NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Balk en splinter
U houdt nu
het meest gelezen
ep Noord-Beveland
lis handen
Zeeland
Magazine?
Onzichtbare vetten
No. 3766
Donderdag 30 juni 1977
80e jaargang
DRUK EN UITGAVE: DRUKKERIJ MARKUSSE TE WISSENKERKE - TELEFOON 3 08 - GIRO 206882
Abonnementsprijs 17,50 per jaar Franko per post 27,50 per jaar Advertenties 28 ct. per mm., excl BTW
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
FEUILLETON
28
door G. Fortius
Na een maand of vijf zei hij tegen Jannie:
wat denk je van een verloving. En ze
antwoordde: ik had vanavond het plan om
hetzelfde voor te stellen. Ja, dat verlovings
feestecht leuk met veel geschenken.
Want vooral Jannie had een grote familie,
waarin het wemelde van ooms en tantes.
Daarna hard sparen, want Jannie wilde
binnen het jaar trouwen. In die tijd haalde
Jan Boode de hoofdakte en solliciteerde
naar een school in Heerenveen. Waar ze
eerst een aantal jaren woonden en waar
de kinderen alle vier geboren werden. Maar
toen er enkele vacatures waren in de ver
grote school in Dopsbergen, bezochten ze
samen het stadje en waren het er vrij
spoedig over eens, dat het hier prettig
wonen zou zijn. Ja, dat was nu onderhand
een jaar of veertien, vijftien geleden. Al
die tijd is hij nu al leraar Frans op de
Mulo, nu Mavo in Dopsbergen. Op een
school, waar voornamelijk kinderen uit
een beter milieu komen.
Goed, er waren op z'n tijd de nodige
zorgen, want een huis kopen betekent, dat
je al je spaarcenten er aan moet spenderen
en nog een hypotheek erbij krijgt. Waarover
je rente moet betalen en jaarlijks aflossen.
Gelukkig is het huis nu, op enkele dui
zenden guldens na, hypotheekvrij. Met een
beetje geluk zijn we er over vijf jaar hele
maal af. Dan is het onbezwaard eigendom.
Een huis, dat zeker tachtigduizend en mis
schien nog wel meer zal kunnen opbren
gen, als ze het zouden willen verkopen.
Maar eerst moet Jannie weer helemaal
beter zijn
Voor de derde maal staat Jan Boode
op om zijn glas te vullen. Natuurüjk wordt
ze beter. Eigenlijk ben ik een dwaas om
er aan te twijfelen. Die chirurgen en dok
ters zijn tegenwoordig zo kundig; Jeltje
heeft gelijk: ik moest rustig gaan slapen.
Morgen is voor Jannie het ergste voorbij.
Ja, nu moest ik maar naar bed gaan
wacht, eerst dat glas leegdrinken
De volgende morgen heeft Jan Boode bij
het opstaan een zwaar hoofd. En herinnert
zich dan alles weer: vanmorgen wordt Jan
nie geopereerd. Al vrij vroeg. Was het niet
half negen, dat die zuster gisteravond zei?
Hoe kom ik nou aan dit begin van hoofd
pijn? O ja, ik ben er vannacht uit geweest,
omdat ik niet in slaap kon komen en heb
toen een paar borreltjes gedronken. Zie
je welik kan er eigenlijk niet tegen.
Ellendig, dat zware gevoel in mijn kop.
Straks maar een tabletje innemen.
Zo goed en zo kwaad als het kan maakt
hij toilet en gaat dan naar beneden, waar
Tanja al de ontbijttafel gereed heeft. Hij
knikt haar vriendelijk toe. Ze kijkt hem
onderzoekend aan. „Nog een beetje ge
slapen?"
„Gaat wel. Liset nog niet op?" Hij kijkt
op de klok: kwart voor acht en haar school
begint om half negen.
„Ik roep haar nog een keer. Ze is de
laatste tijd zo lui 's morgens
Als het meisje even later gehaast beneden
komt, zit men weldra te eten. Af en toe
kijkt de man verstolen naar de klok, die
bijna acht uur wijst. Ze zal nu onderhand
wel gereedgemaakt zijn voor de operatie
kamer. Hoe lang duurt zo'n operatie? Hij
heeft er niet de minste idee van. Een uur?
Of langer? Of is het minder dan een uur?
Het lijkt me wel griezelig als ze je open
snijden om wat uit je lichaam te halen...
