Andere uitkeringen
voor niet-werkers
Huizen weer
echte financiële
kruisen
FENNEK
KRONIEK VAN NOORD-BEVELAND
Toen in vroeger tijd, beste mensen, zo de eerste auto's en motor
fietsen aan kwamen, waren dat bezienswaardigheden, waar een
maanlanding van deze tijd bij in de schaduw staat. Ook toen, in
die begintijd van de auto's en motoren, kwamen er ook onge
vallen voor in het verkeer, al was de drukte natuurlijk aanzienlijk
minder dan tegenwoordig. Over een ongeval met een motor,
vroeger hete dat stoamfiets, gaat het volgende verhaal.
De Stoamfiets.
Op een dag in oktober, 't is a lang eleeën;
't was zo in de tied van de peeën.
'k Weet ut goed wi ak over praete,
want 't was van de peeslik vet op straete.
Ik ging nê de mart mee de fiets
en 'k was a goed bie tieds,
want 't was nog stille in de stad,
me 'k was werachtug nie alléén op pad.
Mè nae even loapen ak ut a gauw bekeke,
di zag uk Arjoan van de Kreeke.
Man, man, wat zag die d'r uut, glad in 't verband.
Ik schrok verschrikkeluk, ik docht éést an brand.
Vlug bin'k nê z'n toe gegae
en toen ak um di zö zag stae,
ek nog us goed nae z'n gekeke.
Bel, bel, wat doe jie noe van de Kreeke?
Eél z'n nikke zat in 't verband tot an z'n kinne
en ie liep zó stief as een pinne.
Ei jie soms last van je rik of je nikke?
Man, je zou zö ingepakt aest nog stikke.
Nieê, zei Arjoan een bitje moeiluk, vanwege oal die bandages
rond z'n kop,
't is werachtug wè m'n nikke, en glad gin mop.
Ik za joe vertelle oe of't is gekomme, 't was vorege weke,
en zö begon 't verhael van Arjoan van de Kreeke.
Ut za zö net nae de middeg a gewist,
ik weet ut zö nie mi beslist,
da'k Wullum van Joane Schotevis tegen 't lief liep.
Ie zat werachtug op zö'n stoamfiets, toen a'tum riep:
Hé Arjoan, ei jie zö iets wè us gezieë?
Op zo'n dink kaje vreed art rieël
'k A die stoamfiets toen us van dicht bie bekeke
en je mag't gerust van mien wete:
Ik stieng wè even te kieken van dat spul,
't is werachtug gin flauwe kul.
Op m'n knieën ek d'r bie gezete,
want ik wauw d'r vee van wete.
Arjoan zei: Wullum, toen tegen mien,
zou jie nie us wille rieë op zo'n dieng?
Eést ek toen us onder m'n pette gekrauwt,
want ik vond ut toch nog a koud.
Ik stieng a te beven mee m'n knieën,
a'ker an docht op zo'n dieng te gae rieën.
Mè Wullum wist gauw raed,
dus d'r wier nie lang over gepraet.
Ie zei, a jie je jas uut doet,
dan weet ik ut éél hoed:
Je doe je jas achterste voren an, das een ouwe truuk
en werempel m'n rik zat op m'n buuk.
Zö bin'k achter op dat ding gestapt,
mè je ei't netuurluk allank gesnapt!
Dat was vliege over straete,
ik kon éést gin aesem aele en glad nie praete.
Oales stoof verbie, k'wier glad nie goed in m'n oat;
benauwd da'k was, ik docht noe ge'k doad!
Oe of't is gegae, ik weet ut nog nie,
mè toen lag uk in de dulve en Wullum d'r bie.
A gauw kwaeme d'r mensen an gevloge
en ze riepe die vent z'n stoamfiets is op denol gesloge.
Vlug ze ons an de kant getrokke;
Wullum eest, mè toen bin ze geschrokke.
Want toen ak di lag, zaege ze m'n oat,
en ze riepe: die vent gae doad!
Die sukkuls wiste netuurluk niks van m'n jas,
dat zaege ze laeter pas.
