p
r*w
V
n
n
B
v
n
l
Ier dienaren van de krcxin te pisjjca
bcstaanden toe^taad voor hetgeen hij
mogen, elk op zijn wijze, het algemeen
bevorderen, ik njecD met vrijuioedig-
jlvcn te kunnen "betuigen,
beschouwingen to verdippen heeft de
aartoe ik mede de eer heb te beboo-
1 tot de cijfers der begrooting, het
s punt.
atkennen dat de uiteenzetting vin het
luttigbeid heeft, ook geschiedde zulks,
aanmerkelijke wijziging plaats had in'
:n dnzer gemeente,
en tegenwoordigen met een vroegcren
ter gevaar- ter goede trouw te dwalen.
;cval te zijn geweest met ons medelid
errigt van ons tegenwoordig belasting-
zag, dat b. v. de 11 ij ks-accijusen,~«])"
edert 1&53 aanmerkelijk zijn verhoogd
«lasting is bet den belastingschuldigen
illig aan Kien hij betaalt, maar niet
taalt.
ckig inzien der Begrooting blykt, welk
eeltc der uitgave.» betrekking heb-
ondcrwijs, verreweg het grootste ge-
wettiglijk vastgestelde verordeningen
/en goedtekeuren, erkent, men allcen-
leêft men het systeem niet aan waarvan
iet mij, dat zeer velen van uit hun
icn beginsel der openbare iurigtingen
:enige ware beschouwen tot versprei—
having. Al deel ik dit beginsel niet,
:t ook leiden tot tevredenheid eu geluk?
landpunt, toch hulde brengen aan de
dingen, zoolaug mij niet bet tegendeel
ervind ik meuigmaal dat uien mijne
e gelieft te noemen eenvoudig voor
igen uitmaakt, liet door mij iugeno-
lar ik acht onpartijdiger,
men staat bebcerscht ona oordeel over
mruit beschouwt, uit den aard der zaak
betrekkelijk waar, vaak écuzijdtg.
onpartijdige uitspraak doen?
ifhankelijk van stemmeh meerderheid,
leine 2000 jaren moeten teruggaan, en
ïeii te verkrijgen, haar bestaan bloot-
in reactionair ben ik niet.
vroeger ontwikkelt. Sedert is mijne
Integendeel, de ontwikkeling van het
tdie versterkt.
p een vak van het onderwijs, de ge—
te wijzen, en. waar ik w vadtf—
sek. bedoel ik niet de grafelijke tijden,
het gemeenebest der Vereenigde .Ne-
;e staat.
zakelijk uit volgen, wanneer men bij
escbiedenis het Godsdienstig beginsel
i laat liggen. liet antwoord daarop
ruchte brochure van dén abt. JJrou-
v de gevierden te Ueiligerlee waarin
lie aan ieder 'vaderlandsch hart dier-
ngesteld ais onverlaten die de galg
scholen niet tot zoodanige conclusie,
zijn zal de uitkomst niet grootelijks
it uit het oog dat de Roomsch Ca-
Protestanten den strijd tegen Spanje
men om quasi de Koomschcn geene
van het bezielend beginsel ouzer ge-
leginsel om tot vaderlandsliefde op te
alle" ware Protestanten die hun va-
Kige mate aanstoot geeft.
wil ik niets afdingen op den lof die
De tijd zal leeren, of de vrachten
mis zoo voortreffelijk zullen zijn als
Ja waarom durf ik zulks te betwijfelen.
Ierland, (zoo schrijft de beroemde ge-
het eenige land waar voorbeeldclooze
:er dan eene eeuw, niet tot allerlei
>ïheid heeft geleid.
■tzin, in de helft der 18e eeuw, ver
volk allengs zijn vroegeren aard. De
n hollandscbe trouw verzwakte, de
nen werd de prooi van staatkundige
>lksbeetaan voor langen tijd een einde -j
spiegelt, spiegelt zich 'zacht. J
e maiar eeuwige beginselen van ware j
cl, Ik spreek van beginselen niet van
j reactionair; maar bedenke dat eene j
chelijke rede en niet op de geopen-
,d, een terugtred is, van 2000 jaar, -\
;be beschaving, eene beschaving die
Ik tot de diepste zedeloosheid verviel,
veranderen. In onze meer verlichte,
>uwing een ondipgZoo spreekt men,
oulaugs gehouden vrcdcs-congres is
godsverwachting. In het jjrogromma
voor.
het geloof aan de onsterfelijkheid der
i alle hoven natuurlijke op een val-
le utopiën, waren voor de volken eene
j slavernij en ellende,
aaffing van het regt van erflijk eigen—
famielieregt zoowel als van do reli—
irlijke instelling des huwelijks enz. enz.
