KRONIEK VAN
NOORQ-BEVELANQ
I
t
Kwaeme d'r voruhe weeke onden voor in de kroniek, beste
vriende, in deze ofleverienge ok, a is't er dan mè een. Julder
kenne ze wè, van die mensen die a onder aolle omstandig
heden kalm en bedaerd bluuve. ,Z6 een persoon was Jewannes
ok.
Biet'un a'kun aai-je?
Jewannes ko-je om een boodschap stiere,
Aolles dee-tun op't gemak,
Kwaed kö-jum niet kriege,
En ie liep aoltied hoed in't pak.
Ie liep te kuieren op 'themakje,
Op weg nae 't postkantoor.
Een ond liep op z'n ielen,
Dat vond'un toch wè raor.
Mè Jewannes kon 'tnie scheele,
't Beest da dee hin kwaed.
Ie was ok wè vo beesten.
Je weet wè oe of 't dan gaet.
Bie 'tpostketoor gekomme,
Liep 't beestje ok wee mee.
Ie hieng netjes nest um zitte,
Terwiel Jewannes z'n booschap dee.
Een meneer kwam anhelööpe,
Hlad van hoei-jen doen.
Ie 'keek us nae ut ondje,
Jewannes knikte vo't fesoen.
Biet'un a'k un aai-je, vroeg die meneer.
Jewannes zei: Nie da'k we te.
Ie wist netuurlijk ok nie,
Of 't un wè us ao hebete.
Prompt stak die meneer z'n and uut,
En ie ao heliek een flienke knauw.
Ze schrokke aol behoorlijk,
Die meneer wier een bitje hrauw.
Ie riep: Jie bin een mooi-jen,
En stieng te trillen op de hrond.
Oe zo, zei Jewannes rustug,
't Is nie mien ond.
X
Jewannes stapte kalm nae buten,
En 't ondje liep wee mee.
Of't'er niks hebeurd was,
Wist Jewannus vee!
CeeBee. y
In deze rubriek zullen we regelmatig
aandacht besteden aan nieuws en we
tenswaardigheden uit vroeger tijden. Al
lemaal reeds geschreven in het Noord-
Bevelands Nieuws- en Advertentieblad,
vanaf de eerste uitgaven. Curieuze za
ken zullen we dan zeker tegenkomen.
Ook advertenties en andere zaken, ge
daan door ondernemers en bewoners van
het Noord-Beveland van toen.
Deze week starten we met een krantje
van april 1933. Roerige economische tij
den waren het ook toen. Werklozen, die
aan het werk gezet werden, was regel
matig te lezen.
Zo werd door de gemeenteraad van
Kortgene een bedrag van 500,gevo
teerd voor het uitbaggeren van de haven.
Wie werkloos was, kon 5 uur per dag
aan het werk tegen een loon van ƒ3,
per uur.
Ook de brugverbinding tussen Kort
gene en Wolf aartsdijk stond toen erg in
de belangstelling. In het blad van 8 april
1933 wordt dan ook gepleit voor de op
richting van een comité die dit hete
hangijzer bij hogerhand moet gaan aan
zwengelen.
Ook de verkiezingsstrijd was in die
dagen in volle gang. Veel advertenties
in het blad laten dit ook zien. Kreten
als: „Nationale ontwapening maakt ons
land niet weerloos, het is al weerloos.
Stemt op lijst no. 19, waarop Marchant"
staan regelmatig in het blad.
Enkele advertenties: dhr. A. Bakker
uit Kamperland: „Een geit te koop".
Van Westen uit Goes en H. Blok en zn.
uit Kapelle waren ook toen al terug
kerende adverteerders.
Een bril met etui was toen in de aan
bieding. De advertentie luidt: „Deze
week nog: Een pracht bril met etui, enz.
voor 2,50. Zeg het voort. Aanbevelend,
P. den Boer."
Een andere advertentie laat weten, dat
de firma Labzowski uit Zierikzee twee
dagen zal uitpakken op Noord-Beveland.
En wel in het Hotel van de heer Gast
te Colijnsplaat.
