Vijfde Jaargang.
Nieuwsblad voor Tholen
en Noord-Beveland.
No. 32,
Dingsdag 26 April 1870.
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des
Maandags en Donderdags avonds.
Prijs- kwartaal ƒ1»—. fr. p. post/i,30. Afzonderti'jkc Noramers 5 ct.
Prijs der Advcrtenticn 10 ct. per tegel,, grootc letters en vignetten
naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks- en doodberigtcn van 1—5
regels 50 cent.
SPOORWEG GOES
V. Goes 7,— 1,25 ,6,15
Biezelinge 7,12 1,37,6,23
Kruining. 7,28 1,53 6,85
Krabbend. 7,42 2,7 6,45
Rilland 7;50 ;;,2,lo
Woensdr. 8,8' 2,83 7,2
Berg.-op>Z 8,28 2,48 7,15
Wouw 8,36 3,1 7,25
Rbsend. A.8,45 3,10 7,32
-ROOSENDAAL.
VVRöosend!.'-; 9>4r '4A0 8,80
•Wouw- - v 9^12. ^,5-0 ^-8,42
Bergen-op—2. 9.27 5,3' 8,57
'.Woensdrècht - - $40'$18 '9, l'O
'.Rilland- ',".'9,58 Pi: - ,9i28
Krabhendijke 10,7 >9,36
Krniuingen 10,21 5,40 '9,50
Biezelingo: i:;10,3?A 5
Goes'"X .10,47 6,~ .10,15
Alle StukJten 4e. redactie betreffeadea. gelieve jnea; minstens, 4e iftneeiWuilt taifSevmtgere^c.D^'TOHBS ftTa-ta«oës. 't""s
InzeMlug der Mvertenticn totdes nafmaaS&s3 ure; hv'.W-ri
Correspondent voor-Dtiitschland: ffAASENSTElN&VOGLER, Annoücen-Bnreaa voor Hamburg, Frankfort a/5!., Berlijn, Leipzig, Tfeenen, Stutgartt, Bazel, Zurichf Veaèye.
ÏÏIDBELBAAR 08DERWIJS
Burgemeester en Wethouders van Go.es,
maken bekend,- dat de LESSEN" aan de Hoogere Bur
gerschool en- burgeravondschool voor het leerjaar 1870
1-871 zullen aanvangen op Maandag 12 September
1870, en' dat.het toelatings-examen van allen, die by
de commissie van toezigt voor dien cursus ala leerlin
gen zjjn ingeschreven, op gemelden dag zal gehouden
worden.
Goea, den 16 April 1870.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
DE TOtKOnST.
B\j de uiteenzetting van ons oordeel over de
Agrarische Wet wezen wij er op, Koe de aai83
neming daarvan, het sein was tot opheffing van
het cultuurstelsel. Het cultuurstelsel, onder het
welk zooals men niet dikwjjls genoeg kan
"KérKalen 'de hèVólfcing' öp 'öh'^ëMè'WBze,
zoo in aantal als in individuele welvaart toe
nam, onder hetwelk de Javaansche bevolking
zich tevredener en rustiger betoonde dan ooit te
voren. De geschiedenis is daar, om die stel
lingen te bewijzen. Dat cultuurstelsel, het zal
door do agrarische wet worden gesloopt. Onlangs
werd dit door een voorstander nog erkend in
een schrijven aan de' Indèpendance Beige. Het
is dan óok niet te ontkennen. Wat dat stel
sel voor dén Javaan was, wij hebben het hier
boven met weinig woorden nogmaals herinnerd.
Wat het voor Nederland wns, werd onlangs in
de Noordstar aangetoond, in eene beschouwing,
die wjj van belang achten aan onze lezers, die
er nog niet mede hekend mogten zijn, mede
te doelen. Wij lezen daar:
Hot Cultuurstelsel on hot Handelsblad.
«Do agrarische wot is aangenomenMon duide
hot ons niot ouyol, als wy ditmaal don toon van
kalme redenering voor dien van dankbare goost-
drift verwisselen.» -
Wy zullen do laataton zyn om, dit het Handelsblad
cuvol to duiden.
Wanneer mon eindelijk er in goshiagd ia hoi
toppunt zjjnor wonschon bevredigd to zion, dan
kan hot goen verwondering wokken, dat mon door
dankbare geestdriftvervoerd, den toon van kalme
rodonoring verlaat.
