NIEUWE
No. 30.
Vierde Jaargang.
Nieuwsblad Voor Tholen, Zuid- en Noord-BeVeland.
Vrijdag 16'Julij 1869.
Deze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, de8
Maandags en Donderdags avonds.
Prijs kwartaal ƒ1,fr. p. post 1,30. Afzonderlijke Noinmers 5 ct.
Prijs der Advertentien 10 ct. per regel, groote letters en vignetten
naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks- en doodberigten van 15
regels 50 cent.
Aile Stukken de redactie betreffende, gelieve mm
8PQ0RWE6 GOES - ROOSENDAAL
V. GoöB 6,5 :9,-30 1,49 V-EÓosond. 8,45 11,45 4,40 8,3
Biezelinge 6,14 9,39 1.49 6,5 - 8,55 11,55 4;50 .8,4.0
Kruining. 6,27 '9,522;2 6,18 Bersteü-op-Z.9.10 12,11 5,6 '8;k6
Krabbénd. 6,88 10,3 2,13" 6,31 Woénsdrecht 9,20 12,22 5,1?'9,7
Rilland 8.45 10,10 2,20 5,35 Billand, -9.B& JW 5,33 9,2»
Vfoensdr. 7,—'10,26 2,35 6.34 Krabbcndijke 9,42 "12,455,40 "9,30
Berg.-op-Z. .7,15 10,42 2,50' 7,10 r Kminingon - 9.53.12,08 5.5L 8.<£1
Wonw 7.25 10,54, 3.-7,19 Biezelinge 10,8 1,10 ,9,5.5
BoósencLA.7,35 11,5-3,10-7,80 Goes "A. 'W;20 ï,ib VflS'l*?
LV, ir H T' "-j
te renden.am dett üit^CT»:^a'C.nÉJOaS3B,Jtf^4e;Goe8i>^>~^
Inzending [der Advertentien tot des npraiddags 3 ure.
BEKENDMAKINGEN
-van. l»ot Gemeente-bestuur.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter kennis van de belanghebbenden, dat de
verkiezing van
vier loden van den Gemeente-Baad
voor de periodieke aftreding in September a. s. van
de bee ren
Hr.ML 7P. Blaaubocn,
W. G. doJSnokke van <ïei- Meulen,
•O. Pilaar, en
Dr., O, A. vpn Renterghem,
zal plaats 'heSben te' Goes opDingsdag den 20 July
1809, van dea' jnorgens 9 tot des namiddags ten 5 ure,
in de regtzaal op,- het- raadhuis dat dp oproepingsbrie
ven -d?H- 9 dezer'- bij de kiezers zgn bezorgd en dat de
kiezer, die 'zijn stémbillét verloren of er geen ontvan
gen. beeft, een ste'mbillet kan bekomen ter secretarie
<W gemeente, tueschen des morgens 9 en des namid
dags 2 ure van eiken werkdag.
Goes, den 10 Jidjj 1809.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. P. BLAAÜBEEN.
De Secretaris,
- - HARTMAN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat de gezondheids-commis
sie alhier, het op verscheidene plaatsen binnen deze ge
meente te koop zijnde VLIEGENPAPIER" of zooge
naamd VLIEGENDOOD", aan een scheikundig onder
zoek heeft onderworpen en bevonden, dat in meer dan
een monster e'ene verbinding'van Arsenicum aanwezig
- is, waarom de ingezetenen tegen het gebruik daarvan
gewaarschuwd worden.
Goes, den 10 Julij 18G9.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. V. BLAAÜBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
WAT IS WEHSCIEIUK
Hebben wij in ons vorig nommer getracht,
het hoogegewjgt uiteen te zetten der aan
staande verkiezingen voor de gemeenteraden
in het algemeen, thans gevoelen wij ons verpligt
onaangenaam het ook vallen moge
nogmaals meer bijzonder de aandacht in dit
opzigt te vestigen op de gemeente Goes in
het bijzonder. Moge deze beschouwing meer
van plaatselijk belang zijn, het kan welligt
zijn nut hebben, dat de ware toestand waarin
Goes van lieverlede geraakt is, ook aan anderen
bekend wordt.
Wij zullen ons hiertoe hoofdzakelijk bepalen
tot de feiten reeds vroeger door ons aange
toond.
Reeds in ons nommer toch van 1 October
11. wezen wij er op, toen-een nieuw lid voor
den gemeenteraad moest verkozen worden, in de
plaats van Mr. Saaijmans Vaderdie naar elders
vertrokken was, hoe de fwantiële toestand van
(Goes meer en meer achteruit ging, en hde die
achteruitgang te wijten was aan de hoogst
kostbare wijze, waarop het onderwijs, in Goes
is ingerigfc, terwijl aan den anderen kant er geen
of zeer weinig schoolgeld geheven wordt.
Wij toonden toen met cijfers aan, hoe de
uitgaven voor het openbaar onderwijs in Goes,
met hare 6000 ingezetenen, volgens de inge
diende begrooting voor 1809 niet minder be
liepen dan f 29,595, waarvan f 7100 gevonden
werd uit Rijkssubsidie, terwijl het betaald wor
dend schoolgeld slechts f 4495 beliep, zoodat de
gemeente jaarlijks f 18,000 of f van den voorge
stelden Hoofdelijken. Omslag moest bijpassen.
Dien toestand noemden wij onhoudbaar, vooral
-ten opzigte der Hoogere Burgerschool, waar
aan ruim de helft der 18,000 besteed werden,
te meer daar van die inrigting gebrtrik .wordt
gemaakt? door" de kinderen der meest'gegoeden,
ofschoon de burgerij er grootendeels de lasten
voor draagt.