aentie der menschen'in bet algemeen,
jevolgti ekkin'gen leiden, maar is een-
ginsel, de objectieve waarheid prijsge-
zich op een hellend vlak, waarop men
dt mcdegesleept' door de onverbidde-
ïne (P) ambtgenoot van dhr. van
lijke logica der beginselen, al naar mate de omstandigheden jojj TftD' 6 NoVembeT 11. in de
en de volksaard daar toe medewerken daarom onderscheidt men U öm&eicêrdè fc>rko'üdt£?de' toen
moderaten, progressisten, meer gcavancecrdcn en radicalen, er T r a-~
is verschil van grand maar een gemeenschappelijk beginsel. poking niet Vaststaat W&t ItJQie
Eu in, ïMdcr over n. tee Nederland verscboldigd ie
veile» meende ik aan de waarheid verphgt te zijn, om te I 1 n
protestereu tegen de scheve voorstelling die ons medelid BAntieei stelsel Willekeur.
Vrijdag heeft gegeven van dc oorzaak waarom ik en velen met Verschot ZHD.** 1
mij, al zijn het geene aanzienlijken geen onbepaald ver- -
trouwen kunnen scheDkeu aan het beginsel dat het openbaar tojer heeft maandag de begTOOtlBg
♦onderwij's bchecrscht, ik qualificeer echter als laster wat dezelfde kir A*.n
spreker als opruijing heelt leulooupcsleld, els meu open en rond den Mnleg Tan Staatsspoor-
voor zijn beginsel uitkomt en dit op alle gcooi loofde. wijzen
oeene stemmen aangenomen. Op
toelicht, cn tracht ingang te doen vinden. Bister Tan binnenlandscbe Zaken
Ur tear VEK11AGKÏJ nogmool. hol woord grrr.»Xd_cn ver-fotKlkelrjk het maken Tan een
kregen hebbende, bestrijd, de beschouwingen van dhr. van -
Itentcrghem: Hij antwoordt niet het spreekwoord „alt <foleUW8C!18n spoorweg, in de nabij—
Jteinel valt zijn wij natuurlijk allen dood", en ontkent datjath/ is door hem geantwoord dat
er eenige gromi-^yau vermoeden voor zulke bcscliouwingeng8]0jea jg
bestaatt
Den tweeden spreker zegt -hy, dat bij hem cn zijne mede:lclïjte Academie van Geneeskunde
S" commissie uit haar mid-
ons nienschen niet bestaat, daarop te roemen is dus dwaasheid.
Maar op éénc beschuldiging moet spr. bepaald antwoorden,
cu deze mag hij niet met stilzwijgen voorbijgaan.
nlk zoude mij schuldig hebben gemaakt aan laster, toen
ik beweerde, dat inca do ingezetenen in ons middcay-opruide
tegen bet onderwijs.
M, d. V. als bewijs voor mijne bewering, dat men de in
gezetenen opruidt en aanzet tot verzet tegen het onderwijs,
wijs ik op een artikel voorkomende in dc N. G. C. bij gele
geilheid der laatste vacature ia dezeu raad, waarbij meu eenen
«fudidaat aanbeval van de kiesvereeniging steunende op den
bijbei verdedigen wij de vrijheid," ik weet niet of die spreker
er dc steller van is (de heer van den Bosch'zegt er de schrij
ver niet vim te zijn) doch dit doel er niet toe dat
artikel bevatte een onwaar cijfer van de kosten der H. B.en
tevens eene zinsnede, dat dat cijfer het3/4 van den H. Omslag
bedroeg, als om zijne lezers toeter-.epcn, kies onzen candidaat;
tegenstander der H. Burgerschool, eit uwe hoofd, omskg wordt
met 3/i verminderd.
Dit noem ik oprujing, kwade t'ovw, misleiding van een
onnoozcl publiek" met één woord al wat men wil en
met zulke bewijzen voor mij, zoude ik dat verwijt van laster
op den spreker terug kunnen werpen, maar ik zal dat niet
doen, en al het door hem gesprokene laten voor hetgeen het wel-
ligt zijn kan, dwaling ter goeder trouw."
De heer mr. de Laat de Kanter bespreekt ook de questie
van de Hoogere Burgerschool. Spr. herinnert eerst aan do
geschiedenis van hare oprigting. Daarna tracht hij door eene
uitvoerige berekening aan te-tooneadat buiten bezwaar der in
gezetenen door vermindering der uitgaven en vermeerderiug der
inkomsten do fioantien der gemeente zijn verbeterd ineiyölül,60
Dc vermeerdering der uitgaven door de invoering
van het middelbaar onderwijs bedraagt slechts- 7100,
zoodat, na aftrek daarvan nog eene bate overblijft van 2061,60
Wel verre dus, dat in dat tijdvak de linantieu der 'gemeente
zouden zijn achteruitgegaan zijn ze volgens spr. niet onbelang
rijk verbeterd en is bovendien-voor de gemeente eene instel
ling verworven van onberekenbaar nut voor alle standen, zonder
onderscheid, der gansclte hargerij.