Bent u reeds geabonneerd op
een twee - maandelijks tijd-
schift met actualiteiten, cul
tuur, evenementen, historie
en recreatie.
Het geheel in 4 - kleuren
omslag en alle artikelen
voorzien van nog nimmer
gepubliceerde foto's.
Slechts 18,per jaar.
Vraag een gratis
proefnummer aan:
POSTBUS 1 -
WISSENKERKE
Hij schrikt ineens op en kijkt zijn beide
dochters aan. Het is Tanja, die hem een
vraag heeft gesteld, maar wat? Hij was
afwezig. „Sorry," zegt hij, „ik zat wat na
te denken."
„Ik kan het me voorstellen, vader, maar
je moet toch proberen het van je af te
zetten. Je moet vandaag les geven. Of heb
je een verlofdag genomen?"
Hij schudt 't hoofd. „Kan niet, nu
Schoonsma weg is. Bovendien zijn er twee
zieken: we zitten toch al omhoog. Onder
koffietijd bel ik even naar het ziekenhuis,
dan hoor ik misschien wat."
Liset, die tot nog toe zwijgend heeft
zitten eten, kijkt haar zus aan en vraagt:
„Wat denk jij er nu van?"
Tanja schenkt thee in om even gelegen
heid te hebben tot overwegen. Want ze
weet niet dadelijk een goed antwoord. Na
tuurlijk zal het een dubbeltje op z'n kant
zijn; zoiets heeft Eefje, bij wie ze gister
avond in het zusterhuis even was, gezegd.
Eert gezwel in de buik is ernstig. Dat kan
van alles betekenen, maar doorgaans weinig
goeds. Ze vermant zich en probeert haar
stem zo neutraal mogelijk te laten klinken.
„Ik was gisteravond even bij Eefje; ze
heeft tussen twee haakjes vanmorgen
vroeg dienst en gaat vóór de operatie nog
even naar mam. Maar Eef zei, dat de
medische wetenschap niet stil staat en wat
een jaar of twintig geleden nog aanzienlijke
risico's inhield, tegenwoordig routinewerk
is geworden. In die jaren is men een ge
weldig eind verder. Ansingha is een be
kwame chirurg, al is hij nog niet zo lang
aan het ziekenhuis hier in de stad ver
bonden. Eefje zei, dat ze veel vertrouwen
in hem heeft."
Zo probeert Tanja haar zusje en haar
vader af te leiden. Het is geen rechtstreeks
antwoord op de door Liset gestelde vraag.
Want wat zij er zelf van denkt, is niet zo
best. Al neemt ze wel aan, dat die chirurg
de nodige bekwaamheid zal hebben. Eefje
zei gisteravond nog: de ingreep, die hij
moet verrichten, is niet eenvoudig.
Ze nemen die morgen, in afwijking van
de normale gewoonte, afscheid van elkaar
met een kus. Tanja zegt op hartelijke toon:
„Sterkte, oudjega niet piekeren, maar
probeer je op de school helemaal op je
werk te concentreren. Piekeren helpt niets."
Hij knikt, maar als hij op zijn fiets naar
de school rijdt, weet hij, dat de onrust
blijft. In de school vraagt men belangstel
lend naar de toestand van zijn vrouw en
dan zegt hij, wat hij tot nog toe voor zijn
collega's heeft verzwegen: „Jannie wordt
vandaag geopereerd." En dan weten de an
deren niet goed, wat ze daarop moeten
zeggen.
De eerste twee uren zijn moeilijk. Hij
probeert zich met alle kracht te concen
treren op zijn taak. Maar hij heeft het
eerste uur de hoogste klas en die is altijd
wat rumoerig. Kinderen zien scherp en ze
hebben al een hele tijd door, dat meneer
Boode één van de conservatieven is, die
alles bij het oude wil laten. In tegenstelling
tot Van Splunteren en de beide leraressen.
En meneer Vrieze zelf. Daarom is hij bij
de senioren zo ongeveer persona non grata
geworden. Ze zien hem niet meer voor vol
aan. Marga van Suchtelen noemde hem
een poos geleden: „oude zeur" en sinds die
dag heeft Jan Boode op de school deze
bijnaam gehouden: morgen 't eerste uur
Frans. Van de ouwe zeur
Om half elf, als de leerkrachten gaan
koffiedrinken, terwijl de kinderen zich bui
ten vertreden, belt hij naar het ziekenhuis.
