O-
j Het is waar, de directe aanleiding tot den I
oorlog gaf Frankrijk. Maar weinigen die de
oorzaken trachten na te gaan der verschijnselen
die zich aan ons oog voordoen, zullen ontken
nen, dat de wel indirecte, maar toch hoofdaan-
leiding van den oorlog door Prnissen werd ge
geven. De annexatie-manie .waaraan Pruissen
in 1863 en 1866 bot vierde, maakteden oorlog
van 1870 onvermijdelijk.
En evenzoo voorzien wij dat de vredesvoor
waarden thans door Pruissen aan Frankrijk op
gelegd, in Verband met de wijze waarop de
Pruissen gedurende den oorlog hebben huisge
houden, een nieuwen oorlog even onvermijdelijk
maken.
Keeds vroeger merkten wij met een enkel
woord op dat, naar onze overtuiging, de Pruis
sen den oorlog gevoerd hadden op eene wijze
vaak in. strijd met het volkeuregt. Wij beroe
pen* ons ten bewijze daarvan op het gevoelen
van Düitschlands grooten staathuishoud- en vol-
kenregtkundige Muntschli. Met vele andere des
kundigen heeft deze b. v. altijd aangetoond, dat
bij een ooriog steden niet dan in den uitersten
nood mogfcen belegerd worden, en dat wanneer
dit moest geschieden, dat de aanvallen dan niet
tegen do huizen vol weerloozo bewoners, maar
tegen "de verdedigingswerken moesten gerigt
worden. Euwat zag men in dezen oorlog?
Tal van steden belegerd, en dan bij voorkeur
het moorddadig vuur gerigt op de huizen be
woond door vrouwen, grijsaards en kiuderen-
Maar de wallen waar de weerbare mannen op
tonden, liét men zoo veel mogelijk ongemoeid.
Althans tot dat de stad was plat geschoten.
En dan wanneer de puinhoopen van menige
stad genomen waren, dan nog werden ongehoorde
oorlogschattingen geëischt. Dat men van eene
veroverde stad eene oorlogschatting vraagt, wan-|
neer men de stad zelf gespaard heeft, laten wjj
daar; maar om eerst een stad te vernielen, en
dan nog het overige der particuliere eigendom
men der inwoners te vergen, achten wij alleen
door het «regt van den sterkste» te verdedigen.
Eindelijk de behandeling der gevangen geno
men J'ranc-tireurs. Wij willen de wreedheden
door deze vaak gepleegd niet verdedigen. Maar
om deze gevangen genomen jongelingen en huis
vaders, die in wanhoop, de wapenen hadden
gegrepen om hnis en haard te verdedigen, daar
om zonder genade te laten fusilleren,, achten wij
barbaarsch. Dat de Pruissen hen in den strijd
niet spaarden, en'hen trachten schadeloos te ma-
ken is natuurlijk, maar om ook de reeds over
wonnenen nog te vermoorden, zooals de berig-
-ten steeds tneldeu, achten wij eene beschaafde
natie onwaardig.
Geen wonder dan ook, dat in Frankrijk een
haat tegen Duitschland is ontstaan, die aan het
ongelooflijke grenst. Niet dat wij die goedkeu
ren of zelfs zullen trachten te verdedigen, geen
zins, maar wjj verwonderen er ons niet over bij
een Yolk waar, als bjj het Fransche, hechten
godsdienstzin maar al te vaak ontbreekt.
En tot welke hoogte die haat gestegen is,
bljjkt wel uit berigten als dezer dagon bekend
werden. B. v. dat een Fransch bankier {weiger
de voor eene aanzienlijke som effecten in te koo-
pen, omdat die last door een Duitschor werd
gegeven, ofscho6n hjj daardoor een aanzienlijke
winst moest derven; dot een Fransch geleerde
zjjn lidmaatschap eenor wetenschappelijke Duit-
soho instelling opzeide omdat er voortaan geeno
verstandhouding, zelfs goene wetenschappelijke
meer tussoken Frankrjjk en Duitschland moge-
ljjk was.
Dergelijke haat vvare voorkomen of, waar zjj
reeds bestond, getemperd, waunoor Prniaaon meer
gematigde voorwaarden had gesteld. Maar nu
I vreezen wij dat zoodra Frankrijk zich maar eenig-
zins hérsteld heeft, zij hare eerste krachten weer
met de woede der wanhoop tegen Pruissen zal
keeren. De nationale naijver die sinds 1866
ontstond is in nationalen haat ontaard.
