KRONIEK VAN
NOORD-BEVELAND
Raadsvergadering Wissenkerke
Welke bloembollen kiezen wij
voor bloei in mei?
Goud - Zilver
Uurwerken - Briljanten
Het is nu eenmaal zo op een dorp, beste vrienden, dat we veel
over een ander weten. Soms weten we het nog beter dan de
persoon in kwestie waar het om gaat. Het maakt zo een beetje
het typische dorpsleven, zodat altijd flink wat leven in de brou
werij blijft, zullen we maar denken. Meestal hebben we het over
iemand, wanneer die persoon er niet bij is. Maar de bakker in
het onderstaand verhaal ging recht op de man af. En kreeg ook
zo „een recht op de man af" antwoord terug.
De fiets, de krenten en de bakker.
Di kwam Nelus wee anheree
op z'n damusfiets d'n oprei nae benee.
Ie ree noe op de fiets,
want d'r was wat mee z'n auto of zö iets.
Eél 't durp oa Nelus op de fiets zie rieë;
ze zei-je tehen mekoare: ei-je dat hezieë.
Ie rie op een damusfiets, heen en weer.
Da's zeker om te bezuunehen, riep een meneer.
Mè Nelus liet ze mè'praete
en d'n oare weke ei'tun z'n fiets wee tuus helaete.
Toen um wee mee z'n auto op de koa-je kwam,
stieng di de bakker in d'n dam.
Ie docht: noe zu m'n 't beleve.
En ie zei: wi is je fiets hebleve?
Jae kiek, zei Nelus, wat dienk je wè,
die most m'n vrouwe
Di oa d'n bakker nie van vrom,
dus ie vroeg direkt: wirom?
Nelus zei: dat oa-je meschien nie hedocht,
mè ze ei bi joe een krentebroad hekocht.
Tuus dee ze van verbaezieng aest voorover stuuke,
dirom most ze noe die fiets hebruuke.
't Is echt 'k et zelf hezieë;
ze doe noe van d' éne krente nae d'n oaren rieë.
Graag maakt uw Kroniekschrijver een vergelijking van een voorval
met een spreekwoord, zoals jullie weten, beste' vrienden. Hier is
het gezegde van kaatsen en de bal verwachten geheel van pas.
De Peelandse variant hierop is:
Wie mee de balie smijt,
krieg mééstal rottugheid.
CeeBee.
KOLLEKTE
De opbrengst van de kollekte voor de
Nierstichting bedroeg te Kamperland de
som van 1.618,65.
SAMENKOMST OUD OPEN
SCHOOLDEELNEMERS
Alle oud-Open Schooldeelnemers wordt
medegedeeld, dat de eerstvolgende samen
komst van de SOOS (Samenkomsten Oud
Open Schooldeelnemers) wordt gehouden op
maandag 12 oktober a.s. Plaats van samen
komst is het wijkgebouw „De Pit", Appel
straat 2a te Goes. We beginnen om 8 uur,
maar vanaf half acht bent u van harte
welkom.
De heer Wiersma uit Goes, provinciaal
consulent natuur- en milieu-educatie in
Zeeland, is onze gast. Hij komt met dia's
en er zal volop gelegenheid zijn om vragen
te stellen. Daarna gaan we proberen het
programma voor het gehele seizoen samen
te stellen aan de hand van de ideeën, die
we op de Open Dag van jullie hebben
gekregen.
Om de kosten te dekken, vragen we een
eigen bijdrage van ƒ2,50. Komen jullie?
Namens werkgroepje SOOS:
Jo de Neef, Wemeldinge.
ODE AN VAN BOVEN.
Vee ménsen die a't Noordbevelandertje nog leze,
di wier dat krantje noe over 't ölheméén nie zö erg mi deu hepreze.
D'ouwetjes die bewere da'ter vroeher vee méér nieuws in was te vinden
en de jonghelui die zoue't wè leze, a't er sport in was te verslinden.
A Merekusse zun abonnementen op wil voere,
dan motten langs de Noord-Bevelandse sportvelden toere.
