Bejaardenbeleid zal
miljoenen vergen
De vleermol:
raadselachtige
ratelaar
Nieuwe duurte-
golven op komst
EVENEMENTEN TE KAMPERLAND
Vrijdag 3 augustus: Gezellige dansavond
in het De Casembroothuis m.m.v. „The
Riverside Combo". Aanvang 20.00 uur.
Kaarten a 4,— verkrijgbaar aan de zaal.
Woensdag 8 augustus: Film „Grease".
Zaal: De Casembroothuis, Nieuwstraat 46.
Aanvang 19.00 en 21.00 uur.
Kaarten a ƒ3,50 verkrijgbaar bij: Buijze,
Veerweg; Flikweert, Noordstraat; bij de
kampwinkels en aan de zaal.
Zondag 12 augustus: Openluchtdienst op
het Banjaardstrand. Aanvang 11.00 uur.
Voorganger: ds. J. Noordhof, m.m.v. muziek
vereniging „Apollo". (Bij slecht weer in de
R.K. Toeristenkerk).
KAMPERLAND
MUZIEKFESTIVAL
Onder de naam „Kamperland Muziekfesti
val" wordt van 16 t/m 19 augustus het
tweede christelijke muziekfestival georga
niseerd in de historie van de moderne
Nederlandse muziek. Vorig jaar trok dit
festival meer dan 3.000 jongeren naar de
oevers van het Veerse Meer en Youth for
Christ-Nederland, de organisator van dit
evenement, verwacht dit jaar meer dan
5.000 bezoekers op het terrein van camping
„De Schotsman" in Kamperland.
Naast een groot aantal concerten en op
tredens van meer dan 25 muziekgroepen en
solisten uit binnen- en buitenland, worden
er tijdens dit festival ook nacht-filmvoor-
stellingen, themastudies en sportwedstrijden
georganiseerd.
John Oostdijk, één van de mensen die
belast zijn met de voorbereidingen, zegt
over dit festival: „Karakteristiek was vorig
jaar de positieve sfeer en de enorme ge
zelligheid. Verder is het zo'n uitgebreid en
gevarieerd programma geworden, dat het
eigenlijk veel meer is dan een gewoon
muziekfestival. Wij verwachten dan ook,
dat dit festival geweldige groeimogelijk
heden in zich heeft. En we hopen natuurlijk,
dat de deelnemers aan dit festival zullen
merken, dat geloven en christen-zijn niet
alleen een boeiende, maar ook een fees
telijke zaak kan zijn!"
Een kaartje voor deze vier dagen durende
manifestatie, kost 50,— en het festival
begint op 16 augustus om 19.00 uur. Van
de bezoekers wordt verwacht, dat zij hun
eigen tent meenemen. Wanneer men wil,
kan men van de „gaarkeuken" gebruik ma
ken. Voor meer informatie: Youth for Christ-
Nederland in Driebergen. Tel. 03438-5744.
BAZAR EN ROMMELMARKT
TE KORTGENE
Ten behoeve van de restauratie van de
Ned. Herv. Kerk te Kortgene werd op vrijdag
en zaterdag, 27 en 28 juli, een bazar en
rommelmarkt gehouden. Tegelijkertijd werd
door de plaatselijke middenstand, mede ten
behoeve van de vele toeristen, een braderie
georganiseerd.
Op het Kerkplein en een gedeelte van
de Hoofdstraat stonden een flink aantal
kramen met een ruime sortering van allerlei
voorwerpen en lekkernijen. Menigeen bracht
een bezoek aan de.koffiekraam en smulden
van de poffertjes en pannekoeken. Als gevolg
van het bijzonder warme weer bleef de
opkomst van het publiek toch beneden de
verwachtingen.
In de morgenuren werd een rommelmarkt
gehouden, die een goede opbrengst gaf. In
de namiddag draaide het „Rad van Avon
tuur", opgevrolijkt met vrolijke muziek van
het plaatselijke muziekkorps „E.M.M.", dat
op 1 september a.s. haar 100-jarig bestaan
hoopt te vieren.
Tegen het einde van de feestelijkheden
werd door de burgemeester J. L. D. van
der Linde de trekking verricht van de
gehouden loterij ten behoeve van het res
tauratiefonds.
