Geef., m
geld.
Geef lucht
KRONIEK VAN
NOORQ-REmAND
Wissenkerke nam afscheid
van brandweermannen
Steun het Astma fbnds.
Postgiro55055...
HELP DE POLEN DE WINTER DOOR
■Y'WX^/ H W 111 H
Een stuitje trug, beste vrienden, oorde uk un verhael ver-
telle, dat best ier tuus zouw kunne oare. Twi ouwe veintjes,
nog nooit varre van uus hewist, hae vo't éést van d'r leven
een verkansiereize maeke. Da tur dan roare diengen kunne
hebeure, ka-je behriepe.
Pier en Sakke mee verkansie.
Pier en Sakke waere beste mensen,
vaklui waere ut ök, beslist.
Meubelmaeker van ut beste soort,
op 't durp waere nooit zukke hoei-je hewist.
Ze waere vriehezel hebleve,
vo trouwen oa ze nooit hin tied.
Verkansie was ter oaltied bie inheschote,
mè noe lag dat dan in't verschiet.
Varder dan Hoes waere ze nooit hekomme,
mè noe hieng ut dan hebeure dus.
Z'oa een reize besproke,
nae Parijs hlad mee een bus.
Oalus was hoed verloape
en Parijs kwam a in zicht.
Pier op 't puntje van z'n stoel hezete;
Sakke kneep z'n anden open en dicht.
Di waere ze dan in Parijs;
o, wat was dat prachtug.
En van die mooi-je spullen in 't hotel;
een paradijs vo een meubelmaeker werachtug.
M'n zuë éést mè us un eindje kuiere, zei Pier;
zó mè in de buurte in 't rond.
Nie te varre netuurluk.
En di hienge ze, hlad in 't pront.
Nae een poosje wouwe ze wat drienke,
mè dat oa ze meschien beter kunne laete.
Want hin van twi-jen
kon één woord Frans praete.
Pier zouw ut wè rehele en zei:
dat doe'k op un pepier.
Twi hlaezen dee um tekene
en prompt kwaeme ze mee't bier.
Bel, bel, wat dee-je ze heniete.
Un klein hlaesje wouwe ze ök nog wè.
Pier tekende twi kleine hlaesjes
en ze krehe percies wat of ze wouwen
Een vrouwtje an een taefel varder
oa dat bekeke op d'r hemak.
Ze docht, di val wat te verdienen,
twi van die buutenlanders in't hoei-je pak.
Ze rees overende
en kwam nae hun taefel toe.
Sakke keek wat verlehe;
Pier docht, wat m'n noe.
Eél vriendeluk keek ze nae de mannen
en pakte nae't pepier.
Toen behon ze wat te tekenen
nest de hlaezen vo ut bier.
Un ööhenblikje laeter
was de tekenienge klaer.
Di stieng un ledikant hetekend.
Kiek, zei Pier, 't is toch nie waer.
Oe kun die mensen ier noe wete,
zó hlad a in't behiri.
Oe of ze dat noe wete,
da wij meubelmaekers bin.
Di zaete ze mee z'n twi-jes
te hlunderen en ze voelden d'r eihe hlad tuus.
Da ze dat ier noe zó mè wete
en nog wè zó varre van uus.
TAALPRAATJE
Kerk.
De kerk, het Huis des Heeren, zoals
de oorspronkelijke betekenis was, is in
vele dorpen niet alleen het gebouw
voor openlijke christelijke godsdienst
oefeningen, maar ook een middelpunt,
waaromheen de huizen werden gebouwd
vooral in brinkdorpen. De belangrijke
plaats die de kerk inneemt komt tot
uiting in een groot aantal plaatsnamen,
zoals Hoedekenskerke, Bovenkerke,
Ouderkerk, Wissenkerke, Biggekerke,
Serooskerke enz. Naar de bouwstijl on
derscheidt men koepel- en kruiskerken,
gotische, romaanse en byzantijnse ker
ken. Bij de katholieken wordt de kerk
gewijd en vaak genoemd naar de Heilige
waaraan de kerk is gewijd: Pieterskerk,
Andries-, Maartens-, Johannes-, Petrus-
en Pauluskerk, Catharijne- en Jacobus-
kerk, om maar enkele voorbeelden te
noemen. De kerk was vroeger een vrij
plaats voor misdadigers en vluchtelin
gen, waar ze niet in hechtenis genomen
mochten worden. Een oude spreuk luid
de: „Die vervaart (bang) is, loope in de
kercke". Dat is in de huidige tijd nog
zo. Denkt u maar aan de christen-Tur
ken, die_in Losser en Rijssen een schuil
plaats vonden in de kerk. De kerk
wordt eveneens genoemd naar de gelo
vigen, die er hun godsdienstoefeningen
houden. Vandaar de Gereformeerde, Ka
tholieke, Lutherse, Protestantse, Engel
se en Schotse kerk. Zo bestond in Ba
tavia de Maleise of Portugese kerk, het
gebouw voor de inlandse christenen.