Di bin ménsen die zèhe d'achterkant van 't krantje dat is pet,
mè ja, di eit'ten drukker méésta zun eihe reclame neerhezet.
Die mot zun eihe waer toch ök erhens anprieze en verkoape,
eer a ze nae de Miro in Vlissinge toe loape.
Ja, di stae natuurluk ök wè dienghen in die mien nie intresere;
mè ja, un andere zö dat misschien juust wee wè behere.
Je kan der toch in vinde wien of ter in die weke is hestorve
en wien a'ter pas un zeune of un dochter ei verworve.
Wat of de raed van Kertjeen of Wiskerke wee ei beslist
en wat voo priezen de duven van Noord-Beveland wee hemist.
Welke dokters der dienst op 't leste van de weke
en welke domenie der zondag wee kom preke.
En zö nog vee méér, te vee om op te noemen in dit stikje
en aie nè oal die andere blaien kiekt, dan kost 't nog mè un prikje.
O ja, un feuleton „Een vreemde eend" die kaie dur zèluv wè in leze,
mè die is noe al éénehen tied wat nae den achterhrond verweze.
Want wat is'ter noe a éénehen tied hebeurd, heacht publiek,
C.B. die is verschene mee de Noord-Bevelandse Kroniek.
Eél ut eiland stae noe tehenwoordig op zun kop,
en dat krantje, di vliehe ze noe ós wilde duvels op.
Ik weet nog hoed toen aie dat voo dééste kéét kon leze;
ik docht: wat zou dat noe voo stadse hrapjas weze.
Die mot zó nöödig de Peelanders wee us aele deu de slik.
Nou, 'k mö je zèhe ik kreeg van die vent oardig hoed de nik.
Want vroeher mieke ze je di voo uut, aie in de stad kwam en je praete plat.
Mè ik docht dan: je freet ok mè pooters, a kom je uut de stad.
Mè die vent die bleef mè schrieve, dat duurde un ééle poos.
Ze spraek'er over op het koor en de bejaerdesoos.
Wan d'ouwetjes sprak dit Zêëuws hewis en zeker wee hoed ón.
Nou, oal die Zêêuwse stikjes dat stieng ons toch wè ön.
Om zö te schrieven en in de Zêêuwse taele tuus te wezen,
dan mö-je van hebóórte toch wè Neord-Bevelander weze.
Op Kertjeen zoue ze zèhe dat doe'ter nie toe wi aie bin hebore,
mè van die man, di zaie noch wè méér van ore.
En noe ónééns noe is't dan hebeurd di op Wiskerke.
J'eit in oal de kranten kunnen leze en je kant an oales mèreke.
„Pecland an d'achterdeure" is verschene van z'un and en ök die van zun zeune.
Nou, wat bin ze hröös di; je zó mè op Wiskerke weune.
Mè in dat stikje over Kas, di eiten toch nog wat verhete,
wan ie ei un stik of wat van die kleine wienkeltjes verhete.
Ok mee tie naemen eiten wat zitte moddere en zeure.
Mè ja, a je nie hoed bin inhelicht, dan kan je dat hebeure.
Noe dat is dan ök oal wat ak an kretiek kan vinde;
ik et mè houw hekocht en mee henot zitte verslinde.
't Is un boekje as Prediker Salomo heliek, van Kousemaekers and,
mè mee un andere inhoud en van un andere trant.
Nou, ik zou zö zèhe: ménsen köópt dat boekje noe mè vlug,
dan kom Mèrekusse mee dat leste blad in 't krantje ök nie mi terug.
Anders hae li op den duur oal zun verdienste in zitte
en motten van de èremoeë zèluf nog zachers hespitte.
En dat is noe juust nie de bedoeling wi voo dit boekje is heschreve.
Ik dienke dat het is om de volle schoonheid van de Zêêuwse taele te beleve.
Proficiat Van Boven, je bezurcht de ménsen vee henoehen en ök éél vee lol.
'k Zou 't ier bie wille laete, wan mun blaedje dat raekt vol.
