NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
De mens wordt langer
0
Balk en splinter
II houdt nu
het meest gelezen blad
op Noord-Beveland
in handen
Magazine?
No. 3762
Donderdag 2 juni 7977
80e jaargang
DRUK EN UITGAVE: DRUKKERIJ MARKUSSE TE WISSENKERKE - TELEFOON 3 08 - GIRO 206882
Abonnementsprijs 17,50 per jaar Franko per post 27,50 per jaar Advertenties 28 ct. per mm., excl. BTW
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
FEUIU.ETON
Ergens steekt het Jan Boode, dat zijn
schoonzuster het goed getroffen heeft met
wouter Kamphuizen. O nee, het is niet zo,
dat hij het haar niet gunt. Ze is nu weduwe
en zal het de eerste dagen en weken zeker
zwaar hebben. Met zoveel herinneringen
aan vroegere, gelukkiger dagen. Maar hij
vraagt zich telkens weer af: waarin heb ik
gefaald, dat wij nooit wat vooruit ge
komen zijn? Dat er ieder jaar weer andere
extra kosten opduiken, waardoor we op
nieuw niet met vakantie kunnen gaan en
onze giro soms gevaarlijk dicht bij de
rode cijfers komt te staan? Waar zaten
de fouten? We hebben 't geld nooit over
de balk gegooid. Ik rook niet, ik ga nooit
naar een kroeg, ik heb geen hobby's, die
geld kostenik ga nooit alleen uit. Het
enige, wat we ons permiteren is enkele
keren in het seizoen naar de schouwburg of
een concert. Mag dat alsjeblieft? Mogen
we wat ontspanning hebben? Behalve de
televisie, waar tegenwoordig vrijwel niets
meer aan is met al die linkse program
ma's? Ik kan op al deze vragen geen ant
woord geven.
Zaterdags kan hij het niet langer voor
zich houden en ontdekt dan, dat Jannie
ongeveer met hetzelfde probleem worstelt,
sinds ze terug zijn uit Sneek: hoe komt het
dat wij, die toch een behoorlijk salaris heb
ben en in menig opzicht doorgaans sober
leefden, nooit vooruit gekomen zijn? Komt
dat door onze vier kinderen? Maar andere
gezinnen hebben ook kinderen en slaan
zich er toch ook door. Ze zijn allemaal
gelukkig erg gemakkelijk en stellen weinig
eisen, vermaken zich op hun eigen wijze.
Maar wie rondkijkt in huis ontdekt, dat
het allemaal rommel is, wat er staat aan
meubelen bijvoorbeeld; misschien enkel nog
goed om bij het grof vuil op straat ge
plaatst te worden. Alles raakt versleten.
Van het voorjaar zal er zeker in de grote
voorkamer weer behangen moeten worden
en ik ben een stuntel, die al deze kar
weitjes niet zelf kan doen, dus ik moet er
iemand voor laten opdraven, dat kost geld
en dat hebben we eigenlijk niet te missen.
Het is allemaal zo ellendig
Die zaterdag bespreken ze lang en breed
de problemen. En bekijken de hele woning
van beneden naar boven en weer naar be
neden. Jan Boode heeft een blocnote en
maakt aantekeningen. Er is vrijwel in ieder
vertrek iets, dat gemaakt, gerepareerd of
vernieuwd moet worden: behang in de
woonkamer en eigenlijk ook achter. In de
slaapkamers is het ook niet om te gillen
maar de meisjes hebben het wat gecamou
fleerd met kleedjes en foto's van hun fa
vorieten. Er komen hoogstens af en toe
vriendinnen en die letten er misschien niet
op; dat kan dus wachten. Maar in een der
kamers boven knelt de deur, al maanden.
