p
No. 73.
Vrijdag 83 September 1870.
Sjfde Jaargang.
Nieuwsblad vóór
- én No©5rd°3evéïand.
1
:fe;
Ileze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen,-dés
Maandags en. Donderdags avonds.
Prijs kwartaal yl,fr. p. post/1,30. Afzonderlijke Nommers 5 ot.
Prijs der Advertentien lQcfc. per regel, grootë letters en vignetten
naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks- en doodoerigtèn van 15
regels 50 cent.
8P00RWE6 G0E8 ROOSENDAAL.
V.Gbes 0,23 1,28 6,18 V Róosend,
BiezeUage 6,31 F,89 6,26 TVonw
Vlake 6,88 1,47 6,33, Bergen-op-Zj
Krniüing. 6,43 1,54' 6,38 Wdensdreclilt"
Krabbend. 6,53 J& 6.48 ^Rilland
KiDandH 6.59 2.14 6,54 KraHendgkj?
Woensdr. 7,12 2,82 '7,7 Krniningen
Berg.-oprZ 7.22 2,48 7,17 VJake (*J
Wauw '7,82 3,1 7,27 Biezelinge
Kosend. A.7,40 ,8,10 7,86 Goes A.
'r H Aan dezè hnltcn wordt alléén gestopt,- wanneet daïrreiilgeifs Wor-
i V' deni opgenomen of nitzelatende reiziscers ziih>Yerpligt. vÖtfTïtfet'vertrok
"BUttoH
_Jn dag Tóór. de -uitgavé" f£4n c o'tóeie zenden aan den Uitgever A.C.de JöNjJE Slikte Goes.
Inzending der Aöverteütién tot dés'namiddags 3 nré.
AdveetEntiïn en Abonnementen worden voor Duitsohland, Oostenryk en Zwitserland aangenomen door de HH. HAASENSTEIN YO.GLER, te Hamburg, Lübéck,
Frankfort a/M., Eerljjn, Leipzig, Dresden,. FJresla'tt, Keulen, Stuttgartt;1 Wéenen, Praag, Bazel, St. Gallen, Genève en Lausanne.
8,55 4,40.8fit)
•0,23 5,8.-8,62
9,26 fi.-is:9,3f
0,58 5,26 i 9,16
10,1- 5,82 -d,22
10,14 5^42 9,82
10,20 5,47. 9,87
10,29 5,54 9,44
10,39 6,2 9,52
B E I G- T..
Zij die zich voor het volgend
Juvartaa" tveitgciie» tè abonneren^
ontrang*en de nog tot dien tijd te
verschijnen* nommers giratis.
I)e geabonneerde» op deze cou
rant kaniient teven» de telegraphi-
sclie Hlarktberigten der granen
wekelijks, a 85 cent p. kwartaai
bekomenniet-g-eabonneerden be
talen daarvoor 40 cent p, kwar
taal, beiden franco per post.
OPENBARE VERGADERING
- VAK DEK
GEMEENTERAAD TE GOES
ten raadhuize aldaar, -
op Vrijdag den 23 September 1870,
des avonds ten 7 ure.
TUKTEN VAK BEHANDELING.
1. Mededeeling ingekomen Stukken enz.
2. Rekening der gemeente ovgr 1869.
3. van het armbestuur over 1869.
4. Begrooting van id. voor 1871.
5. Gasthuis voor 1871.
6. van kosten en plan der ,Sehool van Mid
delbaar onderwas voor meisjes.
7. Adres van P. Bug'tendgk, c. b. om grónd in erfpacht.
8.'Voorstel van het armbestuur om afstand van grond
in pacht tot werkverschaffing afin valide armen.
9. Verordening op het gebruik van brug en haveü.
10. Instructie voor den Binnen-havenmeester en brug
wachter.
11. Idem voor den Sas- en buiten havenmeester en
diens knecht.
12. Aanbeveling der Gezondheids-Commissie ter vervul
ling der vacature.
13. Voorstel van den heer Verhagen tot wijziging der
verordening op het middelbaar onderwijs.
TOEBODD OF VREDEBREUK.
Reeds vroeger deden wij uitkomen, hoe nie
mand meer dan wij doelmatige pogingen om
eene voortdurende vrede te stichten zouden toe
juichen.
Doelmatige pogingen, d, i.,zob:wel op eene
wijze waarvan men meta grond gnnstige gevol
gen zou kunnen verwachten, als door gepaste
middelen.
Onder zoodanige pogingen rekenen wij echter
niet adressen, als er onlang^een op de verga
dering van den vredebond alhier werd aange
nomen. Reeds in ons vorig no. hadden wij onze
meenjng daarover willeb uiteenzetten, dóch wy
deden dit niet, .omdat wy dan djlfor plaatsgebrek
verhinderd zouden zijn:> geweest, ,de beidé ons
daarover toegezondene stukken op te nemen'.
Wy stellen op dio opname echtêr prys, opdat
daaruit openljjk zou blijken, hoe slechts een klein
gedeelte der bevolking van Goes en omstreken
de in het adres uitgedrukte zienswijze is toe
gedaan.
Het op de vergadering vah dh^te Goen opge-
rigten vredebond aangenomen adres, om aan Z.
M. onzen gecerbiedigden Koning, te verzoeken,
om afstand te doen van het by de Grondwet aan
Hem toevertrouwde regfc, om oorlog te verkla
ren, en dus om >over 'de noodzakelijkheid van
een oorlog te ooifdeelen, zeiden* wij niet te kun
nen mede rekenen, onder de doelmatige pogin
gen, om 'eene voortdurende vrede te verzekeren.