Toen bin ze gedroaie an m'n oat,
'k wauw nog roepe: nie doe, zö ge'k net nog doad!
Verder weet uk nie wat of ze gedae,
want prompt bin'k van men zeiven of gegae.
Toen ak bie kwam, docht uk: 'k bin nie tuus,
en 'k at goed gezieë, 'k lag in 't ziekenuus!
Di ze m'n nikke wee opgekallefaterd, zö hoed at ging.
Noe loap uk zö rond m'n nikke mee dat ding.
Mè geloaf van mien vo noe en oaltied: da'k nie mi mee doe
an zö'n truuk.
M'n rik bluuft op m'n rik en nie op m'n buuk!
Ja, beste vrienden, je ziet het spreekwoord: „Een ongeluk komt
zelden alleen" is ook niets nieuws. Als slot voor deze week nog
een spreekwoord:
Wie een hat hraeft vo een ore;
is z'n spae nog nie verlore.
CeeBee.
Er is nogal wat kritiek op de vele sociale uitkeringen, die hier te lande
worden verkregen wanneer men op één of andere manier buiten het arbeids
proces raakt. Maar uitkering krijgen wil nog niet zeggen dat men allemaal
hetzelfde ontvangt. Boven de vijfenzestig krijgen wij allemaal een uitkering
krachtens de Alg. Ouderdoms Wet (AOW). Daarnaast zijn er invaliden, wedu
wen en wezen, die uitkeringsgerechtigd zijn. Zij missen wel hun bestaansgrond
maar niet hun loon.
Een eigen huis bewonen is de droom van tallozen en de wens van velen.
De behoefte eraan is zo groot, dat velen er een extra offer voor over hebben.
Men gaat van de redenering uit dat men een belegging kiest met waarde
vastheid waarvan men elk moment zelf de vruchten plukt.
Tot voor enkele jaren meende men ook dat vast goed het enige waardevaste
artikel was. Nog, kan die redenering worden vastgehouden, want er is geen
sprake van waardeterugval als men met de benen op de grond blijft staan.
Alleen voor de bouwers van luchtkastelen is er een correctie gekomen, nadat
speculanten ervoor gezorgd hadden dat er een extra hausse in huizen in leven
werd geroepen.
Samenvoeging van de drie werkloosheids
wetten.
Andere trekkers van een staatstoelage
hebben wel een bepaald klein inkomen,
maar daar kunnen zij niet van leven. Voor
hen is er de bijstand. In principe is deze
ook beschikbaar voor zelfstandigen, die
hun hoofd niet boven water kunnen hou
den. Dan zijn er schoolverlaters. Zij hebben
nog geen werk maar hebben hun werk ook
nog niet verloren. Kan men ze werkloos
noemen? Zeker wel, maar in een ander
verband dan de werknemers die lange tijd
in het arbeidsproces zijn opgenomen en
daar om conjuncturele of structurele rede
nen uit raken. De uitkeringen voor al deze
mensen zijn lang niet gelijk.
Dat zullen zij ook niet worden. Wel
streeft de regering naar een gelijke basis
regeling voor allen, waarbij er al naar ge
lang er sprake is van leeftijd, langdurig
dienstverband en andere omstandigheden
een toeslag wordt gegeven. Men hoopt
daarmee tevens een middel te vinden om
een aanvang te maken met het bestrijden
van als onbillijk gevoelde uitwassen in ons
uitkeringssysteem.
Nieuw systeem.
Staatssecretaris van Sociale Zaken, De
Graaf, heeft plannen gemaakt die zullen
worden uitgevoerd wanneer de Sociaal Eco
nomische Raad, de Sociale Raad voor de
Werkgelegenheid en de Kamers ermee ak
koord gaan. Die plannen beogen in de eer
ste fase een samenvoeging van de drie
werkloosheidswetten. Daarbij wil hij afstap
pen van de regeling waarbij een werkloze
eerst zes maanden 80% van zijn loon krijgt,
daarna twee jaar 75% en tenslotte een bij
stand, hetgeen neerkomt op ongeveer mi
nimumloon. In plaats daarvan krijgt iedere
werkzoekende als basis 70% van het mi
nimumloon. Daarop komt dan een toeslag
voor mensen met veel dienstjaren en voor
ouderen.
