KRONIEK VAN
NOORD-REVELAND
100 jaar
Provinciale
Waterstaat
in Zeeland
Bloemen de hele winter lang
Deze week, beste vrienden, weer een waar gebeurd verhaal.
Soartje wilde in haar winkeltje graag vlug alles verkopen. Ze
presenteerde dan ook alles aan. Dat dit wel eens verkeerd kan
gaan, daarover gaat het volgende verhaal.
De ballonnen en Soartje.
In de wienkel van Soartje op d'n oek,
is ter oaltied vee bezoek.
Je kan d'r ök van oalus kóöpe,
dus laet Soartje mè lööpe.
D'r zeune elpt ök vee mee in de zaek
en 't is ök nog een vroluke snaek.
Ie kööpt oal de zaeken in vo't bedrief,
zö ei ieder z'n herief.
Noe was'ter voruhe weke een reizuher an de deure
en die veint die bleef mè zeure.
Ie most zeune Arjoan spreke, oa'tun hezeid.
Die is nie tuus, oa Soare uut heleid.
Afijn, helokkeg, kwam Arjoantje d'r net an hehae,
toen ei'tun tehen Arjoan z'n verhael hedae.
'k Most joe persee zei'tun toen,
want 't is alléén vo veinters te doen.
Komme mee voorbehoedsmiddels mö-je behriepe,
zou joe dat wat lieke?
Ze verkööpe hoed, want ut is Durex;
een hoed iperk, je stae perplex.
E noe, da's hoed, zei Arjoan, lei ze di mè neer,
dan zie m'n wè de volhunde keer.
En zö hezeid; zö hedae;
dien reizuher is toen wee deur hehae.
Mè toen kwam Soartje in't heweer.
Ze vroeg: wat ei-je hekocht van dien meneer.
O, dat bin ballonnen, zei Arjoan, mee een rooi-je kop.
Da's leuk, zei Soartje, da's nooit hin strop.
Afijn, toen dan de volhunde klant kwam anhelööpe,
wouw Soare heliek a ballonnen verkööpe.
Want ze wist, die ei tuus
een berg mee kleine huus.
Dirom liet ze de ballonnen zieë.
Ze docht: 'k maeke d'r wee één blieë.
Mè die vrouwe most ze nie
Ze zei: zukku ballonnen ouw je zelf mè.
Ondertussen zal Arjoan de situatie wel hebben uitgelegd denk ik,
beste vrienden.
Ook hier hoort natuurlijk weer een oude Peelandse spreuk bij.
Je bin oaltied bedocht op bedrog,
mè een keer hae-je toch.
CeeBee.
Op vrijdag 16 oktober a.s. zal in Middel
burg officieel worden herdacht, dat een
eeuw geleden de provinciale waterstaat in
Zeeland bij besluit van de Zeeuwse sta
ten van 15 juli 1881 werd opgericht.
Onder leiding van de eerste hoofdingenieur-
direkteur, ir. M. B. G. Hogerwaard, is de
dienst op 1 januari 1882 met zijn werk
zaamheden begonnen in enkele ruimten van
het Middelburgse Abdijcomplex, gelegen tus
sen de Balanspoort en het huidige res
taurant.
In de herdenkingsbijeenkomst (die in de
Schouwburg aan het Molenwater zal worden
gehouden) zal het eerste exemplaar worden
aangeboden van het officiële gedenkboek
over een eeuw „eigen" Zeeuwse waterstaat.
Ook zal daar een diaserie die speciaal ter
gelegenheid van het jubileum is gemaakt
in première gaan. In de foyer van de
Schouwburg zal een tentoonstelling zijn op
gesteld die daarna in verschillende Zeeuwse
centrumgemeenten te bezichtigen zal zijn.
In de avonduren worden alle medewerkers
en gepensioneerden van provinciale water
staat met hun huisgenoten uitgenodigd
voor een feestelijke bijeenkomst waarbij
diaserie en tentoonstelling in de Schouw
burg kunnen worden bekeken. Verder zal
iedere medewerker en gepensioneerde een
exemplaar van het gedenkboek ontvangen.
Gedenkboek.