Die moet opnieuw opgehangen worden met
andere scharnieren, want die er nu aan
zitten, deugen niet meer. Bovendien is
het deurslot ook kaduuk. De afvoer van de
badkamer is verstopt. Jan heeft er al eens
met een zware zuiger op gemanipuleerd
en met een lang stuk stevig draad, maar
het helpt allemaal niet: het water loopt
langzaam weg. Daar moet een vakman naar
komen kijken. Beneden moet er een nieuwe
kraan aan de aanrecht en de aanrecht zelf
is ook stuk. Jan heeft het een paar keer
bijgesmeerd met vulstof, maar het water
weekt 't telkens los. Als het goed is, moe-
Bent u reeds geabonneerd op
een twee - maandelijks tijd-
schift met actualiteiten, cul
tuur, evenementen, historie
en recreatie.
Het geheel in 4 - kleuren
omslag en alle artikelen
voorzien van nog nimmer
gepubliceerde foto's.
Slechts 18,per jaar.
Vraag een gratis
proefnummer aan:
POSTBUS 1 -
WISSENKERKE
door G. Fortius
ten er nieuwe zetsteentjes in en wat gaat
dat kosten? In de gang moet de muur ge
pleisterd en gesausd worden; er zijn gaten
in gevallen, Joost mag weten, hoe dat komt.
Jannie heeft 't ergste gecamoufleerd met
een kleed. De traploper is versleten. Je
kunt nu twee dingen doen: een nieuwe er
op laten maken of hem er gewoon afhalen
en dan de treden schilderen. Dit laatste
is nog het goedkoopste.
En zo maken ze berekeningen voor de
kosten, waarna ze alles samen optellen.
Dan zijn ze stil van schrik, als ze het
totaalbedrag zien. Waar moet dat vandaan
komen? Heel krap uitgerekend: vier en een
half duizend gulden. Maar reken maar
rustig rond vijfduizend. Dat is aanmerke
lijk meer dan een maandsalaris en ze moe
ten ook nog eten. En het licht betalen,
het water, gas. En wat er zo te hooi en te
gras onverwacht te betalen valt: contri
buties, de krant, collectes zus en inteken
lijst zo. Gezwegen nog van de kleren. Jan
moet er altijd keurig uitzien, want hij is
leraar. Hoewelzo krap kijken ze te
genwoordig ook al niet meer. Velenberg
kwam van de winter ook al met een col
trui inplaats van met een overhemd. Maar
Jan Boode heeft geen coltrui. Enkel een
wollen vest. En kostuums in stemmige kleu
ren en combinaties, die bij elkaar passen.
Deze zaterdag verloopt in mineurstem
ming. Jan maakt telkens berekeningen. Een
soort begroting over een heel jaar. En wat
houden we maandelijks dan over voor on
voorziene uitgaven? Dat is niet veel, maar
we moeten het zo zien te plooien, dat het
in ieder geval vijfhonderd gulden wordt.
Kunnen we iedere maand iets laten doen
en zijn we binnen een jaar klaar. Maar
daarna zal er wel weer wat anders zijn.
Ze komen er niet uit.
De kinderen merken het tijdens het di
ner, dat er een gedrukte stemming is onder
hun ouders. Tanja vraagt: „Komt het door
dat oom Wouter dood is?" Misschien ook
nog een beetje. Misschien is het bij moeder
Jannie toch wel wroeging, omdat ze al
die jaren zo koppig bleef en zodoende
Wouter niet meer gezien heeft. Het kan
ook zijn omdat Albert nog altijd geen teken
van leven heeft gegeven? Of omdat Eefje
al in weken niet thuis is geweest?
HOOFDSTUK 12:
Jan Boode is er niet gerust op.
Op de school slaat de - stemming ge
leidelijk aan om. Een paar leraren praten
al met Van Splunteren. En hij zit vaker
bij de anderen tijdens het koffie kwartiertje.
Of de leraressen komen er bij. Jan Boode
heeft het hoofd in de schoot gelegd en
accepteert het onvermijdelijke. Wat nog niet
inhoudt, dat hij nu ook spreekt met zijn
buurman. Niet thuis en niet op school. Ik
duld hem, maar daar is het dan ook mee
uit, beslist Boode. Overigens hij heeft vol
doende huiselijke zorgen. Daarbij valt al
het andere in 't niet.