Yan zoodanig adres toch verwachten wij even
min een afdoend gevolg, als dat, wij het middel
gepaBt achten. .7
Wij verwachten er geen gunstig gevolg van,—
al ware het, dat de daarin uitgedrukte wensch
bewaarheid werd, vooreerst, omdat het (le
Ware oorzaak niet bestrijdt. Als pnnt van. uit
gang nemen dé voorstanders van dat adres aan,
dat de oorlogen vooral hun bestaan., te danken
hebben, aan de luchthartigheid, waarmede ze door
de Vorsten verklaard worden* Wy hebben echter
reeds aangetoond, hoe geheel zónder grond die
voorstelling was. Hoe integendeel de oorzaak ligt
in den zedelijken toestand der volken. Zoo lang
men dus middelen wil aanwenden, tegen denk
beeldige, hersenschimmige oorzaken, zoolang kun
nen wy daarvan geene gunstige gevolgen ver
wachten.
Neen, alleen- volkomen onervarenheid met
den waren toestand, kan tot de bewering leiden^
dat de persoonlijke neiging van de Monarchen"
de hoofdoorzaak der oorlogen is. Al ware het
toch,.dat een Vorst ook nog zoo oorlogzuchtig
was, dan zal het hem toch onmogelyk zyn, om
tegen den wil zijns volksoorlog te voeren. Voor
eerst heeft bij constitutionele Monarchieën, zoo als
de onze, de volksvertegenwoordigingfèoor het al
of niet toestaan der benoodigde gelden, het al of
niet voeren van den oorlog in handen. En men
vérgete niet, dat die benoodigde gelden moeten ge
vraagd worden, ^ven als de oorlogsverklaring
móet gaan door de handen van een verantwoor
delijk Minister. Reeds hierdoor vervalt de in
het adres vervatte bewering.
Maar bovendienWanneer eene Natie de oor
log niet wil, dan zal zy ook nifet genegen zyn,
zich de noodige opofferingen te getroosten. De^
Natie zal dan niet met geestdrift te wapen snel
len of door vrywillige geldelyke offers de noo
dige uitgaven mogelyk maken. En zonder dat
is het oorlog.voeren voor den Monarch eene on-
mogelykheid. Dan tooh zou het ïnet zekerheid
zyn te voorzien, dat de, oorlog nadeelig zou moe
ten aÓpopen, eü met dat yooruitzigt zou wel
niemand, vooral geez^^ranhvoordeljjk Minister,
zoo dwaas zyn dien te'beginnen.
Wy protesterendan ook met al de kracht die"
in ons is, tegen do in het bgwuste adres Voor
komende bewering, dat het wonsohelyko van den
afstand door den Koning, van het voornoemd
aan Hem toevertrouwd regt, zoude zyn eene
«algemeen gevestigde volksovertuiging.» .Neen,
wel verre dat. dit eene algemeene volksoYërtxn-
ging zoude zijn, achten wij het sléchts het stre
ven Van eene scherp afgeteekende partij in den
lande. •-
-Wij voor ons, zien in het voorstellen "van
adressen als het bewuste, eene bevestiging van
de dezer dage door het Noorden gedane bewe
ring: dat ook in ons vaderland eene partij be
staat, die de sociale beweging van onzen tyd
in Nederland wil realiseren, eene party, waar
van eene fractie alleen heil verwacht van de
Republieken die den" steun versmaadt van de
Kroon, ja zelfs van de liberale Monarchal en,»
Daarenboven, vooral ook juist qxndat de
oorzaak der oorlogen niet ligt in dë bevoegd
heid der Vorstën om oorloge te verklaren^
achten wij het ongepast om aan hét geëerbie
digd Hoofd van den Staat een verzoek te dur
ven rigten, als in het bekend adres op de vre-
debonds-vergadering te Goes ia aangenomen.
Zelfs balten de o. i. onhandige wijze waarop
het geformuleerd is.
Zoodanig adres toch heeft geen raison tfêtre,
geene beteekenis, zonder een wantrouwen, dat
een- of andermaal een telg uit het Huis van
^Öranje-Nassau, ten believe van persoonlyke nei
gingen, onnadenkend de rampen des oorlogs over
Nederland zou uitstorten. Ëëri wantrouwen ech
ter, gelukkig zóó in strijd met de geschiedenis,
zoo wel als met de «algemeen gevestigde volks
overtuiging,» dat wy het niet dér moeite waard
achten, het ongegronde er van aan te toonen.
Daartoe is de eenvoudige vermelding Voldoende-
Wij houden ons echter overtuigd, dat die strek
king, die er onzes inziens onmiskenbaar aan
ten grondslag legt, niet de bedoeling ia .geweest
van alle onderteekenaars. Integendeel wy hou
den ons overtuigd, dat verschillende, als 'tware'
met verontwaardiging zoodanige aantyging yan
zich zouden werpen. Maar dan beseffen ;ay,
naar onze overtuiging, zelf de strekking van
adres niet. Maar daarom is het te betreuren,
dat zoo ver strekkende stappen, vaak zoo on
doordacht gedaan worden.
Vooral achten wy dit betreurenswaardig, om
dat wy als noodzakelyk gevolg van zulke adres
sen voorzien, het ontstaan van spanning tus-
schen de verschillende rigtingen.
Dergelyke werking van den vredebond zou
ligt aanleiding geven tot binnenlandsche vre
debreuk.
I