In opdracht van gedeputeerde staten is
het gedenkboek geschreven door de heer
M. P. de Bruin, hoofd van het Documen
tatiecentrum Zeeuwse deltagebied van de
Provinciale bibliotheek. In het boek dat
312 pagina's zal tellen, vele (deels histo
rische) illustraties zal bevatten en wordt
gedrukt en verspreid door Oosterbaan en
Le Cointre in Goes wordt in de inleiding
o.a. aandacht besteed aan de voorgeschie
denis van de waterstaat in Zeeland. Het
eerste deel omvat de periode tot 1953 en
is in twee hoofdstukken verdeeld (1881
tot 1907 en daarna). In het tweede deel
komt de ontplooiing van de provinciale
waterstaat sinds 1953 aan de orde.
De auteur heeft er naar gestreefd de ak-
tiviteiten van de dienst en de uitbreiding
van de werkzaamheden in de loop van de
jaren te schetsen tegen de achtergrond van
de algemeen maatschappelijke ontwikkelin
gen in de provincie gedurende de laatste
honderd jaar. Bij zijn werk voor het boek
heeft de heer De Bruin raad en advies
ontvangen van een begeleidingscommissie,
die bestond uit de heren ir. W. de Beijl,
hoofdingenieur-direkteur van de provinciale
waterstaat, mr. W. D. de Bruine, bibliothe
caris van de Provinciale bibliotheek en J.
J. Tevel, hoofd bureau voorlichting pro
vincie Zeeland. Het boek zal in een oplage
van 3.000 exemplaren verschijnen onder
de titel „Waken en bewaren 100 jaar
provinciale waterstaat Zeeland" en van
17 oktober af in de boekwinkels verkrijg
baar zijn.
Diaseries.
Ter gelegenheid van het waterstaatsju
bileum worden een grote en een kleine dia
serie gemaakt van respectievelijk ongeveer
30 en 10 minuten. Idee en ontwerp zijn
van het bureau voorlichting der provincie,
de dia's van medewerkers van de provin
ciale waterstaat. De grote serie is, na de
première, beschikbaar voor bijeenkomsten
en voor groepen die voor het werk van
de provinciale waterstaat belangstelling
hebben. De kleine serie is in de eerste
plaats bestemd voor continue vertoning
tijdens de tentoonstelling.
De twee diaseries kunnen worden be
schouwd als een beeldverhaal over de uit
eenlopende aktiviteiten van de provinciale
waterstaat. Zo wordt aandacht gegeven aan
de zorg voor de zeeweringen, aan de wegen
en het verkeer en ook aan het milieu, als
mede aan enkele bijzondere taken van de
dienst (Zeelandbrug, vaste oeververbinding
Westerschelde, jachthavens, e.d.).
Tentoonstelling.
De „reizende" tentoonstelling zal op en-
kële tientallen panelen é^eneeris *4ielan^;
stelling vragen voor de verschillende sek
toren waarin de provinciale waterstaat ope
reert. Foto's, kaarten, schetsen, prenten,
tekeningen, korte teksten en voorwerpen
zullen worden gebruikt om het inzicht in
de waterstaatsaktiviteiten te verdiepen. De
bezoeker zal b.v. zien aan welke gevaren
dijken en duinen bloot staan, hoe de zee
weringen worden verdedigd, hoe de water
beheersing is geregeld, enz. Wegenkaarten
van 1880, 1928 en 1980 zullen een indruk
geven van de ingrijpende veranderingen die
het Zeeuwse land heeft ondergaan. De
wijze waarop de verkeersveiligheid wordt
gediend en bevorderd komt eveneens aan
de orde. In de sektor milieu krijgen o.a.
de bemoeienissen van de dienst met lucht-,
water- en bodemverontreiniging en geluid
hinder de aandacht.
Het meeste materiaal voor de tentoon
stelling is door medewerkers van de dienst
vervaardigd. Voor de vormgeving en pre
sentatie van de tentoonstelling die een
vloeroppervlakte heeft van ongeveer 120
vierkante meter tekent de heer A. de
Werk, tentoonstellingsadviseur te Middel
burg.
