Ha 52.
i f "*T 'ft''?--«tv*
?ifnfiTwi'ili /Verte. v. Gom 6,6 9,80 1,40 5,55 Biezelinge 8,15 9,40 1,50*6,5 KrnrafnWn 6,27 +9,88 2,2 6,18 Krabbead. 6,39 10,5 2,14 6,81 jWoeneflr. 6,59 JO,28
«popnr^ v J: B.o.Zl7,15 10,40 2,50 7,10 Wouw 10;51 2,59 7;t9AiinV;Boo8a.7,85 11,5, 8,10 7,80.' v
fiflfig-Bnnsffflriftll 1 Booscnd. 8,45 11,45 4',40 8,80 8,65.11,55 4,51 8,40 Bfiftr.WZ.9,10 18,10 5,6 8,55 "Woensdr. 9,21' 12,21- 5,17 9,6 Krabbend. 9,41 12,42 5,88' 9,2^,
ht _Kroin.+9,54_12,55_5,51 9,40 BiezeHnge8.10, 1,8 >*6,6 9,52 A'anV.C^esip 20,, 1,20.6,15';10^5..T
Le Uitgave lezerGoarant, die des Woensdagsavonds van iedere
week letlicht tiet, geschiedt te Qoes, tij A. C. DE JONGE 8Jz.
ata wien'men alle stukken, de redactie betreffende, franco gelieve
toe te zenden. J>e Abonnementprys is per 3/m voor Ooet,f_1,00,
eo. franco p. póet ƒ1,15. Afzonderlijke Nummers 10 cent.
Men abonneert zich. by alle Boekhandelaren •»<Postdirep—
.'tenrenea bü dén UitgcVèr te Goel;
De prijs der Advertenticü-i» van 1 5 regels 50 'cent', elke
regel'meer 10'cent, behalve 85 cent regelregt voor, iedere plf»t-
rörden naar
ring. Groote letters en vignetten worden naar de plaatsruimte
berekend, terwijl de abopnenten het regt hebben'omelk kwartaal
eene advertentie van 6 regela te plaateen, tegen betaling van het
xegelregt. Elke regèl daarboven wordt tegen_10 ctrq cekend.
Eiken Dingsdag morgen zijn voor de ge-
abooneerdèn en lezers gratis de Marktberigten
verkrijgbaar van de Rotterdamsche Graanmarkt,
terwijl diegetien die dëzelve p. post wenschen
te ontvangen, dezelve Dingsdag voormiddag, tegen
betaling van 15 ct. p. kwartaal, kunnen bekomen.
Zy, die richj met 1 Januari] wenschen te
abonneren, ontvangen de nog in deze maand
te verschijnen nommers GRATIS.
IWïELOOS OF BJET
De Gpessche Courant jammert en klaagt in
haar nommer van "Vrijdag 13 December over
het oponthoud veroorzaakt door de beraadsla
gingen over het onderwijs in de Tweede Kamer.
'Zij meent dat die beraadslagingen toch tot
'niets leiden.
Wjj zijn van een geheel ander gevoelen, en
gelooven dat de Goessche Courant dit oordeel
niet zon durven' uitspreken, indien zij zich de
moeitehad gegeven het Bijblad te lezen en
zich daardoor op" de hoogte te stellen, welke
beraadslagingen geroerd zijn. Nog nimmer toch
hebben de leden der verschillende rigtingen
zoo juist omschreven, welke de bedoelingen van
hun streven zijn.
Wat de' radicale partij wil heeft de heer
Jonckbloet rondborstig bekeqd. Want al moge
hg later gezegd 'hebben, dat hij alleen zjjne
.eigene overtuiging had uitgesproken en geen
zins het woord had gevoerd als mandataris of
uit naam van de zoogenaamde liberale
rigting, niemand zal kunnen ontkennen, dat
de heer Jonckbloet een der corjjpheen is dier
partjj. Daarom hebben de woorden juist
van dien afgevaardigde eene dubbele beteeke-
nis, omdat de beginselen door hem voorgestaan
moeten geacht" worden, de beginselen te zjjn
zjjner partjj. Niet één zijner geestverwanten
heeft -dan ook geconstateerd dat de heer
Jonckbloet eene verkeerde' voorstelling heeft
gegeven van "hetgeen de radicale partij omtrent
het onderwijs verlangt Al moge de rondbor
stige taal, waarmede hp het juiste standpunt
der radicalen omschreef en die cordate rond
borstigheid waarderen wij ook in onzen tegen
stander dat standpunt in de oogen van velen
zijner geestverwanten te veel hebben blootge
geven, weersproken is het door hen niet.
En Wat zegt nu de heer Jonckbloet o. a.
>Als uk dat alles overweeg, dan vraag ik, of
thans de tijd gekomen isx om oyer te gaan
>tot eene herzieningvan^ de^scboolwet, van de
»wet op het middelbaar onderwijs, waaróp de
»heer Gefken- heëfV aangedrongen,en van 'die
op het lager onderwps dan vraag ik ein-
»delijk of de tjjd daar is, om een aanvang te
maken met de' 'voorbereiding zelfs van eene
liberale herziening van art. 194 der Grond-
»wet, welke herziening mg altijd als een ideaal
»voor oogen heeft gestaan.
