cbem. Deze heeft namelyk oen aantal jongelieden
uit den boeren- en ambachtsstand onder zjjn toe-
zigt doen opleiden voor het ouderwga aan de hoo-
geschool alhier, om verder tot predikant in de
Herv. Kerk te worden bekwaamd. Een achttal
dezer jongelieden zijn thans tot de Academische
lossen toegelaten en zullen genoemd gebouw eer
lang betrekken. Ds. van Dyk ontving voor den
koop van het huis o. a. een gift van f 15,000,
terwijl ook voor vertim mering, meubelering en on
derhoud van verschillende zijden belangrijke giften
inkwamen. Het doel is in de behoefte van ortho
doxe predikanten in de Herv. Kerk te voorzien.
Maar hoe, als de leerlingen, die nu ook het on
derwijs b. v. van prof. Opzoomer moeten bijwonen,
later eens liberaal 'of modern werden? Deze soort
van predikanten-fabriek vindt bjj meer ontwikkel
de orthodoxen geen onbepaalden byvaL"
Wij vroegen ons zei ven af, waarom deelt de
ffietuoe Utrcchttcht Cour. dit berigt, en dat nog
wel zoo uitvoerig, mede? Toch zeker niet om het
bekend te doen worden dat Ds. van Dijk een huis
te Utrecht kocht, want dat is door alle bladen
reeds medegedeeld. Het doel valt terstond in het
oog. Het is om de verkropte spijt te luchten en
van daar die hatelijke bij voeging. Hoe het met
de inrigting van Ds. van Dijk moet gaan als de
leerlingen later eens liberaal of modern worden? Wel,
heel eenvoudig, dat moeten die leerlingen zeiven
weten. Daarvoor is Ds. v.Dijk niet aansprakelijk.
De inrigting zai dezelfde blijven.
De opmerking: deze soort van predikanten fa-
bricl: vindt bij meer ontwü&cldc orthodoxen geen bc~
paalden bijvalis op zijn zachtst genomen kinder
achtig. Wij zouden het wapen kunnen omkeeren
en zeggen: de Theologische faculteit te Leiden is
een fabriek van moderne domineé's. En dat die
fabriek bij die zoogenaamd ontwikkelden onder de
modernen geen onbepaalden bijval vindt, blijkt
genoeg uit het luttel aantal studenten in de mo
derne theologie aldaar.
Wij willen volstrekt geen verdedigers zijn van
de school Van van Dijk. Maar regt is de zaken
goed te bekijken en niet met holle klanken te
schermen. Wij verzoeken daarom de Arnhemmer Cour.
die bovenstaand berigt uit de N. Utr. C. zoo gretig
overnam, ook onze andere lezing over te hemen.
»EENIGE NAMEN UIT HET GEPEUPEL!"
Ce ne sont que des gueux
Barlaimont
»Voor eenige dagen kwam mij in handen de
derde aflevering van »Los en Vast" voor 1869,
Welk soort van gepeupel daar op bL 332 bedoeld
wordt, maatschappelijk, wetenschappelijk of ker
kelijk gepeupel, 'kon ik in de haast niet zoo
spoedig nagaan. Welligt geven deze namen, die
er in elk geval, volgens bL 331, toe behocren, daar
omtrent opheldering:
Mr. G. Groen van Prinsterer; prof. baron de Geer
van Jutphaas; Jhr. Mr. J. W. van LoonMr. EL
J. Koenen; Dr. L. K. Beynen; Graaf van By landt
prof. J. J. van OosterzeeMr. G. EL de Marez
Opens; baren van Wassenaar van' Catwijck; prof.
A. Eutgers; Graaf van Zujien ran Nje velt; prof.
Oratama; J. H. Gunning Jr.; Mr. A. J. van Beek
Calkoen; W. G. Herklots; prof. Valeton; Dr. A.
Knijper; Baron Mackaij van Opbemert; J. P. Ha-
sebroek; Mr. P. J. en Mr. J. J. Tedingvan Berk
hout; Graaf van Hogendorp; Jhr. Mr. A. M. C.
van Asch van Wpck; Mr. Messchert van Vollen
hoven; Dr. J. Kramer; M. D. van Otterloo; Jhr.
Mr. J. A. Singendonck; H. J. van Lummel; Dr.
Meeren.3Dr. A. W. Bronsveld; enz. enz. enz.
L. TINHOLT.
(Waarschjjnlijk ook lid van het gepeupel)
(Stemmen voor Waarheid en Vrede.
Pebr-1870.)
Volgens -een te Dordrecht in omloop zijnd ge
zocht zon aan, de 1ste openbare armenschool aldaar
de hulponderwijzer P. een leerling zoodanig go-
slagen hebben, dat -deze aan de gevolgen zon" zijn
overleden- Door de politie- is althans een onder
zoek ingesteld, en heeft op haren laat eene lijk
schouwing-plaats gehad. - Dordr.C
Volgens later berigt is bedoelde hulponderwijzer
naar' het huis van arrest overgebragt.
