U KUNT NIET
ALLES WETEN
Taaipraatje
KRONIEK VAN
NOORD-BEVELAND
Rotterdam (wordt)
milieuvriendelijke haven
2)
SS
Kamperlands alternatieve
gemeentegids (deel
Na heel lang wachten en diverse
noodkreten is het dan eindelijk zover:
de Rotterdamse haven krijgt een kom-
plete ontvangst- en verwerkingsinstal
latie voor olieresten en chemisch afval.
Al in 1973 werd het internationale
Marpol-Verdrag gesloten. Marpol is de
afkorting van de Engelse woorden „ma
ritime" en „pollution'' dus: zeevervui
ling. Ons land trad in juni 1983 tot dit
verdrag toe en verplichtte zich daarmee
om voorzieningen te treffen voor de
opvang en verwerking van afvalstoffen,
afkomstig van schepen. Nog dit jaar
moet er een haven-ontvangstinstallatie
voor olieresten komen en in 1986 moet
ook het chemische afval verwerkt kun
nen worden.
Na jarenlange onzekerheid en lange
onderhandelingen is kort geleden over
eenstemming bereikt tussen het Rijk,
de Gemeente Rotterdam, en drie bedrij
ven, waarvan één uit Amsterdam: Am
sterdam Tanker Cleaning. De andere
twee zijn: Verolme Tanker Cleaning en
Broere Tank Terminal Rotterdam. Al
in 1978 wezen de redersverenigingen
van de grote en kleine handelsvaart er
op dat er dringend behoefte was aan
installaties om vuil water met olie-
reesten erin (slops) op te vangen.
Vorig jaar zomer schreven de reders
hun zoveelste brief aan de Minister van
Verkeer en Waterstaat, om nog eens
duidelijk te maken hoe hoog de nood
gestegen is. Dat blijkt onder meer uit
enkele voorbeelden:
Vuil ballastwater.
Het m.s. „Irish Gate" heeft in fe
bruari van het vorige jaar, vóór aan
komst in Rotterdam, gemeld dat het
900 ton vuil ballastwater had af te ge
ven. Ondanks intensieve pogingen van
Tinnen theepotten mag u niet op een
elektrisch of waxine theelichtje plaat
sen. Er bestaat namelijk kans op smel
ten. Hier is de theemuts op zijn plaats.
Sloten en scharnieren moet u niet sme
ren met spijsolie, want die wordt hard.
Naaimachine-olie is wel goed.
Deeg kunt u gemakkelijk rollen, terwijl
het op vetvrij papier ligt. Het plakt dan
niet en kan beter opgelicht worden.
Aardappelen die u frituren wilt, moet
u niet van te voren schillen en in het
water zetten. Deze bevatten dan veel
te veel vocht en uw frituurvet gaat
erg bruisen.
de agent van het schip (waarbij veel
vuldig kontakt met terzake bevoegde
Nederlandse autoriteiten) bleek geen
enkel bedrijf bereid het ballastwater
in ontvangst te nemen. Uiteindelijk
werd het schip geadviseerd het ver
vuilde ballastwater in strijd met de
voorschriften van het Marpol-verdrag
zo ver mogelijk van de kust in zee
te lozen!
Ten aanzien van vloeibare afvalstof
fen van chemicaliëntankers was de si
tuatie nog ernstiger.
Dure grap.
Onlangs had de onder Noorse vlag
varende tanker „Bow Cedar" grote pro
blemen met de afgifte van 2000 ton
chemicaliënslops. Tijdig was aan het
Gemeentelijk Havenbedrijf in Rotter
dam gemeld dat het schip, na lossing,
geheel moest worden schoongemaakt,
omdat het daarna bij een werf in Rot
terdam zou moeten worden verbouwd.
Afgifte van de 2000 ton „slops" bleek
in Nederland niet mogelijk door het
ontbreken van de mogelijkheid tot op
vang en verwerking.
De agent kontrakteerde daarop kleine
schepen (lichters) van een Belgische
H.
Maakt u pudding met rozijnen, rol deze
laatste dan eerst door het meel, dan
zullen ze niet zakken.
Wilt u gebakken vis bewaren zonder
te laten bederven, giet er dan azijn
overheen.
Teneinde te voorkomen dat uw picca-
lilly schimmelt, kunt u er een laagje
azijn over gieten.
Neem voor een ziekenhuispatiënt nooit
te grote bloemstukken mee. Ze zijn zo
onhandig op de „kleine" bedkastjes.
Ketelsteen kunt u voorkomen door een
oesterschelp in het water mee te koken.
firma, voor afvoer naar een verwer
kingsinstallatie in Antwerpen, maar dat
plan werd door de milieu-organisatie
Greenpeace verhinderd. Tenslotte moest
het afval op kosten van de reder wor
den opgeslagen in gehuurde waltanks.
Onlangs ontving een rederij bericht
dat zijn 2000 m3 opgeslagen chemica
liënslops konden worden verwerkt voor
een bedrag van 40.000 gulden, waarna
door de verhoging tengevolge van aan-
en afvoer en opslag de kosten in totaal
175.000 gulden bedroegen.