De hoofdprijs, een draagbare televisie,
werd gewonnen door R. Sandee uit Goes
op het lotnummer 2313. De overige prijzen
vielen op de lotnummers: 3304, 2707, 268?,
2748, 1016, 0843, 1301, 1821, 2362, 1552,
1603, 2873, 2520 en 2779.
welke kant de balans van nut en schade
doorslaat. Voorlopig is het best te begrijpen
dat veenmollen in stekbakken bestreden
worden. De beste manier van bestrijden is
het ingraven van een bloempot in de gang
van een molkrekel en wel zó, dat de rand
van de pot enkele centimeters onder de op
pervlakte komt. Als de veenmol tijdens zijn
graverijen in deze stenen valkuil terecht
komt. kan hij er niet meer uit.
Koffieoogst opnieuw getroffen.
Om met de eerste te beginnen, met name
in de hoek van de nonferrometalen is er het
afgelopen halfjaar een forse prijsstijging te
constateren zoals voor tin, lood en zink.
Dat klinkt huisvrouwen wel enigszins
vreemd in de oren, want de markt van
metalen hoeft niet te beslissen over de
eindprijzen.
We kunnen echter dichter bij het huis
van de consument blijven om de duurte-
ontwikkeling te kunnen volgen. Beginnen wij
maar met de koffieprijzen, die juist de laat
ste tijd weer naar een wat normaler niveau
zijn teruggekeerd, al zijn ze nog niet be
paald laag.
Opnieuw is de koffie-oogst in Brazilië
getroffen door nachtvorst. Op zichzelf wordt
daar niet onmiddellijk de wereldmarktprijs
door getroffen, maar wel begint de specu
latie op de markten. De handel gaat voor
raden uit de markt nemen in de hoop op
prijsverhoging. Als dat maar genoeg specu
lanten doen, begint er vanzelf een nerveuze
schaarste-stemming te ontstaan en begint de
prijs in beweging te komen. Pas na augustus
beginnen de gevolgen zich wat meer defi
nitief af te tekenen. Maar de tendens tot
prijsstijging is er al. Die is al duidelijker
bij cacao zichtbaar onder invloed van de
jongste staatsgreep in Ghana.
Het raadsel van de veenmol is eindelijk
opgelost. Dat geeft voldoening. Nu hoeven
we ons 's avonds niet meer te ergeren aan
een ratelend geluid van onbekende herkomst.
We weten nu dat het strijkorkest van de
veenmollen een serenade uitvoert.
(Nadruk verboden).
Tekst: John van Gemeren.
Illustratie: Ans den Hertog.
Nat voorjaar.
De internationale graanmarkten hebben
ook last van duurtekoorst. omdat er ge
ruchten gaan, dat de Russische oogst slecht
zou uitvallen onder invloed van het natte
voorjaar. Wij zitten daarmee midden in de
landbouwproblematiek die, zoals bekend,
voor een goed deel Europees bepaald wordt.
Ook daar wijzen tekenen in de richting
van prijsverhoging. Met name Nederlandse
boeren hebben de laatste jaren subsidies
ontvangen voor verliezen tengevolge van
koersschommelingen van Europese valuta.
De daarvoor gemaakte afspraken zijn tot
een einde gekomen, zodat aan prijsverho
gingen van landbouwprodukten moeilijk zal
zijn te ontkomen. De Fransen met hun vele
onrendabele kleine bedrijven zullen prijs
verhoging ook bevorderen. Reeds is de
broodprijs omhoog gegaan.
Prijsstijging van meer voedingsmiddelen
zal volgen. Met name zal dit het geval zijn
bij de groenteprijzen, zowel bij de vers-
produkten als bij de conserven. De voorra
den van de laatste zijn praktisch geruimd
door het koude weer van deze winter en
het daarop volgende natte voorjaar.
De tijd van goedkope groente is eigenlijk
al begonnen. Niet alleen werd de prijsdaling
bemoeilijkt door onvoldoende kwaliteit weer
voor de snelle groei, maar ook door de
oplopende energieprijzen, die vooral bij alles
wat uit de kassen komt, een doorslagge
vende rol speelt bij de prijsvorming. Daar
zit weinig goeds in voor de toekomst!
Met de geïmporteerde sinaasappels gaat
het prijsmatig ook al niet voor de wind.