Wat oneerbiedig ontstond daaruit de
zegswijze: „De Portugese kerk staat
open", om iemand te waarschuwen dat
zijn broek open stond. Van de gewoonte
in de kerk bekendmakingen voor te le
zen, stamt de uitdrukking: „Door de
kerk vliegen", als iemands naam werd
afgelezen. Die uitdrukking wordt ook
gebezigd voor een jonge predikant, die
spoedig na zijn intrede in een kleine
gemeente al weer beroepen wordt in
een grote gemeente. Een heel groot,
ruim huis noemt men „een huis als een
kerk". Een zeer oud spreekwoord luidt:
„Oude kerken, donkere glazen". Dat
betekent: de ouderdom komt met ge
breken. Vandaar het rijmpje: „Oude
netten, kwade mazen, Oude kercken,
donkere glazen".
Een wat vreemde zegswijze luidt: „De
kerk is hoger dan de toren", om iets
zeer ongewoons aan te duiden. Ook ge
zegd als van een echtpaar de vrouw
veel langer is dan de man. „De kerk
op de toren zbtten", wil zeggen: een zaak
totaal verkeerd aanpakken. Zeer be
kend is het spreekwoord „De kogel is
door de kerk". Betekenis: de tijd van
aarzelen is voorbij: de zaak is beklon
ken en heeft haar beslag. „Kerken ver
zetten" betekende oorspronkelijk het on
mogelijke eisen. Later veranderde dat
in het schier onmogelijke toch doen.
Om uit te drukken, dat men een vast
vertrouwen heeft in iemand, gebruikte
men de zegswijze „Kerken op iemand
(kunnen) bouwen". In de volgende uit
drukking is er geen sprake van ver
trouwen, eerder van wantrouwen. „In
die kerk wordt niet meer gepreekt".
Dat wil zeggen: daar trappen wij niet
in; het zal beslist niet gebeuren. De
zegswijze „De kerk in het midden la
ten" wordt gebezigd om aan te duiden
dat men de dingen niet moet forceren.
Men moet redelijk zijn, geven en ne
men. Een kwestie zo regelen, dat beide
partijen tevreden zijn. De vraag „Ben
je in de kerk geboren?" wordt gesteld
aan iemand, die de deur open laat staan.
Ook: „Je bent hier niet in de kerk".
Deze zegswijzen zijn afkomstig van de
gewoonte dat de mensen als ze de kerk
verlaten, de deur niet dicht behoeven
te doen, dat doet de koster als ieder
is vertrokken. Een grappig gezegde is:
„Al is de kerk groot, de dominee preekt
maar aan één kant". Een verontschul
diging als bij een feest of maaltijd op
een grote schotel slechts weinig voed
sel wordt aangeboden.
„Het huis behoort bij de kerk". De
waarschijnlijke betekenis daarvan is,
men moet niet afdwalen, maar voet bij
stuk houden. „Er zijn meer huizen dan
kerken". Als variatie hierop: „Er zijn
meer jongens (vrijers) of er zijn meer
meisjes (vrijsters)". Je hoeft niet met
de eerste die je leert kennen te trou
wen. Ook gezegd als troost als een ver
kering is uitgeraakt. De algemene bete
kennis: men moet zich niet zo snel la
ten ontmoedigen, als men niet aanstonds
slaagt, door aanvankelijke tegenslag. Er
zijn meer gewone mensen dan rijke
mensen (of uitblinkers).
AFSCHEID GEMEENTEWERKMAN
D. DE SMIT
Omgeven door zijn collega's van o-
penbare werken van de gemeente Kort-
gene en van de buitendienstcollega's van
de Betho werd donderdag j.l. in het
gemeentehuis van Kortgene afscheid ge
nomen van dè heer D. de Smit en zijn
echtgenote. De heer De Smit is sedert
1969 werkzaam geweest in de plantsoe
nen en straten van de gemeente Kort
gene, in dienst van de Betho te Goes.
Naast de collega's waren aanwezig een
vertegenwoordiging van de Betho, bur
gemeester en wethouders, de gemeente
secretaris en de districtsopzichter met
zijn assistent.