Ik meen, mijnheer de, voorzitter, dat men
te he
lhonden wat wjj hebben
>Ik wil ieder, die geen vrede, heeft met de
neutrale openbare school onverkort laten in
.»zjju regt, het regt om vrijelijk, dat is, zonder
voorafgaand .verlof, onderwijs te geven."
- Aan allen die zich daar niet medé kunnen
vereenigen, -roept hij toe, dat zij de vanen der
zoogenaamd^ liberale partjj dkn verlaten l
Eindelijk laat dhr. Jonckbloet daarop votgëh
Ome scharen, zullen gedund zjjn, maar' wg
zullen weten op wien wij 'kunnen rekenen, en
>de natie zal des te duidelijker zien 'wat in
>onze vaan staat en.-wat wg verdedigen."
De heer Jonckbloet omschreef dus het stand
punt Van-de radicale partij. Van $eze omschrjj-
ving nemen wij akte. .Allereerst van de ver
klaring dat de tijd nog niet daar is voor
eene liberale herkiezing van art. 194 der Grond
wet. Dus dat artikel zooala het nu is, is niet
liberaal. Een der corgphèen onzer tegenstanders
erkent'het zelf. Welnu, hebben' wg dan geen
fegt om ons over dien tegènWootdigen 'toestand
te beklagen om te eischen dat eëne andere toe
stand geboren worde
De tijd daarvoor is nog. niet daar, zegt. dhr.
Jonckbloet. Wanneer dan 1 Welligt eerst dan
zooals de heer van JJispen van jSevenber
zoo treffend zeide Wanneer, uwe scholen
^vernietigd hebben wat mg en duizenden met
»mij lief i3. Wanneer zg-algemeen, eene rig-
itïng aan den geest hebbbn gegeven, dien ik
»voór het heil van mjjg vaderland hoop, dat
»nimmër er aap zal gegeven worden." (f)
Ziedaar dan het standpuntdor :radicalen. Zoo
lang er mogelijkheid bestaat dat de rigting van
Byblad 517.' w 3-•
Bijblad 520. x
hen, die wenschen, dat de godsdienstige ont
wikkeling gepaard ga, met het aanleeren van
algemeene kundigheden, dat die rigting deino- -
derne op zgde zal streven, zoolang, zult gjj het
juk van gewetensdwang moeten torschehi' Eerst
dan, wanneer de moderne beginselen door het staats
monopolie van onderwijs in allé klassen Zid zjjn
voortgeplanteerst dan, wanneer uwe rioting
daardoor tot weinige léden Zal rzgti ingesmol-'*
«teneerst dan> wanneer de godsdiensteih in
Nederland door het godsdienstloos ohdérWgs s&Tj
^gn-gedood eerst dan zullen' zg éené libérale
'w^ging^oëstaaa-T -•
En toch, hoe weinig liberaal het doel dier
partij ook is, de heer Jonckbloet erkent het zélf
en toch, hoezeer zg, die prijs Stellen op gewe
tensvrijheid en godsdienstzin, thans weten dat zg
niets vafl. de tegenwoordige meerderheid iü de
Tweede Kamer te wachten hebben, toch zgn
wg den heer Jonckbloet dankbaar voor zjjne
redevoering.
Nu' toch kan een ieder weten welkè begin
selen de verschillende leden der Tweede Kamér
voorstaan, en kan men die beginselen, bjj de
naderende verkiezingen in Jnng I860 aan zgn-
eigen geweten toetsen. Want men bedenke hét
wel, veel, misschien allés zal voor ons Vadèr-
land;van den uitslag dier verkiezingen afhangen.
Want óók bjj deze beraadslaging over 'het
onderwijs werd óp nieuw aangetoond," wat het
eigenlijk doel is der zoogenaamde schoolwet
agitatie. Kernachtig en sierlijk werd dit omschre
ven door den heer van Fóreest die zich vroe
ger nog nimmer in de discussion over hetonderwjjs
had.gemengd toen hg zeidei -
»De schoolwet-agitatie is„niet dé poging van
»de eene of andere politieke partjj om zich van, -
>hefc bewind meester te maken, zjj is evenmin
»de poging van de eene of andere godsdienstige
>partg om aan de openbaresohpol haar neutraal
karakter te ontnemen,maar de schoolwet-agi-
>tatieis eene beweging die voorspruit uit het
ontwakend volksgeweten en uit Ontwaarden
vrgheidszin, eene beweging, die haren 'ooraprohg
»en hn.gr ynpjlael vindt in tweedwgjj^kffiend-
heid /natftJhale ^gxaktertrekkgflflrot^tiHaBfc, en
tiié r_
'godsdien^fee bègnppjji
komen oS^ket.ppkoniejcd