Er blijft dus verschil in uitkering, maar
de bedoeling is met name jongeren een
lagere uitkering te geven om ze te prikke
len weer spoedig werk te zoeken en de
ouderen wat meer de hand boven het
hoofd te houden. Nu is er steeds een in
komensterugval na zes maanden. Met het
nieuwe systeem komt er wellicht ook een
billijker uitkeringsregeling voor zelfstandi
gen, die nu al spoedig naar de echte bij
standsregeling worden verwezen.
Langzamerhand moeten wij af van de
gedachte dat een in de knel gekomen zelf
standige gestraft moet worden voor zijn
misgegane zelfstandig ondernemerschap
met een minimum uitkering. Ook zal er
op gelet worden dat er nu een gelijke re
geling komt voor mannen en vrouwen. De
laatsten zijn in het uitkeringspatroon ook
nogal eens tekort gekomen. De regeling
die nu ontworpen is heeft niet de bedoeling
in totaal minder aan steun uit te geven,
maar wel om te komen tot een beter ge-
differentiëerd systeem.
Wanneer daar echter een aantal prikkels
zijn ingebouwd, speciaal voor jongeren, om
het verloren werk zo spoedig mogelijk door
een andere taak te vervangen, zal de over
heid, maar ook de maatschappij, daar zijde
bij spinnen in de vorm van meer pro-
duktiviteit.
Collectieve voorzieningen.
Deze bijstelling van een aantal collectieve
voorzieningen moeten wij niet zien als iets
afzonderlijks. Het is de eerste stap op een
weg die er naar moet leiden alle collectieve
voorzieningen een zelfde uitgangspunt te
bezorgen. Die ligt in de betaling van 70%
van het minimumloon en daarop worden
de betalingen voor bijzondere omstandig
heden gestapeld. Dat uitgangspunt vinden
Waardedaling.
De ommekeer, die in 1978 is gekomen,
veroorzaakte volgens deskundigen een prijs
daling van 5%, die in 1979 nog eens weer
gevolgd is door een waardevermindering
van 7%. Bij die cijfers spreekt men dan
over gemiddelden. Dit neemt niet weg dat
er lokaal veel grotere waardedalingen heb
ben plaatsgevonden, die hier en daar wel
op 20 tot 30% kunnen worden geschat.
Bouwers, makelaars en andere belangheb
benden, die zich deskundig noemen, zijn
van mening dat de huizenmarkt zich aan
het herstellen is, maar zover zijn we nog
niet.
Er is een aantal faktoren die daar voor
lopig een stokje voor steken. De terugval
in de prijs heeft de speculanten grotendeels
uit de markt gejaagd en het aantal vragers
drastisch verminderd. Want de speculanten
bestonden niet alleen uit een groep han
delaren in onroerend goed maar ook uit
een leger van consumenten, die vandaag een
huis kochten, over een jaar zich met winst
op hun eerste huis elders vestigden om
dan met nieuwe hypothecaire lasten een
nog duurder huis te betrekken. Deze ca
tegorie is deels intussen met schade weer
kleiner gaan wonen of wringt zich nu nog
in allerlei financiële bochten om de hoge
rentelasten te kunnen drukken.
Amateur-speculanten.
Dit grote leger amateur-speculanten is
al dan niet met schrik van de huizenmarkt
verdwenen. Daarnaast straalt er van het
grote aantal bezitters van eigen huizen
minder geluk af dan men zou verwachten.
Ook zij zijn door de overheid uitverkoren
om een flink stuk van de rekening te be
talen, die ons door de opgeschroefde wel
vaart wordt gepresenteerd. Dat begint bij
een heffing voor de vermogensbelasting,
want huiseigenaren zijn naar fiscale opvat
tingen vermogende mensen. De inflatie
heeft ervoor gezorgd dat menigeen met
zijn dure huis de grenzen van de vermo
gensbelasting heeft overschreden, want als
men gehuwd is begint de betaalplicht al
boven ƒ59.000,— en voor ongehuwden ligt
de grens nog lager, namelijk bij 43.000,—.
