NIEUWE GOESSCHE COURANT.
Nieuwsblad voor Tholen,
L- en Noord-Beveland.
No. 48.
Dingsdag 28 Junij 1870.
Vijfde Jaargang.
Deze Coarant ver schijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des
Maandags cn Donderdags avonds.
Pr\j3 kwartaal 1,—fr. p. post ƒ1,80. Afzonderlijke Nommers 5 ct.
Prijs der Advertcntien 10 ct. per regel, groote letters en vignetten
naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks- en doodberigten van 15
regels 50 cent.
V. Goes 5,55
Bcrg.-op-Z 7,IS
Kosend. A.7,40
SPOORWEG GOES - ROOSENDAAL
1,30 6,15 VBoosend. 8,55 4,40
1,40 6,23 Wouw 9,7 4,50
1,55 6,35 Bergen-op-Z. 9,21 5,8
Wocnsdrecht 9,34 5,18
Billand 9,51
ftrabbendjjke 9,59 5,30
Kruiningen 10,12 '5,40
Biezelinge 10,27 5,52
Goes A., 10,37 6,'
8,30
8,42
8,57
9,10
9,28
9,36
9,50
10,6
10,15
Alle Stukken de redactie betreflende» gelieve men minstens één dag róóc- de nitgave 'franco toe te zenden aan den Uitgever a.c. de jonge BJz. te Goes.
Inzending der Advertentjen,tot des namiddags 3 ure.
Correspondent voor Duitscliland! HAASEN8TEIN A VOQLEK, Annoucen-Bnreau. vooir Hamburg, Frankfort aj31., Berlijn, Leipzig, Weenen, Stutgartt, Bazel, Znricb, Genève.
Zij die zleli\voop liet volgend
kwartaal wensclien te abonneren,
ontvangen de nog tot dien tijd te
verschijnen nommers gratis.
De geabonnéerden op deze cou
rant kannen tevens *Ie telegraphi-
sche iffarktbcrlgten der granen
wekelijks, a 25 cent p. kwartaal
bekomennlet.geabonneerden be
talen daarvoor 4 O cent p. kwar>
taal, belden franco per post.
BEKENDMAKINGEN
vftu liet Gomeontebcstiiur.
De BURGEMEESTER van GOES,
brengt b\j de*/.o tor kennis van eon ieder die het aangaat:
Dat hot (primitief late gedeelte) kohier van het PA-
TENTREGT voor deze gemeente, vóór het dienstjaar
1870—1871, op heden ter invordering is gesteld iü
handen van den ontvanger dier belastingen, hjinnen deze
gemeente.
Goes, don 27 Junjj 1870.
De Burgemeester voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
DE BIEÜWE SUIKER-BEGELUIG.
lil.
Wy hebben in onze vorige beschouwing ge
zien, hoe de radicalen, nu zy hun wensch
bereikt hebben, zelf erkennen, dat hunne zoo
hoog opgeschroefde grieven tegen het cultuur
stelsel, slechts gezocht, slechts sobijn waren. Wat
was-dau hunne bedoeling met al bun nutteloos
streven
Do vorordeningon, die zy wcnschten in te
voeren, zy zoudon niet dienen om het lot van
don Javaan te verbeteron. De ondervinding
toch heeft reeds geleerd, hoe de Javaan vóór
de invoering van het cultuurstelsel, toon hy
in plaats vaii arbeid, gold als belasting moest
opbrengen,, vaak in zulk eoue armoede verkeer do,
dat hjj zich vpeden moest met do wortolon
dor boomon. Men lotto er wel op.: vddr dn
invoering* niot dóór do invoering van het cul
tuurstelsel, zooalaabusievelijk in een door oen
«liberaal» ofticiëel werk liet drukken.
Do ondervinding hoeft immora ook geleerd,
zooals wy reeds meermalen aantoonden, dat 'dóór
het puUuurstolsel do welvaart van do Jnvaau-
soho bevolking op ongekende wyze toenam. Eu
wat betreft de hoofdgrief, die togen dat cultuur
stelsel werd aangevoerd, dat namelijk do Ja
vaan tot werken yothvonyon werd, de liberalen
erkennen het nu immers zelf, noofila de con
servatieven reeds lang beweerd haddondie
gedwongen arbeid «behoort hy dat volk te huis,
iH in deszeinatuur ingeweven.» Daarenbo
ven dhr. Fronsen »hi»i do Putte erkende het
zelf veroorzaakte die suikercultuur, zooals zij
tot nog toe geregeld' was, zulk een vooruit
gang, dat men eene streek, Waar die cultuur
slechts gedurende 10 jaar was ingevoerd, niet
meer kon herkennen, door de vermeerderde
welvaart. Ja dezelfde Fransen van de Putte
erkende het eveneens die suikercultuur had
eene geheel zeer gëwenschte maatschappelijke
hervorming ten gevolge gehad.
En niettegenstaande die ondervinding zal nu,
dit, dank zij het woelen der radicalen, die toestand
van vóór het cultuurstelsel, eenigzins gewijzigd
weder worden ingevoerd. Waar dit het gevolg
is, ook van het drijven der vereeniging: Tot
nut van den Javaan»,, daar vreezën wij dat
spoedig zal blyken, dat die vereeniging juister
genoemd zou worden«Het Nut voor den
Javaan.»