De reclame-praktijken die verzeke
ringsmaatschappijen er op nahielden,
spreken voor zichzelf. De volgende ad
vertentie stond toen in de krant.
„Mijn dank aan de Onderlinge Vee-
verz. Mij Noord-Beveland voor de
prompte en vlugge betaling van een
mijner koeien. In tegenstelling van on
dervinding bij premie Maatschappijen
beveel ik de Onderlinge ten zeerste aan.
Kamperland, L. E. v. d. Moere."
De JCleine Winst te Kamperland heeft
die week een aanbieding van kastranden
voor 1 cent en lepel vaasjes voor 10 ct.
De Bijenkorf in Goes biedt „Crepe de
Chine" aan voor 45 cent per el.
Dunlop banden bij K. H. Schippers
te Kortgene voor 2,50.
Dames Buikgordels en Buikcorsets
waren beter bij Focus in Goes.
Een radiotoestel was toen duidelijk
een luxe artikel, getuige de volgende
advertentie: „Te koop wegens aanschaf
nieuw toestel, een radiotoestel nog geen
1,5 jaar oud, voor slechts 140,
Die week was er ook een Biljart Con
cours te Kats in café „De Vriendschap".
Concours met 4 ballen, deelname 10 ct.
Eerste prijs is een horloge.
De Kleine Bazar in Wissenkerke heeft
pas een nieuwe partij meubelen binnen
en J. de Waal in Kortgene repareert
alle bedden.
Bij Verschoor in Goes ken men met
Paschen op de foto.
L. Maas en Zn. te Kortgene biedt aan:
„Dames Directoire Broeken vanaf 20
cent, grote Dames Directoire Broeken
vanaf 55 cent."
Bij alle drogisten was toen ook al
Purol te koop. Voor en tijdens fiets
tochten onmisbaar.
De zomer komt er aan, zo lezen we
in een advertentie, dus de sproeten ook.
Koop daarom tijdig een pot sprutol,
'.verkrijgbaar bij alle drogisten.
Zangvereniging „Sursum Corda" uit
Geersdijk gaf samen met het kinderkoor
„De kleine lofstem" haar eerste uit
voering.
We lezen ook dat de toenmalige bur
gemeester van Kortgene, dhr. J. C.
Schuilwerve, op 45-jarige leeftijd is
overleden.
De autobusdienst is met Paschen aan
gepast en zal op 3e Paaschdag 4 extra
ritten maken van Kamperland naar
Kortgene v.v.
Met Paschen is er bal te Kortgene in
„De Stadswijnkelder", de dansmuziek
wordt verzorgd door „Den Toonders Jasz
Band".
Kolenhandel G. Huige te Wissenkerke
heeft zojuist een lading „Eierbriketten
en Anthraciet" ontvangen, tevens zijn
in de aanbieding 10 sloffen voor 10 cent.
Bij Abr. Buijze te Kamperland zijn
in de aanbieding 2 pakken Ark's be
schuit en een Ark's koek voor 15 cent
met daarbij gratis een voetbal, terwijl
tevens de sluitzegels geldig blijven.
De Vrijheidsbond te Colijnsplaat houdt
op vrijdag 21 april een vergadering in
café „Zeelandia". Spreker is de weled.
heer J. M. van Bommel van Vloten.
Blijkbaar wou men graag voor donker
thuis zijn, want de vergadering begon
al om 6 uur.
Voor deze eerste aflevering van „Uit
vervlogen tijd" willen we het hierbij
laten. Misschien, dat de wat oudere le
zers nog wat bekends zijn tegengekomen.
Zoals gezegd, willen we regelmatig een
greep doen uit de krantjes van vroeger.
Hopende dat we met deze nostalgische
terugblik, u lezer, een genoegen doen
en wie weet misschien enige discussie
stof.
Kees van Boven.
TAALPRAATJE
Hoofd.
Bekend is, dat de man het hoofd van
het gezin is, maar de vrouw wel de nek
waar dat hoofd op draait.
Oud is de uitdrukking „hals over
hoofd" (later veranderd in hals over kop)
Afkomstig van het kopje-buitelen. De
jongen buitelde hals over kop in het
gras. De figuurlijke betekenis is ijlings,
plotseling en zonder zioh te bedenken.