Op grond dezer feiten kwamen wij in ons
nommer van 5 November daaraanvolgende er
fegen'dpVdatnnef'"hjT8ttö":wëër /Tt6TT"belas
ting "meer moest worden opgebragt dan in 1868,
dit meerdere zou gevonden worden, zooals was
voorgesteld, 'uit de verdubbeling der opcenten
op het personeel. Wijtoonden aan dat, nu de
gemeente-belastingen blijkbaar door de steeds
stijgende kosten voor het openbaar onderwijs,
in drie jaren, d. i. sinds de stichting der H.
B. met niet minder dan 13,400 zouden zijn
verhoogd, het niet meer dan billijk was, dat
de daaronder begrepene verhooging voor 1869,
althans zoude gevonden worden door verhooging
der schoolgelden.
In de zitting van den gemeenteraad van 1 De
cember werd ons ter zake dier artikelen, door twee
leden op minder heusche wijze wel verwéten,
dat wij ons daarbij 'aan eene onjuiste voorstel
ling van zaken zouden hebben schuldig gemaakt,
doch men bleef nalatig, oni, al ware het .dan
ook, één cijfer aan te toonen, dat onjuist was.
Zóódanige onjuistheid beproefde men zelf niet
aan te toonen, zelfs niet toen wij de kolommen
van ons eigen blad daarvoor openstelden. Men
kon dit ook niet. (jj
De strekking der redevoeringen dier beide
leden van den gemeenteraad, dat de ingezetenen
van Goes na de oprigting der H. B. niet meer
zouden betalen aan gemeentelasten dah vóór die
oprigting, werd te afdoende weerlegd door den
steeds kliinmenden Hoofdelijken Omslag, dan dat
wij hierop nader behoeven terug te komen. Rn
wiemog aarzelt, hij vergelijke zijn aanslag-bil-
Bij deze berekening blijven «ij ons bonden aan de bè-
gTooting zooals zij voor 1869 was ingediend.
(f) Men zal zich tocl herinneren boe dhr. Verhagen, bij
zijne in ons blad ópgenomene beschouwingen, zelfs niet ge
tracht heeft de onjuistheid der bovengenoemde cijfers aan te
toonen, maar alleen om ons oordeel over zijne redevoering te
weerleggen.
let van 1867 iriët dat yaü '1868, en diHaatsfe met
het eerst, dézer-dagen ontvangené vóór- I860 1
Wel trachtte 'mén Ónze béweringte wèërleg-
gen: »dat "van de -H. B. alleen gebruik wórdt
gemaakt doór'dè kindérén!dermeest gegoeden-
»en dat om déze bijnavoor niet te laten school-
>gaan, de burgerstand met ondraagbare lasten
wordt bezwaard," dbpraah'\te toonen' dat'on
der de. kinderen,'- die' van' de B. gébruik
maken, ook' -tele-zijn Van ouders, die- -ie
oordeelen naar-hrrane 'bijdrage ib 'den Hoofde
lijken- Dmslag behooiren -tot "dén burgerstand
maar wij toonden terstond aan,' hóe v3it Tèft
eigenlijk niets afdeed tot onze bewering;Wij
herinnerden er toch' aan, hoe de vróegéré
Fransche school -was opgelost in dé H. B. zoo
dat het onderwijs vroeger op de Fransché school
gegeven, thans gegeven werd op de laagste
klassen der H. "B. Zoodat 'die oiiders die vroe
ger hunne kinderen haar de Fransche school
zonden-, "hen thans gebruik- móesten -laten mar-
ken van de H. B. Bij dé kostbare inrigting
van het openbaar onderwijs is de H. B. toch
de éénige gelegenheid in Goes, waar jongens
Fransch enz. kunnen leeren. Geen wonder dns,
dat, van die bepaalde klassen, ook' gebruik
wordt gemaakt door kinderen uit den burger
stand. Zij kunnen niet anders. En toch twij
felen wij niet of die ouders uit den burgerstand
zouden, wanneer zij keue hadden tusschen de
Fransche school én de H, B., voor hunne kin
deren de Fr. school
Wij voor ons blijven echter volhonden, dat
yan de eigenlijk gezegde Hoogere Burgerschool
d. i, van die klassen waar het eigenlijk middel
baar onderwijs gegeven wordt, alleen gebrnik
wordt gemaakt door de kinderen der meest ge
goeden, en wij blijven er evenzeer bij,- dat de
kosten er voor grootendeels door deü burgerstand
gedragen worden.
En verlangt men hier voor een nader bewijs
Welnu, men sla de ingediende begrooting voor
1869 nog eens op en men zal zien^ koe de
uitgaven voor het apenhaar onderwijs, in het
geheel werden begroot op 29,595 en daarvan
voor de H. B. ƒ19,096 voor de overige inrig-
tingen gezamenlijk ƒ10,499. Yoor de H. B.
werden de schoolgelden geraamd op ƒ1945 of
V10 der uitgaven, vóór de andere scholen ge-
zamelijk óp 2550 of der uitgaven.
Voor die scholen dus, waar de minder gegoe-r
den gebruik van maken werd net schoolgeld
geraamd,pp der kosten, voor dé H. B. waar
meer-.gegoeden gebruik van maken, op ?/,0 der
kósten 1 -
i Wij - nemen niets terug van hetgeen wij toen
I zeiden en hieven volhoudendie toestand is
onhoudbaar, doclj' kan eerst veranderen, wan-