Gee Tee.
Uittreksel uit de „Katse Babbels", september 1981.
Een voltallige raad der gemeente Wis
senkerke kwam op maandag 28 september
j.l. in openbare vergadering bijeen. Zij
stond onder voorzitterschap van burge
meester P. Wisse.
Naar aanleiding van de notulen van de
vorige raad vroeg de heer Hamelink waar
om de subsidie voor het Gehandicapten
Adviesbureau Zeeland niet op de agenda
vermeld stond. Dit was de vorige keer zo
afgesproken.
De mededeling van de voorzitter kwam
er op neer, dat er een gesprek met dit
bureau had plaatsgevonden. Men zou een
nieuwe begroting opstellen, waarin de be
roepskracht kwam te vervallen. En in de
maand oktober zou men met een nieuw
verzoek aan de raad komen.
De ingekomen stukken waren voor de
heer Blok aanleiding om de vertegen
woordigers te wijzen op een brief van de
gemeente Reimerswaal, waarin gesteld werd
dat de regelingen tijdig hun voorstellen
bekend maken. De heer Blok vroeg de
vertegenwoordigers deze brief in hun be
treffende regeling kenbaar te maken, het
geen volgens de voorzitter ook de be
doeling van het college was.
Verder deelde de voorzitter mede, dat
er voorbereidingen door de Woningstichting
worden getroffen voor de bouw van een
10-tal woningen voor 1- en 2-pers huis
houdens te Kamperland. De normale 10
woningwetwoningen zullen daar ook binnen
kort worden gebouwd.
De afrekening 1980 en de begroting 1982
van het bestuurlijk experiment specifiek
welzijn werden onveranderd goedgekeurd.
Een voorstel om de landtoeristenbelasting
met 4% te verhogen, was voor de heer
Noordhoek aanleiding om te vragen waar
om men geen afgeronde bedragen kon
hanteren, door het b.v. een jaar uit te
stellen. De voorzitter had ook liever ronde
bedragen gezien, maar men kwam dan
weer met een te hoog percentage te zitten,
ook als men dit volgend jaar invoerde.
De heren Blok en Van der Maas wezen
er nog op, dat zij zich niet uitspreken over
de andere in dit voorstel staande verho
gingen. Men zou daar bij de begrotings
behandeling voor 1982 op terug komen.
Een stukje grond, gelegen op de hoek
Noordeindstraat/Ooststraat had nog geen
grondprijs. Het college stelde voor dit op
50,— per m2 te stellen en het tekort
wat er dan zou ontstaan te halen uit de
saldireserve.
Dit was voor de heer Hamelink aan
leiding om een voorstel in te dienen, om
dit stukje grond in erfpacht uit te geven.
Men had zodoende dan verschillende mo
gelijkheden van grondverwerving in de kern.
De voorzitter ontraadde dit, omdat men
dit systeem in de gemeente niet toepaste
en er ook nadelen voor de koper aan
vast zaten. Toch kon hij de heer Hamelink
niet overtuigen en deze stemde dan ook
als enige tegen dit voorstel.
Er kwam een aanvullende politieveror
dening, die het plankzeilen in bepaalde, ge
markeerde zwemgebieden verbood. Ook de
gemeente kan plaatsen gaan aanwijzen
waar de plankzeilsport verboden wordt.
Hierna kwamen een negen-tal subsidie
verzoeken in behandeling, welke wij hier
onder in volgorde de revue laten passeren.
De Stichting Telefonische Hulpdienst
Zeeland vroeg voor 1981 een bijdrage van
0,08 per inwoner. Daar kon iedereen
mee instemmen.
Ten behoeve van het godsdienstonderwijs
op de openbare lagere school vroeg de
kerkvoogdij van de Hervormde Gemeente
een verhoging van de bijdrage van 500,
naar 800,Er had sinds 1975 geen
verhoging plaatsgevonden.
