De egel wordt kokosmat in het verkeer KRONIEK VAN NOORD-REVELAND Ja, beste mensen, de Paasdagen staan weer voor de deur. Met een beetje goeie wil en mooi weer, een prachtige gelegenheid om de natuur in te trekken. Nu wat Pasen betreft, beste vrienden, dat wordt natuurlijk eiers verven en zoeken. Over Pasen en eiers gaat ook het gedicht. Vroeger kregen de landarbeiders met Pasen eieren van de baes, en mis schien nog wel. Jewannus ook, maar dat liep haast uit de hand. De verongelukte Paeseiers. Jewannus oorde z'n vrouwe schelde, die most d'r hezag wee laete helde. Kom ier vuulpoes, riep die pinne, wat mok mee joe toch behinne. Aol wee modder op de baele vo de deure of da 't ur niks mi mot hebeure. Dan lig 't ur wee kaf in uus en dan wee assie op 't taefelplu'us. Ik bin't noe hoed beu; zö kan't nie langer deu. Mè Jewannus docht, schelde doe hin zeer, want schelde dat dee Tona wè meer. Ie docht: ik hae mè vast op d'oeve an, want van Tona di krieg uk zö noe en dan wat van. Dat een wuuf proper is, da's behriepeluk; mè zó, da's ziekeluk. A mopperend wasum op d'oeve an hekomme, en toen bedocht um pas, dat merruge Paese was. Dat waere twi vrieë daegen vo d'aerebeiers, dan aete ze krentebroad mee eiers. Een oud hebruuk was dat en eel niet kwaed. d'Eiers krege ze van de baes, vo d'aerebeiers een hoeie daed. Toen at twoaluf ure was, riep de vrouwe van de baes, ze ête Kee: Jewannus neem je n'eiers noe vast mee. In z'n maelezak ei't um ze toen hedae, bie een zwarte koste. De vrouwe zei: doe verzichtug, anders zu ze nog boste. Onderweg nae ruus, mee d'eiers in z'n maele, docht um, noe mok mee Tona toch us een oarugheidje uut aele. Vlug is um in uus heslope en d'eiers ei 't um onder 't kossen van z'n stoel hestoke. Ie a ut nog mè net hedae, of di kwam Tona 't uus in hehae. Wi bin d'eiers, vroeg ze heliek, en stae nie zö uuleg te kieken, je bin toch nie ziek? Neeë, zei Jewannus een bitje dwaes, 't kon van 't jaer nie leie, zei d'n baes. Tona sprong aest uut d'r vel, zö kwaed dat ze was. Zö'n krente, riep ze, da's toch kras. Ze vloog de kaemer uut, mee een kop as een kroote; Jewannus ei 't er vreed van henote. Even laeter oorde um een schreeuw, ie docht, noe ei ze onraed heroke, mè ze riep: Jewannus kom vlug ier, 't verke is uut hebroke. Ie vloog nae buuten op z'n sokken deur de pad, want ie docht an z'n vroege aerpels, da's nog a hlad. Ie oord Tona schreeuwe: dat verke maekt aolus kepot; ik slae je doad, gè in je kot. Eindelinge a Jewannus um bie z'n staert en z'n oren en zö hing um 't kot in, achterstevoren. Tona zei hijgend en blaezend: de wurfel is 't eruut hehae, je ei'ter netuurluk wee mè één spieker in hedae. Ineens riep ze: d'aerpels stae te branden en ze vloog nae de keuken, mee d'r keus in d'r anden. Mee d'aerpels is 't helokkug hoed of heloape, oord um Tona bromme, toen a Jewannus de kaemer in was hekomme. Nog nae hijhend en blaezend, kwam Tona in de kaemer; ze zei: dat rot verke, m'n arte slaet as een aemer. En mee een zucht liet ze d'r eige neer in de stoel. Een hroat hekraek; Tona schoot overende, wat een smeerboel. d'Eierprut kwam langs de stoel nae bene hedrope. Ze riep: joe uul, bije noe hlad bezope. Wie lei'ter noe eiers in een stoel, onder een kossen nog wè. 