Burgemeester J. L. D. van der Linde
roemde in zijn afscheidswoord de heer
De Smit' voor zijn ijver en verrichte
diensten. Hij benadrukte het belang van
de Betho voor velen en het feit, dat
vooral de gemeente Kortgene veel ge
bruik maakt van de diensten van het
bedrijf en tracht eigen inwoners in
voorkomend geval zoveel mogelijk in
staat te stellen arbeids- en levensvreugd
te bieden via de Betho. Hij liet zijn
dankwoorden vergezeld gaan van een
enveloppe met inhoud namens de ge
meente. Hij wenste de heer De Smit,
die gebruik maakt van de VUT-rege-
ling, met zijn vrouw verder goede en
goedbestede jaren toe.
De directeur van de Betho, de heer De
Bakker, onderschreef de woorden van
de burgemeester. Hij sprak de hoop uit,
dat het werk voor binnen- en buiten
dienst behouden kon blijven en bedacht
in zijn dankwoord de heer De Smit met
geschenkbonnen.
De heer Walrave, chef van de heer De
Smit in de Betho- buitendienst bedank
te deze voor zijn diensten en de colle
gialiteit en vergezelde zijn woorden met
het aanbieden van bloemen aan me
vrouw De Smit.
De heer Th. de Fouw sprak in een hu
moristische terugblik een woord van
dank namens de gemeentelijke buiten
dienst. Hij herinnerde aan de enorme
hoeveelheid sigaren, die de heer De Smit
die intussen niet meer rookt heeft
verwerkt in zijn leven Hij schonk na
mens de collega's een „schrepel" voor
privé tuinwerk en een geschenkenbon.
De heer L. M. van der Weele, wethou
der van openbare werken, zei in die hoe
danigheid dank voor het door de heer
De Smit verrichte werk.
Het gezelschap bleef nadien nog enige
tijd minder officieel bijeen.
VERKEER OVER ZEELANDBRUG
IN 1982 TOEGENOMEN
Het verkeer over de Zeelandbi-ug is
in 1982 toegenomen in vergelijking met
1981. Dit blijkt uit het jaaroverzicht van
de n.v. Provinciale Zeeuwse Brug Maat
schappij.
Het aantal personenauto's is in 1982
ten opzichte van 1981 gestegen met 0,87
In 1981 was er vergeleken met 1980
een daling van 4,06°/o. Het aantal lichte
vrachtauto's verminderde toen met
0,49%. Het verkeer van zware vracht
auto's nam in 1982 toe met 0,87%. Het
aantal motorfietsen steeg in 1982 op
nieuw en wel met 10,68%.
Van de brug maakten er in totaal
23.472 motorfietsen gebruik (in 1981:
21.208). Het aantal personenauto's dat
de brug passeerde was 2.234.965, tegen
2.215.788 in 1981. De passage van de
lichte vrachtauto's daalde van 164.060 in
1981 tot 163.254 in 1982, terwijl het aan
tal zware vrachtauto's een toename te
zien gaf van 114.341 in 1981 tot 115.337
in 1982.
In totaal zijn vorig jaar 2.513.556 voer
tuigen over de brug gereden, tegen
2.494.189 in het jaar daarvoor. De week-
top voor personenauto's lag vorig jaar
in augustus toen in één week 67.499
auto's de Zeelandbrug passeerden. In
1981 viel de weektop ook in augustus
en kwam toen uit op 64.699 personen
auto's.
De tolopbrengsten in 1982 zullen 7.83
miljoen gulden bedragen; in 1981 was
de tolopbrer^gst 7.78 miljoen gulden.
Vrijdag 14 januari j.l. namen in het
De Casembroothuis te Kamperland vier
brandweerlieden, na samen 116 brand
weerjaren, afscheid van hun korpsen.
Een bijzondere gebeurtenis, zei bur
germeester P. Wisse in zijn welkomst
woord. Bijzonder omdat dit van twee
korpsen uit de gemeente samen kan ge
beuren. Nog niet zoveel jaar geleden
zou dit niet denkbaar zijn geweest. In
zijn verdere openingstoespraak schetst
de burgemeester de loopbaan als brand
weerman van de scheidende spuitgasten.
Als eerste de man met de meeste
dienstjaren, J. Augustijn, sinds 1 janu
ari 1949 lid van het korps Wissenkerke,
met 34 achtereenvolgende brandweerja
ren met een uniek afscheid, zo vond bur
gemeester Wisse.
Als tweede in de rij van afscheidne-
menden kwam de heer L. L. van Halst
aan de beurt. Met 29 jaar brandweer
man achter de rug, met daarin vanaf
1969 als commandant van het korps
Wissenkerke.