In de periode half oktober 1981 tot
februari 1982 zal de tentoonstelling achter
eenvolgens in zes Zeeuwse gemeenten te
bezichtigen zijn: Tholen, Middelburg, Goes,
Axel, Oostburg en Zierikzee. De provincie
zal voor het bezoeken ervan regiogewijs
alle Zeeuwse scholen uitnodigen. O.a. door
middel van affiches zal aan de tentoon
stelling verdere bekendheid worden gegeven.
Vignet en sticker.
Enige tijd geleden is onder de mede
werkers van de provinciale waterstaat een
prijsvraag uitgeschreven voor een vignet ter
gelegenheid van het jubileum. Uit de in
zendingen zijn de ontwerpen gekozen van
de heren J. Dobbelaar en W. M. A. Boel.
Van het door de heer Dobbelaar ontworpen
vignet (idee van een postzegel) zijn kleine
en grotere stickers gemaakt. Het kleine
model zal tot begin volgend jaar alle uit
gaande brieven van provinciale waterstaat
sieren, de wat grotere stickers zullen o.a.
op de tentoonstelling worden uitgereikt.
Het ontwerp van de heer Boel een sym
bolische weergave van de verschillende
aktiviteiten van de provinciale waterstaat
wordt de komende maanden gebruikt
als „vlag" in de frankeermachines van wa
terstaat en provinciale griffie.
Tenslotte organiseert de personeelsvere
niging van de provincie ter gelegenheid
van het waterstaatsjubileum eind oktober
a.s. een speciale middag voor de kinderen.
Voor de herdenking van het honderd
jarig bestaan van de provinciale waterstaat
hebben provinciale staten in totaal circa
3 ton beschikbaar gesteld. Een deel van dit
bedrag zal te zijner tijd in de provinciale
kas terugvloeien door de opbrengst van
de verkoop van het gedenkboek.
Daarom is er maatschappelijk werk.
KON IK ER MAAR EENS
MET IEMAND OVER PRATEN.
De meeste mensen willen over het alge
meen best toegeven dat er een heleboel
dingen zijn waarmee ze overhoop liggen.
„Ik weet niet hoe het komt, maar kamer
planten kan ik niet goed houden" of „Snap
je nou waarom die jongens zo gek zijn
op lawaaimuziek? Ik word er gek van."
Het zijn problemen waar je met iedereen
over kunt praten, omdat het eigenlijk geen
problemen zijn. Maar als je met de gezins-
financiën bent vastgelopen, of als iemand
je de raad heeft gegeven naar een bejaar
dentehuis te gaan en je ziet daar tegenop
als tegen een berg, als je geen leven meer
hebt omdat je al je tijd en aandacht moet
geven aan een langdurig ziek of onge
lukkig kind en als je het gevoel hebt dat
de buurt je negeert of treitertdaar
doe je maar liever het zwijgen toe. Want
zulke situaties raken je intieme leven. „Je
hangt de vuile was niet buiten," zegt het
spreekwoord.
De mensen zouden kunnen denken, dat
je niet goed raad weet met het leven. Je
zou het jezelf niet eens graag bekennen.
Wat er ook gebeurt: je wilt tot het laatste
toe tenminste de schijn ophouden dat het
je goed gaat, dat je geslaagd bent in dit
leven. En omdat de meeste mensen daar
nu zo hun best voor doen ga je op het
laatst denken, dat je een uitzondering bent.
Misschien waren onze grootouders in dit
opzicht veel nuchterder. Die zeiden altijd:
elk huisje heeft zijn kruisje. En ze wisten,
dat dit in de beste families voorkwam.
Zou dit nu ineens niet meer waar zijn?
Natuurlijk wel, maar het tegenwoordige
leven stelt enorm hoge eisen. Je moet er
maar in je eentje mee zien klaar te komen,
want we leven steeds meer op onszelf.
Zuinigheid, die vroeger een deugd was,
heet nu ouderwets. Met ons huis, de t.v.,
de wasautomaat en de auto laten we zien
dat we meegaan met de tijd. Wat is goed
en wat is kwaad? Alles verandert in onze
opvattingen over sex, verkering, naar de
kerk gaan en omgaan met kinderen. De
zekerheden zijn verdwenen. Op het werk
en op de weg heerst een hoog tempo en
we zitten met zoveel mensen op elkaar
dat je er niet omheen kunt, terwijl echt
menselijk kontakt zeldzamer wordt.