Daar komt men met de eigendom van een
huis al spoedig boven uit, zelfs na aftrek
van de hypotheeklasten. En steeds komt
dan bij die waardebepaling van de fiscus
dat conflict over de waarde van het huis
in bewoonde staat. Die waarde heet te zijn
60 70% van de eventuele verkoopprijs
leeg.
Ten eerste is het niet gemakkelijk die
verkoopprijs van een leeg huis te bepalen.
Zeker niet in een dalende markt. Waarom
die waarde van een bewoond huis tussen
de 60 en 70% van de verkoopprijs leeg
moet worden gesteld en niet op een vast
percentage daarvan is ons een raadsel. Dat
was het ook voor het gerechtshof in Den
Haag, dat bepaalde dat men voor de waar
dering kon uitgaan van 50% van de waarde
vrij opleverbaar. De Hoge Raad zal nu met
uitspraken komen. Naar wij hopen komt
die met een vast percentage. Dan weet
men tenminste waar men op dat punt
aan toe is.
wij pok al terug bij de AAW. In een later
stadium zal deze wet worden samengevoegd
met de WAO, de Wet op de Arbeids On
geschiktheid. Op de uitvoering van deze
laatste wet is ook veel kritiek, omdat velen
menen dat hier duizenden werklozen min
of meer ten onrechte bij zijn ondergebracht.
Dat gebeurt dan mede op medisch advies
en bij verandering van de normen bij toe
kenning van deze uitkering zal men met
de wereld van doktoren moeten praten.
Een niet gemakkelijke opdracht maar toch
zullen wij naar wegen moeten zoeken om
meer WAO-ers weer terug te brengen naar
het arbeidsproces.
Datzelfde geldt voor mensen in de Ziekte
wet. Onze nationale huishouding gaat thans
te zeer gebukt onder de last van dit soort
uitkeringen. In dit verband wordt gedacht
aan een ruimer gebruik maken van part
time banen. Veel mensen zouden immers
nog een deel van de weektaak kunnen
vervullen als zij niet meer volledig kunnen
worden ingezet.
Anderen willen naar een meer stringente
toepassing van het begrip passende arbeid.
Het is een moeilijke materie maar zeker
is, dat wanneer arbeid niet direct passend
is, deze door scholing meer op maat kan
worden gebracht. Verder is daar nog het
probleem van de afstand die men moet
afleggen om zijn werk te bereiken. De
mobiliteit zou ook meer aan de leeftijd
kunnen worden gebonden, zodat iemand
zich meer moeite moet getroosten om aan
de kost te komen.
Het is nu zo, dat steeds minder hard
werkende produktieve mensen een groeiend
bedrag aan premies moeten offeren voor
een groeiend leger niet-werkenden, welke
de oorzaak van dat niet-werken ook moge
zijn. In dit verband komt de voorbereiding
voor de produktie, die in onderwijs wordt
gevonden, ook nog eens op de proppen.
De afstand tussen onderwijs en arbeids
markt wordt voor een reeks van beroepen
Een tweede punt van geldzorgen rond
het eigen huis vindt men in de voortdu
rende hoge rentestand. Al geruime tijd
zweeft de rente op de kapitaalmarkt voor
hypotheken rond de tien procent en het
ziet er niet naar uit dat dit op korte
termijn verandert. Ook dit brengt een aan
tal huiseigenaren in moeilijkheden want er
zijn er nogal wat die het rentepercentage
voor hun hypotheek voor korte termijn
hebben vastgelegd en die nu bij verlenging
od onverwacht hoge lasten komen te zitten.
En dat aantal wordt steeds groter naar
mate de hoge rente voortduurt. Diezelfde
hoge hypotheekrente weerhoudt ook moge
lijk nieuwe huizenbezitters om te kopen.
Belasting.