De enige dwarsligger is nog Schoonsma
en het is de klap op de vuurpijl, als hij
begin december verkondigt, dat hij in het
nieuwe jaar niet meer terugkomt. „Ik heb
een benoeming in Amersfoort aan een
Havo," zegt hij op triomfantelijke toon.
„Hier heb ik geen schik meer. Waar aloude,
goede tradities in één handomdraai buiten
boord gegooid worden, zet men de deur open
voor alle mogelijke linkse invloeden en daar
pas ik voor. Als het hier zo door blijft
gaan, zijn binnen een jaar de leerlingen de
baas en zullen zij de leraren wel vertellen,
hoe ze het willen hebben. Onder auspiciën
van de leraar wiskunde."
Het komt er min of meer snijdend uit,
want Schoonsma kan na die bewuste le
raarsbijeenkomst Van Splunteren niet meer
luchten of zien. Het komt de verstand
houding in het corps natuurlijk niet ten
goede. Van Elkendaal, die nu definitief se-
kretaris is geworden, bemoeit er zich als
bestuurslid mee, want een ontslagene op
zo'n korte termijn geeft problemen. Het
is bovendien in strijd met de voorschriften,
maar Schoonsma zegt, dat hij er maling
aan heeft. Als Van Elkendaal tegen de tijd,
dat de middaglessen beëindigd zijn, naar
hem toe komt, is dat olie op het vuur.
Schoonsma zegt, dat hij de zaak omdraait.
„Niet ik, maar u bent de oorzaak van alle
ontstane narigheid, omdat u een man als
Van Splunteren de school binnengehaald
hebt. Daarmee hebt u de standing van onze
school naar beneden gehaald en ervan ge
maakt, wat het nu is: een ordeloze bende.
Gefeliciteerd met uw succes, maar ik pas
ervoor. Ik huldig nog het oude principe op
een school: orde en regelmaat. En een
zeker ontzag voor de leerkracht. Afstand
moet er zijn. Zeker op een school als deze,
waarop vrijwel alleen kinderen zijn, af
komstig van de gegoede en betere midden
stand. Zoiets schept verplichtingen, me
neer, maar die wilt u niet meer zien. U
savoueert het lange haar en de spijker
broek. En wat er verder bij hoort rfèn
attributen".
Van Elkendaal begrijpt, dat deze man
niet meer om te praten is. „Al kan ik me
uw bezwaren tegen deze hervormingen be
grijpen, billijken doe ik ze niet. Dit is ge
woon een generatieconflict, dat u blijk
baar niet kunt overbruggen. Ik hoop voor
u, dat er op de school, waarheen u na de
kerstvakantie gaat, geen langharige, in
spijkerpak gestoken collega's zullen zijn.
Want dan komt u van de regen in de drup
en kunt u weer van voren af aan be
ginnen."
„U ziet één belangrijk ding over 't hoofd,
meneer," zegt Schoonsma rustiger, want
hij is nu zeker van zijn triomf. Niet hij
zelf, maar deze eigengerijde sekretaris heeft
trots alles een nederlaag geleden en dat
snapt hij best. „U hebt in samenwerking
met de direkteur een maatregel doorge
dreven, waartegen vrijwel alle leraren heb
ben geprotesteerd. Met als eerste gevolg,
dat een bekwame leraar als collega Beynen
op staande voet het vertikte de brekebeen,
in casu Van Splunteren te accepteren. Want
hij beschouwde de wijze van doen in deze
ondemokratisch en zo denk ik er ook over.
U legde de wil van een zeer geringe min
derheid op aan de overgrote meerderheid.
Nu laat ik het gevolg maar in het midden.
Het gaat om het feit an sich. En dat vind
ik een kwalijke zaak. Dat mag u dan een
generatieconflict noemen, ik noem het
linkse doordrijverij. Zoals dat al op zovele
scholen en zelfs hogescholen plaats vindt.
Maar op een christelijke school als deze
past het absoluut niet. Al wilt u dat nog
altijd niet inzien."
Wordt vervolgd.
SPEELT DE KEUZE VAN DE HUWELIJKSPARTNER EEN ROL?