„Van het hoofd tot de voeten" bete
kent geheel en al. Iemand van het
hoofd tot de voeten opnemen.
De zegswijze „iemand een hoofd klei
ner maken" stamt uit de Middeleeuwen.
Het was een eufemisme voor onthoof
den. De uitdrukking is langzamerhand
veranderd in „een kopje kleiner maken"
terwijl ook de betekenis wat is afge
zwakt tot mores leren, terecht wijzen.
Andere zegswijzen voor onthoofden
waren: „het hoofd van de buik (van
de romp) slaan" en „het hoofd voor de
voeten leggen."
Bij stemmingen gebruikt men de term
„de hoofden tellen." Vergelijk „de neu
zen tellen." De uitslag is dan wel te
raden.
Als er bij een evenement heel veel
mensen aanwezig zijn, zegt men: „over
de hoofden kunnen lopen."
Hoofd in samenhang met haar komt
voor in de zegswijzen „zoveel hebben
als haar op het hoofd" (geld), „geen haar
op zijn hoofd denkt eraan dat te doen",
en in Vlaanderen „een hoofd hebben
als een robbenjager": er een verwarde
haarbos op na houden (als een ragebol).
In vroeger tijden was „zere hoofdjes"
in de provincie Utrecht een grappige
benaming voor koekjes. Dat waren dun
ne stroopkoekjes met amandelen (noot
jes). Later werden ze meestal „klets
kop j es" genoemd.
Bekend is de uitdrukking „het bloed
stijgt hem naar het hoofd" voor een
kleur krijgen, uit boosheid of verlegen
heid.
De zegswijze „zijn hoofd buiten de
deur steken" betekent: naar buiten gaan.
Meestal gebezigd in ontkennende vorm.
Het weer is te slecht om een hoofd
buiten de deur te steken.
Het hoofd in de wind, in de lucht
steken, duidt op verwaandheid.
Het hoofd boven water houden, bete
kent letterlijk het er levend van af
brengen. Later: de eindjes aan elkaar
weten te knopen in slechte tijden, on
danks geldelijke moeilijkheden.
„Het hoofd in de schoot leggen" voor
zich gewonnen geven, is waarschijnlijk
van bijbelse oorsprong. Men denkt daar
bij aan het verhaal over Simson, waarbij
Delila al haar best doet Simsons ver
trouwen te winnen en hem toch het haar
laat afscheren om achter het geheim
van zijn kracht te komen.
Daar tegenover staat: „iets het hoofd
bieden". Ertegen vechten, niet opgeven.
De bekende zegswijze „met het hoofd
tegen de muur lopen", betekent: ver
geefs iets proberen te bereiken. Afge
wezen worden en telkens het hoofd
stoten.
De hoofden bij elkaar steken, wil zeg
gen zich verenigen om een bepaald doel
te bereiken. Samenwerken.
„Iemand het hoofd wassen": hem op
meestal onaangename manier behan
delen. Vandaar bestraffen. Vergelijk het
grappige dreigement: iemand het hoofd
tussen twee oren zetten. Ook: waar ge
niet bij bent wordt je hoofd gewassen.
Betekenis: als men zelf niet op zijn
zaken past, worden ze maar half of niet
goed gedaan.
„Iemand de hand boven het hoofd
houden." Letterlijke betekenis: met de
hand slagen afweren. Figuurlijk: iemand
verdedigen, vaak tegen beter weten in.
Beschermen, zijn fouten vergoelijken.
Bekend is: „iemand boven het hoofd
groeien" voor hem de baas worden,
vaak in kennis en wijsheid.
Van oude datum is: „niet weten of
men op zijn hoofd of op zijn voeten
staat." Dat betekent: verbijsterd zijn.
Een oud spreekwoord luidt: „Met de
kous op het hoofd (later op de kop)
thuiskomen." Dat wijst op mislukking
en teleurstelling. Vergelijk: van een
koude kermis thuiskomen.
(Nadruk verboden).