De heer Blok was tegen deze te dras
tische verhoging; Het is niet de schuld
van de gemeente, dat men niet om een
verhoging gevraagd heeft sinds 1975. Hij
stelde zich voor een verhoging van 5%
per jaar, met terugwerkende kracht vanaf
1975, zodat een verhoging van 30% hem
redelijk overkwam.
De voorzitter vond de verhoging toch
niet te drastisch en constateerde dat het
voorstel werd aangenomen met de stemmen
van de drie PvdA-leden tegen.
De landelijke rijvereniging en ponyclub
Noord-Beveland vroeg een bijdrage in het
begrotingstekort over 1981. Het college
stelde aan de hand van een verdeelsleutel
(leden uit de gemeente Wissenkerke) vast,
dat een bedrag van 525,— redelijk was.
Ook dit werd aangenomen, met de stem
men van de drie PvdA-leden tegen, omdat
zij vonden, dat men geen begrotingste
korten moest gaan dekken.
De Interkerkelijke Jeugdraad Kamperland
vroeg een bijdrage in het geraamde tekort
over 1981 van f 2.849,32. Er werd voor
gesteld om een bedrag van 2.000,— als
subsidie te geven.
Ook hier sprak de heer Blok van een
te ruime begroting opmaken. Een vast be
drag van 1.175,— leek hem juist. Dan
weet de gemeente waar men aan toe is en
ook de interkerkelijke jeugdraad weet waar
men zich aan moet houden. Hij kreeg
hierbij de steun van de heer Van der Maas.
Toch waren die vier stemmen te weinig
om iets aan het voorstel -te veranderen.
De Interkerkelijke Recreatiecommissie
Kamperland-Wissenkerke vroeg een aanvul
lende subsidie van 752,73 over 1980 en
een bijdrage voor aktiviteiten in 1981 ten
bedrage van ƒ2.750,—.
De heer Blok stelde tegen het toekennen
van welke bijdrage dan ook te zijn. Hij
vond dit niets omdaar overheidsgeld aan
te geven. Als men dit wil doen, betalen
de deelnemers dit zelf maar, of degene
die dit organiseren. Ook de heer Van der
Maas was tegen het toekennen van zo'n
hoge subsidie. De heer Sandee noemde nog
enkele positieve dingen op over de recreatie
commissie. Maar volgens de heer Blok
stonden daar ook weer negatieve tegenover,
zodat dit hem niet overtuigde. Toch kreeg
het voorstel van de andere leden genoeg
steun om die bijdrage te geven.
De Stichting Christelijke Drugs Bestrijding
uit Balkbrug behoefde niet op steun voor
subsidie te rekenen, vond men unaniem.
De Nederlandse Vereniging Bescherming
Voetgangers kreeg een bijdrage van 0,01
per inwoner.
De Nederlandse skivereniging, kring Zee
land kreeg geen bijdrage voor het organi
seren van skigymnastiek.
En ook de Stichting Verkeersbrigadiers
hoefde niet op de gevraagde 50,— te
rekenen. En alzo kwam een einde aan de
subsidieperikelen van deze avond.
Het gemeentebestuur van Goes had ge
vraagd om deelneming in de garantie van
de Stichting „Streekziekenhuis De Beve-
landen". Waarbij de heer Hamelink vroeg
hoe het dan zit met de vertegenwoordiging
in dat bestuur. Volgens de voorzitter rou
leerde deze zetel tussen de gemeenten Wis
senkerke en Kortgene, daarbij was Kort-
gene op dit moment aan de beurt.
Men stelde voor om een nieuwe gemeen
schappelijke De Zeeuwse Muziekschool op
te zetten, inplaats van de nu bestaande
Stichting. De voorzitter sprak over een
goede belangstelling vanuit de gemeente
Wissenkerke, met een leerlingenaantal van
41 op dit moment.
Voor de heer Sandee waren de bedragen
nog niet helemaal duidelijk. In 1978 be
taalden we maar 8.000,— en nu was
er een bedrag van 21.419,genoemd.
Men ging toch uit van die 630 leseenheden
en niet hoger? Terwijl (je heer Blok het
aantal bestuurders per gemeente wat on
duidelijk vond geformuleerd.