Om alles goed te houden, huwelijk, ge
zinsleven, opvoeding, financiën, gezondheid,
moet je alle zeilen bijzetten. Er hoeft niet
eens zoveel te mislukken om je het gevoel
te geven, dat je het zwaar hebt. Een huis
dat je te krap gaat zitten. Maar wie weet
een grotere woning die betaalbaar is? Kon-
flikten op je werk, een kind dat niet leren
wil of kan. Kon je er maar eens met ie
mand over praten, maar waar haal je de
moed vandaan?
In zo'n situatie is het raadzaam eens
kontakt te zoeken met mensen van het
maatschappelijk werk. Ook hier in eigen
omgeving is een instelling voor maatschap
pelijke werk. Ons adres is: Sociaal Cen
trum, Zusterstraat 11, Goes, Tel. 01100-
13930. Het Sociaal Centrum is ook be
reikbaar voor gézins- en bejaardenhulp én
voor informatie en advies.
Kantoortijden zijn: van 08.30 tot 12.30
uur en van 13.30 tot 17.30 uur. Iedere
donderdagmorgen 11.00 tot 11.30 uur hou
den we spreekuur in het kruisgebouw te
Kortgene.
Beoefen de eenvoudige kunst van het in
bloej brengen in huis van bloembollen en
u heeft 's winters, te beginnen met Kerst
mis, een prachtige voorjaarstuin in uw huis.
Hyacinten zijn het makkelijkst, maar
sommige tulp- en narcisvariëteiten en cro-
cussen kunnen ook binnenshuis in bloei
worden gebracht, gekombineerd met andere
voorjaarsbloeiers zoals dwergiris (Iris dan-
fordiae, Iris reticulata), blauw druifje en
scilla. De keuze is aan u.
In al deze bloembollen zit een knop,
plus een hoeveelheid voedsel, nodig voor
de ontwikkeling van de plant. Vóór de
bloei hebben bollen een periode van „kou"
nodig. In deze periode van 3—4 maanden
ontwikkelt de bol zijn eigen wortelstelsel
aan de buitenkant en stengel, bladeren en
bloem binnenin. Later, door de bollen in
de warmte van ons huis te brengen, kan
de bol letterlijk tot bloei „geforceerd" wor
den en wel vroeger dan de in de tuin
geplante bollen.
U moet wel beginnen eerste kwaliteit
bollen te kopen dik, stevig en onbe
schadigd. De grootste maat geeft het beste
resultaat.
Alles wat grond kan bevatten kunt u
gebruiken voor het in bloei brengen van
bloembollen binnenshuis. Schalen en potten
moeten schoon zijn en flink diep, om ruimte
te geven voor de ontwikkeling van het
wortelstelsel.
Nieuwe bloempotten moeten eerst een
nacht in het water staan. Gebruik goede
potgrond of zand, bemesting is niet nodig.
Leg een paar scherven of platte stenen
over de draineringsgaten om verstopping
en verlies van aarde te voorkomen. Vul dan
een deel van de bloempot met grond. Zet
nu de bollen stevig, zonder druk, bovenop
de aarde, zodat de „neusjes" net onder de
rand van de pot staan. De bollen mogen
elkaar of de zijkant van de pot, niet raken.
In een pot van 15 cm middellijn kunt u
6 tulpen of ongeveer 15 crocussen planten.
Narcissen zijn het mooist in groepjes van
drie of meer per grote pot.
U kunt hyacinten zowel 1 bol per kleine
pot als 3—5 bollen per grote pot planten.
Het verdient aanbeveling om per, schaal of
pot 1 soort te planten, want wanneer b.v.
verschillende soorten hyacinten in één pot
tot bloei worden gebracht, is het bijzonder
moeilijk ze tegelijk in bloei te krijgen.
Voeg nu nog wat grond toe en duw
deze stevig met de vingertoppen aan. De
neusjes van de bollen blijven boven de
grond en er moet ruimte voor watergeven
overblijven. Na het planten en watergeven
kunt u op iedere pot een etiketje plakken
waarop u plantdatum, soortnaam en de
kleur heeft geschreven.