Het zijn maar twee voorbeelden, maar
ze laten zien welke problemen en e-
norm hoge kosten het gevolg zijn van
het ontbreken van deugdelijke ont
vangstmogelijkheden. Die situatie kon
niet langer duren en zou zeker nadelige
gevolgen hebben voor de bereidheid
van de internationale zeescheepvaart
om de Nederlandse havens te blijven
gebruiken.
Het is te hopen, dat met de inge
bruikneming van de nieuwe verwer
kingsinstallaties Rotterdam spoedig een
milieu-vriendelijke haven wordt.
Heer.
De oorspronkelijke betekenis van
heer was de naam en titel door onder
danen aan een gebieder, een regeerder,
aan adellijke en vorstelijke personen
gegeven. Heer werd meestal gebezigd
voor lagere vorsten, soms als titel voor
de leenman, nog bekend in ambachts
heer. De openbare weg noemde men
's heeren wegen of straten. Vandaar de
uitdrukking „Langs heeren wegen wan
delen", aanvankelijk met de betekenis
nog in het land der levenden zijn.
De landstreken van zo'n heer of leen
man noemde men heerlijkheid. Daar
van is de streek in Zuid-Holland af
geleid, bekend onder de naam „De
Vijfheeren-landen", een dijkdistrikt ge
vormd door de voormalige heerlijkhe
den Arkel, Vianen, Hagestein, Everdin-
gen en Leerdam.
Een oude zegswijze luidde „Men treft
er zoo geen aan in Vijf-Heerenlanden",
gebezigd voor een vreemde, rare schut
ter.
In de Republiek der Nederlanden
kende men de titel „sterfelijk heer",
ook wel sterfheer. Dat was een, meestal
adellijk persoon, die door de vroed
schap van een stad tot ambachtsheer
was aangesteld over de gezamenlijke,
onder het beheer van een stad gekomen
heerlijkheden. Deze titel ging niet auto
matisch over op de kinderen. Ook ken
de men de titel predikheer bij de gees
telijkheid. Zo noemde men de Domi
nicanen de „witte heren".
De zegswijze „God is een Heer, de
abt is een monnik" duidde erop, dat de
erenaam Heer God toekwam en niet
zijn dienaar. Daarom werd met „de
grote Heer" het Opperwezen bedoeld.
Om onderscheid aan te duiden tussen
mannen en vrouwen gebruikt men vaak
de uitdrukking „de heren der schep
ping". In latere tijd zo veelvuldig ge
bruikt dat men van een clichévorm kan
spreken.
De term „Zich heer maken van iets"
werd vroeger gebezigd in de letterlijke
betekenis. Vandaar „Die een plakke
niet acht, wordt geen stuiver heer". Een
plakke was een muntstuk van weinig
waarde. Vergelijk „Wie het kleine niet
eert, is het grote niet weerd." Later
ook vaak in de figuurlijke zin: zich
zelf meester zijn.
Om onderscheid aan te geven sprak
men van hooge, machtige, groote, klei
ne en smalle heeren en heertjes. Een
heel oud rijm was: „Alwaer op kost
van kleine heeren, De Koningen hun
staet vermeeren."
En bij Huygens: „Soo ghy wilt wijs
zijn, deelt geen peeren. In jock noch
ernst met groote heeren."
Bij Harrebomee komt het spreek
woord met dezelfde strekking voor:
„Met groote heeren kleine kennis". De
betekenis is: bij meerderen is geringe
kennis geraden. Vergelijk: met grote
heren is het kwaad kersen eten.
Zo kenden de Friezen het alleszeg
gende spreekwoord „Grote heren zitten
aan die kant van de schotel waar de
dikste baars ligt."
In vroeger dagen was heer boven
dien de titel van met macht of gezag
beklede personen in stads- of staats
bestuur. de titel van de schout, de
schepenen, de burgemeesters of andere
bekleders van rechterlijk of plaatselijk
gezag. Vandaar: „De Heeren van de
Wet of van den Gerechte, de Heeren
van de stad."
Soms „de heer van de buurt." Dat
was een lager ambtenaar, belast met
toezicht in zijn wijk, later alleen met
de zorg voor het bevolkingsregister.
Van deze betekenis is de zegswijze
afkomstig „Voor de Heeren geroepen
worden". Men moest zich dan verant
woorden voor zijn daden, vaak om een
vermaning te ontvangen. Vandaar ook
,,'t Zal wat zijn als 't voor de Heeren
komt". Dat werd gezegd van onbedui
dende zaken, waarvan tevoren hoog
werd opgegeven.
Van alle bovengenoemde titels zijn
veel zegswijzen afgeleid. „Soldij aan
den Heer hebben" betekende geld van
de overheid te goed hebben.
Van onverschilligheid getuigde „Hij
weet van geen Heer als van den Kei
zer". Betekenis: hij stoort zich aan niets
of niemand.
„Heeren hebben lange armen", of:
„heeren hebben lange halzen" hield een
waarschuwing in. De overheid bezit de
macht booswichten overal, ook al duurt
het lang, te grijpen.
