Bijblad der Nieuwe
ncmtóttiBii Hegëlgk, z,oo onverbeterlijk?
Op dö "Hóogere BargewcAoisn, zeggen wg,
want wel verre van in eene beoordeeling te
treden van de EL B; te Goes zel£ willen wg
om zelfs den schgn van beoordeeling van per
sonen van ons af te werpen, kortelgks onze
zienswgzè oYór de 'tegenwoordige regeling van
het middelbaar onderwgs in het algemeen uit-
len
T"T77
Ie. nu die regeling in bet algemeen zóó uit
stekend, zóó. bg - uitnemendheid degelyk, dót,
^tórvoór, al^ ware, geene kosten lie groot zjjrt V
ïJièmand die dat met voldoende gronden kan
beweren- Zelfs niet de voorstanders. Het hier
boven. aangehaalde gezegde van cüjr. Steyn PaSvé
^oofc.tér beoordeeling dezer vraag niets af. Möge
dhr; 8. P. hierdoor te kennen hebben will'éh
geyeg, dat de Hoogere Burgerschool te Goes,
zgus inziens en dat willen wg gaarne aan-
néxaen-rr voor dergelijke inrigtingèn elders niet
HeHöèft onderNje-doen, er blgkt hoegenaamd
niet uit dót hg het middelbaar onderwijs op
zich" zelf zoo bgzonder gnnstig beoordeelde.
Integendeel. En om dit te staven beroepen
Wg ons op dhr. Steyn Parvé zelf, die nog in
den Ictóp van'1868 ih Het--tijdschrift de Econo-
"itidst te kennen gafdat "hoewel de aanvankelijke
indruk 'bg bem gunstig was, de wet op het
middelbaar onderwgs nog te 'kort in werking
was, om ipet genoegzame ondervinding over hare
werking te kunnen oordeelen.
Hieruit' blgkt dus, dat de groote ophef1, die
Se voorstanders van de tegenwoordige regeling,
van het jnidd^lbaar ogdérwga-dnifii^a, 'nog boe-
genaamd niet door Je oridervindmg. gestaafd
wordt en. minstens voorbarig .is, En waar wg
dit. ppid^l hitsprekep'f 'zal": voorzeker niemand
ons vangarfcgdige beoorfeeKng «,ktitanen -beschnl-'
digen, v^^Wé'beroepeh op de woorden van
den'mspêcteur van bét middelbaar onderwijs
zelf, die uit denaard der zaak, óls "een groot
voorstander er van beschouwd moet worden,
ïïoeten nu de, met bedaagden ernst nadenkende
voorstandets van het beginsel der tegenwoor
dige regeling van het middelbaar ogdérwgs, zelf
erkennen, dat de ondervinding het pleit op vérre
na nog niet in hun voordeel heeft beslist, dat de
practische degelijkheid van dót onderwgs nog
.jfixet gebleken is, men vergeteook niet, dat
velen uit beginsel bepaald \tegen die regeling
<gn.
Telen- toch zijn bevreesd en daar stemmen
wg 'mede-in-dat door dengrooten omvang
van het middelbaar onderwgs, dat door de vele
verschillende Vakken die dahr onderwezen wor
den, de leerlingen aan elk vak ih het bijzon-
.der, niet genoeg - studie zullen kunnen wijden
dat de leerlingen -van elk vak slechts een
5 zullén verkrijgen en daar-
OPEÏÏBARÈ VERGADERMG
VAN DEN'
Gemeente-Raad te Goes.