't Is toch vreed, m'n eiers, riep Jewannus oals mè. Vlug, riep Tona, ael een schuttel of een bekken, t' geef nie wat. Jewannus vloog nae de keuken, ie beefde hlad. Eel de soepe ze toen in een schuttel laete zakke en Tona was zö kwaed, dat z'um bie z'n lurven wouw pakke. Mè Tona, 't was bedoeld as een oarugheidje vo joe. Leuk oarugheidje, dat zieë noe. Afijn, 's middags op d'oeve, ei t'um 't ele verhael hedae, oe of't mee z'n eiers was hehae. Ze a aol vreed helache om z'n verhael en ie kreeg nieuwe eiers, da's nog 't mooiste van oalemael. s'Aevens tuus hekomme, riep um a van vare: kiek us Tona, ik a are. 'k Et oal tegen de baes hezeid en die lachte z'n eige aest doad, mè noe em'mun temisten eiers mee krentebroad. Dat was het voor deze week, beste mensen, om een beetje in stemming te komen. Allemaal mooie en plezierge Paasdagen toe gewenst. Met nog een oude Peelandse spreuk tot slot. Paese zonder eiers, is as een boer zonder aerebeiers. CeeBee. START BOUWAKTIVITEITEN ZIEKENHUIS WALCHEREN SLANGEVRETER - ONGEVOELIG VOOR SLANGEGIF Eén van de leukste dieren die in Nederland in het wild voorkomen is stellig de egel. Dat hij per abuis wel eens voor stekelvarken wordt uitgemaakt en dat een echt stekelvarken een heel ander dier is, achten wij voldoende bekend. Van alle wilde dieren is de egel verkeersslachtoffer nummer één. Hij schijnt niet te kunnen leren dat wegen levensgevaarlijk voor hem zijn en wordt dan ook elk jaar bij honderdtallen doodgereden door auto's. Daar niemand zich om zijn stoffelijk overschot bekommert, blijft dat liggen en zo ontstaan de bekende kokosmatjes op autowegen. Droevig, maar blijkbaar niets aan te doen. Bij schrijven van 25 maart j.l. is door de Staatssecretaris van Volksgezondheid en Milieuhygiëne aan het bestuur van het Streekziekenhuis Walcheren bericht „de ver klaring" te verlenen als bedoeld in de Wet Ziekenhuisvoorzieningen. Deze „verklaring" houdt in, dat het Zie kenhuisbestuur de procedure mag beginnen welke leidt tot de bouw en realisatie van het lang begeerde éne ziekenhuis voor Walcheren, zulks ter vervanging van de ziekenhuizen te Middelburg en Vlissingen. De eerste fase in deze procedure is het opstellen van een programma van eisen voor het te stichten gebouwencomplex, dat om verder te kunnen werken de goedkeu ring behoeft van het Ministerie van V. M. Na verkregen goedkeuring mag het bestuur het programma van eisen laten uitwerken en ontstaat het schetsplan. Ook dit schets- plan moet de goedkeuring van het Minis terie hebben. De volgende fase is daarop de stukken bestedingsklaar te maken en kan na de aanbesteding de bouw beginnen. In de Wet Ziekenhuisvoorzieningen is aangegeven binnen welke tijd de goedkeu ringen door het Ministerie moeten worden afgegeven. Worden deze maximumtijden aangehouden en daarbij geteld de tijd voor de bouw, dan kan het ziekenhuis over on geveer 7 8 jaar gereed zijn om de pa tiënten te ontvangen. Wat aan de toestemming vooraf is gegaan. Het bestuur is erg gelukkig met dit be richt. Het ziet haar streven na ongeveer 10 jaar werken bekroond. Na een teleurstellende afwijzing in 1975 werd op 12 oktober 1976 opnieuw een aan vraag voor de bouw ingediend. De behan deling van deze aanvraag ondervond ver traging door het regio onderzoek Zeeland, op verzoek van de minister uitgevoerd door het College Ziekenhuisvoorzieningen te Utrecht. Dit College bracht in de daarop volgende jaren eerst een rapport en ver volgens een advies uit. Ten aanzien van Walcheren werd gesteld, dat ten behoeve van een goede ziekenhuis zorg het tot standkomen van één nieuw ziekenhuis van circa 480 bedden op zo kort mogelijke termijn absoluut noodzakelijk werd geacht. In de tweede helft 1979 zette het provinciaal bestuur de procedure in werking welke de Wet Ziekenhuisvoorzie ningen aan het provinciaal bestuur voor schrijft. Onderwijl