Ware het Handelsblad toch in '«don toon van
kalme rodenering» gebleven, het zou waavsohynljjk
zich omtrent hot cultuurstelsel ander» hebben nit-
golntön, dan hot gedaan heeft in do 'volgondo
woorden:
«Hot cultuurstelsel -- een reproductie van het,
systeem dor oude compagnie werd ingovoerd
on wü woton hot overige.»
Kr bestaat b{j ons volstrekt geen reden er aan
te twjjfelen, dat Art Handelsblad «bet, overige* weet,
manv^vjj gelooven, dat. hot Ainsterdamsohe blad
opzettelijk heeft nagelaten om ook zijne lezers dat
«overige» in herinnering te brengen, daar dit de
scherpste veroordeeling zon zijn van de tirade die
het zich thans veroorloofd heeft en waarmede het
zeker denkt het cultuurstelsel geheel to hebben
vernietigd.
Wij weten ook iets van «het overige» en zyn
minder dan het Handelsblad bevreesd onze wetenschap
voor het Nederlandsche volk bloot te leggen.
Het spijt ons, dat we onze lezers met cijfers
moeten lastig vallen, maar zoo ooit, dan zyn hier
de cijfers de sterkstsprekende getuigen voor de
weldadige Werking van het cultuurstelsel, zoowel voor
Indië als voor Nederland.
In de laatste 18 jaren hebben de ontvangsten
der Indische administratie, zqo in Indië alB in Ne
derland bedragen:
In 1852 81.397.128.805; 1858 87.14U52.761854
84,398.012.14'1855 ƒ90.160.435.045 -, 1856102,919.902.66»
1857 ƒ116,220.805.415; 1858 110.106.888^ 1859
f\ 10,001.7 01.425; 1800/114.086.787,95; 1801 /11U24.236.6S
18ö£/ l2fi,97ABHJx8ö?;AS68/109.820.421; 1864/101.886.853/
1865 f 1-14,148,725; I860 ƒ109,164,861; 1807/U5,020.972,9655
1868 110,413.277 en 1869 110,872,926.
In welke verhouding is nu door hot cultuurstelsel
tot die aanzienlijke ontvangston bijgedragen?
Dit kan het beat worden nagegaan wanneer men
let op de ontvangsten in Nederland ten behoeve
van Indië, die bgxia uitsluitend bestaan in de op
brengst der bjj ons te lando verkochte gouverne-
ments-producten.
Die ontvangsten bedroegen
in: 1852 42.1i97.U7.305 - 1853 40.478.732.75 1854
43.889.157.H5; .1855 ƒ49.843.215.045; 1856 59.221.5o0.065;
1857 6fl.980.861.415 1858 J 58.491.374,9051859
59.836,083.425; 1800 ƒ58.300.349.95; 1861/58,425.605.62;
16612 /ÖB.SSfl.SSfl.Sa'1863 /48.121.492; 1864/50.076.150;
1865 53.700.000 1866 ƒ48.700.000; 1807ƒ54.740.644.955;
1868/ 49.795.603 ou 1869 48.704.812,
Als men die cjjfers nagaat, moot mon dan., niet
erkennon, dat Indië door hot cultuurstelsel schrik
barend is achteruitgegaan l
Is er,iets vrooaelijkcr denkbaar dan dat ill acht
tien jaren tjjda door de gouvornoments-oultures eono
som is vorkregen van bjjna duizend niillioen
(f955.982.0l7.0t1)!
En het ergste ia nog dat de inlandscho bovol-
king jaarlyks ruim achttien millioon aan plantloon
voor koffij en suiker ontvangt, en buitengewoon
'snol toeneemt in aantal en welgesteldheid.
Zulke cyfors zyn wjuirlijk wel 'geschikt om zich
mot ontzetting af te wondon van dat «ollondig
cultuurstelsel," golyk do hoer van Houkolotn hot
oonmnU) in de Tweede Kamer hooft gequaU/ioeord.
Dit, zjjn de uitkomsten voor Indio.
Maar nu do uitkomsten voor Nederland. Do
haren moeten iemand ten berge rjjzon, wanneer
hy ziet, welke, ongelukkige gevolgen dat onltuur-
atelsel voor Nederland heeft gehad.
