mu
Aanbieding
van
uw
Er zijn minstens
25 kruisvormen
of drinkij
SHOP
PERFECTA CHEMIE B.V.
GOES
fabrikant van BISON LIJMEN
voor de vakman en de
doe-het-zelver (o.a. BISON-
KIT) vraagt:
Voor de produktie- en afvulafdeling:
medewerkers (mnl.)
voor algemene werkzaamheden in de fabriek.
Geboden wordt afwisselend werk, zowel zelf
standig als in team-verband, een prettige
werksfeer en goede sociale voorzieningen.
Onze goed geoutilleerde fabriek ligt op 5 min.
lopen van station en bushalte.
De werktijden zijn van 7.30 tot 16.45 uur.
Bent u geïnteresseerd, neemt u dan kontakt
op met de heer J. Smit van
PERFECTA CHEMIE B.V.
Van Doornestraat 10, 4462 EX Goes, Telef.
01100-28210 of na 19.00 uur 01100-28972.
V
V
Zolang de voorraad strekt kunnen wij u de volgende
ABU-aanbiedingen doen:
MOLENS
Cardinal 77 van 160,— NU 120,—
Cardinal 77x van 177,50 NU ƒ125,—
REELS
Ambassadeur 5000C van 245,NU ƒ145,
Ambassadeur 6000 van 210,NU 110,
HENGELS
Atlantic 463 van 240,NU 150,
Parazoom 332 spin van 48,NU 32,50
Iets bijzonders voor de fijne spinvisser;
de ideale combinatie van Ambassadeur 1500C met
Caster 131, samen voor de prijs van slechts 200,
En dat alles onder de volledige ABU-garantie.
Hier is dus uw kans om voor sterk gereduceerde
prijs met de ABU-kwaliteit kennis te maken of uw
ABU-materiaal uit te breiden.
Voorstraat 7 Wissenkerke Telefoon 01107 - 308
AAN WELK VAN DEZE STIERF CHRISTUS?
Sedert Christus te Jeruzalem aan een kruishout stierf, is dit martelwerktuig
het symbool van het christendom. Geen enkel zinnebeeld heeft zo'n interna
tionale bekendheid als het kruis.
Met het kruis bedoelen we het zogenaamde latijnse kruis. Zo zien we het
in kerken en op torens, op begraafplaatsen en vooral in landen als Spanje
en Italië langs de wegen. Het latijnse kruis heeft een lange vertikale balk
met op driekwart van de hoogte een korte horizontale dwarsbalk. Daarnaast
is ook vrij algemeen het Griekse kruis, overeenkomend met het plusteken. Een
derde vorm is het andreaskruis, naar de apostel Andreas, die aan een kruis van
die vorm is gestorven: dit kruis komt overeen met het teken, dat wij bij ver
menigvuldigen gebruiken. Behalve deze kruisvormen zijn er nog minstens 25
andere variaties.
De vraag is hoe de vorm was van het kruis waaraan Christus is gestorven.
Het staat namelijk geenszins vast of dat een latijns kruis is geweest, zoals veelal
wordt aangenomen.
Beeldende kunst geeft veelal onjuiste
voorstelling.
Het waren de Romeinen, die Christus aan
het kruis nagelden. De joden kenden de
doodstraf in deze vorm niet. Op hun beurt
hadden de Romeinen de kruisdood ontleend
aan de om hun wreedheid bekend staande
Carthagers. De kruisdood was een verschrik
kelijke straf. De gehangenen moesten soms
dagenlang in de felle zon, zonder eten of
drinken lijden, eer de dood hen verloste.
Deze verschrikkelijke dood werd alleen
toegepast bij slaven, die in opstand waren
gekomen en voor misdadigers. Romeinse
staatsburgers mochten niet gekruisigd wor
den. Overal op de straatwegen buiten de
grote steden van het Romeinse rijk trof
men vroeger kruisen aan, al of niet „ge
tooid" met veroordeelden. Het is bekend
dat Titus in het jaar 70 bij de verwoesting
van Jeruzalem duizenden joden heeft laten
kruisigen: hij moest ermee stoppen, omdat
op heel de Olijfberg geen boom meer was
overgebleven om kruishout van te maken.
Op deze manier heeft ook Christus zijn
veroordeling ondergaan. Om hun verach
ting voor hem uit te drukken eisten de
joden zijn kruisdood, een rechtspleging die
ze zelf niet konden toepassen. En zo zou
Christus door de straten van Jeruzalem zijn
geleid met het kruis op de schouder.
Martelwerktuig.
Helemaal juist is die laatste mededeling
niet, want in tegenstelling tot afbeeldingen
van dit tafereel, zoals men ze kan zien
op kruiswegstaties in r.k.-kerken, droegen
de veroordeelden slechts de korte balk van
het kruis. De andere balk had te halver
hoogte een soort uitsteeksel,waarop de ge
hangene min of meer kon rusten, daar
anders zijn handen, die aan de dwarsbalk
waren gespijkerd, zouden uitscheuren.
In al zijn simpelheid was het kruis niet
temin een geraffineerd martelwerktuig, be
rekend op een langzame dood. Wanneer de
gehangene naar de zin van de beulen te
lang bleef leven, sloeg men met mokers
zijn beenderen kapot. Dit gebeurde onder
andere bij de moordenaars, die ter weers
zijden van Jezus werden gekruisigd.
