Onder de advertentïen behelst het dagblad van
Zuid-ÏÏoUand en 's Gravenhage de volgende paro
die op de maatschappij tot nut van den Javaan:
Maatschappij lot exploitatie van Java en de Javanen.
Eeno vereeniging van vrij-arbeiders in_ Neder
land gevestigd en bijgestaan door hunne vrienden
in andere landen, als 'Engelschen, Franschen, Duit-
s'chers, Grieken, Noord-Amerikanen, Chinezen en
Arabieren stelt zich ten doel om
1. Uitgestrekte -en kostbare gronden op Java aan
te koopen, en zich zelve daar te vestigen.
2. Koffij, thee, indigo en tabakscultuur aan zich
te trekken en te zaonopoliseeren.
3. Den groothandel in alle die artikelen uit Ne
derland naar Java te verplaatsen, en om aldus de
voordeelen, thans door den handelstand, en de al-
gemeene schatkist in Nederland genoten, aan de
op te rigten maatschappij te verzekeren.
In een woord om de 60 70 miiiioenen gulden
uit Nederland naar Java over te brengen, en te
doen vloeyen in de kas "der vereeniging en alzoo
in die der vnj-drbeiders.
Zoodra de agrarische wetten over eenigedagen
door de staten-generaal zullen zijn aangenomen,
zal daartoe eene leening, groot 12 miUioen gulden,
worden uitgeschreven in aandeeïen f5000, ter
voorkoming van al te groote splitsing der over-
groote winsten, nit deze onderneming te wachten.
St* Anaaland, 1 Maart. De herstemming voor"
een notabele bij de Hervormde Gemeente alhier,
voor het jaar 187071 heeft heden plaats gehad.
115 stemmen zijn er- uitgebragt, waarbij 4 van
onwaarde waren, 63 op den Heer Willem Bruijn-
zeel en 48 op Dingenus Goedgebuure Johz. zoodat
eerstgenoemde herkozen is.
De veijaardag van Z. K. H. Prins Frederik
der Nederlanden, is hier door het uitsteken van
vlaggen, feestelijk herdacht. Warmen drank bren
gen wij daarom onzen geliefden Burgervader, die
biervoor de eerste gedachte gaf.
St. Maartensdijk, 3 Maart. In deze gemeente
openbaart zich eene ziekte onder de paarden,
{typhus) vooral in de lendenen. Wij vernemen
dat bij de landbouwers Nelissen en Izak Hage
(molenweg) er reeds,bezweken zijn. Vurig wen-
schen wij dat deze ziekte zich niet mag uitbrei
den, tot groote schade voor den landbouwer, daar
deze reeds zeer gedrukt is, door de goedkoopte
der granen, en zoo het den boer niet goed gaat
lijdt daardoor ook de arbeider en werkman. Ook
den Landbouwer móet-en wy zeer -in bedenking
geven, toch kennis te maken met eene soliede Vee-
Verzekering Maatschappij.
Westkerke, 1 Maart. Dat ook het land hier
duur verkocht wordt/ blijkt daar men hier by na
6 gemeten f 600 heeft verkocht. Te SL Maar
tensdijk zegt men dat 31 gemeten f1000, dus
voor f 3500 zijn overgegeven. Waar moet d^fc
toch heen
Scherpenisse, 2 Maart. De postkar die ge
woonlijk anders om 11 uur hier aankomt, van Bor-
gen-op-Zoom,. is weder sedert eenige dagen veel later
gearriveerd. De oorzaak hiervan is gelegen naar
men zegt, in de moeyeljjke overvaart aan de
Moerdijk.
St. Annaland, 4 Maart. Wij vernemen, dat
de vrouw, die men hier f7,50 heeft afgevraagd^
's avonds ten 11 uur, beterendè is, en dat van
het voorgevallene proces-verbaal is opgemaakt.
Kerknieuwe.
Door den Kerkeraad der Ne'd. Herv. Gemeente
■i^ö VlisBingen is beroepen Ds. W. Zegers,- pred. te
Alphen a.d. Ryn, met wien op het viertal waren
geplaatstds. J. Gr. Verhoeff te Herveld, ds. J. Krul
te Katwjjk aan Zee en ds. G. J. Vos FLz. te Ze^
venhuizen.
