NIEUWE
f
So. 62.
Vrijdag 5 November 1869.
Vierde Jaargang,
Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- en Noord-Beveland.
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des
Maandags en Donderdags avonds.
Prijs kwartaal ƒ1,fr. p. post ƒ1,SO. Afzonderlijke Nommors 5 ct.
Pry's der Advertentien 10 ct. per regel, groote letters en vignetten
naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks- en doodberigten van 15
regels 50 cent.
V. Goes If—
Biezelinge 7,12
Kruining. 7,28
Krabbend. 7,42
Rilland 7,50
"Wöensdr. 8,8
Berg.-op-Z 8,23
Wouw 8,36
Rosend. A.8,45
8P00RWE8 60E8 ROOSENDAAL
1,25 -6,15.
1,37 6,23
1,58 6,85
2,7 6.45
2,15
2,83 7,2
2,48 7,15
8,1 7,25
4,10 5,82
V Roosend. 9,
T7onw 9,12
Bergén-op-Z. 9.27
Woensdreebt 9,40.
Rilland 9,58.
Krabben dij ke 10,7
Krniningen 10,21
Biezelinge 10,87
Goes A. 10,47
9,86
9,50
10,5
10,15
de redactie l>etreffende, gelieve men minstens één da»
Inzending der i
fentien- tot des mmlddogs 1 .ure.
itscWandHAASEHBTEIH4 VOOLEB, Aanoncen-Bnrcau Toor Hamborg, frankfort a/SL, Berlijn.' Leipzig, Weenen, Stnttgart,Bazcl,Znriclj,Genève (St Gillen).
BEKENDMAKINGEN
van het Gemeente-bestuur.
BURGEMEESTÉR 'EN WETHOUDERS VAN GOES
In aanmerking nemende, dat weldra de vijfde alge-
meene volkstelling moet plaats hebben, en dat, na afloop
dier telling,de bevolkings-registera getoetst moeten worden
aan de verkregen opgaven
Herinneren de ingezetenen aan debepalingen van
art. 4 en 5 der verordening tot verdeeling der gemeente
in wijken enz., volgens welke, op verbeurte eener boete
van een tot drie gulden, ieder ingezeten, die binnen
de gemeente verbuist, verpligt iB, binnen veertien da
gen daarna tér secretarie van zijne verhuizing kennis
te geven, met opgaaf van de letter 'en het nommer
der verlaten en der betrokken woning, terwjjl de hoof
den der huisgezinnen aansprakelijk rijn voor hunne
vrouwen, inwonende kinderen, bloed- of aanverwanten
en inwonende dienst- of werkboden.
Burgemeester en wethouders vertrouwen, dat deze
herinnering voldoende zal rijn, om tot eene getrouwe
nakoming der voorschriften aantesporen.
Goes, deoyll September 1869.
r en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES,
brengen bij deze ter openbare kennis, dat bet SUPPLE-
TOIR KOHIER van de BELASTING op de HONDEN
voor. dit jaar, ter voldoening aan bet behaalde bij art.
264 der gemeente-wet, door ben voorloopig vastgesteld,
van beden af tot en met Zalurdag den 13 November e. k.
van des voonniddags negen tot des namiddags twee
ure van lederen werkdag, ter secretarie ter visie zal lig
gen, ten einde ieder belastingschuldige in dé gelegenheid
te stellen om zjjne reclames gedurende die dagenbjj
bet gemeente-bestuur in te dienen.
Goes, den $0 October 1869.
Burgemeester-en Wethouders voornoemd,
i M. P. BLAAUBEEN.
I De Secretaris,
L HARTMAN.
WAT Hïï TE DOEH?
Plaatsgbrek verhinderde ons, reeds bij onze
vorige beschouwing over de houding der voor
standers van het Christelijk Nationaal Onder
wijs op - de vergadering ter oprigting van een
schoolverbond, uiteen te zetten, welke houding
ons het meest wenschelyk voorkwam, dat door
de voorstanders van het hijzonder onderwijs ten
dezen zou worden aangenomen. Wij vertrou
wen genoegzaam te hebben akngetoond, hoe
de voorstanders van het Christelijk onderwijs
eene vereenigïng niet mogten ondersteunen en
in invloed doen toenemen, waarvan zij niet
genoegzame zekerheid konden erlangen dat
de vereeniging hare krachten nimmer ten na-
deele van het bijzonder onderwijs - zou be
steden.'
Maar moeten die voorstanders van het bij
zonder onderwijs, al laat hunne overtuiging
niet toe leden te worden der vereeniging school
verbond," zich daarom ook bepaald vijandig te
genover die vereeniging plaatsen?
Zoodanige Houding zouden wy niet alleen
vooralsnog voorbarig, maar zelfs onbillijk
achten.
Door de onderteekenaars toch der uitnoodi-
ging tot die bijeenkomst was de verzekering
gegeven, hoe het hunne bedoeling was by het
tegengaan van schoolverzuim ieders- meening
te eerbiedigen. Mag men nu zoodanige ver
zekering als metsbeduidend brandmerken, al
vorens dat uit de handelingen der vereeniging
blijkt, dat de neutrale vlag doör haar slechts
in top is geheschen om verboden- wa&r binnen
te voeren.
