No. 6.
- Vierde JaargaM.
1869.
11 Fefiruayrj.
-:o
8,$- 0,80 1,40 5.56.
7.16 I0,40."2,50-7,10"
8,45^ 11,45" 4; 40 8,80
Kriun.+9;54 12,55 .5,51; 8,40 BieRlfage'8.10, 1,8 +8,6 O.B#"
p'*8,ifr' -.9,40 l,5fc+8,5 Krómnwè t&'Mf&ifa- .6,Ï8
.s;55 1
s 4.518,-4rfi
Xfe Uitgare dcxti Ooarait,. die des "Woensdags *road8 van iedere "T\ 1 A A TH 1
toe te zenden. De Abozmementpnjtjs pet ZJm root.Gost, fl', 00,
en. franco p. post 1,16.1 Afzonderlijke Nummers 10 cent.
Men abonneert rich-bij alle Boekhandelaren en Postdiire-
De prijs dnr Advertentien ie van 1,— 5 rtgek .50 cent, elkê
regel meer 10 cent, behalve "85 cent xegelregt-roó*- Iedere plaat
sing. Groote letter».en vignetten' -worden ptar .de. plaatsruimte
berekead, terwijl de abonnenten het regt hebben om elk kwartaal
eene advertentie van 6 regel» t» plaatsen, Aègëa betaling van hrt
zegtiregLElkcr^ddaMbovenVtirdtJe^nl^^k^tor^^
Bekeiidinabing'.
BCEGEMEÉSEEK Bk WKTHOUDEBS V.» GOES,
verwittigen de ingeschrevenen voor de Nationale Militie van
den jare 1868," voor delisting van 1869 voor-de eeriie-maal,
dat 3e LOTING der patenen dio aan de Jigting van dat jaar
-moeten deelnemen, is bepaald op ZATUBDAG DEN £0 EE-
DBDAfilJ 1869, des middags ten 12 ure, te Goes, in de groote
geregtsnaal op, het Raadhuis,
En worden diegenen, die redenen van vrijstelling hebben, opge
roepen, om, op Zalurdag den 13 te voren, des namiddags ten
1 ure, te- verschijnen teij secretarie der gemeente, tot opma
king van de getuigéchriffen voor'de- vrijstelling -wegens broe-
derdienst of tls eenige wettige soon. gevorderd; terwijl de
lotelingen of hunne onders verpligt rijn te gelyfcerifjd de be
wijzen van broederdien6t bij den burgemeester-over le leggen.
Goes, den 1 February 1869.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
M. P. BlAAUBEEN.
De secretaris,
H ASl^MlS»
HET blTWEEP. VAH WET BETRETFEHDÉ DE
IATEB, GEWIGTES E5 WEEG-WEMTOIGEH.
In Het laatst der vorige maand werd door
den minister dan Binnenlandèehe Zaken een
gewijzigd ontwerp van wet op de maten, ge-
wigten en. weégwerktnïgen ingediend.
Het doel dier wet is vooral om, bij verande
ringen omtrent de verpligtingen der jaarlijksche
herijk dier voorwerpen en bij behoud derzelfde
maten én gewigten, die nu als officiéél be^öa
zijn, deze geheel nieuwe, zoogenaamde interna
tionale benamingen te geven, en om tevens de
noodige maatregelen te nemen, dat in bet ver
volg alleen* de officiêele maten en ge wigten ge
bruikt worden, opdat,de tegenwoordig'nog zoo
vaak gebruikte el van 7 palm of zoogenaamde
joude el" en het soude pond" van 5 oncén in
onbruik geraken.
Bij de lengtematen zal de Nederlandsche
el, bij de gewigten bet Ned. pond, bij de in
houdsmaat de Ned. kan totgrondslag blijven.
Over de vlakte- en ruimte-maten willen wij,
als niet van zoo algemeen -'direct belang, niet
spreken.
Zooals wij zeidenzullen die Grondslagen der
maten eh gewigten herdoopt worden. De Ned.
el zal voortaan meter moeten zijn, de palm de
cimeter, de duim centimeter, de streep -millimeter.
Het pond zal kilogram, het ojicehectogram, bet
lood decagram, liet .wigije gram genaamd wor
den.. Het mud zal hectoliterde schepel (spint)
decaliter, de kan liter, het maatje deciliter zijn.'
Het verkoopen, bij den,zak, of'kwartmud wordt
Met de verandering ter. brengen in hét hér- -
jjken-dier voorwerpenkunnen wij -ons zeer i
goed - vereenigen. Deze zal niet meer jaarlijks
zooals na, maar op bg Koninklijk Besluit nader
vasttestellen tijdstippen moeten plaats hebben.;
Ook.zal die herijk voortaan kosteloos geschieden,
behalve, voor degazraeterswat deze laatsten.
betreft ook dezen zullen vóórt aan moeten geijkt
worden, wat tot nog toe niet bet» geval* is, en
dat juichen wij zeer- toe.
