Vijfde Jaargang. Nieuwsblad voor Tholen en Noord-Beveland. No. 32, Dingsdag 26 April 1870. Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des Maandags en Donderdags avonds. Prijs- kwartaal ƒ1»—. fr. p. post/i,30. Afzonderti'jkc Noramers 5 ct. Prijs der Advcrtenticn 10 ct. per tegel,, grootc letters en vignetten naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks- en doodberigtcn van 1—5 regels 50 cent. SPOORWEG GOES V. Goes 7,— 1,25 ,6,15 Biezelinge 7,12 1,37,6,23 Kruining. 7,28 1,53 6,85 Krabbend. 7,42 2,7 6,45 Rilland 7;50 ;;,2,lo Woensdr. 8,8' 2,83 7,2 Berg.-op>Z 8,28 2,48 7,15 Wouw 8,36 3,1 7,25 Rbsend. A.8,45 3,10 7,32 -ROOSENDAAL. VVRöosend!.'-; 9>4r '4A0 8,80 •Wouw- - v 9^12. ^,5-0 ^-8,42 Bergen-op—2. 9.27 5,3' 8,57 '.Woensdrècht - - $40'$18 '9, l'O '.Rilland- ',".'9,58 Pi: - ,9i28 Krabhendijke 10,7 >9,36 Krniuingen 10,21 5,40 '9,50 Biezelingo: i:;10,3?A 5 Goes'"X .10,47 6,~ .10,15 Alle StukJten 4e. redactie betreffeadea. gelieve jnea; minstens, 4e iftneeiWuilt taifSevmtgere^c.D^'TOHBS ftTa-ta«oës. 't""s InzeMlug der Mvertenticn totdes nafmaaS&s3 ure; hv'.W-ri Correspondent voor-Dtiitschland: ffAASENSTElN&VOGLER, Annoücen-Bnreaa voor Hamburg, Frankfort a/5!., Berlijn, Leipzig, Tfeenen, Stutgartt, Bazel, Zurichf Veaèye. ÏÏIDBELBAAR 08DERWIJS Burgemeester en Wethouders van Go.es, maken bekend,- dat de LESSEN" aan de Hoogere Bur gerschool en- burgeravondschool voor het leerjaar 1870 1-871 zullen aanvangen op Maandag 12 September 1870, en' dat.het toelatings-examen van allen, die by de commissie van toezigt voor dien cursus ala leerlin gen zjjn ingeschreven, op gemelden dag zal gehouden worden. Goea, den 16 April 1870. Burgemeester en Wethouders voornoemd, M. P. BLAAUBEEN. De Secretaris, HARTMAN. DE TOtKOnST. B\j de uiteenzetting van ons oordeel over de Agrarische Wet wezen wij er op, Koe de aai83 neming daarvan, het sein was tot opheffing van het cultuurstelsel. Het cultuurstelsel, onder het welk zooals men niet dikwjjls genoeg kan "KérKalen 'de hèVólfcing' öp 'öh'^ëMè'WBze, zoo in aantal als in individuele welvaart toe nam, onder hetwelk de Javaansche bevolking zich tevredener en rustiger betoonde dan ooit te voren. De geschiedenis is daar, om die stel lingen te bewijzen. Dat cultuurstelsel, het zal door do agrarische wet worden gesloopt. Onlangs werd dit door een voorstander nog erkend in een schrijven aan de' Indèpendance Beige. Het is dan óok niet te ontkennen. Wat dat stel sel voor dén Javaan was, wij hebben het hier boven met weinig woorden nogmaals herinnerd. Wat het voor Nederland wns, werd onlangs in de Noordstar aangetoond, in eene beschouwing, die wjj van belang achten aan onze lezers, die er nog niet mede hekend mogten zijn, mede te doelen. Wij lezen daar: Hot Cultuurstelsel on hot Handelsblad. «Do agrarische wot is aangenomenMon duide hot ons niot ouyol, als wy ditmaal don toon van kalme redenering voor dien van dankbare goost- drift verwisselen.» - Wy zullen do laataton zyn om, dit het Handelsblad cuvol to duiden. Wanneer mon eindelijk er in goshiagd ia hoi toppunt zjjnor wonschon bevredigd to zion, dan kan hot goen verwondering wokken, dat mon door dankbare geestdriftvervoerd, den toon van