En vertelt de portier, die hij aan de lijn
krijgt, dat zijn vrouw deze morgen wordt
geopereerd en hij graag wil weten, hoe het
met haar is. De man heeft waarschijnlijk
vaker zulke gevallen aan de hand gehad,
want hij antwoordt zonder meer: „Dat is
nog te vroeg, meneer; u zult zeker nog een
paar uur geduld moeten hebben."
„Dus u kunt werkelijk nog niets zeggen?"
„U bent echt aan de vroege kant. In de
regel kan men voor de middag niets zeg
gen. Ik begrijp best uw gemoedsgesteldheid,
maar het heeft geen enkele zin om te gaan
informeren. Geen dokter of zuster zegt om
deze tijd iets concreets omtrent de toestand
van de patiënt. Maakt u zich geen zorgen
en belt u na twaalven nog eens, ja?"
Jan Boode begrijpt, dat hij te voorbarig
is, maar ze kunnen zijn ongerustheid bil
lijken. Hij verontschuldigt zich en gaat dan
ook koffiedrinken. Waarna hij naar twee-aa
gaat voor het volgende uur Frans. Zo ver
strijkt de ochtend. Wat minder enerverend,
omdat hij kans ziet zich helemaal te geven
voor zijn werk. Twee-aa is een vrij gemak
kelijke klas. Dan nog een uur tweecee en
is het pauze. Meteen gaat hij bellen. En
slaakt een diepe zucht, als hij hoort, dat
de operatie geslaag is. En hij vanavond
op het gewone bezoekuur zijn vrouw mag
bezoeken. Nee, niet in de middag; u hebt
er nog niets aan, omdat uw vrouw nog
ten dele onder narcose is. Die is vanavond
zo ongeveer uitgewerkt, dus
's Avonds zit Jan Boode met Eefje, die
nu weer vrij is, aan het bed van Jannie,
die weer terug is op de zaal met de drie
andere dames. Ze is nog steeds niet hele
maal uit de narcose, maar Eefje zegt, dat
dit normaal is. Een behoorlijk gesprek is
zodoende nog niet mogelijk. Maar Jan is
blij, dat het allemaal zo goed afgelopen
is. En gaat die avond met een lichter hart
naar huis. Tanja en Liset zijn eveneens
gerustgesteld: de operatie is geslaagd en
Eefje, die er ook was, heeft gezegd, dat
talles normaal verloopt, dus, wat willen we
nog meer? Laten we God danken voor dit
resultaat. Misschien hebben we de laatste
dagen niet voldoende vertrouwen gehad in
Zijn hulp
Hij gaat na de koffie nog even de deur
uit en belt naar Sneek. Om het goede
niuews door te geven. Jeltje is blij met
de blijden en belooft één der eerstkomende
dagen naar Dopsbergen te komen.
De volgende dag is Jannie weer tamelijk
de oude. Heeft nog wel veel pijn, maar
weet nu, dat het ergste achter de rug is.
Misschien moet ze hier nog een paar weken
blijven voor nacontrole en daarna zal ze
zeker wel naar huis mogen om aan te
sterken. Eefje heeft beloofd, dat ze enkele
dagen vrij zal nemen, zodat ze thuis haar
moeder alle mogelijke zorg kan geven. Ze
heeft nog voldoende verlofdagen tegoed, dus
ook dat is geen probleem. Jannie vraagt
alweer belangstellend naar de toestand in
huis en daar geeft Tanja, die ditmaal mee
is gegaan, antwoord op. Alles reilt en zeilt,
zoals het moet gaan, daar zorgen Tanja
en Liset wel voor.
Op de terugweg naar huis is Jan alweer
geheel optimistisch. En maakt plannen voor
de toekomst. „Pasen is dit jaar wat aan
de late kant; in de paasvakantie moesten
we er maar een week tussenuit trekken,
moeder en ik," zegt hij tegen zijn dochter.
„Als een soort nazorg. We zijn de laatste
jaren nauwelijks met vakantie geweest. Het
zal haar goed doen, denk je ook niet?"
Tanja knikt. Natuurlijk. Ze vindt het
allemaal best, maar denkt zelf er intussen
aan, dat Piet en zij nu over een week of
drie, vier kunnen trouwen. Hun huisje is
al ten dele ingericht. Het wachten is enkel
op moeders beterschap. Gelukkig, dat het
goed afgelopen is met mam; die gaat nu
de goeie kant uit. De wonderen zijn de
wereld nog niet uit; wat is een chirurg
vandaag de dag toch kundig!