De inkomstenbelasting wordt verhoogd
wanneer een huis op papier in waarde stijgt.
Wie een huis koopt moet het zogenaamde
huurwaardeforfait bij zijn inkomen optellen.
Voor een huis van 120.000,— is dit forfait
1.170,—. Nemen wij aan dat iemand dit
in 1974 betaalde. Sindsdien is de waarde
van huizen meer dan verdubbeld. Dezelfde
De woestijnvos of fennek geldt als één
van de sierlijkste verschijningen van de
hondachtigen. Sommige auteurs merken
zelfs op, dat het dier regelrecht uit een
speelgoedwinkel afkomstig liad kunnen zijn.
Een fennek heeft daar de goede maten
voor, want de lichaamslengte bedraagt
de 20 cm lange staart niet meegerekend
slechts 40 cm. De dieren wegen gemiddeld
maar 1,5 kg en dan wordt het natuurlijk
wel opvallend als je er twee enorme oor
schelpen van elk 15 cm op na houdt! Kijken
we naar het geboorteland van de fennek,
dat is het dorre zandgebied- van Noord-
Afrika, een deel van de Sinai en het Ara
bisch schiereiland, dan wordt het ons dui
delijk waarvoor die geweldige oren dienen.
Wijlen dr. Portielje zegt daarvan in één van
zijn albums: „De kolossale, op het voor
hoofd samenkomende oorschelpen zijn in
staat om zelfs het verre krabben van een
kever in het zand te horen. In de dorre
Sahara moeten de zintuigen van de dieren
bijzonder scherp zijn, omdat het er lang
niet gemakkelijk is om aan de kost te
komen."
Een fennek eet, behalve insekten, ook
hagedissen, kleine knaagdieren en sommige
vogels, zoals woestijnleeuwerikken en
zandhoenders. Als schemerdieren bezitten
de woestijnvosjes grote ogen en een dikke
pels, die hen beschermt tegen de nachte
lijke afkoeling in hun vaderland. Fenneks
leven sociaal in groepen van ongeveer tien
stuks. De paartijd in Noord-Afrika begint in
te groot gevonden. Die afstand kan worden
ingekort door onderwijs en bedrijfsleven
meer met elkaar in kontakt te brengen,
zodat zij elkaar beter vertrouwen en waar
deren. Meer kennis nemen van eikaars
problemen kan in breder verband ook
werknemers en niet-produktieven dichter bij
elkaar brengen.
Mogelijk groeien wij zo naar een meer
aanvaardbaar stelsel van collectieve voor
zieningen.
(Nadruk verboden).
Drs. A. van Mierlo.
VOORJAARSBEURS WISSENKERKE
Vrijdag 29 februari en zaterdag 1 maart
hielden een aantal ondernemers van Wis-
senkerke een Voorjaarsbeurs, die gezien het
het aantal bezoekers (ruim 1100) een succes
genoemd mag worden. Vele demonstraties
trokken veel bekijks. Elke bezoeker die de
beurs bezocht, ontving aan de uitgang een
plantje van de deelnemende winkeliers.
Ook was bij iedere deelnemer een pot
bruine bonen neergezet, die men moest
raden. Dit bleek geen gemakkelijke opgave
te zijn, want de aantallen varieerden van
789 tot 11.700 bonen. Maar het juiste aan
tal was 8.056 bonen. De bezoekers die het
dichtst bij dit aantal kwamen en dus in
de prijzen zijn gevallen zijn:
le prijs: M. A. de Jonge - Imanse.
2e prijs: J. M. de Wolf.
3e prijs: E. M. de Looff.
GROTE INTERN. STENENBEURS
Op zondag 9 maart 1980 van 10.00 tot
17.00 uur houdt de Nederlandse vereniging
„De Verzamelaar" een grote internationale
verzamelbeurs van stenen, mineralen, fos
sielen, schelpen en koralen in Musis Sa
crum, Velperplein, Arnhem (C.).
bezitter van dit huis zal nu in aanmerking
komen voor een forfait van ƒ3.210,—. Een
inkomensstijging van plusminus 2.000,—
zonder dat er iets tegenover staat. Wanneer
nu de staat voorstander is van afschaffing
van prijscompensatie aan het loonfront zou
zij haar huizenwaardering beter kunnen
afstemmen op de aankoopwaarde dan op
de dagwaarde. Men moet tenslotte ook nog
kunnen leven.