BUITENLAND^
Frankrijk. De directeur van het observatorium,
heer Leverrier, tegen wien voor eenigen tjjd
ernstige grieven waren kenbaar gemaakt, en waar
omtrent <le minister van onderwijs beloofd had,
oen onderzoek le zullen instellen, is nog vóór dat
onderzoek is begonnen, ontslagen. Hoe .zonder
ling deze handelwijs van den minister moge schij
nen, maken wij er toch dien minister geen ver
wijt van. Integendeel erkennen wjj dat deze vol
komen in zyn regt was. Wat toch is er gebeurd?
Toen,de grieven togen den directeur in het wet
gevend Iigchaam waren kenbaar gemaakt, werd
eene commissie tot onderzoek benoemd. Doch, in
plaats van den uitslag van dit onderzoek af te
wachten, keerde de hear Leverrier de rollep om, en
deponeerde als lid van den Senaat by dit Staat»-
Jigchaam eene aanvraag tot interpellatie in, om
inlichtingen te ontvangen betreffende het bestuur
van het observatorium. Wat wonder, dat zulk eene
handelwijze, die geheel strydt tegen alle regelen
van hiërarchie en discipline den minister drong om
het ontslag van den interpellant als directeur der
sterrenwacht aan te vragen.
Overigens kan Frankrijk tegenwoordig tot model
strekken voor een toestand van tegenstrijdigheden,
en als men nagaat wat Emile Ollivier gedaan
heeft sedert hij aan het bewind gekomen is, moet
men tot de conclusie komen, dat dat tot niets kan
gereduceerd worden.
De commissie vanparlementair initiatief heeft
dezer dagen haar gevoelen uitgesproken over een
voorstel betrekkelijk de wijze van betaling der stjb-
sidien aan de spoorwegen. Zy wil, dat het voor
stel naar de afdeelingen van het wetgevend Iig
chaam zal worden gezonden tot onderzoek, om
later in openbare behandeling te komen.
De tijd voor appel van het vonnis tegen Eto-
chefort is verstreken, zonder dat hy daarvan heeft
gebruik gemaakt. De procureur-generaal heeft hem
nu aangeschreven, zich vrijwillig aan te melden
tot het ondeigaan der opgelegde gevangenisstraf.
Voldoet by niet aan die uitnoodiging dan zal hy,
zoo is er in den Ministerraad besloten - worden
gevangen genomen. Het dagblad la France prijst
deze bonding ran het gouvernement in een goed
geschreven artikel, onder het opschrift: Gelijk
heid voor de wet." Dit artikel eindigt met dé
woorden, dat de eenige vracht, de wettige en
onvermijdelijke vracht van zwakheid en flaauw-
heid bij het.gouvernement, deze zou zyn: dat zy
Frankrijk vroeg of laat tot de schande en de el
lende der regeringloosheid bragt, van concessie
tot concessie zou zy het volk voeren tot den broe
derstrijd in de straten. Bocbefort zelf heeft in de
Marseillaise verklaart zich niet vrijwillig in arrest
te zullen begeven, maar door geweld daartoe ge
dwongen, te willen worden.
Latere berigten honden in, dat Boehefori is ge
arresteerd, en dat er groote gisting onder het volk
heerschf"." In eenige straten 'zyn barricaden öpge-
worpen.
Spanje. De zitting der Cortes was dezer dagen
het tooneel van eene onstuimigheid en getuige eener
taal, die men voor het minst onparlementair "kan
noemen. De interpellatie voor het besluit tot ont
binding van onderscheidene gemeenteraden gaf aan
leiding om de regering met velerlei beschuldigin
gen te overladen, voornamelijk ten aanzien harer.
handelingen in den jongsten opstand. De wreed
heden, die door een der kolonels zouden gepleegd
zyn, werden met ruime maat wedergegeven en men
vreest dat een duel tusschen dien kolonel en een
der afgevaardigden het gevolg van deze discussie
zal zyn. Sabel of pistool zal dan moeten beslis
sen,, of de regering en hare dienaren al dan niet
wreedaardig bij het onderdrukken van den opstand
zyn te werk gegaan.
Rome. Er doen zich onmiskenbare teekenen
voor, waaruit blijkt, dat de Paos de oppositie ducht.
De eerwaarde patriarch van BabyloniB was op het
concilie rond voor zijne gevoelens, die in strijd met
die van den paus waren, uitgekomen. In eene ge
heime zameukomst heeft men hem gedwongen.een
stuk te fceekenen, waarbij hy van zyne overtuiging
afstand doet. Telegrammen van de bisschoppen,
dia tot de oppositie behooren, worden'opgehouden,
en alle maatregelen worden genomen, om 'hen te
beletten; van'de dfukpers gebruik te maken. Al
les wordt bovendien aangewend door de overblufte
onfeilbaarheidsmannen, om hunne waggelende zaak
te hnlp te komen.
Bonman!Ook dit Meïne rijk komt het getal'
zij het al niet göheele, dan toch gedeeltelijke
mirusteriSele crisissen vermeerderen. De minister-
president heeft zjju ontslag genomen, en prins
Demeter Ghika Ls belast geworden met de porte
feuille van binnenlandsche zaken, terwijl hij tevens
het bestuur der openbare werken ad-interim zal
w:iarnemen. De portefeuille van justitie is aan
den heer Contacurene opgedragen.