Volgens de voorzitter was er vorig jaar
een forse verhoging geweest, dit vanwege
een grote toename van het aantal lessen.
Men hield op dit moment vast aan die
630 leseenheden en dit aantal is bevroren.
De raad beslist of dit hoger mag worden.
Alle gemeenten hebben maar één vertegen
woordiger, alleen heeft die meer stemmen
naarmate die gemeente meer bijdraagt.
Toch is de Muziekschool een instelling, die
de bedragen niet probeert te verhogen. En
deze geruststelling droeg er toe bij, dat
de regeling door een ieder werd aanvaard.
De heren Van der Maas en Noordhoek
hadden de rekening 1979 gecontroleerd en
in orde bevonden. Zij werd dus ook voor
lopig vastgesteld volgens het ontwerp.
Enkele begrotingswijzigingen passeerden
onveranderd de raad.
De heer Sandee begon als eerste aan de
rondvraag. Hij vroeg wat het standbeeld
op de Veerse Gatdam voorstelde en dat
dit beter op een verhoging geplaatst had
kunnen worden.
De voorzitter begon uit te leggen hoe
dit standbeeld daar kwam. De gemeente
Middelburg had dit aangeboden gekregen
via de contraprestatie-regeling. Deze ge
meente had dit weer aan Rijkswaterstaat
geschonken. En die had het met toestem
ming geplaatst op grondgebied van de
gemeente Wissenkerke. Onder het nodige
gelach werd nog gediscussieerd over wat het
nu precies voorstelde en wie het mooi vond.
Toch betreurde de heer Hamelink deze
minder positieve uitlatingen en stelde dit
een mooi standbeeld te vinden. De voor
zitter beaamde dit en sloot daarmee deze
discussie.
De heer Hamelink vroeg tenslotte nog
naar de besprekingen over de verkeers
situatie in de Julianastraat en de stand
punten daarover. De voorzitter zegde toe
deze te zullen mededelen in een later sta
dium.
De gebruikelijke sluiting werd omstreeks
9 uur verricht door burgemeester P. Wisse.
Allium.
De vroegstbloeiende allium of „sierui"
verschijnt in mei.
A.aflatunense uit Centraal Azië bloeit
met dichte bolvormige bloemschermen van
stervormige lila-purperen bloempjes en lange
smalle bladeren op 60—90 cm lange stelen,
lang.
A.karataviense uit Turkestan is uniek
door haar zeegroene, purper gevlekte, zeer
brede bladeren die reeds vroeg in het voor
jaar verschijnen. Terwijl het grote lila
purperen bïoemscherm in mei op stijve
stengels van hoogstens 20 cm prijkt. Met
haar fraaie bol van 30 cm middellijn is dit
een ideale soort voor bloembak op balkon
of terras.
Deze soorten staan ook prachtig wan
neer men ze laat verwilderen, onder groe
pen heesters en in de border. Ook als snij
bloem blijven zij lang goed. De bollen zijn
van verschillende grootte, de plantdiepte
bedraagt slechts tweemaal liun eigen hoogte.
Ze worden in de herfst geplant.
Geef ze de ruimte, want ze vermeerderen
zich snel. De bollen houden het meest van
grond met veel zand en ze zullen het zowel
in de volle zon als half-schaduw goed doen.
Onderaan de volgroeide bollen zullen zich
kleine bolletjes vormen. Zo zullen zij zich
op natuurlijke wijze vermeerderen en
daarom kunnen de pollen een aantal jaren
lang blijven staan.
Leucojum.
Een charmante bloem voor borders, ver
wildering en als snijbloem is L.aestivum
het „zomer-klokje" met een bïoemscherm
van 4—8 knikkende witte klokjes, helder
groen gestipt op wel 45 cm lange stelen,
in mei en juni.
Plant de bollen in de herfst, onmiddellijk
na ontvangst, 7,5—10 cm diep en in groep
jes op onderlinge afstand van 5—10 cm
in koele, vochtige, en- humusachtige grond
op een zonnige of licht-beschaduwde plaats.
