NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
.Schoonmoeder'
U houdt nu
het meest geleien blad
op Noord-Beveland
in handen
door L. van Schooien
Zeeland
Magazine?
30 april: Een dag om Oranje Bitter in huis te
hebben - 01 prefereert n Hansje in de kelder?
Hm *910
Donderdag 17 april 1980
83e jaargang
DRUK EN UITGAVE'. DRUKKERIJ MARKUSSE TE WISSENKERKE - TEL. 01107-13 08 - GIRO 206882
Abonnementsprijs 23,— per jaar. Franko per post ƒ38,50 per jaar. Advertenties 33 ct per mm. ex cl. BTW.
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen.
FEUILLETON
„Luister es Jits," zei ze, „het is natuurlijk
altijd weer iets geweldigs en voor jou is
het een gebeurtenis. Maar... iedere minuut
wordt er een kindje geboren. Het is een
heel natuurlijke zaak en de wereld draait
gewoon door. Je moet je niet alleen maar
op jezelf concentreren, andere mensen heb
ben je ook in deze tijd nodig."
Jitske beloofde en verdween vol goede
voornemens naar huis.
„Ik heb maar groenten voor je genomen,"
zei haar schoonmoeder, „want de groente
man is al geweest."
Met andere woorden, dacht Jitske bitter,
jij loopt er maar weer uit en ik moet jouw
boodschappen doen. Op hetzelfde moment
wist ze dat ze onredelijk was. Maar haar
goede stemming was weg.
„Wat hebt u genomen?"
„Worteltjes maar..."
„Alweer worteltjes, die hebben we eer
gisteren ook al gegeten".
„Kind, dat wist ik toch niet."
„Nou, vooruit dan maar..."
„Zorg dan dat je thuis bent als je le
verancier aan de deur komt," merkte Maria
op. „Dan kun je zelf je keus doen. Ik denk
jou een plezier te doen en ik krijg nog
een lang gezicht op de koop toe."
Jitske wist zichzelf tijdig te remmen. In
de stemming waarin ze nu was, zou deze
kleinigheid tot een fikse ruzie kunnen uit
groeien. En ze bedacht opeens wat ze
haar moeder had beloofd.
Ze zweeg en liep de keuken uit. Maria in
geen al te beste stemming achterlatend.
Haar schoondochter was de laatste tijd
verre van makkelijk, dacht ze. Misschien
was dat te wijten aan haar zwangerschap,
maar daar moest ze zich dan maar eens
over heen zetten. Ze moest zich niet ver
beelden, dat de wereld om haar draaide.
Bert merkte wel, toen hij thuiskwam, dat
de temperatuur niet ver boven het nulpunt
was. En toen Jitske nauwelijks iets at,
zei hij: „Kind, eet toch!"
„Ik moet geen worteltjes."
„Waarom heb je ze dan genomen?"
„Je moeder heeft ze genomen."
Hij vroeg niet verder, wilde zich maar
liever niet verdiepen in ruzietjes tussen Jits
en zijn jnoeder. Maar het ergerde hem
toch. Wat drommel, konden 'die twee vrou
wen in dat grote huis niet eens in vrede
leven? Hij wist wel dat zijn moeder niet
makkelijk was, maar de laatste weken was
Jits ook bepaald geen engel. Hij was er
helemaal niet zeker van, dat de schuld
bij moeder Maria lag. En daarom deed hij
er het zwijgen toe.
Gelukkig kwam er een bliksemafleider in
de gedaante van oom Piet, die nu Peter
heette. De hele familie ging hem afhalen
van de boot in Rotterdam. Alleen Jitske
bleef thuis, die kon er niet tegen in een
auto te zitten op zo'n warme dag.
Vader Polderman en zijn broer stonden
voor het eerst na zovele jaren tegenover
elkaar op de zonnige kade en ze hielden
eikaars hand vast en ze zagen elkaar aan
en ze hadden het allebei erg te kwaad,
maar wilden het niet weten.
„Zo, old boy," zei Peter.
„Ons Pietje," glimlachte zijn broer. Dat
was de naam waarmee hun moeder hem
vroeger liefkoosde.