Het aanbod uit Californië is matig en staat
onder invloed van stijgende dollarprijzen.
Israel en andere landen moeten dit goed
maken. Voor vruchtenconserven is de prijs-
toekomst ook al niet rooskleurig, omdat
Spanje en Marokko bijvoorbeeld slechte a-
brikozenoogsten hebben en Iran een gerin
gere oogst presenteert door de omwenteling
in dat land.
Niet onbelangrijk is ook te vermelden,
dat de markt voor olieën en vetten aantrekt,
hetgeen een direkte aanslag kan gaan be
tekenen op de huishoudportemonnee. Die
zal trouwens ook door andere wijzigingen
in de economie nog felle aanvallen moeten
doorstaan.
Energie.
Zo kunnen wij er zeker van zijn, dat de
olieschaarste in de wereld een algemene
prijsstijging tot gevolg zal hebben. Niet al
leen door hogere benzineprijzen, maar
vooral door hoge kosten voor verwarming
en produktie van olie-derivaten. Daarnaast
zien wij om ons heen de rentekosten op
een hoog niveau en dat is bepaald geen
korte-termijn-verschijnsel. Het zal de bouw
kosten bijvoorbeeld treffen, terwijl wij even
eens op de grens staan van nieuwe loons
verhogingen door prijscompensaties. De
huurverhoging van 5% per 1 juli wefkt ook
door in de kosten van het bestaan. Die
verhoging valt zelfs aan de lage kant uit.
De regering zal dat beseffen. Minister
Andriessen van financiën buigt zich over
een schatkist, die reeds lang de bodem
laat zien. Een reeks van geruchten heeft
reeds de ronde gedaan over lastenverhoging.
Er is veel gesproken over een vaarbelasting
voor pleziervaartuigen. Andere berichten
duiden op een zogenaamde „super"-BTW
voor luxe goederen. Een derde reeks van
berichten spreekt over accijnsverhoging met
name voör alcoholische dranken.
Andere Europese landen zijn ons reeds
voor gegaan met verdere lastenverzwaring
voor de' burgers. Op een of andere manier
zullen de indirecte belastingen verder om
hoog gaan. Ook zijn wij niet geheel gerust
op de zomergebeurtenissen aan het valuta
front. Daarbij kunnen wij er zeker van
Zjljn dat ditmaal bij wijzigingen de gulden
mede aan het kortste einde zal trekken,
terwijl de DM, het pond en ook de dollar
weer relatief in de opmars zijn.
Het inflatiemonster is in 1978 aardig in
toom gehouden met slechts 4% prijsstijging.
Dit jaar zullen wij verder wegzinken aan
het prijzenfront. niet in het minst door de
overconsumptie binnen onze grenzen en de
zwakke toestand van 's rijks financiën.
Er wachten ons weer nieuwe duurtebuien
en wie zich ertegen wil wapenen kan voor
dit soort buien beter een reserve achter
de hand houden van zijn vakantietoeslag,
dan een paraplu opzetten. Maar wij geven
toe: een magere vakantie is ook slecht
te verteren.
(Nadruk verboden).
Drs. A. van Mierlo.
en zich nog allerminst bejaard voelen. Het
is zeker niet denkbeeldig, dat we in de
toekomst, wellicht zelfs in de naaste toe
komst, geconfronteerd worden met een toe
nemend aantal bejaarden dat nog zou willen
blijven doorwerken en helemaal niet eerder
met pensioen wil.
Ook op financieel terrein zal het toene
mend bejaardenaantal consequenties hebben.
De inkomensverschillen tussen de huidige
bejaarden zijn vrij groot, een gevolg van het
chaotische pensioneringsstelsel in ons land.
Er zijn talloze pensioenfondsen, die soms
heel verschillende rechten garanderen. En
alleen ambtenaren hebben een welvaartsvast
pensioen. De komende bejaarden zullen naar
verwachting tegen deze ongelijkheid feller'
protesteren dan de huidige bejaarden.
Huisvesting.