De bollen zijn winterhard en kunnen 34
jaar blijven staan voor ze opgenomen moe
ten worden, gedeeld en verplant.
Muscari.
Ongetwijfeld is de meest opmerkelijke
van dit gewas de M.plumosum. Dit soort
wordt in beperkte niate aangeboden. Haar
bloemen verschijnen als een veerachtige
massa slanke gedraaide amathyst-paarse
draden, die een bloemhoofd voortbrengen
dat wel driemaal zo groot kan worden als
alle andere soorten. Ze wordt dan ook zeer
terecht „de veer-hyacint" genoemd. Zij
bloeit prachtig op 40 cm lange stelen in
mei, blijft in de tuin lang mooi en is
werkelijk spectaculair in bloemschikkingen.
Terwijl de andere muscari's ongeveer 7 cm
diep met gelijke afstand geplant worden,
moet dit soort met een onderlinge afstand
van 10—15 cm worden geplant, vanwege
de grote bloemen.
Een ander bijzonder soort is de M.tuber-
genianum. De kleur van de topbloemen is
lichtblauw, van de onderste bloemen don
kerblauw. Soms bloeit zij reeds in april
op 20 cm hoge stelen, maar zij is op haar
mooist in mei en past zich snel aan iedere
standplaats in de tuin aan. "Is ook geschikt
voor verwildering. Daar zij zich snel ver
meerderd, is het goed ze na 3—4 jaren
uit te dunnen.
Scilla.
Deze soort kunt u niet beter tot haar
recht laten komen dan door ze te laten
verwilderen in het gras of tussen heesters
of onder bomen en u zult spoedig ontdek
ken, dat ze ook als snijbloemen heel ge
schikt zijn.
S.campanulata (hispanica) draagt op ie-
derg 30—45 cm lange stengel 12—14
klokjesachtige bloemen in blauw, rose of
wit terwijl de smalle bladeren op zichzelf
een pracht zijn. Plant de bollen ongeveer
5—7,5 cm diep in groepjes en in humus
achtige grond in de zon of in half-schaduw,
in de herfst wanneer u dat het beste uit
komt. Zij vermeerderen zich snel door kleine
bolletjes of uitzaaien en het is raadzaam
ze iedere 4—5 jaar uit te dunnen.
TIPS
Over het algemeen wordt er teveel vloei
bare afwasmiddelen in het water gedaan.
Verdeel de substantie in twee flessen en
vul ze bij met water. Deze vermenging is
precies voldoende voor een mooi sop. Te
vens milieuvriendelijker.
Wringt u lusjesweefsel met de hand, dan
kan dit het beste diagonaal gebeuren, om
dat badstof in die richting het sterkst is.
U pakt een punt uit de teil of emmer
en één er schuin tegenover, vouw de doek
eventueel dubbel en wringt 'm zo uit.
Draag een kostuum nooit langer dan 2 3
dagen achtereen. Ook kledingstukken heb
ben rust nodig.
Appliqueren met restjes stof lukt nog beter,
als u vóór het uitknippen, de getekende
lijnen heel dunnetjes natrekt met een
kwastje nagellak of tubelijm. Door de harde
substantie knippen en rafelen is er niet
meer bij.
Draai, wanneer u vlees door de vleesmolen
gedraaid hebt, even een stukje brood door
deze molen. Het verwijdert de achterge
bleven vleesresten en de broodstukjes kun
nen gemakkelijk verwijderd worden.
Kralen halskettingen kunt u reinigen met
een lauw sopje van een synthetisch was
middel. Naspoelen met lauw water waarin
een beetje azijn.
Modderspatten in uw kleding die bij het
uitborstelen niet geheel verdwenen zijn, be
handelen met een borsteltje, dat u in water
met azijn doopt en daarna goed uitslaan.
Aardbeienplanten, die geen vruchten geven,
zijn erfelijk belast en moeten verwijderd
worden.
Goes St. Adriaanstroat 11, Telefoon 16924.