Er bestaat echter geen zekerheid over de
vorm, die het kruis van Christus had. Bij
de Romeinen waren het latijnse, het Griekse
en het Andreas kruis in zwang. Men kende
echter nog een vierde vorm, het Antonius-
kruis, dat er precies eender uitziet als de
hoofdletter T. Verschillende historici menen
dat Christus aan een dergelijk kruis zou
zijn gestorven. Dat lijkt niet zo onwaar
schijnlijk'omdat de vervaardiging van een
dergelijk kruis de minste lijd kostte: men
kon de dwarsbalk dan bovenop de staande
balk timmeren.
Fout.
Er is echter één argument, dat tegen het
T-kruis pleit, namelijk het feit dat Pilatus
boven het kruis een opschrift liet plaatsen:
„Jezus de Nazerner, de Koning van de Jo
den". Dit opschrift stond er in drie talen,
er was dus wel enige ruimte voor nodig
en het normale latijnse kruis biedt die
ruimte meer dan andere kruisen.
Het kruis, zoals wij dat kennen uit de
beeldende kunst, roept in ieder geval een
voorstelling op, die niet correspondeert
met de werkelijkheid uit Jezus' dagen. Zo
wordt het kruis in talloze afbeeldingen te
veel voorgesteld als een gaaf stuk hout. Dat
was het stellig niet; men hakte het ruwweg
af. Albrecht Dürer, de grote middeleeuwse
kunstenaar, was er vermoedelijk niet ver
naast, als hij de kruisen op Golgotha op
één van zijn houtsneden voorstelt als in
der haast afgekapte bomen met nog levende
uitlopers er aan.
De beeldende kunst maakt doorgaans de
fout om het kruis af te beelden als vrij
hoog verheven. De kruiselingen hingen juist
laag boven de grond; de voeten waren
slechts een paar decimeter verheven.
Al met al staat het dus niet precies
vast, aan welk kruis Christus is gestorven.
Het latijnse kruis moge het geijkte teken
van de christenheid zijn geworden, die vorm
is niet meer dan een aanduiding dat Chris
tus de kruisdood heeft ondergaan. En deze
dood staat jaar op jaar bij het christendom
in het centrum van de herdenking van
Christus' lijden en opstanding.
(Nadruk verboden).
WAAR KOMT DIE
UITDRUKKING VANDAAN
„In de wittebroodsweken zijn."
De eerste periode na de voltrekking van
het huwelijk noemt men de wittebroods
weken, de Engelsen noemen het „honey
moon", de Fransen „la lune de miel" en
de Duitsers „Flitterwochen".
Met de benaming wordt aangeduid, dat
het de tijd is van feestelijkheid en er alleen
wittebrood wordt opgediend. Tegenwoordig
is wittebrood eigenlijk niets bijzonders
meer, maar in de tijd waaruit de betiteling
stamt, zo rond de zeventiende eeuw, was
wittebrood iets heerlijks, iets aparts, van
daar de benaming, een heerlijke, aparte tijd.
„In een moeilijk parket zitten."
Hieronder verstaat men in grote moei
lijkheden zitten, zich in een gevaarlijke
toestand bevinden. Onder „parket" wordt
in dit verband verstaan het verkleinwoord
van „park". In vroeger tijden was een
dergelijk park omgeven door een heining.
Een klein parkje „parket" was daar even
eens door omgeven. Wie zich nu in een
moeilijk parket bevond was dus opgesloten
op een kleine ruimte binnen een omheining
en daar kon men niet uit. In wezen heeft
deze uitdrukking dus veel gemeen, met
„in het nauw zitten".
„Zijn oren zullen tuiten".
Deze uitdrukking stamt uit de 16e eeuw
en spruit voort uit bijgeloof. Men meende
namelijk, dat wanneer er in afwezigheid
van iemand over deze persoon werd ge
sproken, op geheimzinnige wijze diens oren
gingen tuiten, zodat hij kon weten dat er
over hem gesproken werd. Onder dit „tui
ten" verstond men een zacht fluitend geluid
in de oren. Wij kennen allen dit verschijn
sel wel, dat veroorzaakt wordt door de
bloedstroom en dus niets te maken heeft
met het feit of er al of niet over ons
wordt gesproken. Het bijgeloof op dit
punt ging zover, dat men zelfs meende,
dat wanneer het rechteroor tuitte, er goed
over de persoon werd gesproken en wan
neer het linkeroor tuitte, men boze dingen
vertelde.
„Met de noorderzon vertrekken".
Dat wil zeggen ongezien verdwijnen,
bijvoorbeeld in het duister van de nacht.
In die landen waar gedurende een tijd
van het jaar de zon niet ondergaat, in de
poolstreken dus, schijnt de zon wanneer
het bij ons nacht is uit het noorden. Van
daar dat men in de 17de eeuw onder de
noorderzon middernacht verstond en men
sprak over de zuiderzon, wanneer de mid
dag werd bedoeld.
„Buiten westen zijn."
Dat wil zeggen buiten bewustzijn zijn,
nergens meer van weten. Dit laatste woordje
is voor de uitdrukking van groot belang,
want de oorspronkelijke uitdrukking is ei
genlijk: „Buiten weten zijn". Verbasterd
door onkunde is het in de loop der tijd
van 'weten' 'westen' geworden en men heeft
het zo gelaten, waardoor de eigenlijke be
tekenis verloren ging.