Onze staatsuitgaven hobbelt bodragen:
In 1862 60,325.835,13; 1858/Ö9,1I4,831.34», 1854
81,926,185,60S 1855 ƒ84,897.172.011856 /Ui),630,325.78»
1857 03.198,506,95; 1858 /84,718,184,50»; 1HB9
f.07,780,990,35»I860 85,120,224; 1801 107,014,405,10;
1862 r0?,48fl.0l4,00»j 186» T 98,037,643,03'; 1804
f 100.416,496,015; 1865 f99,253,334183; 1S66 f 105,52^,86^24;
1867 fill,987,756,38; 1868 f 97,197,^86,32; -'Y.
Daarentegen hebben de gewone middelen slechts
opgebragt: .Z*1,1
In I8S2 f 58,'84l,965'l765;' I8B3 760,167^^7,89»; 1854
f 61^98,688,671855 f 63,'319,285,72; lèfiS f58,9l"9.350;36
1857 f 59,975,155;965; 1858IC 61,805,\8$9
f 60,471,824,49; 1860 f 62,402,493,'92'; 1861763,260,715.65
1862 f 68,681,673,57; 1863 f 6$103 ;Ö07,66;'ASO*
f 67,788,868,11; 1865 f67,132,108j88'i860f 7L694;967,13';
X867 74,330.865» 111868,, £-74,006,531,48^
Het totaal der hitgisvettt-ittl idtze 17. jaren was
ƒ1.561.548.41&91*; dat der gewone 'ÏHiddölen
ƒ1,094.401.898.18.
Er was dus in die jaren een. tekorttus-
schen de uitgaven en de gewone middelen ton
ƒ467.147.014.78» 'a
En hoe is nu dat tekort bjjna' gebed ge
dekt kunnen worden? u
Al weder door dat ongelukkige cultuurstelsel,'
waardoor Nederland in 17 jaren tjjds, van 11852
1868, als bydragen van Ned. Indie heeft ont
vangen dte-Bom-^w,/48H.t46jl84;89.,f h~T
Gedurende dienzelfden tjjd moest Nederland aan
rente yoor zjjn schuld betalen /52Ö.75li'041;93.
Dus op een bedrag na van ƒ82.604.857,54, is
door de Indische hydragon voorzien in de fente-
betaling gedurende 17 jareA. r
Welnu, Nederlanders, is deze ylugtïgö statistiek
niet een afdoend getuigenis tegen het cultuurstelsel?
Indië ia op voorbeeldoloOze wijze er dóór in
welvaart toegeubmenNederlands wérd er vöor
Staatsbankroet door bewaard, en niettegenstaande
deze uitkomsten, zijn er nog. kortzigtigen, die een
stelsel, waardoor zulke resultaten verkregenkon
den worden, niot willen afbreken!
Wat zyn die lieden/- dio uitsluitend hot, alge
meen belang op het oog hebbon, toch bekrompen
monsohen l
Zij letten slechts óp de uitnémonde werking vbn
een door do ondervinding beproefd stelsel en wil
len do misbruikon, dio er bjj ingeslopen zjjö, koe
ren; dooh durven do proef niet nemon mot een
andor stolsel, waarvau wel al de nadoelen, doch
nog geen onkel vpördeol, gcblokon zjjnl
Arme Droogstoppels, wat zjjt gjj toch Vèrstokto
behoudalui 1
Gy wilt nog steeds hot algemeón bolang van
den Javaan en den Nederlander stolïon' boven' dat
van den vreomdon industrioól On do vooïdooloh dm
'Tiulië on'Nodorland thans genieten, aan enkoio par-
ticulioron onthouden. -
Schande over U,. zoo donken do koloni
aal-radicalen. i*'
Maar zou do Ncdorlandsohe natie ook zoo spre
ken, wanneer zjj oen woinig wildo nadenken over
het verlodon on hot bode»? ,s
Wjj botw.yfelon het zoor en om haar «cnigfipo
tot nadenken in de golegonhoid to stollen, hebbon
wy ons do mooito getroost bovenstaande, cyfwrn te
verzamelen. v 1 r.p.j.lq 1
Do conclusie die wjj qr uit trokken is -dezo,
dat l»ot Handelsblad, yan zjjn standpunt, volkomen
geljjk heft e om te zwjigen over hetgeen het weet.
-M.
■P'
.JT
rv
•Wj-TilBafiJ.?—A- -