Het is een algemeen bekend feit, dat
de ieugd in veel landen van Europa groter,
langer, wordt dan de voorvaderen. Uitge
voerde metingen liegen er niet om en na
tuurlijk vloeit hier de vraag uit voort:
hoe komt dat?
De geleerden hebben reeds verschillende
theoriën geopperd en twee daarvan vinden
veel aanhang en zouden wel eens de sleutel
tot de oplossing van dit mysterie kunnen
vormen. De vraag blijft voorlopig nog of
één van de twee voor het Verschijnsel ver
antwoordelijk is of dat zij beiden een rol
spelen.
De eerste theorie zegt, dat het een kwestie
van voeding is. Wanneer een klein kind
voldoende eiwitten krijgt in zijn jeugd, zal
hij tot een groter lengte opgroeien dan een
kind dat het moet doen met aanmerkelijk
minder eiwitten. Dat zou er toe kunnen
leiden dat de mensen uit de onderlagen
van de maatschappij, waar het altijd met
de voeding wat minder is gesteld, kleiner
zouden zijn dan de mensen uit de sociale
bovenlaag. In veel gevallen is dit inderdaad
aantoonbaar. De oude bevolking van de
Canarische eilanden kende een kleine rijke
bovenlaag en een armoe en honger lijdende
onderlaag. Een feit is, dat de mensen uit
de bovenlaag aanzienlijk langer waren dan
zij uit de onderlaag. Iets dergelijks is ook
elders aantoonbaar.
De tweede theorie stelt iets geheel anders.
Het was de Duitse onderzoeker dr. Nold,
die hiervoor bewijsmateriaal aanvoerde. Het
gaat om het feit dat in de biologie reeds
lang bekend is, dat wanneer men twee
individuen kruist die in de verste verte niet
aan elkaar verwant zijn, de nakomelingen
groter zijn en diverse kwaliteiten vertonen
die men in geen van de twee ouders kan
vinden. Dit heet het zogenaamde „heterosis-
effekt".
Ook bij mensen zou dit een rol kunnen
spelen. Vroeger beperkte .in de meeste ge
vallen de keus van een huwelijkspartner
zich tot iemand uit de naaste omgeving.
Op het platteland was dat zelfs zeer sterk
en beperkte men zich tot de kleine kring
van het dorp of de streek.
In onze moderne tijd zijn de grenzen
doorbroken en zoeken velen hun huwelijks
partner veel verder weg dan hun voor
vaderen deden. Het gevolg hiervan is het
genoemde „heterosis-effekt", omdat de part
ner die afkomstig is uit een ver verwijderde
stad of gebied al sinds vele generaties geen
enkel kontakt zal hebben gehad met de
familie waaruit de ander stamt. Er is dus
ook zelfs verweg, geen sprake van enige
vorm van inteelt, iets dat bij huwelijken
in kleine kring wel het geval kan zijn. Op
die manier bestaat de kans, dat de kin
deren uit de heterosishuwelijken langer zul
len zijn dan hun ouders.
Dr. Nold heeft naar dit verschijnsel een
uitgebreid onderzoek ingesteld. Hij is een
groep van 4500 jonge mannen gaan onder
zoeken, die allen geboren waren in 1939.
Primair wilde Nold weten waar de vader
en waar de moeder vandaan kwamen.
Voorts nam hij de maten van de proef
personen. Later werd er een statistiek ge
maakt van de gemiddelden en hier trad
aan het licht, dat er inderdaad interessante
verschillen te constateren waren, die op
de theorie aansloten. De jongemannen
waarvan de ouders uit dezelfde plaats of
omgeving kwamen, behaalden gemiddeld
een lengte van 1711/2 cm. De jongemannen
waarvan de ouders uit verschillende plaat
sen kwamen, die ongeveer 50 tot 100 kilo
meter uiteen lagen, haalden gemiddeld een
lengte van 17372 cm en de jongemannen
waarvan de ouders uit plaatsen kwamen die
meer dan 100 kilometer uiteen lagen, haal
den gemiddeld een lengte van 174 cm. Die
gemiddelden tonen toch wel duidelijk aan,
dat er sprake is van een heterosis-effekt.