TIPS
Een hond leert u gemakkelijk gehoor
zaamheid door hem aan een lange lijn
te laten dartelen en de lijn in te palmen,
als hij niet luistert naar zijn naam.
Geef hem een beloning, als hij zelf komt.
Het moet prettig zijn bij de baas te
komen.
Geef géén van uw huisdieren botjes van
wild of gevogelte. Geef pas mergpijp en
kalfsbot als de tanden goed ontwikkeld
zijn na het wisselen.
PROMOTIE VOOR JEUGDTEAM
BADMINTON WISSENKERKE.
De verwachtingen waren juist: het
jeugdteam (Wissenkerke 2), dat bestaat
uit: Jacqueline Hoogerland, Elly Karelse,
Monique van Doorn, Jacco van Boven,
Jacco Paardekoper en André Karelse, is
gepromoveerd. Zij zaten reeds in klasse
A afdeling 2, maar zijn nu gestegen
naar afdeling 1. En deze ziet er als volgt
uit: Kombuis 1 (Breskens), Kolibrie 6
(Goes), Terneuzen 16, 17 en 18; en Wis
senkerke 2. Zoals u ziet, zullen ze dus
vier keer naar de overkant moeten.
Nog even een toelichting op de 3 teams
van Terneuzen (16,17 en 18). U zult
misschien denken, omdat 16, 17 en 18
hoge nummers zijn, dat dit niet de
sterkste jeugdteams van Terneuzen zijn.
Dit is dan een kleine vergissing, want
de nummers 1 t/m 15 zijn allemaal se
nioren-teams. Terneuzen 16 is dus het
eerste jeugdteam van Terneuzen. Nu
weet u ook gelijk, waarom het jeugd
team Wissenkerke 2 heet.
We gaan door met de eerste verrassing
voor het jeugdteam. Zij kregen n.l. vo
rige week te horen, dat de eerste wed
strijd tegen Kolibrie 6 was verzet van
22 oktober naar 15 oktober. Dus.vorige
zaterdagochtend reisden zij naar 's-Gra-
venpolder om hun wedstrijd tegen Ko
librie aldaar te spelen.
Maar in sporthal „De Zwake" volgde
hun tweede verrassing in die week. En
deze was negatief en positief tegelijk.
Het negatieve was, dat de 2e heer
van Kolibrie de avond ervoor gebles
seerd was geraakt. En dat onze 2e heer,
Jacco Paardekoper, helemaal voor niks
was meegekomen. En het enigzins po
sitieve was, dat de wedstrijden die de
2e heer moest spelen (2e heren-enkel,
2e gemengd-dubbel en het herendubbel)
werden omgezet in overwinningen voor
Wissenkerke. Ze begonnen dus met een
voorsprong van 30. Die bij de eind
uitslag nog goed van pas zou komen.
Als eerste werd het heren-enkel door
André Karelse gespeeld. Hij had geen
problemen en zeker niet met zijn tegen
stander, want die versloeg hij met 1510
en 15—7. Ze hadden nu 4 punten en
konden dus niet meer verliezen.
Van de overige 4 wedstrijden werd
alleen het 2e dames-enkel heel netjes
door Jacqueline Hoogerland gewonnen,
met de standen 1210 en 117. De drie
andere partijen (le dames-enkel, dames-
dubbel en le gemengd dubbel) werden,
doch niet met grote verschillen, verloren
Hierdoor werd de einduitslag 53 in
het voordeel van Wissenkerke 2.
Een goed begin dus voor dit jeugd
team, de eerste 2 punten zijn binnen.
Maar er moeten nog 9 wedstrijden wor
den gespeeld.
Deze week is het herfstvakantie en
is het jeugdteam vrij. Zij spelen hun
volgende wedstrijd de volgende week,
uit tegen Kombuis 1. De club die samen
met hen ook is gepromoveerd uit de 2e
naar de le afdeling en waartegen zij
de vorige keer hebben verloren met 53
Het seniorenteam (Wissenkerke 1 dus)
speelde zondag zijn wedstrijd, uit tegen
Terneuzen 14 en verloren deze met
53. Zij spelen hun volgende wedstrijd
op dinsdag 25 oktober, uit tegen Den
Ossaert 3 uit Hulst.