„Maartje, meid, wat ben je nog knap
gebleven na al die jaren! En zijn dat je
Bent u reeds geabonneerd op
een 2-maandelijks tijdschrift
met actualiteiten, cultuur,
evenementen, historie en
recreatie.
Het geheel in 4-kleuren om
slag en alle artikelen voor
zien van nog nimmer gepu
bliceerde foto's.
Slechts 20,per jaar.
Vraag gratis proefnummer:
POSTBUS 1 -
WISSENKERKE
dochters? Wat 'n lieve meiden. Dat is Pier
natuurlijk... en is dat je vrouw, jong? Waar
is Jitske?"
Hem werd door allen tegelijk uitgelegd
waarom Jitske er niet was.
„Zo... nou, dan blijf ik hier, tot ik oom
geworden ben. Daar kun je zeker van zijn!
Jongens, jongens... wat geweldig dat ik
jullie allemaal weer zie. En zo'n mooie dag
vandaag! Nou, ik zal even m'n bagage af
werken en als dat gebeurd is, dan gaan
we hier in Rotterdam eerst es lekker met
z'n allen eten. Dan wennen we vast een
beetje aan mekaar."
„Zou dat nodig zijn?" vroeg Maartje
lachend. Ze vond Piet nog niets veranderd,
dezelfde hartelijke, gezellige vent. Zijn haar
was sterk vergrijsd en er waren diepe
rimpels in zijn gebruind gezicht. Hij had
het niet makkelijk gehad in het begin, daar
in het nieuwe land. En de langdurige ziekte
van zijn vrouw en haar sterven hadden
hem diep aangegrepen. Maar nu was hij
alleen maar blij om alles wat hem nog
gelaten was in dit leven. En het was veel
en het was goed.
Een attente restauranthouder, die het ge
zelschap ontving,- begreep dat ze wel onder
mekaar wilden zijn en liet dekken in een
apart zaaltje, waar de maaltijd zeer lang
duurde en uitermate gezellig verliep. Er
werden foto's uitgewisseld en er werden
verhalen verteld. Die avond kwam Jitske
en klaagde, dat oom Piet haar bijna plat
drukte. Bert kon meteen uitstekend over
weg met de Hollandse Amerikaan en vroeg
hem honderd-uit.
„Een pienter ventje, die man van jou,"
zei Peter waarderend tot zijn nicht. En
Jitske, blij om al deze gezelligheid in het
vertrouwde, ouderlijke huis, straalde. Bert
keek verliefd naar haar. Wat was ze knap
zo. En hij vergaf haar op slag alle on
billijke prikkelbaarheid.
„Dezer dagen," beloofde Peter Polderman,
„kom ik jullie es opzoeken in jullie eigen
huis."
De volgende dag echter, was Jitske's
stralende stemming over. Ze was met
hoofdpijn opgestaan en de gedachte aan
eten maakte haar misselijk.
Maria, die door de gang liep om haar
vuilnisemmer buiten te zetten, zag het wel
en vroeg: „Zal ik de jouwe ook maar bui
ten zetten?"
„Da's goed, ja," zei Jitske lusteloos. De
vorige keer had ze het vergeten. Nu puilde
het afval er uit.
Maria had er een hele sjouw aan. „Daar
mag je voortaan wel aan denken," zei ze
tot Jitske, „als ie zo vol is, dat het deksel
niet dicht kan, laten die lui hem gewoon
staan. Dat heb je met die nieuwe vuilnis
wagens."
„Nou, dan laten ze hem staan," zei Jitske
onverschillig.
„Hoor es," zei Maria, „als je je nou niet
lekker voelt, moet je je daar toch een
beetje tegen verzetten. Je kunt je huis
houden toch niet verwaarlozen."
„Bemoeit u zich maar niet met mijn
huishouden." Het klonk scherper dan ze
bedoelde.
„Best," antwoordde Maria, „zet jij je
eigen vuilnisemmer dan maar buiten." En
beledigd draaide ze zich om en liep de
trap op.
„Mens," dacht Jitske opeens onredelijk
fel, „voor mijn part breek je je nek..." Ze
had het nog niet gezegd, of een gil scheurde
door het trappenhuis, een bonseen
gekreun
„Moeder!" riep ze verschrikt en holde de
trap op. Daar lag Maria van Hoornwijck,
kreunend van de pijn.