Ook op het gebied van de huisvesting
zullen de gevolgen van een sterke verou
dering van de bevolking doorwerken, al
weet niemand nu precies hoe dat zal uit
pakken. Enkele decennia geleden trachtte
men het huisvestingsprobleem van bejaarden
op te lossen door het bouwen van ver
zorgingstehuizen. De tegenwoordige trend is
het bouwen van kleine woningen met een
dienstencentrum op de achtergrond. Terecht
vraagt de heer De Boer zich af. of de toe
komstige bejaardengeneratie ook bereid is
deze weg te gaan. Want die kleine aan
gepaste woningen doen vaak een hoge huur,
zodat het voor veel bejaarden aantrekke
lijker is in hun oude (grotere) woning te
blijven zitten.
Meer bejaarden betekent ook meer min
der valide mensen. Vandaar dat meer dan
nu gestreefd zal moeten worden naar ge
makkelijke bereikbaarheid en toegankelijk
heid van openbaar vervoer, openbare ge
bouwen. schouwburgen en dergelijke. En dat
zal veel geld gaan kosten. Zoals ook de
toenemende behoefte aan gezinshulp mil
joenen zal vergen.
Kortom, hoe plezierig het ook is dat de
gemiddelde leeftijd stijgt en dus het aantal
bejaarde mensen toeneemt, de financiële
consequenties zullen niet mis zijn. Dat mo
gen degenen die nu al kibbelen over een
tiende procent meer of minder loonsverho
ging of sociale uitkering, wel eens bedenken!
(Nadruk verboden)
Mr. A. Bronsbergen.
APOLLO'S FANCY FAIR
In de Voorstraat en op het plein,
daar moest men j.l. zaterdag zijn.
De Harmonie had weer als van ouds
diverse attrakties 'hier Opgebouwd.
Reeds van 's morgens vroeg was de rom
melmarkt in
en verdwenen de spullen in een gezwin.
Van verloting tot wafel en rad
schieten, sjoelen, spijker slaan, 'k weet al
niet wat.
Verder zilver en ook nog antiek,
kortom verscheidenheid voor het publiek.
Dat het mee leefde en mee deed, was een
duidelijke zaak,
gezien 't resultaat dat die dag is gemaakt.
Ruim tienduizend gulden werd er vergaard.
U allen bedankt, 't is de moeite zeer waard.
ONZICHTBARE HERRIEMAKER
Er zijn van die warme zomeravonden, waarin het geratel niet van de lucht
is. Onophoudelijk klinkt het doordringende ratelgeluid, alsof ver weg een
motorspuit bezig is de bodem te bevochtigen. Je wilt weten welk dier het
geluid maakt. Als je zo'n voortdurend aflopende wekker te horen krijgt, vlakbij
in het gras, sluip je als een apache dichterbij. Door de invallende duisternis
tuur je naar de plaats vanwaar het geluid komt. Wanneer je tot op ander
halve meter genaderd bent, houdt het geheimzinnige geratel plotseling op,
alsof de knop van de wekker ingedrukt wordt. Voor de zoveelste maal sta je
voor emmer, zonder wat wijzer te zijn geworden.
Een gids geeft raad.
Vier jaar lang bleef het ons een groot
raadsel welk dier er in zachte zomeravonden
zo ratelt. Waren het krekels? Padden mis
schien? Na tientallen mislukte sluippogingen
hadden we de moed opgegeven. Het dier
was ons met zijn irritante geluid gewoon
te slim af. De natuurboeken die we tot dan
toe geraadpleegd hadden, konden ons ook
niet helpen.
Maar twee weken geleden heeft de Else-
viers Insektengids ons raadsel opgelost. Vol
gens de insektengids wordt het vreemde
geluid gemaakt door veenmollen! De man
netjes van deze grote insekten strijken met
hun achtervleugels over elkaar in de paar
tijd en daardoor ontstaan de trillingen van
de vérdragende rateltoon.
Met zijn ratelserenade wil de mannetjes
veenmol een vrouwtje lokken. De vrouwe
lijke veenmollen blijken nogal gecharmeerd
te zijn van dit eentonig snorrende liefdes
lied. Ze geven er gehoor aan en daarna
leggen ze hun eitjes in een holletje onder
de grond.
Gevechten in de kraamkamer.
Bij het schoffelen van de groentetuin
hebben we wel eens zo'n veenmollennest
gevonden. Er lagen vele tientallen licht
bruine eitjes in. minstens tweehonderd.