werd tussen de verschillende overheden onderling en met het ziekenhuis bestuur overleg gevoerd, en dat alles leidde uiteindelijk tot het afgeven van de verkla ring van de Staatssecretaris. Het bestuur merkt op, dat het zeker het laatste jaar van meerdere personen en instanties veel medewerking heeft ondervonden. Programma van eisen, aantal bedden. Bij het op te stellen programma van eisen wordt uitgegaan van een ziekenhuis van 420 bedden met de mogelijkheid van een kleine afwijking naar boven of beneden, waarin de huidige en de nog bij de zie kenhuizen in Middelburg en Vlissingen in ontwikkeling zijnde specialismen zijn on dergebracht. De bouwwijze van het complex moet zodanig worden ingericht, dat op niet kostbare wijze uitbreiding met ongeveer 50 bedden plaats kan vinden. Een en ander met behoud van een goede organisatie en handhaving van een funktioneel geheel. Verder zijn in het te bouwen complex extra en optimale faciliteiten toegewezen voor één-dags-opnamen en voor de poliklinische behandeling. Het door het College Ziekenhuisvoorzie ningen geadviseerde beddenaantal van 480 is niet opgevolgd. Dit vindt zijn oorzaak in het feit, dat het College en het Minis terie niet dezelfde criteria hanteren. Het College neemt de toekomstige verwachting t.a.v. de bevolkingsgroei etc. mee, terwijl het Ministerie uitgaat van de huidige si tuatie, dit om zoveel mogelijk in de direkte landelijke behoefte te voorzien. Het bestuur is bij het terugbrengen van het aantal bedden na enige overweging ook uitgegaan van de huidige en feitelijke si tuatie, alsmede van de verwachte ontwik keling in de dienstverlening. Het heeft daarbij minder gelet op de theoretisch be rekende groei van de bevolking als zijnde een niet zekere faktor. Bouwcommissie en architect. Het bestuur beraadt zich thans op het samenstellen van een bouwcommissie en De egel komt bijna overal in Europa en Azië voor, behalve in het uiterste noorden boven 2.000 meter. Daar zou hij 's winters doodvriezen. Er zijn eigenlijk maar twee soorten, nl. de oostelijke die tot aan Berlijn wordt gevonden en de westelijke, die wes telijk daarvan leeft, dus ook bij ons. De egel heeft zelfs kans gezien Engeland, Schotland en Ierland te bereiken. Omdat de egel alleen zwemt als het nodig is om het vege lijf te redden, vermoedt men dat hij in het Verenigd Koninkrijk is doorge drongen toen er nog een landverbinding met Europa's westkust bestond. Dat de egel zo van schuilplaatsen houdt en dan nog pas in de schemering tevoor schijn komt, zou een afweermiddel zijn uit de tijd dat de vos nog algemeen in onze streken voorkwam. Met behulp van zijn sterke huidspieren kan de egel zich op rollen en zijn stekels naar alle kanten uitzetten. Hij is dan vrijwel onkwetsbaar behalve helaas voor onze auto's. Maar de vos weet er raad opl Hij rolt de egel zeer behoedzaam naar een plasje water. En daar de erinceus europaeus niet van nattigheid houdt, moet hij zich dan wel ontrollen. Fluks bijt de vos toe aan de onderkant. De buikzijde is nl. slechts met haren bezet. Zo komt reinaard aan een lekker hapje. Gebakken kogel. Ook de zigeuners aten graag egels, want door het veelsoortig menu is het dier erg lekker. Het villen is echter een kwelling en bovendien trekt men dan de huidspier mee en verliest men vlees. Daarom deden de zigeuners het aldus. Zij namen een op gerolde egel en plakten hem vol met voch tige klei of leem. Aldus ontstond een grote, aarden kogel, die in het vuur werd gelegd tot leem of klein gebakken waren. Dan sloeg men de bol in stukken