Zitting 27 November 1868.
in de Tweede Kamer is gezej
Héfc bovenstaande aphten w
-aan* te toonen, dat dë tegéhv
van het middelbaar. Onderwgs
H. B. alhier ook behoort v
gen zoo Hemelhoog van opgeeft
niet zoo geheel bavemtwgfel v
dat zjj 4óor vele bepaald ongoj
ja als yteTaerfelgk - veroórdeeld i
NTeD^-%ïofei,twee .ytagen, £e« -
HeeftHeer y^hagen ziji Verkort Verslag
Zijt gij, Opk na het' .bovensta- Nadat de Voorzitter de algerueene strekking der begrooting
-xk, j TTw^fttQlRlro in bebandcliDg'-hjjd gebragt, boudt dhr. Verhagen cene redeyoe-
overtuiga aat ue a-Oplaeigae ring, om dc hoofdgrieven van hen, .die bewergn dat de inwoners
m'd IB Mfet .Órifi door de kosten van het lager, en nuddolhuaE- -oaSfenyija,-zwaar
worden g^druTrt^ëenigzins uTtvocrig te bespreken en toe te
lichten, om zoo mogelijk de wcldcnkcndcn (Y) in de gemeente
tot ccng;ielfstandigc "bcoordceling in staat ic* stellen cn hun
te doen-ziem dat zij dé blinde werktuigen zijn van cene partij,
waarvan het eene gedeelte met leede oogen ziet dat door dc
stichting van hoogere burgerscholen de zonen vau min/Ier rijke
burgers, voor cene geringe jaarlijkscbc uitgave, in keijuis en
bekwaamheid gelijken tred .kuiuicti houden met de zonen der
rijken cn alzoo gelijke aanspraken kunnen doen gel !cn voor
-winstgevende betrekkingen in de maatschappij, terwijl bet an
dere gedeelte vreest, dat bet opkomend geslacht door verbe—
.térd en voor allen verkrijgbaar gesteld lager onderwijs zich
aan hunne voogdijschap zal outtrekken."
Als men dc memorie van toelichting der begrooting voor
1853 ïnziot, (dezo is ter griffie ook vpor het publiek 'verkrijgbaar
tegen een gcringer prijs) dan Wijkt daaruit, dat in dat jaar,
met 5458 ingezetenen (waaruitf^pp 1 Januarij van dat jaar dc
bevolking bestond)'44005.52£ ann belastiugen werd begroot,
waarvan' /"1820,zouden worden gerestitueerd voor weder
uitvoer naar buiten de gemeente. 0' zoodat,' na' aftrek daarvan
ƒ42185,52{ overblijft, die door de ingezetenen werden- betaald.
Waaronder (na aftrek van de belasting (op den wr ij nhet
vleesch en de bouwmaterialen, die door den minderen
man niet gebruikt werden) ruim ƒ30000,gevouden wordt,
waaraan door ieder ingezeten, rijk of-arm, evenveel betaald
moest'worden, cn wel 5,50 per hoofd, in de armste buurten
zoowel als in de rijkste, zegge 5,50 1 per hoofd.
"Van die 42185,52^ door dc ingezetenen aan-bclastingen op-
gebragt wordende, werd in dat jaar (inet inbegrip van eene
extra uitgaaf groot J 895,slechts ƒ2940,$an bet onder
wijs besteed, zoodat het daaruit blijkt, dat er in 1853 39245,52£
aan helastiugcn moest worden .opgebragt, om het huishonden
der gemeente gaande .té houden, (het onderwijs daaronder niet
gerekend.
Wanneer men hiermede nu vergelijkt de voor ons liggende
begrooting voor 1869, en da'hruit zict^fiat er niet meer als
ƒ36493,53 aau belastingen zal worden gevorderd (3) alzoo
5691,99 miude^ als in 1S53 en zulks, niettegenstaande een
kind begrijpen kan, dat de kosten van ons gemeente huishou
den (afgescheiden van hét onderwijs) sedert 1853 met dui—
zende guldens is moeten worden verhoogd.