Te Dreischor is beroepen Ds. W. M. de Vries,
pred. te Kruisland.
Te Kattendyke is beroepen ds. J. Brosse, pred.
te 'sHeer Abta- en Sinoutskorke, die echter voor
dit beroep heeft bedankt.
Goes, 7 Maart 1870.
Bij de behandeling der spoorwegbegrooting, in
de zitting der Eerste Kamer van Woensdag 2
Maart, betben verscheidene sprekers verklaard, dat
zjj met genoegen gezien hebben de verdwijning
-van den 'post der havenverbetering te Harlingen
vandeze bogrooiing. jün toen de Minister van
Binnenlands^e Zaken beweerde, dat'hg. toch nog
steeds het règt had nit de onvoorziene uitgaven
kostèn voor die ha ven verbetering te bestrijden
(waarvan hjj echter geen gebruik zou maken),
werd "hem die bevoegdheid ten sterkste "betwist.
Met algemeene stemmen .heeft de Kamernu de
begrpotingaangenomen.
N|i aanneming van eenige wetsontwerpen, waar
onder dat tot onteigening van percdelen ten be
hoeve van den aanleg van een verbindingskanaal
tus8chen het afwateringskanaal van het Slochter-
diep naar Farmsum en het ontworpen afwaterings-
en scheepvaartkanaal van Groningen naar Delfzijl,
had de interpellatieplaats van den heer
Fransen van de Putte over de te Amsterdam, op-
gerigte Vereeniging voor gemeente-crediet,- waar
van de slotsom was, dat de Begering er voor zal
waken dat de belangen der gemeenten, die door
middel van deze Maatschappij leeningen sluiten,
niet zullen worden gekrenkt.
De Hamer ia tot nadere bjjeenroeping gescheiden.'
Be beraadslagingen over de agrarische wet du
ren in de Tweede Kamer nog steeds'voort. Jl.
Zaterdag Leeft men het gebragt tót de 3e al. van
Let eenig art. doch Leden zonden de discussiön
worden voortgezet. En de. minister de "Waal, die
bjj zjjne wijzigingen in de wet al verderen verder
yoorttreedt op den weg der geavanceerde, hervor
mers die volstandig weigert 1e voldoen aan
hetgeen hjj vernieuwing Let verlangen is'gebleken
"f-
-
van allenvan alle leden der fraction waarin de
conservatieve party in deze ziaak omtrent het be
ginsel der erfpacht verdeeld is, van allen alzoo,
wier geweten met. slaapt, wanneer het onstuimig
dryven zich meer en meer op den voorgrond dringt
van de partij die aandrijft tot emancipatie van
Java en tot verrijking van de particuliere industrie.
De minister, die niets voor oogen heeft dan blinde
en zwijgende stemmachines, die geen rekenschap
van' hun votum geven; de minister die zelfs
als het te hunnen wille was, .niet zou antwoorden
aan leden die niet onvoorwaardelijk voor hem
stemden, diezelfde minister werpt het lokaas
uit van beginselen welke door den meest behou
denden conservatief kunnen worden onderschreven
beginselen die de uitvoering der wet moeten ver
zekeren, derzelfde wet, die Fransen van de
Putte en Mirandollo gretig aangrijpen als de weg-
bereidster tothun doel!
In welk een poel van politieke "demoralisatie
zijn wij nu gevallen?
Nog Lopen wy dat de volgende debatten, dat
de dag van heden misschien de sombere nevelen zal
doen optrekkendat er licht ontstoken zal worden
in den politieken chaos; dat ter liefde van eigen
beginselen de .maskers mogen worden afgerukt, of
wel ter liefde -van eigen beginselen hunne neder
laag of hunne overwinning ruiterlijk worden bele
den, hetzij aan den eenen kant, betzij aan de
andere zijde.
Moet het Vaderlandsch belang dan onder,
welnu, men ga het Nederlandsche volk dan althans
niet sussen, om het later akelig te-doen wakker
schrikken.
Moeten daarentegen de beginselen der geavan
ceerde hervormings-partij in dezen strijd ondergaan,
-- ook zij erkenne het dan volmondig en wete te
berusten.
In beide gevallen zal men dan althans het schoo-
ne woord kannen herhalentout est perdu fors
V honneur!