„Die traproe..." zei ze. „Ik zag 'em niet."
Ontstemd en driftig was ze naar boven
gelopen, had niet gelet op de losse traproe
en was gevallen.
Jitske probeerde haar te helpen opstaan,
maar met een kreet van pijn zakte ze weer
omlaag. „Ik kan niet, mijn been..."
Dat been lag zo raar. Het is vast gebro
ken, flitste het door Jits heen. Haar EHBO-
opleiding was ze niet vergeten. Ze betastte
het been... ja hoor... En terwijl ze daar
zo neerhurkte over haar kreunende schoon
moeder, flitstehet door haar heen. „Dat
heb jij gewild. Je wou dat ze haar nek
brak, het is gelukkig alleen maar haar
been." Opeens vloeiden haar tranen.
„Wat is dat nou," probeerde Maria moei
zaam te glimlachen, „moet jij nou huilen."
„Ach lieverd." Iets binnenin haar brak.
Nu ze Maria zo hulpeloos zag en ze de
verwensing nog hoorde doorklinken, die ze
haar nagezonden had, begreep ze opeens
haar eigen tekort tegenover Bert's moeder.
Het leek of alle afkeer, alle conflictge-
voelens uit haar hart wegzonden. „Ik kan
u alleen niet tillen."
„Dat mag je ook niet. Niet doen, Jits."
„Blijf even zo liggen, ik haal hulp." Ze
liep naar de straat. Vergeten stond de
vuilnisemmer in de gang. Ze zag de bakker
staan praten met een brievenbesteller. Ze
vloog naar hen toe.
„Ach," hijgde ze, „er is iemand van de
trap gevallen, been gebroken. Zou u me
misschien even kunnen helpen haar op te
tillen?"
„Maar natuurlijk, mevrouw," zei de bak
ker, „kom even mee, Jansen." En met twee
hulpvaardige mannen ging Jitske haar wo
ning weer binnen.
„Zo mevrouw," zei de bakker, „dat is
lelijk. Maar we zullen proberen u hier van
daan te krijgen." Op de kleine overloop
konden ze zich maar moeiüjk bewegen.
Jitske gaf aanwijzingen. Maria beet op
haar lippen om het niet uit te schreeuwen,
maar eindeüjk hadden ze haar op de rust
bank. „Ik bel meteen de dokter," zei Jits
en weg was ze weer.
De dokter zou meteen komen en Jitske
stond hijgend onderaan de trap. Wat was
er allemaal gebeurd in die korte tijd. Ze
voelde zich duizelig, klemde zich aan de
trapleuning vast. O, als ze nu maar niet.
Het ging voorbij. Langzaam, zich stevig
vasthoudend beklom ze de trap.
Nog even keek ze om, naar de vuilnisbak,
waarom het allemaal begonnen was. De
emmer was verdwenen. De praktische bak-
kerker had die zeker meteen op straat
gezet. Ze had die mensen nauwelijks be
dankt. Enfin, ze zou morgen wel naar hen
uitkijken. Dankbaar was ze, er stonden
toch altijd maar mensen klaar om je te
helpen. Haar stemming was nu helemaal
omgeslagen. Ze dacht niet meer aan haar
eigen onwel-zijn. Ze was alleen maar blij,
dat het tenslotte alleen maar een gebroken
been was. En o zo blij, dat door dit alles
ze alle wrok en bitterheid tegen haar
schoonmoeder kwijt was. Zo maar opeens.
Op dat ogenblik, dat ze zich over haar
heengebogen had en dat witte, pijnlijke
gezicht had gezien.
(Wordt vervolgd)
LEERMARKT TE GOES
Bureau Vormingswerk van de Culturele
Raad van Goes organiseert op 10 mei a.s.
een leermarkt.
De leermarkt is een informatieve ten
toonstelling van vele mogelijkheden voor
volwassenen die iets willen gaan leren.
De leermarkt richt zich op alle volwas
senen in de Bevelanden met een aanbod
van leermogelijkheden in het seizoen '80-'81.