FIOM - ZEELAND:
CENTRAAL WONEN.
De groep voor weduwen en weduw
naars heeft de heer Jos Hoebink uit
genodigd te komen spreken over „Cen
traal wonen".
Bent u weduwe of weduwnaar en hebt
u belangstelling voor dit onderwerp dan
bent u van harte welkom. De toegang is
gratis.
Wel onkosten voor de koffie (f 1.50
per persoon).
De avond wordt gehouden op 25 okto
ber a.s. Aanvang 19.30 uur tot plm. 21.30
uur in het gebouw van Jeugd en Gezin,
Londensekaai 39 te Middelburg.
Mochten er nog vragen zijn, dan kunt
u bellen naar Fiom-Zeeland, 01180-27311
TWEEHONDERD JAAR 'T NUT.
Volgend jaar bestaat de Maatscappij
tot Nut van 't Algemeen 200 jaar. Dit
feit wordt herdacht door het organiseren
van een soort teken- en schilderwed
strijd voor de jeugd.
Ook de afdelingen van de Maatschap
pij worden hierbij betrokken. Hieroner
volgen enige gegevens betreffende de
wedstrijd zoals die op Noord-Beveland
is opgezet en die als voorselectie voor
de landelijke wedstrijd is bedoeld. De
wedstrijd draagt het motto: „Jong Ta
lent" en het is de bedoeling dat er een
tekening, schilderij, pastel, aquarel, lino-
of houtsnede of iets dergelijks wordt ge
maakt.
Iedereen tussen de 12 en 16 jaar kan
meedoen.
De jury bestaat uit drie Noord-Beve-
landse kunstenaars.
Er wordt gejureerd in drie groepen:
1214 jaar; 1416 jaar en 1618 jaar.
De werkstukken moeten worden inge
leverd tussen 1 en 16 december bij de
AMRO-bank te Kortgene.
Tentoonstelling van de inzendingen
vindt plaats tijdens de Kerstvakantie in
camping „De Roompot" te Wissenkerke.
Prijsuitreiking tijdens de opening van
de tentoonstelling op 20 december.
Prijzen: voor iedere deelnemerscate
gorie een draagbare T.V.; iedere deel
nemer krijgt een herinnering.
Deelnameformulieren zijn vorige week
bezorgd bij alle in aanmerking komende
jongelui.
Inlichtingen bij mevr. N. Zuijdweg -
Meulenberg te Kamperland, tel. 01107 -
1471.
RENOVATIE-AKTIVITEITEN
AAN WONINGEN VAN DE
CHRISTELIJKE WONINGSTICHTING
ZUID- EN NOORD-BEVELAND:
OP NOORD-BEVELAND
VAN START.
Na een lange voorbereidingsperiode zal
in november gestart worden met de uit
voering van renovatiewerkzaamheden
aan de woningen Wilnelminastraat 3 tot
en met 15 in Kortgene.
Deze renovatie is mogelijk geworden
door:
een uiterst positieve inbreng van de
betrokken bewoners in de plan voorbe
reidingsfase;
de via de Directie van de Volkshuis
vesting in de provincie Zeeland van het
Rijk verkregen financiële steun voor dit
project;
een aanvullende financiële bijdrage
van de zijde van de gemeente Kortgene;
een aanvullende financiële bijdrage
door de eigenaar van de woningen, de
Christelijke Woningstichting Zuid- en
Noord-Beveland, uit haar reserve.
De renovatie van deze 7 woningen zal
in twee op elkaar aansluitende gedeel
ten worden uitgevoerd.
Aan de bewoners wordt tijdelijk een
andere woning beschikbaar gesteld. De
uitvoering vindt plaats onder verant
woordelijkheid van de Stichting Samen
werking Goes door het Aannemingsbe
drijf Slotema B.V. te Wissenkerke naar
plan- en onderdirectie van het architec
tenbureau H. Weertman B.V. te Goes.