Vervolgens wijst 6pr. op het nut der H. B. school en der
burger avondschool, om eindelijk aan te tooueu dat uit dc sta
tistiek van de leerlingen blijkt, dat tegenwoordig aan de 11. B.
en burgeravondschool onderwijs wordt genoten door 78 leerlingen.
Daarvan zijn er 21 op de burgeravondschool en het zal ~*el
'niet noodig zijn te betoogen, dat de ouders van deze niet be
lmoren tot de meestgegoeden.
Op de hoogere burgerschool gaan 52 leerlingen.
Daarvan zijn er èlechts 1 wier ouders in den hoof delijken
omslag naar een inkomen van meer dan y2000,zijn'aau-
geslagen. Dan volgen er 10, wier ouders volgeus denzelfden
maatstaf een inkomen hebben ven boven de yiOOO en benedeu
de2000.
Dan volgen er 25 wier ouders allen minder dan yiOOO,
inkomen hebben, en ik meen gerust te kunnen zeggen, dat
deze allen, stellig niet tot de meest gegoeden bekooren.
Do overige 10 leerlingen zijn kinderen *an ouders die niet
in de gemeente wonen.
De belangrijkheid van deze statistiek neemt nog beduidend
toe wanneer nien haarrin bijzonderheden ontleedt.
Dan toch blijkt, om ons tot de genoemden 25 leerlin
gen te bepalen, dat daaronder, zijn: van ouders die een
inkomen hebben van f 950,totyilOO,4 kinderen
800,—
950,-4
650.
800,— 4
550,—
650,— 3
450,—
550,— 2
350,—
450,-1
275,
300,— 1
250,
B
275,— 2
225,—
B
250,— 2
200,—
tt
225,— 1
b niet aangeslagen 1
Zamcn .25 kinderen
voeg hier nu bij - 21
der burger-avondschool, dan verkrijgt men 46
allen bchooreude tot dien zoogennatnden burgerstand, tegenover
hoogstcn 17, die zouden kunnen geacht worden tot de meest
gegoeden te behoorenl En dan nog is de burgeravondschool op
verre na niet zoo bevolkt als zij konde en behoorde te zijn,
hetgeen gedeeltelijk aan verkeerd inzigt is toeteschrijven, gedeel
telijk aan het te veel verwaarloozen van het lager onderwijs, ten
gevolge waarvan de jongelieden niet ontwikkeld genoeg zijn, om
het onderwijs op de hurger-avoudschool te kunnen volgen. In
dit laatste zal echter langzamerhand verbetering komen en dien
tengevolge het getal leerlingen der burgeravondschool aanzienlijk
tenemei».
{Zie verder het tweede Bijvoegsel.)
»er enqoéte .opgedragen omtrent
het bezigen van vrouwen en
mijnarbeid. In het deswege
vordt geconstateerd, dat Belgie
waar vrouwen tot dien arbeid
a wel tot haren ligcharaelijken
en ondergang. Na dit ia de
jetoond eu den nadeeligen in-
5 hebben, dien het leven eu
jen op de ontwikkeling van
igen, heeft de commissie ten
k gekeurd, dat bij eene wet
i dat, te beginnen met bet
id. van vrouwen eo raeifjes in
r geoorloofd zal zijn 2o dat,
anuarij 1870, geene jongens
en onbedreven iD het lezen,
i, in de steenkolenmijnen ge-
sn en So dat voortaan ni&.
>id in de mijnen aangenomen
Hij dóór een van regerings-
jndirectie daartoe aangewezen
1 arbeid geschikt geoordeeld
heeft zich met de conclusie
reenigtL v
3er dóór den dood van Rosrini
'an bnitenlandsch lid bij de
van Schoone Kunsten is door
daï ligchaam eene. lijst van
0, waarop geplaatst zijn de
tdseer, de pruissisch'e beeld-
5 Florentijnscbe beeldhouwer
e, van bare zijde, heeft een
taande uitden belgischen
romeinschen bouwkundige
ielro Rosa en den belgischen
'en 2den Jannarij zal daaruit
gedaan.