Men zegge -niet Frankrijk is thans weerloos,
'fc Is waar, het heeft veel geleden, maar Pruis-,
sen niet minder. Althans wat het gehalte der
gevallenen aangaat. En moge Frankrijk op dit
oogenblik magteloos zijn, straks keeren 300,000
geoefende strijders uit hunne krijgsgevangen
schap terug. Schat men nu de geoefende sol
daten der verspreide legercorpsen van het noor-
der-leger onder Faidherbe, van het leger të Parijs
onder Yinoy, van het oostelijk leger onder Bour~
bcdcivan het leger in de Vogezen vroeger onder
Garibaldien vooral van het Loire-leger onder
Char&y, gezamelijk ook op 300,000, dan bezit
Frankrijk toch altijd nog een 600,000 geoefende
mannen.
Men vergete daarbij niet, dat de oorlog vooral
daarom zoo nadeelig voor Frankrijk uitviel, om
dat de Fransche krijgsmagt, ten gevolge van in
den beginne onvoorzigtig genomèn maatregelen
terstond van elkander gescheiden werd, endaar-
door veel kracht verloor,
Maar men vergete daarbjj vooral ook niet, dat
Frankrijk door een vernieuwden oorlog na korten
tijd, bijna niets te verliezen, doch veel te win
nen heeft Want moet Frankrijk dé geheele
5000 millioen betalen> dan is het voor minstens
eene halve eeuw gefnuikt. Door een hernieuw
den oorlog, voor dat dit alles betaald is, zal het
welïigt meenen, voor een gedeelte van die beta
ling vrij te zullen komen.
Voeg hier bij het bekende ligt gekwetste en
thans natuurlijk, over gevoelige eergevoel der
Fransche natie, en dan vragen wij of er geen
rede bestaat om de thans gesloten vrede te be-
scbomven als een tamelijk langdurige wapenstil
stand. Het is verre van ons om dergelijke wraak
gierige gevoelens te willen verdedigen, maar wij
vreezen dat zij maar al te sterk zullen blijken, en zij
hadden kunnen voorkomen worden, indien Pruis
sen gematigder eischen had gesteld. Zij zouden
voorkomën zijn, indien Pruissen Frankrijk door
betoonde edelmoedigheid zedelijk had ovcrwon-
nen,eyén als bet nu alleen door kracht van wape
nen heeft gedaan. Wij willen de groote schuld van
Frankrijk niet verbloemen, maar evenmin onze
overtuiging, dat Pruissen, ook bij het stellen dér
vredesvoorwaarden, zich had behooren te toonen,
wat het voorgeeft te zijn, eene christelijke natie.
Waarvan zeker een der hoofdkenmerken, edel
moedigheid is. Die vooral door een overwin
naar lean worden ten toon gespreid.
BINNENLAND.
Goes, 6 Maart,
Do Goessche Courant „was mot haar nummer van
Vrij dag Ik» we zouden haast zoggen, in haren nor
malen toestand teruggekeerd. Zij was weer ovttf.
vol van zoogonaamdo «ingezonden stukkon» ovor-
vloo|jonde van of liever alloen bestaande uit do
meost onwaardige porsoonljjke uitvallen, vooral to
gen oen man als do hoor C..C. van den Bosch, wiens
gohoolo leven hom do onverdooldo en wel verdien do
achting van ieder weldenkende, dio hom kont, hooft
verzekerd.
Wjj zullen do O. C. ook thans niet volgon op
hot torroin van porsonole 'hatoljjkhodon. Wij laten
dat torroin voor «aar zolvo ovor, omdat wjj dergo-
Ijjken stryd bonedon do waardigheid van oon blad
rekonon, dat aanspraak wil maken op don naam
van bosohaafd. Wjj sporon eohtor oon ieder aan,
om ook uit dorgoljjko producten, 'zich oon koor to
moor to vergewissen, wat do G. C. door «boscha-
ving» bljjkt to vorstaivn. Hot ia konmorkond. Aan
do vruohton loort mou don boom konnon.
Maar van waar al dat misbaar? Omdat do Gemeen- -
torand hot hooft durvoh wagon, oono benoeming to j'
doen, buiten oeno gedane aanbeveling, en vooral
tegen den heer van den Bosch, omdat deze aan do
stemming deel nam, niettegenstaande zijn zoon een
der solicitanten was!
"Wij waren eerst voornemens ons niet met zulke
persoonlijke aangelegenheden in te laten. Maar
in het belang der zaakj^aebten wij toch. een paar
vragen niet. overbodig,
lo. Is' ook bij de benoeming ongeveer 4 jaren
- goleden van een gemeente-ontvanger niet iemand
benoemd, dio niet op de aanbeveling van B. en
W. voorkwam 't Is waar, toen was de groote
meerderheid van den gemeenteraad zoogenaamd «li
beraal.» Maar is dan aan zoogenaamde «liberalen»
geoorloofd, wat voor -andersdenkenden eene. onver
geeflijke misslag zou zijn?