Meu denkc aan de zoo aauzienlijke vermeerdering der be-f
volking, de verbeterde straatverlichting, de afschaffing van een
aantal heffingen, waardoor de ingezetenen geldelijk werden ge
drukt en inzonderheid dc handel cn de "neringdoenden belemmerd,
welkegrootcndecls ton laste der gemeentekas zijn gebragt,
den afkoop der rijkstollcn, de meerdere zorg voor de openbare
gezondheid enz. enz. dan zijn met deze cijfers de gegevens
geleverd om de gestelde vraag of de ingezetenen-'al of niet
te ZWAAR gedrukt zijn, te beantwoorden en teven3^.hét voor
418,41
151,95
1070,64
6764,30
behoorende bij No. 1, van D
door gevaar loopen ook oppervlakkige, onbruik-
>bare leden der maatschappij -te worden, ook
dat tot nog toe alleen voor veel oudere jonge-
;lirigen, in toepassing werd gebragt, ten eene
L:u - vóór kinderen van 12 of
Ï3 jaren, die óp de H.B. komen.
Maar er worden nog andere bezwaren aan
gevoerd tegen de tegenwoordige regeling van
het öiiddeibaar onderwjjs. Er'zjjnook vele man
nén van studie en ondervinding wier bor
deel, .al zjjn^e andere beginselen toegedaan,
'y'óotzeker iliat beneden dat van dhr. V
'gMteld te wórden - die, gewezen
4b jnstefiafisfisobe rigting dië sdc'
'nibt -tbzeggen, db meeste Boog
ners beeft- men' bébalva 3C
Personeel, i0 de gebouw
gebouwde eigéndolnineD, iim
te betalen in Hoofdelijken C
wp willen die vraag niet
bittere ironie, gelijken. j
Zpt gp er dan van overtc
geene andere nuttige unga
wege te blpven, uit geldget
Joor de te'ihoog opgedrevei
derwps
Wp niet- Wp herinner
de afechte bestrating, die -
in .een ingebonden stuk we
d& bêér Butgemeestef zeli
f 4000 ngodig maakt, hip
Ivoor kon worden uitgetroï
'voor 1869' NASCHR
Het bovenstaande hadd
ven, toen ons in handen!
ide gemeenteraadsvergaderj
11. In dis vergadering w
Verbagen »oprar/inp«»S
dinjc; door dhr. dé Laai
>booxaardigleid< verweten
zoodanige betichting va!
bbre tegbnstanders, heef!
aardigs. Het beeft-iets
'zeggen.curieus.
Waarom werden deze p
opmerkingen ons toegeyj
len in bet nomm'er vól
verkiezing van een hd
en van 5'.November 11. ic
rhoögmg der. gemeente-j
Wat bobben wp t^e;
na de 3png van de I
beeren, Üeseffen./wp Jiet
De cpfers tobt, toen d.
ben wp eenvonig ovérp
ingediende begrooting v
andere -begrootin^en..
Zijn 'die cijfers- nietM
das de schuld ni^ aan.
diende begrootingen, l
Zoolang die heeren'
toonen welke der, toen
ten onjuist zijtflr- wi
voor aewej^fte»^
niets betera té ^Cten, i
als agroote woorden i
woord te latenpen arj -
te laten, of zp overtu
ivan onze beschonwing
'oorstanclera
°Pc- °P grondbclast. gcboflwd eigendom
5 n o n OUgl'b.
7 p p personele belasting
Straat- cn lantaarngcld (huurw. der gebouwen) -
Op voorwerpen van verbruik.'.
Wjn ƒ1344,—
Binnenlandsch gedisteleerd - 1014,—
23uitenlandsch idem - 260,
Bier 119,
Idem van elder* - r 225,
Dranken 2962,-
op brood cn meel' etc. van buiten -83,92£.
op vlcesch (4 cn 5 "ct. p. pond) - 224,50
op brandstoffen: hout, turf, stecuk. - 4667,30
op bouwmaterialen - 800,
op tabak 2£ cent - 387,50
9125,221
Accijns-heffing op eerste levensbehoeften turf,
dranken, etc. (buiten den wijn). - 25580,
Conscut-billctten - 550,
Belasting op de bonden - 345,
Als op dranken 570,
- u gemaal 960,
v geslagt - 90, —z
turf. - 50,—
u kolen - 150,
Zarncn 44005,52^
T f 1820.