(Wordt vervolgd).
Van veel voedingsmiddelen vermoeden we niet dat zij vet bevatten
In ons welvarende deel van de wereld
zijn we in staat ons goed te voeden. De
meesten van ons kunnen eten waar ze trek
in hebben en zij komen niets tekort. Dat
betekent, dat er dikwijls niet wordt ge
geten om het lichaam van het benodigde
voedsel (brandstof) te voorzien, maar om
dat eten zo prettig is om te doen. Het
gevolg hiervan is, dat veel mensen te dik
worden. Zij zien er uit als Hollands wel
varen en wel in de letterlijke zin van het
woord.
De medische wetenschap heeft echter
ontdekt, dat het moeten meedragen van
zoveel extra kilo's aan lichaamsgewicht,
slecht is voor hart- en bloedvaten. Na
verloop van tijd treden de gevolgen dui
delijk aan het licht, maar dan is het meestal
te laat. Voorkomen is ook hier weer beter
dan genezen. Daar komt nog bij, dat spe
ciaal bij de dames die te zwaar zijn, ook
de ijdelheid een woordje meespreekt en
vooral zij zijn dadelijk bereid, terwille van
fraaie vormen, wel iets aan het teveel aan
lichaamsgewicht te doen.
Men begint dan prompt met de suikers
en vetten zoveel mogelijk te laten vervallen.
Men neemt dan meer lichaamsbeweging,
kortom men doet datgene wat nodig is om
overtollige ponden te verliezen.
Toch zijn er veel mensen die niet zoveel
blijken af te vallen als ze wel hadden ver
wacht en de oorzaak daarvan blijkt te lig
gen bij de verborgen vetten, die zich heb
ben verscholen in voedingsmiddelen, waar
van men op het oog niet zou verwachten
dat ze veel vet bevatten.
In onze welvaartstijd zijn we geneigd te
grijpen naar het mooie luxe brood. Dat
heerlijke witbrood dat zo fijn lang vers
blijft. Op zich is het een voortreffelijk
voedingsmiddel, maar om dit brood zo pret
tig lang vers te houden, heeft men er een
fikse portie plantaardig vet door verwerkt.
Dit vet houdt het brood zo lang soepel en
vers. Wie brood eet, verwacht niet dat
hij vet naar binnen krijgt, behalve dan
de boter die hij er zelf op doet. In het
heerlijke witbrood zit verborgen vet.
Een andere faktor waarbij men meestal
niet stilstaat is, dat men de boterhammen
over het algemeen steeds dunner snijdt,
maar dat men niet karig is met het beleg.
Daar beginnen we al met boter en dan
zijn er nog diverse belegsels, die ook heel
wat vet of suikers bevatten. Denkt u bij
voorbeeld maar eens aan: diverse worst
soorten, jam, chocoladepasta, chocolade
vlokken en -korrels, heerlijke volvetten kaas,
het eitje op brood. U zoudt het misschien
niet geloven, maar een ei bevat niet minder
dan ongeveer vijf gram vet. Uiteraard levert
een gebakken ei nog meer vet op.
Dan zullen we nog even stilstaan bij al
die heerlijke knabbeltjes, die we 's avonds
bii een glaasje of de TV gebruiken, zoals
pinda's, zoutjes, chips, e.d. Ze bevatten
allemaal vet. Dan spreken we nog niet
over die overheerlijke patat-frites, e.d. Het
borreltje, glaasje wijn of wat het ook mag
zijn. Zij allen bevorderen de aanwas, want
de suikers die er in zitten, zetten nu een
maal aan.
Zelfs het magere rundvlees, biefstuk, ros
bief, e.d., zij allen bevatten kleine hoeveel
heden vet. Magere vis daarentegen is wel
een voedingsmiddel dat bijzonder weinig
vet bevat.
We moeten niet vergeten dat velen van
ons vrijwel geen lichamelijke arbeid ver
richten, althans dermate weinig, dat de
suikers en vetten die we zo spelenderwijs
naar binnen krijgen, al ruimschoots vol
doende zijn om aan de behoefte van ons
lichaam te voldoen. In de meeste gevallen
behoeven we daarom geen extra hoeveel
heden van die stoffen tot ons te nemen.