2o. Waarom ergert de G. C. zich alleen over het
medestemmen van dhr. van den Bosch, doch schijnt
zij er niets in te vinden dat de drie aanverwanten
van den «aanbevoiene candidaat» ook medestemden?
De betrekking toch dia tusschen dhr, Blaaubeen en
de wethouder Fransen van de Putte en den aanbe
volen candidaat bestaat,., zal wel allerminst aan de
G. C. onbekend zijn, evenmin als dat ook zij bei
den hebben modegestemd even als de schoonvader
van dien candidaat. Hiervan zegt de G. 0. niets.
Alleen deze vragen. Verder meenen wij noch
dhr. van den Bosch, noch mr. Hanlo, noch eenvder
overige aangevallenen te behoeven te verdedigen. Zjj
hebben onze verdediging niet poodig. Zij staan
boven het bereik van een blad als de G. C.
toont te zijn.
Tot. lid dor Prov. Staten to Tbolen, is gekozen
de candidaat der nationale rigting, dhr. J. Sipkes
met 175 stemmen tegen 138, die uitgebragt werden
op dhr. de Villder van Noorden.
Uit de geregtelijko statistiek over 1868 blijkt,
dat ook dat jaar weer bij de Ajr- Regtbank te
Goes, meer zaken zijn aangebragt, dan bij do ande
re Zeeuwsche Regtbanken. Niét alleen overtrof het
aantal con*ectionele regtsgedingen dat dier beide
andere, maar het aantal burgerlijke regtsgedingen
overtrof zelf wat bij de Arr. Regtb, te Middelburg
en te Zierikzee to zamen was aangebragt. Een
bowjjs te meer hoe ondoelmatig het zou zijn de
Regtbank van hier te verplaatsen.
Hot bij de Tweede Kamer ingediend wetsont
werp tot uitbi-eiding der oefeningen van den twee
den ban der dienstdoende schutterij bepaalt, dat
de ongehuwdo vrijwilligers gedurende de maanden
April, Mei en Junij, drie malen 's weeks, twee
uren laij^ in den wapenhandel en het schieten
zullen worden geoefend, en zulks tor vervanging
der tegenwoordige-oefeningen, krachtens artikel 42
der schutterij-wet.
Als achadeloo8telllng zal verleend worden beneden
den rang van officier: 70 cents voor een onder
officier; 60 cents voor een korporaal en 50 cents
voor een schutter enz., hetgeen oen uitgaaf zal
veroorzaken van f325,000.
Naar het Dagblad met zekerheid verneemt, is
thans liet tractaat met Engeland, waarin dé afstand
der Kust van Guinea begrepen is door het Ncder-
landsch gouvernement, behoudons nadere goedkeu
ring van de wetgevende magt, geteekend.
Hot Russische gouvernement heeft order gege
ven' om oen aantal spoorrijtuigen te maken met
beweegbare assen. Zij moeten zoodanig worden
in gerigt, dat zjj 'op het Russische en hot smalste
spoor van midden Europa gebruikt kunnon worden.
Rusland verkrijgt hierdoor hot voordeel, dat vreemde-
rijtuigen niot op zijne ban on kunnon gobragt worden
doch dat zijno waggons wol op buitonlandscho
wogen bruikbaar zjjn.
Omtrent hot wodorvaron van don heer do "Waal
bjj hot spoorweg-ongeluk to Ollioules vernomen
wjj nog, dat, de hoor do Waal zich alleen bevond
in eon compartoment van eoh der eerste waggons
van don spoortrein, mm wolk achterste oindo zich
do noodlottige kruitwaggona bovonden, wior ont
ploffing zoo vreosoljjko verwoesting heuft aangorigt.
Juist was do trein in oon ravjjn gereden, welks
hoogo rotswandon hot vorgezigt op don zoooovor
benomen, toen hot onheil plaats greep.
Naar men ons zegt, moot de heer do Waal vorkloard
hebbon niets van een luiden knal of Blag boBpourd
to hobbon, maar op eons to zijn opgeschrikt door
een vreoaolyk doordringende trilling, die door merg
en boen ging, on in Uotzolfdo oogenblik govoeldu
hjj ziob in bot aangozigt gotroffon door als hot
-wavo oon schrootschot van glasschervon, afkomstig
van do door do drukking dor lucht van buiten
