Dingsdag 20 Maart 1870. Vijfde Jaargang.
Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- en Noord-Beveland.
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des
Maandags eu Donderdags avonds.
Prijs "p kwartaal f fr. p. post ƒ1,30. Afzónderlijke Nommers 5 ct.
Prijs der Advcrtcnticu 10 ct. per regelgroote letters en vignetten
naar plaatsruimte, Gcfcoorte-, huwelijks- en doodborigtcn van L5
regels 50 cent.
V. GOS3 7
SPOORWEG GOES - ROOSENDAAL.1
V Roosend. ft.-J-
Wouw 9,13.
Béra;cr.-op-Z. '9,27
"Wocnsdrecht 9.40
Rilland 9,58,
Kratjbcndijke 10,7
Kruiningen .10,21.
Biezelinge 10,37
Goes A. 10,47
Alle Stukken dé redactie betreffende, gelieve men minstens één dag vóór de uitgave franco toe te zenden aan den Uitgever A. C, DE JONGE 8Jz. te
Inzending der Advertentien tot des namiddags 3 ure.
Correspondent voor Dnitsclilandhaasenstein vOGLEE, Annoneen-Bnrean voor Hamburg, Frankfort a/11., Berlijn, Leipzig) Vfeenen, Str.tgartt, Bazel, Znricb,
i 4,408,80
4,5.0,. 8.42
s'3'. ,8,57
-9,28.
'•'5;3 di:9%z
,5,40
5,52 i0,;5.,
Joes. - joo
Genève. 7
om den kinderen zucht voor orde en zinde
lijkheid, gehoorzaamheid, onderlinge liefde en
verdraagzaamheid enz. in te boezemen, en in
tegendeel verkeerde neigingen en gewoonten,
als twistgierigheid," drift, logen, enz. tegen te
gaan j-
2o. door hen, naar mate linnner vatbaarheid,
hunne verpligtingen te doen opmerken jegens
hunne ouders en onderwijzers, en ben van die
op te voeren tot God, den gever, van alle goed;
3o. door ten dien einde gebruik té maken
van gepaste hulpmiddelen, zoo als: voor de
kinderlijke b^atting geschikt^ spreuken, vers
jes, vertellingen uit den kiuderkring, de gewijde
geschiedenis enz. -
Begrijpt mr. Fock nu onder de «kinder
verhalen,» ter zedelijke ontwikkeling, ook er-
halen uit de Bijbelsche geschiedenis, waar de
kinderen zoo gaarne naar. luisteren? Of moet
ook dé bewaarschool zoogenaamd «neutraal»
en «godsdienstloos» wezen? Moet ook van
die eerste ontwikkeling van het kind alles ge
weerd worden, wat in betrekking staat tot den
Bijbel
Die vraag is eene hoofdvraag. Daarom ach-
ten wij het onmisbaar, dat niet'alleen mr. Fock
daaromtrent zijne inzigten mededeelt, maar
dat even als in het Plaatselijk Reglement
te Rotterdam de geest en bedoe ing dér
wet, iu de wet zelf uitdrukkelijk worde uitge
sproken. De ondervinding toch heeft; reeds
geleerd, hoede onmiskenbare bedoeling eener
wet, vaak met de grootste halstarrigheid ont
kend wordt, ofschoon ze daghelder blijkt uit
de daarover gehoudene beraadslagingen.
Evenzoo gelooven wij het hoogt wenschelijk,
dat zoo duidelijk mogelijk worde aangetoond,
ook in het ontwerp zelf, wat men te verstaan
hebbe dcor-de bepaling van art. 26 '«Ter tege-
vmoetAominp irv de kosten der bewaarscholen
-«Aan p.ene bijdrage voor ieder schoolgaand kind
«worden geheven.»
Zal dat schoolgeld voor hen, die het zelf
bekostigen kunnen, gestéld worden «evenredig
aan de uitgaven voor die bewaarscholen» Of
moet het schoolgeld voor kinderen, wier ouders
het zelf kunnen bekostigen, ook hier geheel
"of voor het grootste gedeelte betaald worden
uit de gemeen te-kas Waartoe, ook de min
vermogenden moeten bijdragen. Even als men
gewoonlijk de kosten voor het lager onderwijs
bestrijdt.
Wht beteekent dat woordje «Aan» V Heeft
het de beteekenis, dat zn dm regel een school-
geld moet geheven worden, doch dat in de wet -
het woordje Aan, in plaats van zal, gebezigd
wordt,, om gemeenten die ter bestrijding der
OPENBARE VERGADERING
VAN DEN
gemeenteraad te goes,
ten raaclhuize aldaar,
op Dingsdag den 29 Maart 1870,
des avonds ten 7 ure.
PUNTEN VAN BEHANDELING.
1. Mededeeling van ingekomen stukken, waaronder
verslag commissie.
2. Transactie met het-rijk in zake de huur van het
jjklocaal
B. Bedenkingen van Ged. Staten tegen de verorder
ning op het begraven, met voorstel tot wijziging.
4. Verzoek van directeuren der Garancine fabriek
om vrijdom van Sas- en Havengeld van hunne water
schepen, met rapport der fin. commissie.
.5. Vooraiel der raads-commissie- omtrent de rooijing
iti het gedempte gedeelte der vest.