en kon men aan de maaltijd beginnen. Opperhuid en stekels bleven in de klei zitten. Zo toebereid moet het vlees werkelijk fantastisch smaken, al verzoeken wij u het niet toe te passen bij uw barbeque buiten! Het gevolg van deze smullerij was ech ter, dat de egel sterk in aantal minderde. Daarom werd het dier duchtig beschermd via de Mollen-, Egel- en Kikvorsenwet van 1917. Die wet is al tientallen jaren geleden opgeheven. U moet een egel eens goed bekijken. De stekels kunnen grijs, geelwit, bruinzwart en bruingeel gestreept zijn en de buikharen zijn geelbruin, werkelijk heel fraai. De egel is een zoolganger en kan heel goed lopen. Hij eet van alles: insekten, slakken, slangen, hagedissen, kikkers, vogels (als hij ze te pakken kan krijgen), muizen, zaden, vruch ten, enz. Als u dit geheel overziet kunt u hem niet schadelijk vinden. Laat hem gerust UITVOERING E.M.M. KORTGENE Op vrijdag 28 maart gaf de Koninklijke Muziekvereniging „E.M.M." uit Kortgene een uitvoering in het Dorpshuis „De Pompweie" te Kortgene. Onder leiding van de dirigent, dhr. F. Smit, werd een gevarieerd muziek programma ten gehore gebracht, met daar na een show van de drumband en majo rettes o.l.v. dhr. B. de Looff. Na de pauze reikte de voorzitter van E.M.M.dhr. A. Welleman, oorkonden uit aan de heren J. de Looff jac.z., H. Smalle- gange, J. Dijke en A. van Hakken i.v.m. het erelidmaatschap van de vereniging. Tot genoegen van het publiek werd de de aanpak voor het gereedmaken van het programma van eisen. De opstelling van dit programma, de vloeroppervlakte en de inhoudsmaten van de vertrekken zijn sterk aan overheidsvoor schriften gebonden. Toch zal bij het op stellen van dit programma een beroep op de medische staf en het personeel worden gedaan. Voor het uitwerken van de schets- plannen geldt dit in nog sterkere mate. Het bestuur bezint zich verder op het aantrekken van een architekt die deze bouw zal begeleiden. Bouwterrein. Ten aanzien van het bouwterrein is het bestuur reeds enige tijd in onderhandeling met de gemeente Vlissingen over de aan koop van het beoogde terrein zoals bekend gelegen in de omgeving van het verpleeghuis „Der Boede", zuidwaarts van de Jacoba van Beierenweg. Deze onderhan delingen verkeren inmiddels reeds in een vergevorderd stadium van voorbereiding. Voor deze transactie hebben zowel de ver koper als de koper toestemming nodig van (andere) overheidsinstanties, zodat de defi nitieve afronding nog wel enige tijd op zich zal laten wachten. Bouwkosten. De verwachte bouwkosten zullen volgens een voorzichtige raming komen op 130 miljoen gulden. Deze zullen evenwel sterk afhankelijk zijn van de economische ont wikkeling in de komende jaren. zijn gang gaan. Het nut overtreft de „schade". Stekelige vraagstukken. Van november tot maart houdt de egel een winterslaap in een hol dat grotendeels met bladeren is opgevuld. Als hij kans ziet ergens onder een vloer te kruipen, doet hij dat nog liever. Na een uitputtende winterslaap komt het liefdeleven op gang als er voldoende voedsel is. De bronsttijd is van maart tot juni. Alleen in die tijd zoeken egels elkaar op. Voor de rest zijn ze een zelvig en honkvast. Voor het liefdeleven zijn de stekels geen bezwaar. De paring heeft plaats door rug- en buikligging. Draagtijd varieert van 5 tot 7 weken en mevrouw de egel ziet kans één of twee worpen per voorjaar te bren gen, elk van 3 a 7 jongen. De jongen zijn blind en de ogen gaan pas op de 14de dag open. Ook de geboorte is ondanks de stekels geen probleem. De jongen hebben die pen nen