Met dit project wordt een start ge
maakt met de uitvoering van een door
de Christelijke Woningstichting opge
stelde planning volgens welke tot en
met 1992 in de gemeente Kortgene 72
woningen gerenoveerd zullen worden.
Ook voor de gemeente Wissenkerke is
een dergelijke planning opgesteld. Voor
deze gemeente wordt uitgegaan van in
totaal 68 te renoveren woningen, te be
ginnen in de tweede helft van 1984.
START NIEUWBOUW:
VIJF WONINGEN TE KATS.
Onder verantwoordelijkheid van de
Stichting Samenwerking Goes zal bin
nenkort in opdracht van de Christelijke
Woningstichting Zuid- en Noord-Beve
land door de firma v/h Gebr. Kievit te
Colijnsplaat starten met de bouw van
vijf woningen in twee types in Kats.
Een en ander naar ontwerp van het
architectenbureau H. Weertman te Goes.
1 Het project vindt plaats in het kader
van het door de gemeente Kortgene op
gestelde dorpsvernieuwingsplan.
Drie woningen zullen verrijzen aan
de Kerkstraat en twee aan de Dijkstraat.
De aanwezige bebouwing is voorzover
aanwezig, inmiddels gesloopt en opge
ruimd.
Voor de opdrachtgevende woningkor-
poratie is dit een eerste project dat vol
ledig in houtskelet zal worden uitge
voerd. De buitengevel wordt vervaar
digd uit halfsteens metselwerk.
De hoge isolatiegraad van de wonin
gen moet gecombineerd met een hete-
luchtverwarmingssysteem, leiden tot een
duidelijke beperking van de totale woon
lasten.
Omdat het hier een dorpsvernieu
wingsproject betreft, werd op advies van
de Directie van de Volkshuisvesting in
de provincie Zeeland door het Rijk een
hogere subsidie toegekend, waardoor de
huurprijs van deze woningen verhou
dingsgewijs gunstig genoemd kan wor
den.
Op de eerste verdieping hebben de
woningen twee slaapkamers en een gro
te bergingsruimte.
NIEUWBOUW VAN VIJF
EENGEZINSWONINGEN EN ZES
WOONEENHEDEN VOOR ALLEEN-
STAANDDN EN TWEEPERSOONS
HUISHOUDENS TE KAMPERLAND.
Al enige dagen is er sprake van enige
verhoogde activiteit in de Ripstraat in
Kamperland.
Deze week gaat hier de eerste paal in
de grond voor de bouw van vijf eenge
zinswoningen en zes wooneenheden.
Deze worden onder verantwoordelijk
heid van de Stichting Samenwerking
Goes in opdracht van de Christelijke
Woningstichting Zuid- en Noord-Beve
land gerealiseerd. De bouw wordt uit
gevoerd door de Walcherse Bouwunie te
Grijpskerke naar ontwerp- en onder
directievoering van het architectenbu
reau J. Fierloos te Goes.
De eengezinswoningen hebben een ge
sloten keuken en 2 slaapkamers op de
eerste verdieping.
De wooneenheden worden gestapeld
gebouwd.
In de benedenwoning zijn de vertrek
ken op de begane grond gesitueerd in
clusief een aparte slaapkamer. De slaap
kamer van de bovenwoning bevindt zich
op de tweede verdieping. Als compensa
tie voor het ontbreken van een tuin bij
laatstgenoemde eenheden wordt aan de
voorzijde een buitenruimte door middel
van een loggia aangebracht.
Dit project is in nauwe samenwerking
met de gemeente Wissenkerke en de Di
rectie van de Volkshuisvesting in de
provincie Zeeland tot stand gekomen.
Het is binnen de gemeente Wissen
kerke het eerste project waarin ook
specifiek voor alleenstaanden en twee
persoonshuishoudens wordt gebouwd.
Gelet op de op handen zijnde fusie
tussen de drie en de SSG samenwerken
de woningkorporaties is dit tegelijk ook
het laatste project dat nog in opdracht
van de Christelijke Woningstichting in
de gemeente Wissenkerke zal worden
uitgevoerd.
Gelet hierop zal binnenkort aan de
start van deze bouw nog een officieel
tintje worden gegeven.