Een derde last, die de huiseigenaar
voortdurend plaagt is de onzalige onroe-
rend-goed-belasting, die enige jaren geleden
in de plaats is gekomen van de riool-,
straat- en personele belasting en door de
gemeenten wordt geheven. Vele gemeenten
verkeren in financiële moeilijkheden en ver
hogen deze belasting bijna jaarlijks ook al
op basis van de gestegen waarde. Zal nu
de daling van waarde in de laatste twee
jaar deze tarieven omlaag brengen? Er zul
len er weinigen zijn die daarin geloven.
Zo wordt men als huizenbezitter van jaar
tot jaar steeds meer gepakt.
Mocht men daarvan nog niet overtuigd
zijn, dan kan men de zogenaamde water
schapslasten als voorbeeld nemen. Daar
moest vroeger door een huiseigenaar per
jaar een klein bedrag aan worden geofferd.
Wie tien gulden moest betalen was slecht
af. Er zijn nu aanslagen verzonden voor
deze waterhuishouding die meer dan zestig
gulden bedragen. Dat is een verhoging die
de 500% ver overschrijdt. En dat gebeurt
met instemming, althans zonder tegenmaat
regelen van een minister van financiën die
de inflatie als het belangrijkste economische
kwaad van deze tijd ziet.
Huiseigenaren beginnen op autobezitters
te lijken. Men ziet hen als de melkkoetjes
voor de schatkist, omdat men ook hier
een goed heeft dat onmisbaar is om maat
schappelijk te kunnen functioneren waar
van de eigenaren duidelijk grijpbaar zijn.
Bovendien vormen zij een politieke minder
heid zodat hun stem in de Tweede Kamer
niet wordt gehoord of overschaduwd. Niet
temin blijft een huis een kostelijk bezit.
Daarnaast is het kostbaar en een toe
nemend punt van financiële zorg voor de
eigenaar. Is het een wonder dat de verkoop
ervan moeilijk wordt en dat jongeren, die
nog beginnen moeten, daar huiverig tegen
over staan?
(Nadruk verboden).
Drs. A. van Mierlo.
februari-maart. Voor het afzetten van hun
territorium gebruiken de mannetjes urine
en ze gedragen zich daarbij dus precies
eender als onze eigen huishond. Na een
draagtijd van 50 dagen werpt het wijfje
vier jongen in een onderaards hol, dat in
verbinding staat met een aantal ondiepe
gangen.
Op mijn school komt de fennek nogal
eens ter sprake omdat er in de biologieles
een vergelijking wordt gemaakt tussen de
oren van vossen uit verschillende gebieden.
De oren van de poolvos zijn bijvoorbeeld
bijzonder klein. „Logisch", redeneert het
leerboek, „van zulke enorme flappen van
oren, zoals die van de woestijnvos, heb je
binnen de Poolcirkel alleen maar last. Die
oren zouden gemakkelijk bevriezen!"
De Nederlandse vos, onze bloedeigen
Reinaert, kan er in ons gematigde zee
klimaat best wat grotere oren op na hou
den. De zuidelijke fennek is echter onbe
twist de kampioen. De oorschelpen van de
fennek hebben echter ook nog een andere
taak dan het opvangen van geluiden. Door
hun enorme oppervlak is de fennek in
staat om er warmte mee kwijt te raken.
Keren we nog heel even terug naar onze
gewone hond, dan blijk dat deze bij
warmte water kan verdampen via zijn tong.
Wij mensen kennen een prima warmte-
regeling met onze huid en de woestijnvos
tenslotte pakt de zaak met zijn oren aan.
't Is weer eens een nieuwe gezichtspunt.
(Uit: „Blijdorp Geluiden")