wel, maar ze zijn wit en zacht. Pas naderhand worden ze hard en dan acht moeder egel de tijd rijp om met haar kroost op stap te gaan. Het is een koddig gezicht en het ineenrollen gebeurt instinct matig. Slangevreter. De egel wordt gemiddeld 3 tot 5 jaar oud, maar bij wat bescherming en verzor ging door de mens wordt ook wel eens 10 jaar gehaald. In het wild zal een egel ook slangen aanvallen. Een adder ziet wel eens kans een egel daarbij te bijten. Geen gevaar: de egel is absoluut ongevoelig voor slangegjf. De naam egel betekent ook niets anders dan slangevreter. Toch komt de naam ste kelvarken ook buiten Nederland voor. In zijn uiterlijk heeft de egel wel iets van een miniatuur wild-zwijn. In onze taal heeft het dier zijn sporen nagelaten in uitdruk kingen als: een stekelig vraagstuk, zijn stekels opzetten, enz. De egel houdt daar echter niet van. Zet eens een schoteltje melk voor hem neer en een appel. Bij een goede behandeling ver geeft hij u uw streken en wordt hij minder schuw. Wie enige tijd een ziek of gewond egeltje verzorgd heeft, weet dat het dier uit dankbaarheid kopjes kan geven als een kat. Maar in een terrarium kunt u hem niet houden. Daar hij niet de minste behoefte heeft aan gezelschap (behalve even in het voor jaar) kan men soms een paar jaar plezier hebben van een egel in de tuin. En als hij zich daar eenmaal op zijn gemak voelt, trekt hij ook niet meer weg. (Nadruk verboden). film, die in 1960 van het dorpsleven' op Kortgene is opgenomen, gedraaid door dhr. J. Pouwer. Tussen de programma-onderdelen door deed de voorzitter een beroep op de muzi kale jongeren om lid te worden van E.M.M. De bezetting van het orkest is aan de ma gere kant en voor de toekomst is uitbrei ding met jeugdige leden noodzakelijk. In een tijd waarin de leefbaarheid van de kleine kernen in discussie is, wordt steeds gewezen op het nut van een bloeiend ver enigingsleven voor de leefbaarheid van die kernen. Een goed bezet muziekgezelschap kan daar mede toe bijdragen, aldus de voorzitter. De goed bezochte uitvoering werd met een gezellig bal besloten. GESLAAGD Bij de op maandag 31 maart gehouden examen persluchtmasker-dra'gen te Goes, is de heer A. Filius van het brandweerkorps Wissenkerke geslaagd. TIJDELIJKE KAMPEERPLAATSEN TIJDENS PINKSTERVAKANTIE In een brief aan de colleges van burge meester en wethouders van de gemeenten op Schouwen-Duiveland, Noord-Beveland, Walcheren en West Zeeuws-Vlaanderen heeft de werkcommissie van de Provinciale raad voor recreatie in Zeeland (voorzitter gedeputeerde A. L. van Geesbergen) ge vraagd of de gemeentebesturen bereid zijn en mogelijkheden zien tijdelijke kampeer plaatsen in te richten tijdens de Pinkster vakantie waarin bij goed weer in sommige delen van de provincie de vraag naar toeristische kampeerplaatsen groter zal kunnen zijn dan het aanbod. Van de reacties van de gemeenten die vóór 15 april a.s. worden verwacht zal het afhangen of nader overleg noodzakelijk zal zijn om tot een goede coördinatie te komen. In de brief wijst de werkcommissie op de grote drukte van de laatste jaren in de Pinkstervakantie. Deze heeft tot gevolg dat de normale kampeerplaatsen overbezet raken en dat er wordt gekampeerd buiten de terreinen die daarvoor officieel zijn be stemd. Dit is niet bevorderlijk voor de volksgezondheid, de milieuhygiëne, de vei ligheid. de natuur en het landschap. Een discussie over dit onderwerp in de onlangs gehouden vergadering van de Pro vinciale raad voor de recreatie is aanlei ding geweest te zoeken naar mogelijkheden