kalme rodonoring verlaat. Ware het Handelsblad toch in '«don toon van kalme rodenering» gebleven, het zou waavsohynljjk zich omtrent hot cultuurstelsel ander» hebben nit- golntön, dan hot gedaan heeft in do 'volgondo woorden: «Hot cultuurstelsel -- een reproductie van het, systeem dor oude compagnie werd ingovoerd on wü woton hot overige.» Kr bestaat b{j ons volstrekt geen reden er aan te twjjfelen, dat Art Handelsblad «bet, overige* weet, manv^vjj gelooven, dat. hot Ainsterdamsohe blad opzettelijk heeft nagelaten om ook zijne lezers dat «overige» in herinnering te brengen, daar dit de scherpste veroordeeling zon zijn van de tirade die het zich thans veroorloofd heeft en waarmede het zeker denkt het cultuurstelsel geheel to hebben vernietigd. Wij weten ook iets van «het overige» en zyn minder dan het Handelsblad bevreesd onze wetenschap voor het Nederlandsche volk bloot te leggen. Het spijt ons, dat we onze lezers met cijfers moeten lastig vallen, maar zoo ooit, dan zyn hier de cijfers de sterkstsprekende getuigen voor de weldadige Werking van het cultuurstelsel, zoowel voor Indië als voor Nederland. In de laatste 18 jaren hebben de ontvangsten der Indische administratie, zqo in Indië alB in Ne derland bedragen: In 1852 81.397.128.805; 1858 87.14U52.761854 84,398.012.14'1855 ƒ90.160.435.045 -, 1856102,919.902.66» 1857 ƒ116,220.805.415; 1858 110.106.888^ 1859 f\ 10,001.7 01.425; 1800/114.086.787,95; 1801 /11U24.236.6S 18ö£/ l2fi,97ABHJx8ö?;AS68/109.820.421; 1864/101.886.853/ 1865 f 1-14,148,725; I860 ƒ109,164,861; 1807/U5,020.972,9655 1868 110,413.277 en 1869 110,872,926. In welke verhouding is nu door hot cultuurstelsel tot die aanzienlijke ontvangston bijgedragen? Dit kan het beat worden nagegaan wanneer men let op de ontvangsten in Nederland ten behoeve van Indië, die bgxia uitsluitend bestaan in de op brengst der bjj ons te lando verkochte gouverne- ments-producten. Die ontvangsten bedroegen in: 1852 42.1i97.U7.305 - 1853 40.478.732.75 1854 43.889.157.H5; .1855 ƒ49.843.215.045; 1856 59.221.5o0.065; 1857 6fl.980.861.415 1858 J 58.491.374,9051859 59.836,083.425; 1800 ƒ58.300.349.95; 1861/58,425.605.62; 16612 /ÖB.SSfl.SSfl.Sa'1863 /48.121.492; 1864/50.076.150; 1865 53.700.000 1866 ƒ48.700.000; 1807ƒ54.740.644.955; 1868/ 49.795.603 ou 1869 48.704.812, Als men die cjjfers nagaat, moot mon dan., niet erkennon, dat Indië door hot cultuurstelsel schrik barend is achteruitgegaan l Is er,iets vrooaelijkcr denkbaar dan dat ill acht tien jaren tjjda door de gouvornoments-oultures eono som is vorkregen van bjjna duizend niillioen (f955.982.0l7.0t1)! En het ergste ia nog dat de inlandscho bovol- king jaarlyks ruim achttien millioon aan plantloon voor koffij en suiker ontvangt, en buitengewoon 'snol toeneemt in aantal en welgesteldheid. Zulke cyfors zyn wjuirlijk wel 'geschikt om zich mot ontzetting af te wondon van dat «ollondig cultuurstelsel," golyk do hoer van Houkolotn hot oonmnU) in de Tweede Kamer hooft gequaU/ioeord. Dit, zjjn de uitkomsten voor Indio. Maar nu do uitkomsten voor Nederland. Do haren moeten iemand ten berge rjjzon, wanneer hy ziet, welke, ongelukkige gevolgen dat onltuur- atelsel voor Nederland heeft gehad. Onze