- Tot zoodanige ongemotiveerde miskenning
van bedoelingen zullen wjj nimmer medewer
ken. Vooral niet na de plegtige, de indruk
wekkende verklaring van Jhr. mr. van der Seim
een der onderteekenaars dier mtnoodiging
wiens schitterende rede te regt seen der glan-
zendste punten -van hét -debat" is genoemd^
waar hij de banier cler ware vrijheid ontplooi-
jende verklaarde dat:
Zoolang er nog een enkele druppel Neder-
»Jandsch bloed in zijne aderen vloeide, hy zich
tegen schoolpligfcigbeid onder de vigerende
»wet zou verzetten, daar Hy niet zou willen
»dat duizenden, tegen hun geweten.in, hunne
kinderen zouden moeten zenden naar scholen,
welker rigting met hunne denkbeelden ;in strijd
>was. Al was er in het geheele land nog maar
>één ouder, wiens 'consciëntie door schoolpligt
»geweld zon worden aangedaan, dan nog zon
»hij in naam der vrijheid dat beginsel bestry-
»den."
Dergelijke plegtige verzekering als zonder
waarde in den wind te slaan, ware, onbillijk,
onverdedigbare miskenning. Vooral van voor
standers van het beginsel dat men zijn naaste
lief moet hebben als zich zelve.
Maar er is nog eene reden, waarom wy niet
gaarne zouden medewerken, om de bedoelingen
van het schoolverbond verdacht te maken. En
zoolang men toch geene bewijzen weet aan te
voeren, dat zoodanige bedoelingen niet opregl
zijn, achten wij het verdacht maken er van
als een sprekend bewijs, dat men geen voldoende
gronden heeft om zijn eigen standpunt' te ver-
Die rede is deze. In does is reeds sedert
eenigen tijd werkzaam eene vereeniging tot
wering van schoolverzuim. De leden dier-Ver-^
eeniging zijn alle erkende voorstanders der open
bare school. Dit heeft hen echter niet belet
om, toen hen hekend werd, dat er verscheidene
ouders waren, die hunne kinderen uit gemoe
delijke overtuiging naar de openbare, school niet
wildenen uit onvermogen om hgt voor eene
bijzondere school onmisbaar schoolgeld te be
talen, naar deze niet kondenzenden, van deze
hunne bevinding kennis te geven aan het be
stuur der bijzondere school, opdat zoo moge
lijk door dit bestuur aan die ouders te gemoet
werd gekomen.
Waar wij nimmer geaarzeld hebben en, zoo
wijhopen, ook voortaan nimmer zullen aarze
len den vinger op de. pijnlijke wonde te leg
gen, wanneer wy meenen, dat de regeling van
het openbaar onderwijs eene belemmering is
vopr het bijzondere, overtuigd als wij zijn, dat
zachte heelmeesters niet altijd de meestgewensch-
te zijn, daar zouden wij ons van onbillijkheid
moeten beschuldigen, indien wy by deze gele
genheid geene hulde bragten aan deze handel
wijze der Goessche vereeniging tot wezing van
schoolverzuim.
Aangenaam is het ons tevens aan de leden
dier Vereeniging de. verzekering te kunnen ge
ven, dat bereids'pogingen worden in het werk
gesteld om deze ouders te gemoet te komen.
Wy nemen deze gelegenheid te baat, er op 'te
wijzen, hoe dergelijke tegemoetkomingen jfeéds
gedurende geruimen tijd, op vrij0" uitgebreide
schaal door de voorstanders van het bijzonder
onderwijs alhier werden gegeven.
By het bijzonder onderwys, dat zonder eenige
toelage van overheidswege behalve, door eenige
vrij willige bijdragen, door zijn schoolgeld in de
onkosten moet voorzien, is het niet wel* moge
lijk om af te wijken van den regel, dat alle
kinderen schoolgeld moeten betalen/ Om nu
zooveel mogelijk te voorkomen, dat er kinderen,
ter. zake van de onmogelijkheid der ouders om
dat schoolgeld te betalen, van onderwys zonden
verstoken blijven, is er, door de voorstanders
van' het bijzonder .onderwys onder - den naam
van «Samuel" eene vereeniging gesticht, welke
leden zich tot eene wekelyksche bydrage ver
honden hebben, uit de-opbrengst waarvan min,
vermogende ouders te gemoet worden gekomen
in het betalen van het schoolgeld voor hunne
kinderen. Door die vereeniging .wordt voorns-
genoeg 50 kinderen zoodanige tegemoetkoming
verstrekt. Wanneer men nuhierbij in aan
merking neemt hoe betrekkelijk weinig vobr-
standers van het bijzonder onderwys in de mo
gelijkheid zijn, groote geldelijke bg*dragen te
doen, dan ziet men, hoe! .de klagt,. voorwaar
niet overdreven is, dat het bijzonder onderwys
slechts .door groote geldelijke opofferingen zijner
voorstanders kan worden staande gebonden,
Men ziet- dus ook hoe het doel, dat zich het
schoolverbond nu als iets nieuws voorstelt, door
de voorstanders van het hy zónder onderwys
reeds sinds lang is voorgestaan.
Die mannelyke taal nu, om tot de hoofdzaak
terng te keeren, van Jhr. Mr. van der Seim,
v