Wie er echt rekening mee wil houden,
moet weten dat er ook voedingsstoffen zijn,
die in het geheel of vrijwel geen vetten
bevatten, zoals groenten, fruit, vruchten
sappen, peulvruchten, aardappelen, enzo
voort. Wanneer men van nature aanleg
heeft tot dik worden, dan zal men toch
met al deze omstandigheden rekening moe
ten houden.
ttfoismiordpuzzel no. 532
Horizontaal: 1. jongensnaam - 3. land in
Europa - 10. lidwoord - 13. plaats in Over-
ijsel - 15. rivier in Frankrijk - 16. spil
18. pers. vnw. - 19. plaats in Duitsland
21. steensoort - 22. tegen - 24. ijle stof
26. troefkaart - 28. broeikas - 30. mil.
rang (afk.) - 31. oosterse titel - 33. uitschot
35. helder - 36. de oudere (afk.) - 37.
afstandsmaat (afk.) - 38. vlaktemaat - 40.
windrichting (afk.) - 41. wilde haver - 43.
dus (Eng.) - 44. deel van een kooi - 47.
grondtoon - 48. inhoudsmaat (afk.) - 49.
noodsein (afk.) - 50. welwillende lezer (Lat.
afk.) - 51. zangnoot - 52. ruime - 54.
water in Friesland - 55. Sociaal Economische
Raad (afk.) - 56. onder-officier (afk.) - 57.
voorzetsel - 58. lidwoord - 59. groot water
60. begrip - 62. uitroep - 64. hemellichaam
66. godin - 68. snijwerktuig - 70. titel (afk.)
71. bestaat - 72. deel van de mond - 73.
meisjesnaam - 75. stofmaat - 77. in orde
79. deel van de Bijbel (afk.) - 80. nobele
82. herkauwer - 84. lang recht stuk water
85. land in Europa - 86. de onbekende (afk.)
Verticaal: 1. soort vis - 2. windrichting (afk.)
4. herkauwer - 5. opstootje - 6. telwoord
7. enig - 8. pers. vnw. - 9. wapen - 11.
titel (afk.) - 12. anti - 14. nauw - 17.
hemellichaam - 20. akelig - 23. meisjesnaam
25. natuurkundeterm (afk.) - 27. schoeisel
29. rivier (Spaans) - 32. krantenjongen - 34.
broeder (afk.) - 36. heilige (afk.) - 39. rivier
in Duitsland - 42. Eng. voorzetsel - 43.
los neerhangend - 44. gesloten - 45. Frans
pers. vnw. - 46. onverwachts verblijden
48. dat is (afk.) - 49. stijf - 51. hoefdier
52. ijzeroxide - 53. snavel - 54. water in
Utrecht - 55. vreemde munt - 56. lyrisch
gedicht - 59. bericht - 60. kostbare stof
61. plaats in Engeland - 63. gewas - 65.
tandarm zoogdier - 67. hoekpilaster - 69
vlug - 74. op de wijze van - 76. maan
stand (afk.) - 78. vogel - 80. landbouw
werktuig - 81. voegwoord - 83. Fr. onbep
Oplossing kruiiwoofdpuzzej no. 531
Horizontaal: 1. nar - 3. spelonk - 8. vlo
11. el - 13. uk - 14. Po - 16. eo - 17.
regent - 21. nestor - 24. als - 25. gok
27. Est - 28. er - 30. griep - 32. oa - 33.
nis - 35. sri - 36. rot - 38. tra - 39. sandaal
40. kroniek - 41. plataan - 45. minzaam
49. rak - 50. cao - 51. eer - 52. nto - 53. of
55. teder - 58. en - 59. aam - 61. nor
62. don - 64. ekster - 67. mimosa - 69. sa
70. ut - 72. pi - 73. li - 74. tno - 75.
sieraad - 76. dan.
Verticaal: 1. nergens - 2. als - 4. put - 5. ek
6. op - 7. non - 9. Leo - 10. oorzaak - 12.
melk - 15. esse - 18. ga - 19. NS - 20. ooi
22. Ee - 23. tt - 25. gril - 26. kerk - 29.
Ria - 30. granaat - 31. portier - 32. ore
34. snaak - 35. sa - 37. To - 38. tiran
41. protest - 42. laf - 43. ac - 44. noen
45. meer - 46. nr - 47. Ate - 48. mondain
54. rats - 56. dok - 57. Rome - 59. as
60. me - 62. di - 63. no - 65. kan - 66. rui
67. Mia - 68. sla - 71. te - 72. pa.