om ongewenste ontwikkelingen in de ko mende Pinkstervakantie te voorkomen. De werkcommissie is van mening dat het schep pen van tijdelijke extra kampeermogelijk- heden bij kampeerterreinen en op erven van boerderijen ongewenst is, ook al zouden er voldoende sanitaire voorzieningen e.d. zijn. Beter lijkt een aanpak per regio of gemeente waar de problemen worden ver wacht. Die aanpak kan bestaan in het tijdelijk beschikbaar stellen door de over heid van terreinen of terreintjes met bij behorende sanitaire voorzieningen als alle „echte" kampeerterreinen in de regio vol zijn. Voor het goed- functioneren van de op- vangterreinen zal mankracht beschikbaar moeten zijn voor toezicht e.d. De opbrengst van kampeergelden kan de kosten daarvan dekken of beperken. Er zal bij heffing van kampeergelden ook geen concurrentiever valsing ontstaan ten opzichte van de nor male kampeerplaatsen. De werkcommissie wijst er nog op, dat een goed werkend waarschuwings- en door stuursysteem noodzakelijk is. Daartoe is samenwerking van provinciale VW, plaatse lijke WV's, Recron en niet bij Recron aan gesloten kampeeradressen vereist. Belangrijk aspcet is verder het betrekken van de po litie 'bij het waarschuwings- en doorstuur systeem, dat zich in de eerste plaats op de normale campings moet richten. EERSTE PRIJS BIJ NED. KAMPIOENSCHAPPEN Hanny de Kam, eigenaresse van Kapsalon „De Kam" uit Wissenkerke, heeft één dezer dagen bij de Nederlandse kampioenschappen gehouden in Amsterdam voor knippen en föhnen een 1ste prijs en daarmee een fraaie beker verdiend. Er namen zo'n 40 deel nemers aan deze wedstrijd deel. Zij kan in de toekomst mede door deze fraaie eerste prijs, in een Nederlands team deelnemen aan de Europese kampioen schappen. 50 JAAR VOETBAL IN KORTGENE De voetbalvereniging „Cortgene" werd op 5 april 1930 opgericht en hoopt a.s. zater dag haar gouden jubileum te vieren. De in alle eenvoud begonnen club is uit gegroeid tot een waardige vereniging en heeft daarmee een goede plaats verworven in de dorpssamenleving. De club heeft thans 3 senioren- en 3 jeugd-elftallen, spe lende in de 2e en 4e klasse K.N.V.B. afd. Zeeland. Voor zover mogelijk zijn de leden, oud leden en donateurs mede uitgenodigd tot bijwoning van de receptie, die gehouden wordt in het Dorpshuis „De Pompweie", aanvangende om 15.00 uur. Voor de avonduren is een feestavond ge organiseerd met medewerking van The Ri verside Combo, met gratis toegang voor iedereen. Ook zal in de avonduren, om ongeveer 21.30 uur de trekking plaatsvinden van de grote loterij. Met begeleiding door een werkcomité hoopt men v.v. „Cortgene" een onvergete lijke dag te bezorgen. VOORJAARSTOCHT TE VLISSINGEN De wandelsportvereniging „De Vrolijke Tippelaars" organiseert zaterdag 19 april 1980 voor de 21ste maal haar Voorjaars- tocht. De deelnemers kunnen starten op de 5, 10, 15, 25 en 40 km. De start is bij het clubhuis van Zeeland Sport aan het Baskenburgplein te Vlissingen. De vertrek tijden zijn: 25 en 40 km om 10.00 uur; 5, 10 en 15 km om 14.00 uur. Deze tocht wordt gehouden onder aus piciën van de Kon. Ned. Bond voor Li chamelijke Opvoeding (K.N.B.v.L.O.). Elke deelnemer die de tocht volbrengt, ontvangt een speciaal voor deze tocht ontworpen medaille. Voor de 40 km-lopers is een lunchpauze ingelast in de Waterherberg aan de jachthaven Oostwatering te Veere. Nadere inlichtingen verkrijgbaar bij: secr. Westerzicht 90, Vlissingen, Tel. 01184-64753.

Krantenbank Zeeland

Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad | 1980 | | pagina 2