Omdat iedere pot met bloembollen on
geveer 10 dagen bloeit, moet u, om voort
durend bloemen te hebben, opeenvolgend
planten volgens een bepaald schema. Dit
houdt in dat u de bollen plant met tussen
pozen van b.v. twee weken, te beginnen
15 september tot eind november. De bollen
voor latere beplanting bewaart u in open
zakken op een koele, luchtige plaats.
Wat te doen na het planten?
Alle bollen hebben een koudeperiode van
11 weken of meer nodig, op een donkere
plaats. Voor wortelontwikkeling binnens
huis moet u de bakken in een vorstvrije,
donkere kelder, garage, schuur of op zolder
zetten. De beste temperatuur is 5—10° C.
Geef regelmatig wat water om uitdrogen
van de grond te voorkomen.
Moet de wortelontwikkeling buitenshuis
plaats vinden, zet de potten dan op een
bed van zand of turfmolm, op een koele,
beschaduwde plek in de tuin. Graaf een
greppeltje rondom die plek en gebruik de
grond uit de greppel om de bloempotten
met 10 cm grond te bedekken: voeg er wat
turfmolm aan toe als het zware grond is.
Zodra het gaat vriezen dient een bedekking
van b.v. stro te worden aangebracht.
Na de koudeperiode (11 weken of meer)
worden de potten weer tevoorschijn gehaald
en in een ruimte gezet waar de temperatuur
niet boven de 15°C komt. De bollen zullen,
een paar weken nadat ze binnengehaald
zijn, gaan bloeien.
U moet ze regelmatig water geven, terwijl
direkte warmte en tocht vermeden moeten
worden. Ze bloeien het langst bij niet te
hoge temperatuur en u kunt ze, als dat
mogelijk is, 's nachts het best op een
koele plaats zetten.
Wilt u de bollen met Kerstmis in bloei
hebben, dan moet u speciaal geprepareerde
hyacintebollen -kopen. Deze bollen hebben
een speciale behandeling ondergaan om
hun normale groei te vervroegen. Gepre
pareerde hyacinten moeten vóór 16 oktober
worden geplant en 11 weken na het planten
naar binnen worden gebracht.
Aanbevolen sortiment voor bloei in de
huiskamer: Anna Marie, rose - Pink Pearl,
rose - Carnegie, wit - Bismarck, blauw -
Delfts Blauw, donker blauw.
Plant- en bloeischema voor de bloei in huis van bloembollen.
Plantperiode:
15 sept.
15 okt.
okt.-nov.
Tot
1 oktober
Koude periode
in weken
11
12
12
Hyacinten:
Voorbehandelde bollen
(geprepareerde)
Niet voorbehandelde bollen
Tulpen:
Brillant Star, rood
Joffre, geel
Apricot Beauty, zalmrose
Charles, rood
Kees Nelis, rood met geel
Lustige Witwe, rood met wit
Monte Carlo, geel (dubbel)
Paul Richter, rood
Prominence, donker rood
Stockholm, rood (dubbel)
Narcissen:
Carlton, geel
Flower Record, wit met
oranjerode kroon
Golden Harvest, geel
Crocus
Iris danfordiae
Iris reticulata
Blauw druifje
(Muscari armeniacum)
Scilla siberica
Bij lage kamertemperatuur, 16-18°C in bloei brengen.
Oktober
november
Oktober
14
14
14
14
12—14
14—16
16
16
Vroegste bloei
vanaf ca.
15 december
15 januari
15 februari
15 december
februari
maart
eind januari
eind januari
eind januari
eind januari*
15 januari
eind januari
begin februari
begin februari
VERVOER: TER LAND,
TER ZEE EN IN DE LUCHT
De Fransen pakken de trein, de Engelsen
reizen het liefst per vliegtuig en de Grieken
verplaatsen zich bij voorkeur per schip.
Dit blijkt tenminste uit een onlangs ge
publiceerde studie over de vervoermiddelen
in de Europese Gemeenschap. De studie
beslaat het jaar 1978 en omvat gegevens
over de spoorwegen, de burgerluchtvaart en
de zeevloot. Er zijn niet alleen cijfers over
het reizigersvervoer maar ook over het
goederenvervoer in opgenomen. De studie
wijst erop, dat de vervoermiddelen een
essentieel onderdeel vormen van de econo
mische infrastructuur van een land.