De- overige veranderingen, die deze .«wet zich
ten doel stelt, zouden wij daarentegen zeer be
treurenswaardig achten. Het Nederlandsche vólk
toch is bekend om zijne gehechtheid aan som
mige -oude gewoonten-die he^n jet spoedig -loslaat,-
en de ondervinding heeft bewezen, dat dit vooral
iet geval is, bij de te 'gebruiken maten en ge
wigten.
Hen.ieder,.weet hoe in de vorige eeuw bjjna
elke stad zijn ;'eigem maat en gewigt had hoe
hét Amsterdamsche pond b. y. verschilde van
het Goessche 'enz. Ten einde aan -de ongerie-
felijkbeden, aan die grooteverscheidenheid ver
bonden, een einde te maken, werd-bij dewet
Wan 21 Augustus 1816 eeneenvormig stelsel
van maten en gewigten bepaald, waarvan.de
invoering nader zou gekegeld worden. Dit ge
schiedde bij- Koninklijk Besluit van 18 December
1819 en bepaald op 1 Januarij 1820..
Met dat tijdstip werd het gebruik van de
Nederlandsche el en het Nederlandsche pond be
volen, met afschaffing van alle oudere lengte
maten en gewigten van dien naam. Reeds spoedig
bleek echterj dat zoodanige wet tegen den geest
van - ons volk indrnischte.
'Wel kwam bierdoor reeds eenige meerdere
eenheid, maar de zoogenaamde Nederlandsche el
en - pond rondt .geen ingang. Dit was zelfs
zóó weinig bet^geval, dat bij Kon. Besluit van
18 December 1822, nogmaals en nu met be-'
dreiging van straf verboden werd de afgeschafte
maten en gewigten langer te 'gebruiken.' Ten
gevolge hiervan kwam eindelijk wel de gewenschte
eenheid geheel- tot stand, maar nog wilde men
niets weten van de opgedrongen Nederlandsche
el en pond, alleen de Ned. kan werd algemeen
ingevoerdv Ruim 46 jaren zijn sinds verloopen
en overal zal men de zoogenaamde onde el van
1 palmen, en het zoogenaamde oude of- halve'.
•sterk, dat wanneer men nu nog, na verloop dier
46 jaren in ©enigen winkel naar den prjjs van
iets vraagt dat inet de el of het .pond verkocht
wordt, slechts weinige, en waarschijnlijk niet één
winkelier er aan zal- denken, om den prijs dier
waar tegen de Nederlandsche el of het Ned.
pond op te geven, maar zal, dit steeds vap -de
el van 7 palm, en het halve Ned."pond .of 5
ocSen doen. -
Zoo iets dan is voorzeker dit een sprekend
bewijs, welken weerzin de natie tegen de haar
opgedrongen maat en gewigt had. En niette
genstaande dit, ligt bij het ingediende ontwerp
ten doel: of gg wilt öf niet, gij pilt die maat
en-dat'gewigt' gebruiken, en niet' alleen dit,
maar het" éenige wsfc - u- -die- .invoering pp- den
duur misschien eenigzins. dragelijk zou' doen
schijnen, de namen, waarvan gij de beteekenis
begrijpt, zjj zullen u ontnomen - worden, en in de
plaats daarvan zullen n onbegrijpelijke vreemde
namen worden opgedrongen.
Dat achten wij na: de Teeds verkregen onder
vinding, die -wp hierboven, uiteenzetten
nationaal,. en.daarom'komegn wij er tegen op.
Endat bezwaar dier onbegrijpelijke vreemde
namen is niet zoo ligt- ie tellen. Op verzoek,
uitgedrukt bij het- Voorloopig verslag heeft de
minister overgelegd eene. verfaiing dér wet,
waarbij deze aangelegenheid, is geregeld in den
-Noord-DuitschenBont)...Wat blykt Hemt
Dat men daar dit bezwaar Het zoo ligt ,heeft
geteld en paast-de ^internationale^ benaming
ook eene nationale heeft aangenomen, in de taal
des lands. Het is dan.'poli,'niet te ontkenhen
of die vreemde benamingen zrillen -een on'öyer-
komelijk bezwaar blijken voor den eenvoudigen
of liever minder ontwikkelden burger of nering
dpenden man..
En waartoe die**voor dé minder ontwikkelde
onbegrijpelijke vreemde hamen Mr. Fock zegt
in zijne memorie van beantwoording, in antwoprd
op de bezwaren tegen die vreemde benamingen
gemaakt in bet voorloopig verslag der Tweede -
Kamer: >dat 'naar zijne overtuiging, het inter
nationale verkeer, zelfs -"^afgescheiden - van- de
j-wétgeving, zij het ook na een nog eenigzins
verwijderd tijdstip, het bezigen der systemati
sche namen eischen zpp."
den g^at niet. op, Tooxeerst jzo'u
dót hij >die.den handel op