De heer P. Filius kwam als laatste
voor het voetlicht. Van de drie die af
scheid namen van het korps Wissenker
ke, was hij met 26 jaar trouwe brand
weerdienst, de jongste in het rijtje. Hij
heeft er 26 jaar opzitten aldus de bur
gemeester.
Dan komt de heer A. P. Versluis aan
de beurt om in het zonnetje te worden
gezet. Hij was 27 jaar lid van het koi~ps
Kamperland. U hebt veel voor beide
korpsen gedaan, liet burgemeester Wisse
weten: opleidingen verzorgd en u was
sedert 1 oktober 1967 commandant van
het korps Kamperland. Daarnaast ook
nog lid van de regionale brandweer ad
viescommissie. Al met al was u een
trouw en goed brandweerman en het
doet ons wat om afscheid als brand
weerman van u te nemen, aldus de bur
gemeester.
Vervolgens krijgt de heer Beenakker,
regionaal brandweercommandant het
woord.
Ik ben blij aanwezig te mogen zijn
bij zo'n respectabel aantal dienstjaren,
zo liet de heer Beenakker weten. U hebt
iets wat wij nog niet hebben, n.l. een
prachtige tijd om op terug te zien. U
hebt de groei van het hele brandweerge-
beuren meegemaakt, van een zelfstan
dig' brandweerkorps tot een regionaal
werkend apparaat. Namens de regionale
brandweer mag ik u een klein geschenk
aanbieden.
Alle vier krijgen ze een pas uitgeko
men boekje „De vrijwillige brandweer
man en zijn positie", een wel zeer toe
passelijk geschenk vindt hij. Tot slot
wenst hij allen het allerbeste voor de
toekomst.
De volgende spreker is de heer Den
Hartog, namens de vereniging van be
velvoerenden en commandanten. Den
Hartog haalt wat oude goede herinne
ringen op, vooral op het vlak van de
opleidingen heb ik goede en prettige
herinneringen aan jullie, zo zegt hij.
We zijn veel dank verschuldigd aan de
oudere branweermensen, zo gaat Den
Hartog verder. Ze hebben veel in stand
gehouden. Tot slot dankt hij de schei
dende mannen voor wat zij betekend
hebben voor hun korpsen en draagt
hierna een kort gedicht voor, waarvan
de laatste regels zeer toepasselijk wa
ren: „Aleer men in nood verkeert, dan
pas wordt de brandweerman geëerd".
De heer L. Dees, plaatsvervangend
commandant van Wissenkerke, is de
volgende spreker. Hij vindt het geen af
scheid van collega's, maar van vrienden.
We hebben altijd als vrienden naast el
kaar gestaan en dat is in vele dingen
tot uiting gekomen. Afscheid in eigen
kring hebben we al van jullie genomen,
maar we vinden het fijn dit nogmaals in
het openbaar te doen. Vanaf deze plaats
gaat onze dank ook uit naar Versluis.
Wij wensen jullie in de toekomst het
allerbeste en op een blijvende goede sa
menwerking met het korps Kamper
land.
De heer L. Sandee, in dezelfde functie
op Kamperland, legt het accent van zijn
toespraak ook op de vriendschap. We
nemen afscheid van vier oude doorge
winterde rotten in het vak. Ko achter de
pompen, Piet steeds vooraan en Bertus
in vele functies actief, aldus Sandee.
Dan gaat hij verder over zijn com
mandant met: Arjoan, vee hae'k nie
zehhe. We zijn blij met deze gelegenheid
om je te bedanken voor wat je hebt be
tekend en in deze dank willen we ook
graag je vrouw betrekken.
Je hebt de avonden altijd op een hu
moristische wijze geleid en je stond al
tijd klaar om te helpen. We hopen dat
je nog lang getuige mag zijn van een
goed en gemotiveerd brandweerkorps.
Als scheidende brandweerman krijgt
vervolgens de heer L. L. van Halst het
woord. Allereerst dank aan b. en w.
dat we dit samen hebben mogen doen
met het korps Kamperland. Vroeger
zou dit een probleem zijn geweest, maar
sinds de tijd dat er een nieuwe brand
weerauto is gekomen, blijkt dit gelukkig
nu mogelijk te zijn. Hij zegt verder de
sfeer in de korpsen goed te vinden en
dankt Kamperland voor de prettige sa
menwerking. Eén ding zal ons toch wel
zwaar vallen, denkt Van Halst, nu we
de pieper in moeten leveren weten we
ook niet meer wanneer er brand is ge
weest. Maar kom ons toch maar niet
wakker maken als het zo is.