6. Rekening der bank van Leening over 1869.
'7. V Commissie van Kazernering.
8. Verzoeken om remissien van aanslag in den Hoof-
delijken Omslag.
9. Verzoeken om remissien in de belasting op de
Honden. -
10. Aanvrage van het Nut om grond voor een zwem
plaats.
11. Voorstel van Burgemeester en' Wethouders om
trent de verhooging der jaarwedde van den Sasmeester
en diens knecht, met rapport der fin. commissie.
12. Af- en overschrijving op de begroofciug over 1869.
13. Voorstel van Burgcia. eri Weth.'ointrent de be-
looning voor hot werk der volkstelling en aanwijzing
van den post der begrootiug.tot betaling van het ver
leend credit.
14. Voorstel van Burgera, én Wetb. tot den verkoop
der telegraafgebouwtjes.
15. Adres van Mr. J. G. de Witt Hamer c. s. tot
wjjziging der verordening vun den Hoofdeljjkcn Omslag.
16; Idem van S. J. Werri om vermindering der
pachtsom voor de Visscherij.
17. Verzoek van eenige schippers, om een licht te
plaatsen aan het Sas.
18. Voorstel van Burgera. en Weth. om gemagtigd
te worden tot verpachting van jagtregt.
19. Credit aan de Commissie vooKrapport in zake fm-
cale stoffen.
20. Rekening der Nieuwjaars Commissie.
WETTELIJKE REGELING DER REWAABSCHOLEN.
In het begin dezes jaars werd door/den mi
nister van Binnenlandsche Zaken, mr. Fock, bij
de Tweede Kamer een ontwerp ingediend, tot
wettelijke regeliug der bewaarscholen. Zeer
yerschillend is de oordeelvelling daarover. QoBf
onder voorstanders "derzelfde rigtingl-"Wooral
daarom achten wij het van belang, ook onze-
meening omtrent dit ontwerp uiteen te zetten.
Art. 1. van het ontwerp, waarin als naar
gewoonte, het doel en de strekking wordt uit
gedrukt, luidt: «Bewaarscholen zijn inrigtin-
«gen, waar* kinderen van twee tót zes jaren,
«door eene gepaste opleiding tot het ontvangen
«van lager onderwijs worden voorbereid.»
Zij worden onderscheiden in openbare, d. i.
door de gemeente opgerigte en onderhoudene,
en bijzondere.
Er mogen alleen locaïen toe gebruikt wor
den, die daartoe geschikt fcijn geoordeeld door
den Inspecteur van het geneeskundig' Staats-
toezigt.
Het onderwijs wordt alleen gegeven door on
derwijzeressen, die in bezit zijn van voldoende
bewijzen van bekwaamheid en zedelijk gedrag,
en kweekelingen. In bewaarscholen, die bijzon
der druk bezocht worden, kunnen ook onder
wijzers aan het hoofd geplaatst worden.
Omtrent de wijze waarop en de middelen
waardoor de gewenschte opleiding, zal verkre
gen, wórden, zijn in het ontwerp geene vaste
regelen opgenomen. Zooals de minister in zijne
memorie van toelichting zegtomdat dé des
kundigen nóg niet genoeg eensdenkend zijn
omtrent dé middelen, die liet meest gewensebt
-zijnr
Wel verklaart mr. Fock in .die mem. v. toel.
in hoofdtrekken, boe naar meening der Rege
ring, die opleiding zal moeten bevorderd wor
den, als door:
- lo. Ligchaamsoefenirigen bestaande uit a. be
weging van hef; ligchaam, de armen en handen,
in verband met kinderspelenb. oefening der
zintuigenc. spraakoefeningen naar de opvol
ging der klankmethode; d. oefening in§ het
zingen op het gehoor»
2o. Verstandsoefeningenals a. beginselen van
getal- en vormleer door aanschouwing b. oefe
ning van het geheugen in het vergelijken en
onderscheiden; c. beschrijving van natuur- en
kunstvoorbrengselen, naar voorwerpen en af
beeldingen.
3o. Zedelijke ontwiklceling door oefening in
goede gewoonte, zedespreuken* kinderverhalen.
4-o. Handbezigheden als a. teekenen op de lei,
br papier-, stroo- enbandvlechten, knoopen,
breijen.
Zooals men ziet, onderscheidt hetgeen mr;
Fock door «zedelijke ontwikkeling» verstaat,
zich 'niet. door helderheid. Uit eeno bloote
omschrijving als hierboven zou men moeten
jipariaken, dat de Regering de bewaarscholen
wil beschouwd zien, als eene eerste schrede tot
de «neutrale of godsdienstlooze» schoolals eene
voorbereidende klasse tot de «maatschappelijke
«deugden-school.»
Wel wijst mr.'7'ocA in zijne mem. v. toel.
op art. 10 van het Plaatselijke Reglement op
de bewaarscholen te Rotterdam, maar hij zegt
niet duidelijk of hij diezelfde strekking, in be
ginsel," ook toepasselijk ncht op het wetsont
werp.
Genoemd art. 10 luidt:
Godsdienstzin tracht men aan te kweeken:
lo. door vriendelijke toespraak ,en opwekking,