staatsuitgaven hobbelt bodragen: In 1862 60,325.835,13; 1858/Ö9,1I4,831.34», 1854 81,926,185,60S 1855 ƒ84,897.172.011856 /Ui),630,325.78» 1857 03.198,506,95; 1858 /84,718,184,50»; 1HB9 f.07,780,990,35»I860 85,120,224; 1801 107,014,405,10; 1862 r0?,48fl.0l4,00»j 186» T 98,037,643,03'; 1804 f 100.416,496,015; 1865 f99,253,334183; 1S66 f 105,52^,86^24; 1867 fill,987,756,38; 1868 f 97,197,^86,32; -'Y. Daarentegen hebben de gewone middelen slechts opgebragt: .Z*1,1 In I8S2 f 58,'84l,965'l765;' I8B3 760,167^^7,89»; 1854 f 61^98,688,671855 f 63,'319,285,72; lèfiS f58,9l"9.350;36 1857 f 59,975,155;965; 1858IC 61,805,\8$9 f 60,471,824,49; 1860 f 62,402,493,'92'; 1861763,260,715.65 1862 f 68,681,673,57; 1863 f 6$103 ;Ö07,66;'ASO* f 67,788,868,11; 1865 f67,132,108j88'i860f 7L694;967,13'; X867 74,330.865» 111868,, £-74,006,531,48^ Het totaal der hitgisvettt-ittl idtze 17. jaren was ƒ1.561.548.41&91*; dat der gewone 'ÏHiddölen ƒ1,094.401.898.18. Er was dus in die jaren een. tekorttus- schen de uitgaven en de gewone middelen ton ƒ467.147.014.78» 'a En hoe is nu dat tekort bjjna' gebed ge dekt kunnen worden? u Al weder door dat ongelukkige cultuurstelsel,' waardoor Nederland in 17 jaren tjjds, van 11852 1868, als bydragen van Ned. Indie heeft ont vangen dte-Bom-^w,/48H.t46jl84;89.,f h~T Gedurende dienzelfden tjjd moest Nederland aan rente yoor zjjn schuld betalen /52Ö.75li'041;93. Dus op een bedrag na van ƒ82.604.857,54, is door de Indische hydragon voorzien in de fente- betaling gedurende 17 jareA. r Welnu, Nederlanders, is deze ylugtïgö statistiek niet een afdoend getuigenis tegen het cultuurstelsel? Indië ia op voorbeeldoloOze wijze er dóór in welvaart toegeubmenNederlands wérd er vöor Staatsbankroet door bewaard, en niettegenstaande deze uitkomsten, zijn er nog. kortzigtigen, die een stelsel, waardoor zulke resultaten verkregenkon den worden, niot willen afbreken! Wat zyn die lieden/- dio uitsluitend hot, alge meen belang op het oog hebbon, toch bekrompen monsohen l Zij letten slechts óp de uitnémonde werking vbn een door do ondervinding beproefd stelsel en wil len do misbruikon, dio er bjj ingeslopen zjjö, koe ren; dooh durven do proef niet nemon mot een andor stolsel, waarvau wel al de nadoelen, doch nog geen onkel vpördeol, gcblokon zjjnl Arme Droogstoppels, wat zjjt gjj toch Vèrstokto behoudalui 1 Gy wilt nog steeds hot algemeón bolang van den Javaan en den Nederlander stolïon' boven' dat van den vreomdon industrioól On do vooïdooloh dm 'Tiulië on'Nodorland thans genieten, aan enkoio par- ticulioron onthouden. - Schande over U,. zoo donken do koloni aal-radicalen. i*' Maar zou do Ncdorlandsohe natie ook zoo spre ken, wanneer zjj oen woinig wildo nadenken over het verlodon on hot bode»? ,s Wjj botw.yfelon het zoor en om haar «cnigfipo tot nadenken in de golegonhoid to stollen, hebbon wy ons do mooito getroost bovenstaande, cyfwrn te verzamelen. v 1 r.p.j.lq 1 Do conclusie die wjj qr uit trokken is -dezo, dat l»ot Handelsblad, yan zjjn standpunt, volkomen geljjk heft e om te zwjigen over hetgeen het weet. -M. ■P' .JT rv •Wj-TilBafiJ.?—A- -

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Goessche Courant | 1870 | | pagina 1