(8) Volgens het voorstel van burgemeester en wethouders namel.
40 opc. op de grondbelasting der neb. cigend. 3544,45
1° - dito e ongeb. - 304,55
60 dito personele 'belasting - 8099,53
Honden belasting 545,
Hobfdeiijkca omslag -24000,
ƒ36493:53
hooger als bij dc vorige brgrooting.
loopiü a»t' a°»f ten j"?
voor dc neerduw toslen
ik IC2 let voorloopt) bewj» on
dero bijzonderheden n«d« w
Uit een onderzoek unar bet.
van den hUdelijkcn omalag. a
betaald is liet mij gebleken da
f 9,— per hoofd,
Het minimum (namelijk J 7,7
normaal cijfer worden aangcuone
uinarij 1S68 «areo er t
dit «orden begroot op
Do belastingen
is ƒ12501,97 >é«r.
in 1869 zooveel belasting betaal
toen schier de kostende pnje
der schoolgaande
Uit de voor ons liggende bq
van het lager ondenvijs belrelt.
na aftrek van SU
Die van het middelbaar
borgerscbool, na aftrek van. bet
rijks-subsidie (al. voor.vaa.de d
rijkswege toegelegd)
Zoodat er door de genie;inte-
rnl worden betaald voor het ond
Voorwaar eon cijfer dat voor
inwoners zeef nanzieldijk w»S
Maar al is het dat
daarom wordt het oog niet bri
gen; immers ik bewees hét
bescheiden gepot, voor lederen,
gemeente, dat do >"gezltr-°E°
gemeentekas voor dc kosten
„.ijetórraAgalden^mcer
eeu als m 1869 nu er j x
onderwijs wordt betaald.
De oorzaak van dit Sclukj"S
men er aan" denkt dut sedert I
meentc jaarlijks 163.7^5®
declte der ryks belasting op nc
nog slechts voor het a
dit is alleen het gevolg eene
met de volgende begrooting opt
dere uitgaven niet alleen ge
nog f 2416,98 overblijft om zo
kunnen wórden ten koste geleg<
geschiedt teu koste dcr-belnstu
Maar hoorde ik' mij onlang»
niet meer bevoordeeld wor"e° 1
het cijfer verminderd werd, da
besteed? en, deze dus opgehevci
Het antwoord op die vraag
gegeven in-ontkeunenden zin. t
inrigting denkbaar is -^voor Goe
voordeden voor alle ingezeten -
burgerschool die 'door zoo veld
oordeel d pp het voorbeeld van
houw doen:-
Het is waar, volgens dezo u
aan de gemeentekas
Doch in dc plaats gekomen
jongensschool, en dc vroeger
kenschool, waarvan dc kosten c
moeten begroot (de franscbe mei:
cn deze béide scholen zoude mi
plaats willen stellen ad........
De aflossing en de intrest vc
bouw, is een blijvendepost ten
gemeentekas ad.
al werd fle school morgen opgi
Terwijl door de leeraren en
personeel aan hen of dc school
jaarlijks ten behoeve der gcinci
betaald (bet cijfer is getrokken
biereri der verschillende belai
deze gemeente geheven worden
pit cijfer is f 3455,
(4) Tractemcnten
Onderhoud der.scholen
Hnisbareu vari'pnderwyzers
Schoolmehbêlcu
Sclloolbchoefteu
Brandstoffen
Gaslicht
Schoolprijzen
Kosten plaatselijke commissi1
Diverse .school le klassc
Af schoolgeld
(s) Tractementen leeraars
Id. concierge
Toelage Jd.
School behoeften
Onderhond gebouw
Brandstoffen
Gaslicht
Kosten commissie toezigt
Aflossing en intrest