Oostenrijk. In de tweede kamer is een voorstel
gedaan tot geheele opheffing van het concordaat
en do invoering van het burgerlijk huwelyk. Dit
voorstel is tot onderzoek gesteld in handen eener
commissie van vjjftien leden.
BelJere*. De regering heeft het kabinet van
Weenen officieus ondervraagd over zijne bedoe
lingen met betrekking tot de Duitscho kwestie en
heeft van den graaf von Beust ten antwoord be
komen, dat Oostenrjjk zich met de Duitscbe aan
gelegenheden slechts in zoover wenscht in te laten,
als zy het-behoud van den algemeen en vrede ra
ken en dat voor het overige de politiek eenér
strikte onthouding was aangenomen. In vele ste
den van dit rijk openbaart zich eene agitatie in
anti-Pruis8iBchen zin. -•
Pruisseni Uit de nationaal liberale' party heeft
zich eene vereeniging gevormd tot opngting van
een zoogenaamden bond om eene naauwere aan
eensluiting Van de verschillende fractien te bevor
deren. Er is reeds voor een bedrag van 400 tha
ler geteekend tot stichting van een fonds.
INGEZONDEN STUKKEN.
Ybbitas, die blykbaar met myne brochure over bet
schoolverbond bekend is, wensch ik intelichten, dat ik
reeds sedert lang opgehouden heb lid te jyn van de
Vereeniging voor Volksbelangenen alxoo in geene re
latie sta tot het door die Vereeniging. geroonde Comité
ora het schoolverzuim tegen te Igaan.
Op de vraag van Yewtas, of» aan de ouders die hunne
kinderen op'de bijzondere Christelijke school trillen onder
wezen hebben, het schoolgeld niet geheel of gedeeltelijk
mag worden vergoed?" wil ik echter gaarne van myn«
zjjde een antwoord geven, omdat die vraag in naauvr
verband staat met het besluit der Provinciale Staten
van Zeeland, in November genomen, waarby f 2,000.—
beschikbaar zyn gesteld aan Ged. St. om het .schoolbe
zoek te bevorderen, zoo wel op de openbare als op de
bijzondere scholen(') en ér over de uitvoering van dat
besluit, bereids eene polemiek gevoerd is door de re
dactie der N. Middelb. Courant met den heer de Johgz
va>~ Ellemeeï (zie haar nommer 98 van 8 Dec. 1869 jl.)
Met de redactie der N. Middelb. Cour. ben ik het
volkomen eens, dat als men die provinciale gelden dienst
baar mogt willen maken, om de ouders die hunne kin
deren naar de bijzondere Christelijke- School verlangen te
zenden de kotten van het schoolgeld te vergoeden of daarin
te gemoet te komen, dit zoude zyn in dxrecten strijd met
de wet op het ondencjt, die iédere geldelyke tegemoet
koming verbiedt uit de algemeene kas, aan die scholen
wier oncterwys niet neutraal is op het bijzonder gods
dienstig gebied.
De vingerwijzing van Yzeitas om alleen eene' by-
drage aan do bestuurders der school, als subsidie te
beschonwen, kan in myn oog meer aanspraak maken
op spitsvondigheid als wel op juistheid.
Het verbod Om de byzonderc scholen, die byzonder
Christelyk onderwya geven, te subsidiëren uit de ge
meente of provinciale kassen, sluit noodwendig in rich
het verbod van alles wat dezzlede wet52&xe "ge
volge» hxzft xta ees subsidie.
Door het schoolgeld te betalen dergenen, die gebruik
maken van de'byrondere school, waar byzonder gods
dienstig onderwys gegeven wordt, - met gelden uit de
gemeente óf provinciale kassen zonde op eene Clan
destine wyze, eene school gebaat worden, met gelden,
die de wetgever mfcdrokkelyk verboden heeft dahrvoor-
te bestemmen.
Het verbod zon daardoor illusoir worden gemaakt en
dit bewysfc in myn oog voldoende dat de vraag van
Vekitas,- ontkennend moet beantwoord, worden.
Goes, 5 February
1870. "VERHAGEN.
De woorden «zoowel op de openbare al» op,\ de' I'lzon,.
irre scholen" werden bij Amendement in bet voorateTvan
heeren Ged. St. opgenomen.—Ik stemde eebtér tegen dat amen»
dement omdat ds bijvoeging overtollig was, als men die soort
tci; bijzóndere scholen niet uitdrukkelijk omsebrerf; &é- de
-wet van-alle subsidie beeft uitgesloten, en bad men dit gedaan
dan zonde het besluit—die reder (in myn oog) nimmer
.door den koning kunnen worden goedgekeurd— althanszoad0
er myne stem op dien grond niet ann gegeven hebben.—
Aan N. N. sehryyer der bekende stukken
in de Goessehc Courant tegen den heer
C. ,C. van den Bosch
Mynheer!
V heeft -raaHBÏ.iiog tgd en Imrt om de-
