjjn gezin
te voeden, zoodat hij nog een gedeelte kan verkoo-
pen of vernrilen tegen andera zaken. Hg heeft
gemeente-weiden voor zijn ploeg- of ander vee; klap
per- èn andere vruchtboomen op zijn erf of bij de
dessa. Bamboe brandhout in meestal nabij gele
gene bossphen, ih één woord, al wat hg voor zich
en de zijnen behoeft, en wanneer hij geen belasting
in geld te betalen had en zich geene voor een in
lander weelde-artikelen wilde aanschaffen, zonde hg
door rijst-cultuur kunnen bestaan! Geld heeft hg"
daardoor echter weinpg of niet, maar tijd des te
meer, en hetgeen hij'flus aan de cultures verdient,
is-strikt genomen,-voor. hem beschikbaar tot andere
doeleinden dan levensonderhoud. Is het dan niet zeer
natuurlgk dat de welvaart van Java's bevolking na
de invoering van het cultuur-stelsel zoo verbazend
iö toegenomen, en dat juist die streken, zoo. als de
Oost-kust, waar zg het meest verspreid zijn, de
welvaart en de toename van de bevolking het. grootst
ié,?-Eén groote toevloed van Madurezen had
hier plaats, die door ontginning geheele streken,
vroeger woest, in vruchtbare sawa's hebben
herschapen én hun eigen eiland, waar geen Gou-
vernement-kultures waren, hebben verlaten om op
Java te komen, waar zg van - lieverlede cultuurplig-
tigen werden. Op geheel Java heeft de ontgin
ning van woeste gronden, gelijken tred met de ver
meerdering van bevolking gehouden, en de minste
welvaart heerscht daar, waar geen of de minste cul
tures zjjn. Zoo als Bantam en Bembang."Werd
vroeger rgst op Java ingevoerd, thans heeft een
aanzienlijke uitvoer plaats. Welsprekend is vooral
het feit. dat het gebruik van lijnwaden (Europische)
ih. 1826, bedroeg f 0,50 per ziel, en in 1860 geste
gen is tot f 1,46 per ziel, en dus de vermeerde
ring van de padi-opbrengst juist het grootst was,
van 1836—1845, namelgk 6,845,700 picols, toen
men beweerde, dat de cultures de bevolking zoo
zwaar drukten, en padi (ongepelde rgst) cultuur
benadeelde.. ;i
Eön sprekêfad bowgs hoezeer het oultuurstelsol ge
baseerd was op do begrippen en zeden der Inlanders,
wiw^het gemak waarmede het werd ingevoerd. Ner-
geitó^pntmoetto' men eenig belangrgk bezwaar of
vfWé't daar tegen. Wol hebben do tegenstanders
hoog op gegeven van een oploop in, Passoeroean en
Cheribondooh .bjj onderzoek bleek, dat de eerste be
stond uit m^nschen, die geen sawa's hadden en dus
niet oultuurpligtig waren, en bet tweede door eon
gewezen AmboineeBoh sergeant, die niots .mot het
oultuurstelsel te maken had, was veroorzaakt.
Het valt niet te ontkonnen, dat toch bjj de inr
voering grooto misslagen zgn bogaan, on door onbo-
kondhoid met do zaak en door ovordrovon ijver dor
ambtenaren -ep InlandBché hoofden,' ^o'werden on-
geschikté p^ondeü beplant, die later wedér verlaten
moesten wordenhier plantte .mén te'veel in even
redigheid 'van den grond en' het zielental, daar te
weinig. fV* Men verwardeComhmaal bezit met ge
meenschappelijk werk, verdeelde 'b. v. over 100.bun-
dërs riet—400 gezinneh, waarvan, eiken dag ga-
règeld naar de yeldeü moést en gezamenlijk arbeidde,"
sjpoèdig veranderde dat. echtét eh kreeg ieder huis
gezin zijn eigen deel, met vi^heid om te werken
v^anneer het wilde, mits alles bij de inspectiön maar -
ix^ "orde werd bevonden. De tegenstanders halen
van al die lang vergetené en 'verbeterde fouten hoog
op, en de moeste feiten- van verdrukking, dwang
epz. die ineh mededeelt, dagteekenen datt ook van die
eprste jaren, en zonder té willen beWeren, dat'nog -
niet hier of daar verbetering mogelpk ié> bewgSt
dé welvaart en bloei der bevolking/ datde stich
ter vau, het cultuurstelsel zgn doel volkomen be-
rqikf^iee'ft:. redding yran ,'NederlandSCh 'finantiön,
gépaard aan de belangen Van'den ^autezn.
Gjj, die H iaat mede élepeh om de hand te tee-
n)eh totsïoopihg van eëii alè göëd be^èzen^aak,rbe-!.
denkt u wel, of de dwang dié éf:.föp ^uéd.tdtgöoe-
fqnd wordt, grooter is, dan diéröns hier wordt op-
geïegd. Moeten wij niet onze belastingen betalen/
eix wanneer wij nalatig zijn, 'worden wg dan hiéfc
eyènzeer gedwongen als .de Javaan/ wanneer hij zaak
belasting in 'arbeid niet' voldoet.' Moeten wij niet
aim Militie en Schuttèrg onze Mndêren geven en heb-
bén wg er zelf niét aan voldaan Moet gg pachr.
tèr, door de vruebten vön uw arbeid niet den land
heer betalen? Gij kunt weg gaan als gg dit
'laatste niet vérkiest te dOeh, wefiiti dat kan de Ja
vaan even zeer, wil hg zich aan de belasting en
arbeid onttrekkenhij is vrg daar heen te gaan waar
hij verkiest, hij is zelfs veel vrger dan gg land-
bouwer, want hg gaat naar een streek waar geen y
cultures zijn, en vindt grond in overvloed, die hg
kan ontginnen en daardoor bezitter worden. Én aat
de Javaan dit niet doet, doch dat integendeel de
bevolking in de cultuur-strekén toeneemt, is dat
geen bewijs, dat de druk niet- door hem' gevoeld
wordt, maar alleen bestaat in het oog van hen die
den toestand van Jaw niet kennen, maar.'over hét
groote woord dwang in beweging worden gebragt, -
of wel, dat zij met do schatten, die zg als suiker
contractanten, koffij-planters, industriëlen óf koop
lieden, in Indiö verworven/ nog meer verlangen.:
Zonde de Javaan er beter bjj varen, wanneer hg
voor particulieren arbeidt, dan wanneer hg dit on-,
der toezigt van 'slands ambtenaren doet; die zelf
hun voordeel van dien arbeid genieten, en wiens y
eorste pligt hot is hom te hesohermen? Wié zgh'1
hier echt liberaal, zg die dén bestaanden .toestand,v
willen behouden én verbeteren óf zjj. die terug iwil- v
Ion naar een toestand,' zoo als tan 1811-ril880 be«. h
stond; toen "Java een calamiteuse .polder wörd ge- y,
noemd? Zullen wg in Nederland de 'meer aan.'"
20 millioenen betalen, die voor de uitgaven .iA In-;
diö te kort komen, wanneer men het cultuurstel
sel verder sloöpt?." De Qoessche Courunf gaf onlang
de middelen op, diedaarvoor, in plaats moeten ko-i J
men, wg hopen spoedig -in de gelegenheid tp zgn,
ze nog kort aan do ondervinding te toetsen
Goes, 10 Julij 1971.
De zitting dor Tweodo Kamer van Donderdag word
besteed aan do algomoono boscV uwingon over de
tractaton van afstand dor kust Guinea on do
toepassing van hot tractaat ovox tuak; do hoeren