Tot ons groot genoegen kunnen wij i
dat by het onderzoek m dé sectien van het wets
ontwerp der nieuwe Regterlijke indeeling, bij ver
reweg de meerderheid der leden zóó vele bezwaren
bestonden tegen de wet van 1861, waarvan
indeeling slechts een supplement is, dat van de
invoering er van vooreerst wel niets zal komen.
Eveneens verheugt het ons dat do Regering er
eindelijk toe heeft kunnen besluiten, de banken op
de schelde, die daarvoor geschikt zijn, voortaan
publiek te verpachten; tot het aanleggen van kunst
matige oesterbanken. Hierdoor wordt- eene nieuwe
tak van industrie geopend, die wy niet twijfelen,
dat zoowel voor de beoefenaars er van als voor
de schatkist de meest gunstige gevolgen' zal
hebben.
Vorens ontvangen berigten uit Indie, beeft eene
commissie, door het gouvernement daartoe benoemd,
de tweede sectie vap den spoorweg Samarang-Vor
stenlanden onderzocht en voor exploitatie geschikt
bevonden.
Uit Palembang wordt berigt, dat aan den assis
tent-resident van Febing-Tinggi was toegezonden
het hoofd van den berucbten muiteling Sumbang,
die by een verzet tegen eene bevolkingspatrouille
was afgemaakt. Nadat'die muiteling reeds in 1857
en 1859 deel had genomen aan verschillende op
standen, viel hij in 1866 by vernieuwde onlusten
de onzen in handen, doch wist toen te ontvlugten.
Het Vaderland, alsmede andere bladen, en ten
laatste ook onze oudere zuster te dezor stede heb
ben een berigt medegedeeld, aangaande eene jonge
dame alhier van wie het overlyden reeds den 20
Febr. was aangekondigd, en die nog maar altyd
niet begraven was. Wij wisten dat even goed
als die andere bladen, doch hebben, nit achting
voor de familie, wier positie ook onze oudere zus
ter zegt zich in deze treurige onzekerheid te kun
nen voorstellen, geen molding van het geval willen
maken. Intusscheh kunnen wy thans mededeelen,
dat de dame Jl. Zaturdag ia ter aarde besteld.
Kennen het regt van Nederland, als Souverein, 1
om overden eigendom" van den grond te be
schikken,
Bij voorkeur beroepen wij ons ook hier op
mannen, wier gevoelen reeds meermalen door
de zoogenaamde liberalen tot staving hunner
beweringen werden aangehaald.
Zelfs de Leer Fransen van de Putte los
zoodanig .gevoelen op 26 Mei 1863 als mi
nister van koloniën voor, toen bij zeide>üe
grond is in Let algemeen het eigendom van de
natie en in het bijzonder Let gemeenschappelijk
eigendom van de gemeente of dessa."
Zoo sprak de heer Fransen van de Putte in
1863. Zal hij zoo spreken in 1870 en daar
om tegen de agrarische wet stemmen Wij zouden
Let, zoo voor zijne consequentie, als voor het
heil - van Nederland en Java gewenscht Lebben.
Want is het waar, dat de eigendom van den
grond op Java yolgens Let eeuwenoud regt,
steunehdeAüp de godsdienstige overtuiging van
Let Javaonsche volk behoort aan de natie als
natie," en dat de Souverein dus zooals nit Let
bovenstaande o. i. meer dan voldoende blijkt—
Let regt niet heeft daarover te beschikken, dan kan
Let niet anders of door de aanneming der Agra
rische wet zou der geheele Jayaansche bevolking,
vooral in hunne godsdienstige overtuiging een
slag in het aangezigt worden gegeven, die niet
alleen in strijd is met alle. ware liberaliteit, maar
ook maatschappelijk de schrornelykste. gevolgen
zon kunnen Lebben. Niets toch is zoo tyranniek,
en tevens zoo onstaatkundig te achten, dan
eene godsdienstige volksovertuiging te" mis
kennen.
.Reeds nit Let bovenstaande blykt dus, dat
by de Agrarische wet Let belang van den Ja
vaan, uit een zedelyk oogpunt althans, wordt
miskend. In ons volgend notnmer Lopen wy dit
zelfde van maatschappelijk standpunt Aan te
fcoonen.
BINNENLAND.