In het voordeel van de itflandsche bevolking
zijn de door de «liberalen» gewenschte hervor
mingen, dus niet. Maar kunnen zij dan geacht
worden in het belang van het moederland
Zoo iets te beweren zou gelyk zyn aan
bittere spot. Of was het niet het cultuurstel
sel, dat 'zoovele millioenen jaarlyks deed vloei-
jen in onze schatkist En moeten zelfs de
«liberalen» niet Toestemmen, dat die millioenen
meer en meer en eindelyk geheel zullen op
houden
Waren die millioenen nu in waarheid ver-
krogtp ten kosto van den Javaan zooals de
«liberalen» het wilden doen voorkomen de
menschelykheid zou een voortduren van het
cultuurstelsel hebben verboden. Maar wy kun
nen hier niet genoeg op wijzen, de ondervin
ding heeft het geleerd, en de «liberalen» erken -
nen het nu zelf, die milHoenon werden niet ten
koste van den Javaan verkregen.
Nu is het wel waar tot. 1878 zullen de
suiker-fabrikanten hunne gronden kunnen be
houden, onder do nu nog geldende voorwiuirdon,
on daardoor zullen do nadoeligo gevolgen zich
nu nog. wel niet oogenblikkölijk in haar geheel
doen govoelon, maar daarom is het juist, te
gevaarlijker, omdat, wanneer zy rich zullen doen
gevoelen, velen do oorzaak er van zullen vor-
goten zyn.
Op dat «niot oogonblikkolijk govoelon» der
nadoeligo gevolgen, wijzen wjj, omdat een rnr,
Buys anders wolligb weer komt beweren«uwo
beschouwing is oiyuiat», wanneer een week of
wat ua do aanneming der wet, wanneer »y dus
nog goono gevolgen kan hebben, do belastingen
nog niot verhoogd zijn
Maar genoeg, die voordeeion die de tuiikor-
cuUnres voor Nederland hebben afgeworpen,
zo zullen mot die cultures ophouden. Dus in
het belang van Nederland is de door de «libe
ralen» gewenschte verandering ook niet.
Natuurlijk kon zij dys alleen zyn in het
voordeel der suiker-industrie, dér Europeanen^
die zich in Indië op de suiker-teelt toeleggen-
Maar mag daaraan het welzijn van moederland
en koloniën worden opgeofferd? Is zulk eene vor
dering niet het toppunt van eigenbelang? Te meer
wanneer men weet hoe ook onder het bestaande
stelsel, die industriëlen, toch ook in weinige
jaren zich vaak zulke onmetelijke schatten ver
garen, dat hun naam als een zinnebeeld van
groeten rijkdom wordt gebruikt.
Wel is waar, is die cultuur in de allerlaatste
jaren niet meer zóó voordeelig geweest. Maar
aan wien de schuld? Alweer aan de «liberalen»
die door eene tomelooze pers in Indië ontevre
denheid hebben gesticht, den hechten, bestaan-
den toestand hebben ondermynd, om er hunne
schijn-theorien voor in de plaats te stellen.
Daardoor hebben zij bet vertrouwen in den
bestaanden toestand geschokt, en met dat ver
trouwen den ondernemingsgeest.
Mogt het door de Tweede Kamer aangeno
men wetsontwerp ook door de Eerste .Kamer
en den Koning worden bekrachtigd, dan is de
koloniale questio voor een hoofddeel beslist,
Voor zooverre zal er" dan niets meer te doen
zijn. Maar indien wy er betrekkelijk zoo breed
voerig over hebben uitgeweid, dan is het opdat
onze lezers het weten, dat wanneer die wet den«
ondergang van Nederland zal ten gevolge heb
ben, zy ook tevens zullen weten, dat do
«liberalen» er do verantwoordelijkheid van zul
len hebben.
BINNENLAND
Gors, 27 Junjj 1870.
Woensdag en Donderdag ia in do Twoodo Kaïnor
bornadshuigd over hot wotoontworp houdende wijzi
gingen in hot wothook van burgorlyko rogtavordo-
ring, hotwolk ton dool had do uitvooring dor wot.
van 31 Moi 1861, hotroffondo do nlouwo vogtorljjke
inrigting mogoljjk to makon. Er waron veranderin
gen noodig in hot wetboek van buvgorlijko rogtavor-
doring om mot dio niouwo inrigting van 1881 in
overeenstemming to worden gobragt; vooraf mo eet
men dus wo ton of do wot van 1801 ttl of niot zou
worden ingevoerd. Na lange diaouHrtiün op Woens
dag en hervatting daarvan Donderdag word do
oontudovana van het aanhangig ontwerp mot 48 to
gen 12 stemmen verworpen, aldus luidende«AIzoo
wfj in overweging genomen hebben, dat er noodza
kelijkheid bestaat om eenige wijzigingen te brengen
in het wetboek vnfi burgerlijke rogtsvordoring, ton
einde dit in overeenstemming te doen zijn met du
wet van 31 Mei 1801 (Wtantsbh no, 40) houdende
eene nieuwe regterlijke inrigting.» Nu afstemming