neemt is in Je voorgaande
tegen twpe personen proces
sr zake, dat zij gewerkt heb-
ande fregat Nordstern en
loon circa dertien gulden
hebbende, andermaal onder
mderen naam pogingen had-
dit bedrag te ontvangen,
Echter ontdekte men spoe-
hoewel zij het geld terug
t de policie zich deze zaak
ent al personen uit Oude-
in de gevangenis te Goes,
^ijk naar Amerika heeft ge-
in die en omliggende ge
in nachtelijke diefstallen en
pn zoo menigvuldig plaats
sleepbooten te vergeefs al
lange wend om het op Kve-
:r fregat af te slepen, is
eek met een hoogcD vloed
el uk t, waarna zij me t bo-
fregat in' zinkenden staat
epge^leept.
nber. De storm van maan
de uaburige landbouw
uitgave A. C. de Jonge SJz- Goes,
kolonie Mettray' groote schade aangerigt. Hev
waschhnis is geheel vernield, en het dak.dliarvan,
't welk op het dak van het hoofdgebouw gewor
pen werd, heeft van dit laatste rnim 2000 pannen
gebroken. Een groote populierboom is gedeel
telijk door de ramen van de nabij gelegen wbnïng
van dei) directeur hedergevallen, en heeft aan
die woning groote schade toegebragt. De Direc-
téór heeft zich mét de jongens naar de kerk
in veiligheid begeven, en men heeft aldaar tot
balf twee ure- in dónochtend vertoefd. Geen
der bewoners der kolonie heeft eenig letsel be
komen. Het herstellen, der Schade, bij deze ge
legenheid en "bij den storm ran den 7deri 11. toege
bragt, zal verscheidene duizenden guldens kosten.
ARNHEM, 81December. De aanhoudende
storm, die gewoonlijk tnsschen zeven en elf uur
op het hevigst is, baart hier veel ongerustheid,
even als de^ voortdurende was van' het reeds zoo
buitengewoon booge water. Verscheidene sche
pen zijn bier ió de rivier gezonken en allen yer-
keeren voortdurend in gevaar.
LEIDEN. 2 Jan. De Gemeenteraad heeft met.
algemepne stemmen besloten af te wijzen het
verzoek van een ingezeten, om schadeloosstelling
wegens eene bij hem op. 5 November 1808 in
geworpen glasruit, op grond, dat er geene wet
telijke verpligting voor de gemeente bestaat tot
vergoeding van geleden schade door het inwer
pen van glasruiten bij gelegenheid van rustver-r
storende bewegingen. Eene wet van 10 Vende-
miaire, an IV, die welligt van toepassing zou
kunnén zijn, is eveqwel hier te lande niet exe-
entpir verklaard.
Kerknle aws.
Door het kiescollegie der' Nederd. Her
vormde Gemeente te Goes, is op dingsdag avond
5 dezer uil het bestaande grostal, het navolgende
drietal van predikanten geformeerd
W. Mense, te Bodegraven met 88 stemmen,
O. 3. Bleeker, te, Rijnaard met 33 stemmen.
H, V. Hogerzeil Szn. te Veenendaal met 27 stem*
men, terwijl de Heeren Q. de Wilde te Poortvliet
5W. Zegers te Oosterbeekü"; H. "W. A./Ver-
hoeff te Scheveningen, P. Deetman teKlnndert,
A. Keers te Koudekerke, F. L. Rutgers te Brum-
men, A. J. Kan, te Nieuw- en St. Joostland,
Jonkhr. W. Trip van Zoudtlandt te Hattem en
J. A. P. Ris Lambers te Heeg, elk ééne stem
erlangden.
VERKOOPINGEN.
Houtveiungen.'
Vrijdag 8 January te Goes.
e 8 r' aan't Sloe.
Zaturdag 9 na Krabbendijke.
Maandag 11 r t 's 'Heer Arendslerke.
Donderd. 14 ra Ransweert.
n 14 w ff Zwake.
Vrijdag 15 ff Waarde
15 «r ir Reinkenszand.
ROEREN-INSPAN.
Donderdag 18 February - te KapeÜe
Maandag 22
Woensdag 24
Donderdag 25 a
ff"- 25 ff
Vrijdag 26 w
Maandag I Maart
Donderdag 4
Roedekenskerke
's Reerenhoek,
Krabfrfndijke.
Kattendijke.
Reer Arendskerke
Buitenland.
Nog steeds houdt het GriekBch-Turkscb geschil
algemeen de aandacht van Europa gaande, daar
men zich te regt overtuigd houdt, dat de vrede
van Europa er van afhangt. Gelukkig schijnt
dè confereutiè der groote mogendheden'metTur-
kye en Griekenland, om de zpak in der minne
te schikken, werkelijk bijeen te zullen komen. Men
zegt zelfs spoedig. De regeringen "der beide lan
den eelf toonen beide de verast woordelijkheid die
zy in geval van oorlog op zich zouden laden, te
beseffen. Jammer dat zy door ~een .gedeelte der