Wanneer er door de scherpe schoffel geen
eind aan gemaakt was, hadden er twee of
drie weken na het leggen tientallen larven
in het eigrote nest gezeten. De larven wor
den daar goed beschermd en verzorgd door
moeder veenmol. Moederzorg komen we
maar zelden tegen bij insekten en wat dat
betréft is moeder veenmol dus een buiten
beentje.
Denk trouwens niet, dat het er in de
kraamkamer allemaal even zachtzinnig aan
toegaat. Integendeel. In dat knusse holletje
heerst een moordende concurrentieslag tus
sen broers en zusters. Van de tientallen
uitgekomen larven zullen er maar een paar
het nest verlaten. Ze eten elkaar zelfs op!
Alleen de allersterksten overleven en ver
laten na een maand het nest om op eigen
poten te gaan staan.
Na de winter te hebben doorgebracht op
een relatief warme plek, bijvoorbeeld onder
een mesthoop, worden de jonge veenmollen
het volgend voorjaar volwassen. Dan men
gen ook de vleugels van de jonge mannetjes
zich in het veenmollen-strijkorkest. Al
strijkend produceren ze het geluid waaraan
de veenmol zijn toepasselijke bijnaam „mol
krekel" te danken heeft.
Behalve als muziekinstrument worden de
vleugels ook wel gebruikt voor hun eigen
lijke doel, maar de luchtige uitstapjes van
veenmollen zijn meestal van korte duur.
Huiveringwekkend uiterlijk.
Zoals te verwachten viel, vonden we
moeder veenmol in de groentetuin niet ver
van het opengeschoffelde nest. We deden
het insekt in een sigarendoosje om haar
van dichtbij beter te kunnen bekijken. Eer
lijk waar, als je zo'n monsterachtige veenmol
van dichtbij bekijkt, lopen de rillingen over
je rug. Gryllotalpa gryllotalpa luidt de La
tijnse naam van de veenmol; zit daar niet
iets van ons woord „griezel" in? Het idee,
dat je dit. drie tot vijf centimeter dier
honderdmaal zo groot op je af ziet komen,
is gewoonweg huiveringwekkend
Over zijn hele bruine lichaam is de veen
mol bedekt met korte, fijne haartjes. Lange
antennes tasten onrustig rond en geven de
veenmol het noodzakelijke „zicht" in zijn
pikdonkere, ondergrondse leefmilieu. Het
meest opvallend aan zijn voorkomen zijn
de voorpoten met de enorm brede, getande
graafklauwen. Net als de echte mol gebruikt
de veenmol deze schoppen om gangen te
graven. De molkrekel is dus prachtig ge
bouwd voor zijn ondergronds bestaan.
De stenen valkuil.
De ondiepe gangen van een veenmol zijn
boomkwekers en groentetelers een doorn in
het oog, vooral in bakken waar de graaf-
insekten het jonge goed omhoog duwen en
loswoelen. Veenmollen hebben de naam ver
der ook schadelijk te zijn door het afvreten
van plantenwortels. Hoewel ze zich daar
inderdaad aan „schuldig" maken voor
zover je daarvan bij dieren kunt spreken
is het een feit dat de scherpe kaken van
de veenmol ook veel larven van andere
schadelijke insekten vermalen.
Het is nog geen uitgemaakte zaak naar
OVER 50 JAAR IS 1 OP DE 5 NEDERLANDERS 65+
Als er één sociaal vraagstuk is dat in de komende jaren meer en meer
aan aktualiteit zal winnen, dan is dat het bejaardenbeleid. Nu is ruim 10%
van onze bevolking 65 jaar of ouder, maar wanneer in dé komende jaren
de trend om de gezinsgrootte niet boven de twee kinderen te laten stijgen
wordt gecontinueerd, zal het percentage 65-plussers rond de eeuwwisseling ruim
14% van de bevolking bedragen en rond het jaar 2030 zelfs boven de 20
uitkomen! Binnen die groep bejaarden zal het aantal hoogbejaarden (boven 85)
bovendien flink stijgen, vooral onder de vrouwen.