De scheidende commandant van Kam
perland is de laatste spreker. Hij zegt
het volgende:
Burgemeester, geachte aanwezigen.
Allereerst wil ik de heren sprekers
bedanken voor hun woorden en ook
voor de geschenken die ik gekregen heb
hartelijk dank.
Bij het afsluiten van een levensfase
passeren vele gebeurtenissen opnieuw
je gedachten. Dankbaar ben ik voor het
werk dat ik mocht doen in dienst van
de brandweer. Dit was echter niet mo
gelijk geweest zonder uw vertrouwen en
samenwerking. Hiervoor ben ik u er
kentelijk.
Toch is deze dag voor mij niet zo
feestelijk als het wel lijkt. De leeftijd
om op te stappen is er nog niet, maar
door omstandigheden ben ik genood
zaakt te stoppen. Niet zo'n gemakkelijk
besluit, want brandweerman zijn, dat
weten we allemaal, dat beheerst een
deel van je leven. Het is niet uit te
leggen, maar bij de eerste toon van de
sirene of pieper verandert er iets in je.
Je wordt een ander mens en ziet je
vrouw niet meer staan, die klaar staat
met een trui en een broek of fiets. (Ben
zelf wel eens zonder sokken weggegaan).
Er is maar één doel: snel naar de brand!
En dan de juiste beslissingen nemen,
wat niet zo eenvoudig is. De kritiek
komt dan meestal achteraan.
Terugkijkend op de afgelopen jaren,
denk ik toch met voldoening aan de vele
vriendschap die ik ondervond. Ook heb
ik veel geleerd op de verschillende ver
gaderingen. Praten is niet mijn sterkste
kant, maar luisteren is voor veel men
sen ook een vak.
Dan de wedstrijden. Dat heb ik altijd
met veel plezier gedaan. Het bracht al
tijd veel spanning mee, maar het gaf
ook voldoening, als het je als korps
weer gelukt was een trapje hoger te
komen.
Ik herinner me nog een leuk voorval
uit een wedstrijd in Wolfaartsdijk. De
spanning was groot en er moest door de
brandweermannen van ons korps een
soort kanaaltje overgeroeid worden om
bij de brandhaard te komen. En het
roeien niet gewend zijnde, waren er 2
man in een bootje waarvan die één
steeds een paar slagen vooruit en de
ander steeds een paar slagen achteruit
roeide. Ze schoten niks op en op den
duur werden de gemoederen zó verhit,
dat ze woorden kregen. Zó zelfs, dat de
één tegen de ander zei, dat hij hem met
een roeispaan ter plekke neer zou slaan.
Maar al met al liep het goed af. Daar
is achteraf nogal veel om gelachen. Ik
zou nog veel meer kunnen zeggen, maar
ik zal het kort makem
De mannen van mijn korps wil ik
voor de laatste keer bedanken voor de
jarenlange samenwerking. (Hoewel het
mijn korps niet meer is, maar dat moet
ik nog afleren!).
Er is dikwijls veel van jullie ge
vraagd, maar naar ik hoop ook iets ge
geven. Ik wens jullie voor de toekomst
moed en vertrouwen toe, om als een
eensgezind korps verder te gaan. Mis
schien mag ik het nog één keer zeggen:
ga met elkaar om zoals mensen behoren
met elkaar om te gaan. Probeer te luis
teren naar elkaar, al is dat niet altijd
eenvoudig. De één heeft meer theore
tische kennis, de ander practische ken
nis. Ze kunnen beide niet zonder elkaar.
Ik ben er van overtuigd dat de werk
zaamheden die ik heb verricht, door een
goede opvolger worden voortgezet. Ik
wens hem en jullie dan ook het aller
beste.
Tenslotte wil ik nog iemand bedanken,
en eigenlijk staat ze voor mij op de eer
ste plaats, n.l. mijn vrouw. Want zij
heeft al die jaren naast me gestaan, als
een trouwe kameraad. Nooit was haar
iets teveel.
Verder alle aanwezigen nogmaals be
dankt voor uw komst en wel thuis.
Dank u.
Tot slot dankt burgemeester Wisse al
len voor hun komst en richt als laatste
zijn woorden tot de vele aanwezige
brandwéermannen: dat u allen nog lang
de belangen van de gemeente Wissen
kerke mag dienen.
POUN,5398
Dit nummer geldt zowel v oor bank als giro.
Giften storten tn.v. de 'Nederlandse Sti chting Hulp Polen', Den Haag.