Zowel beroepsgerichte als ook hobby-
gerichte aktiviteiten zullen aanwezig zijn.
Het aanbod varieert van dansles tot bij
voorbeeld de opleiding tot computer-pro
grammeur, steno, potten bakken, boekhou
den, talen enz. Vrijwel alle instelüngen
die in de Bevelanden werkzaam zijn nemen
deel aan de leermarkt. In een vijftig stands
kunnen bezoekers met leerkrachten en deel
nemers praten.
Tevens zal in een centrale-stand nog
informatie te verkrijgen zijn over kursussen,
opleidingen, enz. door organisaties die niet
met een stand aanwezig zijn.
Elke bezoek(st)er zal een brochure krij-
Kruiswoordpuzzel no. 671
Horizontaal: 1. bloem - 7. hooghartig - 13.
verbinding - 14. vogel - 16. meisjesnaam
17. rijstbrandewijn - 19. jongensnaam - 20.
wel - 21. bosje haar - 23. bouwgronden
om een dorp - 24. verfrissing - 25. berg
weide - 27. rund - 28. voorzetsel - 29.
bijbelse naam - 31. water in Brabant - 32.
Duits pers. vnw. - 33. klef - 35. N.V. (Fr.)
37. voorzetsel - 38. eenvoudig - 39. hijs
werktuig - 41. onmeetbaar getal - 42. vrou
welijk schaap - 43. goud (Fr.) - 45. vloerlijst
47. wondvocht - 50. stofmaat - 52. heilige
(afk.) - 53. Eng. titel - 55. buiten dienst
(afk.) - 56. de oudere (afk.) - 57. onge
bonden - 59. titel (afk.) - 60. vanaf (afk.)
61. op welke wijze - 62. speelgoed - 64.
soort pensioen (afk.) - 66. bos - 68. niet
een - 70. onbedekt - 72. regel - 74. dun
75. dwaas - 77. mal - 78. verstandhouding
79. bijwoord.
Horizontaal: 1. pas - 4. postuur - 10. mis
13. erts - 15. benul - 16. dora - 17. neetoor
19. ramenas - 21. nn - 22. ro - 24. am
25. gn - 27. gd - 29. leven - 32. do
34. credo - 37. fiool - 39. hol - 40. koerier
42. lek - 43. at - 44. ja - 45. gin - 46. eu
47. rm - 48. nop - 50. plateel - 51. boa
52. draai - 54. elisa - 56. rr - 57. state
60. ut - 61. ad - 62. li - 63. ia - 65. ta
67. protest - 70. inheems - 73. amer - 74.
arend - 76. trio - 77. tes - 78. klaroen
79. een.
gen waarin overzichtelijk alle deelnemende
organisaties hun aanbod bij elkaar hebben
gebracht.
De leermarkt wordt gehouden in de
L.T.S. in Goes op zaterdag 10 mei a.s.
van 10.00 tot 16.00 uur.
BURGERLSJKE STAND
WISSENKERKE
Geboren: 10 maart: Heiske, d.v. D.
Nonnekes en C. B. Koert.
Ondertrouwd: Geen.
Gehuwd: 21 maart: Engelbertus J. den
Toonder en Maatje C. Bakker: 21 maart:
Pieter D. Dieleman en Hendrika C. Ver
burg: 21 maart: Willem D. Kaashoek en
Theodora J. van der Kooi.
Overleden: 1 maart: Abraham I. Heijboer,
oud 88 jaar, e.v. B. J. de Kam: 12 maart:
Eduard M. van der Maas, oud 68 jaar,
e.v. J. A. de Regt; 20 maart: Jozina M.
van der Meulen, oud 95 jaar; 25 maart:
Pieternella van der Maas, oud 98 jaar,
w.v. Markusse; 25 maart: Adriana J. Jero-
nimus, oud 75 jaar, w.v. G. van de Water.