So wie so zal het verzorgingsprobleem dus steeds grotere afmetingen gaan
aannemen, maar terecht wijst J. de Boer, directeur van de Gemeentelijke So
ciale Dienst te Leeuwarden, er onlangs in het blad Sociaal Bestek op, dat met
het verzorgingsprobleem de kous niet af is. Ook op andere gebieden (woning
markt, financiën, politiek, arbeidsmarkt) zal de groei van het bejaardenbestand
onder onze bevolking tot consequenties leiden.
Verzorgingsgedachte staat teveel voorop.
Mede door de snelle geboortedaling zal
dus het percentage bejaarden onder onze
bevolking toenemen. De staatscommissie
voor het bevolkingsvraagstuk schat in haar
rapport „Bevolking en Welzijn in Nederland"
(1976), dat dit percentage zelfs zou kunnen
oplopen tot 35 (!1!) in het geval de gezins
grootte terugloopt tot gemiddeld één kind
per gezin. In de tachtiger jaren zal de
stijging van het aantal bejaarden nog niet
zo progressief verlopen, maar als de na
oorlogse geboortegolf eenmaal 65 jaar zal
worden, loopt het percentage bejaarden on
der onze bevolking tot grote hoogte op.
Er zal derhalve een bejaardenbeleid van
de grond moeten komen, dat al vooruitloopt
op toekomstige ontwikkelingen en behoef
ten. En wie zal het daarmee niet eens zijn?
Degenen, die nu nog ver onder de 65
levensjaren zitten, hopen naar wij mogen
aannemen toch ook eens 65 te worden,
en zijn dan ook gebaat met een goed pakket
voorzieningen.
Helaas wordt op dit moment het bejaar
denprobleem toch teveel benadred vanuit
de verzorgingsgedachte. Als je maar genoeg
tehuizen en dienstencentra neerpoot, dan
komen de oudjes best aan hun trekken,
zo wordt tegenwoordig nog door velen ge
redeneerd.
De Leeuwarder Sociale Dienst-directeur
De Boer kwalificeert deze benadering in
„Sociaal Bestek" als een benadering „met
oogkleppen op". De toename van het aantal
bejaarden heeft zijns inziens veel grotere
consequenties dan in het kader van de ver
zorgingsgedachte wordt beseft. Op diverse
terreinen van het maatschappelijk leven zal
de veroudering van onze bevolking invloed
hebben. De Boer noemt als voorbeeld de
politieke verhoudingen. Mogelijk stemmen
bejaarden conservatiever. Dus hoe meer be
jaarden, hoe groter de kans dat „rechts"
aan de macht komt. De Boer verwijst naar
Frankrijk (dat een hoger bejaardenpercen
tage heeft dan wij) en waar de nederlaag
van links mede wordt toegeschreven aan
het feit, dat zoveel oude (met name vrou
welijke) kiezers conservatief stemden.
Doorwerken na 65.
Op dit ogenblik worden er allerlei plan
nen ontwikkeld om oudere werknemers eer
der met pensioen te laten gaan. Zeker voor
degenen die vanaf hun veertiende jaar zware
arbeid hebben verricht, zal zo'n vervroegde
pensionering veel aantrekkelijks hebben.
Toch moeten we oppassen om oudere werk
nemers te lichtvaardig uit het arbeidsproces
te stoten. Het aantal mensen, dat geen
zware arbeid verricht stijgt sterk, waardoor
de kans groter wordt dat deze mensen,
wanneer zij ouder worden, helemaal niet
zo'n behoefte gevoelen om eerder met pen
sioen te gaan.
Er zijn trouwens ook nu bejaarden, die
na hun 65ste nog wel willen doorwerken
De situatie in de Europese werkgelegenheid doet vermoeden dat er sprake
is van een flinke recessie in de wereldeconomie. Dit is een onjuiste gedachten-
gang. Buiten Europa, met name in de VS, is er helemaal geen sprake van
malaise en in de overige werelddelen is er nog wel degelijk sprake van groei.
De nadruk dient dus te liggen op de vertraagde expansie van de wereld
economie. Zelfs in ons land verwacht men dit jaar nog een ,groei van 2,5
k 3%. De langzame groei gaat eveneens gepaard met een weliswaar matige,
maar niettemin gestaag doorgaande stijging van het algemeen prijsniveau. Dat
geldt voor de internationale grondstoffenmarkten maar zeker niet minder voor
het consumptieprijsniveau.