Frankrijk heeft met 34.000 kilometer
spoorlijn het langste spoorwegnet van de
Gemeenschap die in totaal 110.000 km
spoorlijn telt. Na Frankrijk volgen respec
tievelijk Duitsland, het Verenigd Koninkrijk
en Italië. Het Europese spoorwegnet is iets
minder groot dan dat van de USSR en
ongeveer drie keer zo klein als het Ame
rikaanse net.
In de Verenigde Staten dient het spoor
vooral voor het vervoer van goederen. De
Amerikaanse reiziger neemt het liefst de
auto, de bus of het vliegtuig.
In Europa is het personen- en goederen
vervoer ongeveer in gelijke mate over de
spoorwegen verdeeld. Hoewel de Duitse,
Franse en Luxemburgse treinen, net als de
Russische en Amerikaanse treinen, meer
goederen dan passagiers vervoeren, is in
de andere landen van de Gemeenschap het
omgekeerde het geval (met name in Italië
en het Verenigd Koninkrijk).
Bij de burgerluchtvaart staat Groot-Brit-
tannië aan kop. De twee maatschappijen,
die het Britse luchtruim onder elkaar ver
delen, beschikken over 201 vliegtuigen,
d.w.z. bijna een derde van het totale aantal
vliegtuigen dat de Europese burgerlucht
vaart rijk is. Frankrijk beschikt ook over
twee luchtvaartmaatschappijen, terwijl de
andere Europese landen en Japan er maar
één hebben. De Verenigde Staten daaren
tegen tellen er maar liefst zeven. De Ge
meenschap beschikt in totaal over iets
meer dan de helft van het aantal vlieg
tuigen dat de Verenigde Staten bezitten.
Na het Verenigd Koninkrijk neemt Frank
rijk in deze sector de tweede plaats in.
Daarna volgen respectievelijk Duitsland,
Spanje, Japan en Italië. De andere Europese
landen tellen ten hoogste ieder slechts
50 vliegtuigen. Volgens de studie wordt de
capaciteit van de burgerluchtvaart in alle
genoemde landen voor meer dan 55% benut,
hetgeen niet wegneemt dat sommige maat
schappijen en niet alleen de kleinste
met ernstige financiële problemen te kam
pen hebben.
De wereldzeevloot telde in 1978 circa
70.000 schepen waarvan er meer dan 15.000
aan het Europa van de Tien behoren, meer
dan 9.000 aan Japan, ongeveer 8.000 aan
de USSR en minder dan 5.000 aan de
Verenigde Staten.
De Griekse vloot vertegenwoordigt bijna
een kwart van de Europese vloot. Het Vere
nigd Koninkrijk komt met 3.300 schepen
op de tweede plaats. Daarna volgen Duits
land (2.000 schepen), Italië, Denemarken'
en Frankrijk. Het kandidaatland Spanje be
schikt over een vloot van meer dan 2.700
schepen.
Het Europa van de Tien telt 1.576 olie
tankers op een wereldtotaal van 6.882. Een
opvallend gegeven is dat 821 olietankers
onder Liberiaanse vlag varen. Dat is meer
dan de USSR en de Verenigde Staten samen
hebben.
LAMPION-FAKKEL OPTOCHT
TE WISSENKERKE
In tegenstelling tot eerdere berichten
wordt de lampionoptocht te Wissenkerke
gehouden op vrijdag 18 september. En niet
zoals eerder vermeld op 25 september.
Dit jaarlijks terugkerend festijn, wat eigen
lijk voor Koninginnedag is bedoeld, wordt
i.v.m. uur, tijd en licht op die dag, nu
reeds enkele jaren verschoven naar een
meer gunstiger tijdstip. Zoals reeds gezegd
is dit op vrijdag 18 september.
Het begin van de optocht is bij het club
gebouw „De Uitkomst" in de Ooststraat
en het tijdstip waarop dit begint is om
20.30 uur. Het geheel van dit feestelijk
gebeuren is een samenwerking tussen de
oranjevereniging en harmonie „Apollo".
De lampionnen, die uiteraard het geheel
een feestelijk aanzicht moeten geven, zul
len voor aanvang van de optocht worden
uitgereikt bij het clubgebouw in de Oost
straat.