Verticaal: 1. boom - 2. bloeiwijze - 3. ker
kelijk lied - 4. familielid - 5. plaats in
Gelderland - 6. droom (Fr.) - 7. tuinge
reedschap - 8. wilde haver - 9. stad der
oudheid - 10. planeet - 11. nieuwe wereld
taal - 12. soort stof - 15. voorjaar - 18.
jongensnaam - 20. uitroep - 27. gereed
schap - 24. sportartikel - 26. zangnoot
30. Chinese maat - 32. zangnoot - 33.
ondanks - 34. mannelijk dier - 36. aarts
bisschop (afk.) - 38. beteuterd - 40. vod
44. godsdienst - 46. de lezer heil (Lat. afk.)
48. jongensnaam - 49. broekophouders
51. soort onderwijs (afk.) - 54. afgod - 56.
dus (Eng.) - 58. houten beenverlenging
61. bende - 63. voorvoegsel - 64. onbep.
hoofdtelwoord - 65. vorm van wonen - 67.
onder-officier (afk.) - 69. lidwoord - 70.
slaghout - 71. gesloten - 73. Spaanse titel
75. met name (afk.) - 76. telegraaf restante
(afk.).
Verticaal: 1. pen - 2. aren - 3. stengel
5. obool - 6. ser - 7. tn - 8. uur - 9.
ulaan - 10. mongool - 11. iran .- 12. sas
14. st - 16. de - 18. or - 20. mm - 23. nv
26. schande - 28. dd - 30. elegant - 31.
eminent - 32. di - 33. alkmaar - 35. rotor
36. okapi - 37. frele - 38. oeros - 41. rit
49. pardoes - 51. bittere - 53. ar - 55. lu
57. sisal - 58. av - 59. einde - 61. arme
62. Ie - 64. ah - 66. amie - 67. pat - 68. tr
69. tra - 70. ino - 71. et - 72. son - 75. er.
Waarom zou u tegen de 30e april niet
eens een flesje Oranje Bitter in huis halen?
Want op die datum zal een nieuwe oranje
telg als onze landsvrouwe worden inge
huldigd.
Even kleurrijk als de historie van ons
koningshuis is die van het vaderlands ge
distilleerd. We staan er jammer genoeg
haast nooit bij stil. En toch heeft uw
slijter-wijnhandelaar heel wat typisch Ne
derlandse „neuten" voor u in huis.
Oude en jonge jenever, brandewijn en
citroen (al dan niet met suiker), boeren
jongens en advokaat, ze zijn overbekend.
Het tegendeel geldt echter voor dranken
als Voorburg en Fladderak.
Wist u dat Voorburg zijn naam dankt
aan de kleuren rood en geel van die ge
meente? Oorspronkelijk was Voorburg na
melijk niet één kant-en-klaar produkt (zo
als nu), maar een drank die in het glas
werd samengesteld uit Fladderak en wat
Augustora.
En wat Fladderak betreft, deze ouder
wetse drank werd en wordt vervaardigd
op basis van citroenjenever onder toevoe
ging van enige kleur- en smaakstoffen.
Dé drank voor een dag als 30 april a.s.,
de Oranje Bitter, werd eens als echte
bitter, dat wil zeggen ongezoet, in de
handel gebracht. Tegenwoordig is de drank,
die wordt verkregen door de schillen van
de oranje-appel te laten trekken op alkohol,
meestal gezoet. De klont (kandijsuiker) kan
naar smaak wel of niet worden toegevoegd.
Wilt u nu eens héél origineel voor de
dag komen, dan moet u uw slijter eens
vragen naar oer-Hollandse likeuren als:
Hansje in de kelder, Hemdje Licht op.
Roosje zonder Doornen, Juffertje in het
groen, Eau de ma Tante, e.d.
Hansje in de kelder was een prima mid
del om de familie via een in een drink
beker verstopt poppetje op ludieke wijze
voor te bereiden op de komst van een
kind. Hemdje Licht op, dankt zijn ontstaan
aan slimme scheepsartsen, die met behulp
van dit slokje de inname van wonderolie
aanzienlijk wisten te vergemakkelijken.
Zo ziet u, dat u met de aanschaf van
enig oud-Hollands gedistilleerd bij uw
slijter-wijnhandelaar ook nog eeft aardig
stuk romantiek in huis haalt. U hebt dan
niet alleen wat (bijzonders) te schenken,
maar ook nog een heel apart verhaal te
vertellen.
Oplossing kruiswoordpuzzel no, 670