Verwacht kan worden, dat deze tendens
in verband met de huidige ontwikkeling,
waarbij de wereld als het ware kleiner
wordt de grenzen wegvallen en mensen uit
heel verschillende delen van de wereld
met elkaar in kontakt komen, nog zal
yoortgaan.
Kfuiswovttlpurzei no, 528
Horizontaal: 1. soort knikker - 7. edelsteen
13. insekt - 14. deel v. e. visfuik - 15.
Europeaan - 16. jongensnaam - 17. eerste
persoon (afk.) - 18. gemeenschappelijk
bouwland - 19. snavel - 20. jongensnaam
22. seconde - 24. verlangen - 26. weerklank
29. verlamde - 31. bevestigingsmiddel - 33.
uitbouw - 35. niet raak - 36. kernspreuk
37. zangnoot - 38. rekenkundige opgave - 40.
oude vochtmaat - 41. water in Friesland
42. spel met ballen - 43. selenium (afk.)
45. heerlijk - 46. deel van het hoofd - 48.
vreemde munt (afk.) - 50. anti - 52. om
roepvereniging - 54. bijzonder gegaafd per
soon - 56. insekteneter - 57. familielid - 59.
metaal - 60. zangvogeltje - 61. sprookjes
figuur - 63. dienstterm op telegram - 65.
familielid - 66. voor (Lat.) - 67. anno
Christi (afk.) - 68. bar - 70. persbureau
72. schrijfgerei - 73. verheugd - 74. ver
keersplein - 75. boom.
Verticaal: 1. deel v. e. plant - 2. bovenste
deel - 3. plaats der oudheid - 4. kleur
nuance - 5. deel v. h. been - 6. godsdienst
(afk.) - 7. zangnoot - 8. rode kleurstof
9. godheid - 10. reeds - 11. mal - 12.
verschrikkelijk moe - 21. ieder - 23. jong
dier - 24. Duitse kuurplaats - 25. deel der
wet (afk.) - 27. soort papagaai - 28. snij-
werktuig - 30. duizend miljoen - 31. drink
gerei - 32. godin - 34. edelsteen - 36. be
trekkelijk goed - 39. laag - 40. woonschip
43. stellage - 44. Eur. Ec. Gemeenschap
(afk.) - 45. hevig - 47. troefkaart - 48.
rivier (Spaans) - 49. geneesmiddel - 51.
lopend touwwerk - 52. broeiplaats - 53.
uitroep - 55. gevangenis - 57. tegenstander
58. vlaskam - 60. tweetal - 62. meisjesnaam
64. voor - 67. op de wijze van - 69. gouden
tientje (afk.) - 71. per expresse (afk.) - 72.
muziekterm (afk.) - 73. uitroep.
Optoszing kruiswoordpuzzel no. 527
Horizontaal: 1. voedsel - 7. kassier - 13.
serie - 14. stier - 15. rug - 18. rel - 20.
knar - 22. eren - 25. ui - 27. aanzien
29. il - 30. pro - 32. ai - 33. eg - 34.
sta - 35. vol - 37. bel - 39. elp - 41. Ad
42. talon - 43. eo - 45. leb - 47. rak - 48.
ton - 50. koe - 52. ed - 54. ae - 55. sla
57. en - 58. wending - 61. li - 62. loki
63. open - 65. wig - 66. lot - 68. parel
70. rijden - 72. belenen - 73. omkeren.
Verticaal: 2. os - 3. eer - 4. druk - 5.
signaal - 6. Ee - 8. as - 9. strenge - 10.
Sien - 11. iel - 12. er - 16. urn - 17.
mei - 19. dupe - 21. aai - 23. ree - 24.
glas - 26. ir - 28. Zeeland - 29. it - 31.
ovale - 34. spons - 36. ode - 37. bar - 38.
lok - 40. Leo - 44. oker - 46. bewogen
48. tegelijk - 49. mais - 51. on - 53. dek
54. anp - 56. 11 - 59. nis - 60. ion - 62.
lire - 64. node -65 wal - 67. ter - 68. pe
69. Ie - 70. rm - 71. ne.