(Nadruk verboden).
Vele hae elk jaer nae de wintersport, beste vrienden. Van
't jaer is Curnelus ók hewist, vo d' ééste keer. 't Is tun prima
bevalle en ie ei van oalus meehemaekt. Eén van die bele
venissen oa mee veuhels te maeken.
De veufael hevlohe.
Ut mos'ter mè us van komme,
Curnelus hieng mee verkansie.
Nae de wintersport mö-je behriepe,
wat un toestand was me dat mè nie.
Oalus wier hepakt en klaerhezet
en ut vertrek was anhebroke.
Deur éél de buurte uuthezwoait,
in z'n beste pak hestoke.
Bel, bel, wat lag di vee snééuw,
mè dat was niks vo Kurnelus.
Ski-je dee'tun nie,
dan mè wat anders, dus.
Schaetse ko-je d'r ök,
dus Curnelus die hieng rie-je.
Tot s' aevens laete was tun weg;
ie ree zö schééf, dat oa ze di nog nie hezie-je.
In 't hotel was oalus prachtug,
mee in de hank oal béésten.
Ophezette veuhels waere dat,
mè vo Curnelus waere ut héésten.
Ie kwam tuus van't schééve rie-jen,
nae die béésten wier um toehetrokke.
Oalus liep um van de muren,
dat was un zootje hosternokke.
Deur éél de hank laehe de veuhels,
hin één ieng d'r mi op.
Curnelus wist van niks,
mè di oa ze wè un strop.
Eél ut hotel stieng op z'n kop,
oe kom dat, wier d'r hevrohe.
Oale veuhels waere d'r nog,
mè dien énen was hevlohe.
D'n oaren ochend an't ontbijt,
riep iederéén: ach en wee.
En Curnelus mee un strek hezicht,
dee ut artste mee.
Oe Rotterdamse haven krijgt een komplete ontvangst- en verwerkingsinstallatie
voor olieresten en chemisch afval. Lozen in zee is dan verleden tüd!
"MET EEN KNIPOOG".
N is Nieuwsgierig, dat zijn de grote mensen vaak;
ze vragen, vooral aan kindTen, vaak maar raak.
De één zegt: 'Waar kom je vandaan of waar moet je heen'
De ander: „Van wie ben jij er één?"
O is de omgeving, die verandert toch snel,
maar het wordt er niet mooier op, vindt u wel?
Er komen rond ons dorp heel nieuwe wijken;
meest tweede huizen van allerlei rijken.
P dat is Plat, onze Zeeuwse taal;
toch is die taal de mooiste van allemaal.
„Muste" en „tuumpels" kunnen wij wel verstaan,
maar kom met die woorden niet bij een vreemdeling aan.
Q is Quotiënt, we moeten vaak delen
lief en leed van soms heel velen,
want zo is het in ons dorpje hier;
samen leed, maar ook samen plezier.
R dat is Roddelen, ook dat kunnen we goed;
het zit ons als het ware, in het bloed.
Maar al is het praatje nog zo groot,
binnen zes weken is het helemaal dood.
S is de Sporthal waar door velen op wordt gewacht,
het heeft al veel tongen in beweging gebracht.
Voor de een is 't een lust, voor de ander een last,
maar komen zal die, dat staat (slag)vast.
T staat voor Tram en ook voor de Trein,
voor die vervoermiddelen is Kamperland te klein.
Het reizen is hier vaak een hele klus.
O, mensen, mis hier toch nooit een 'bus.
U dat is Uitgaan, dat kun je hier niet,
geen bios of schouwburg die je in Kamperland ziet.
Maar het schoolfeest trekt steeds een volle zaal,
daarom doen ze het jaarlijks ook altijd twee maal.
V is het Veerse Meer, een prachtige plek;
surfers en vissers, ze vinden hun stek.
Alleen staan de oevers soms boordevol,
eerlijk is eerlijk, soms wordt het te dol.
W dat is Werken, daarin zijn we een kei.
Ja, ja, een heel nijver volkje zijn wij.
Samen houden we Kamperland schoon en rein.
'k Hoop, dat het nog jaren zo zal zijn.
X is Xantippe, die kennen we hier niet.
't Zijn allemaal lieve meisjes zoals ieder ziet.
Ik zeg daarom tegen iedere jongeman:
„Trouw een Kamperlands meisje, als het effe kan."
Y is de IJsbaan, een wintervertier;
alleen met het weer is het hier vaak een geklier.
Want 't regent, 't hagelt, 't ijzelt, 't ier altijd
en dan zijn we onze baan weer heel snel kwijt.
Z is de Zee, die hoort 'bij dit land,
Zeeland aan wie we ons hart hebben verpand.
Kamperland is een parel aan die kroon,
vandaar dat ik er zo gaarne woon.
Dat vooral de laatste zinnen de mensen naar hier zullen
halen, zodat de huurhuizen niet meer leeg zullen staan, de
koophuizen snel een nieuwe eigenaar zullen krijgen en zelfs
het Heerjanszdorp geheel volgebouwd zal worden. En velen
hopen er een graantje van mee te mogen pikken!
