NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
«•«I
II houdt nu
het meest gelezen blad
op Noord-Beveland
in handen
GIEPS GOUDEN VIJFJE
HAGEDISSEN
door Henk van Heeswijk
Zeeland
Magazine?
postbus i -
wissenkerke
de sauriërs van onze tijd
No. 3737
Donderdag 9 december 1976
80e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel 3 08, Giro 206882
Abf/nnementsprijs ƒ16,— per jaar Franco per post 25,— per jaar Advertenties 27 ct. per mm, excL BTW
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
FEUILLETON
36
Het verblijf van Gerrit Geugies in het
ziekenhuis duurde langer dan men had ver
wacht, want eenmaal weer enigszins op de
been besefte hij pas goed, welke gevolgen
deze infarct bij hem hadden bewerkstelligd.
Het lopen ging voetje voor voetje en als
hij naar de w.c. was geweest, op nog geen
tien meter afstand van het zaaltje, waar
heen hij na de eerste paar weken was ge
bracht, was hij al buiten adem. Dus weer
in bed en na een paar dagen opnieuw pro
beren. Alles heel kalm en zonder een enkel
risico. Tot hij wat meer wilskracht ging
produceren, want het verblijf in De Lich
tenberg begon hem nu de keel uit te hangen.
Hij verlangde meer dan ooit terug naar de
veilige beslotenheid van zijn huis. Al wist
hij, dat de zaak normaal draaide, weliswaar
zonder hoogtepunten, de omzet ging in elk
geval niet meer omlaag en dat was al heel
wat in deze tijd. Jeltje bracht trouw elke
week verslag uit van de stand der zaken
en zo bleef hij volkomen op de hoogte. Al
begreep hij nu wel terdege, dat hij de eerste
weken en misschien wel maanden nog
nergens toe in staat zou zijn.
In al die weken, dat hij in het zieken
huis lag, bleven ook teleurstellingen hem
niet bespaard. Aanvankelijk had iedereen
zijn hoop gevestigd op de komende feest
dagen, te weten Kerstfeest en Oudejaars
avond. Maar een paar dagen vóór de vier
en twintigste liet de dokter weten, dat van
naar huis gaan nog geen sprake kon zijn.
„Spijtig, meneer Geugies, maar we laten
u beslist niet eerder gaan dan medisch
gezien verantwoord. Als u flink bent en u
niet al te veel teleurgesteld bent, kunt u
zelf meewerken aan een algeheel herstel:
zich nergens iets van aantrekken. De feest
dagen maken wij in het ziekenhuis gezellig,
let maar eens op mijn woorden." En zo
kwamen dochters en verloofden of vrienden
om beurten vader bezoeken op de beide
feestdagen. Afgelost door Hielkje, die dapper
meehielp elk bezwaar wegvagend. „Als God
wil, zullen we nog menig keer het Kerst
feest thuis kunnen vieren, Giep. Overigens,
als je straks thuis bent, is het iedere dag
weer een feest voor ons allemaal." En
deze uitspraak troostte hem.
Ook tijdens de jaarwisseling was Giep
nog in het ziekenhuis. Maar had nu wel
het vooruitzicht, dat hij naar alle waar
schijnlijkheid in de eerste of tweede week
van januari ontslagen zou worden.
Op de vijfde januari kreeg Giep 's mid
dags enkel bezoek van Fokje. „Mam kan
niet," zei ze. „Als je belooft je niet op te
winden, zal ik zeggen waarom niet. Er is
niks met mam of met mijn zusters, dus
maak je niet ongerust. Maar beppe is van
nacht overleden. Helemaal onverwacht. We
wisten, dat het einde in zicht was, maar
hebben het jou niet gezegd. Dat vonden
wij beter, maar nu moet je het natuurlijk
weten."
Giep knikte begrijpend, al had deze mede
deling hem wel even een schok gegeven.
„Ze kon niet meer beter worden, ik wist
het. Kanker, he? Ja, voor die vreselijke
ziekte is nog altijd geen kruid gewassen.
Mem is er zeker heen?"
Zijn dochter knikte. „Met Jeltje en Ton-
nie. Meneer Van der Wilp heeft zolang de
leiding op de zaak. Dat zit wel goed. Zoals
die man zich uitslooft voor de zaak
Ik heb beloofd er straks even heen te rijden,
maar ik denk niet, dat het nodig is, want
Bent u reeds geabonneerd op
een twee-maandelijks tijd
schrift met actualiteiten,
cultuur, evenementen, his
torie en recreatie.
Het geheel in 4 - kleuren
omslag en alle artikelen
voorzien van nog nimmer
gepubliceerde foto's.
Slechts 16,per jaar.
Vraag een gratis proef
nummer aan
meneer Van der Wilp is geweldig!"
's Avonds was Evert er. Hij liet zijn aan
staande vrouw verontschuldigen. „Fokje
heeft zich flink gehouden," zei hij, „maar
ze is vanmiddag ook naar Dronrijp gereden.
Tenslotte was ze naar haar grootmoeder
vernoemd, nietwaar?"
Giep knikte begrijpend. „Fijn, dat jij er
bent, Evert. Hoe gaat het met de studie?"
De jongeman lachte even. „Op een laag
pitje. We hebben momenteel andere dingen
aan 't hoofd."
„Zo?" Giep keek hem geïnteresseerd aan.
„Trouwplannen soms?"
De man schudde het hoofd. „U mag het
nu wel weten, want Fokje heeft er zeker
nog niet op gezinspeeld? Dacht ik al. Kijk,
ik kan twee kanten uit, he? Hier in de
stad blijven op het stadhuis en te zijner
tijd promotie maken, als ik m'n G.A. 2
gehaald heb. Maar ik kan ook proberen
ergens burgemeester te worden. Daartoe
stel ik serieuze pogingen in het werk. In
overleg met mijn superieuren, waaronder
de burgemeester hier, heb ik gesolliciteerd
Naar een betrekkelijk kleine gemeente in
Noord-Holland. Mijn politieke richting is
afgestemd op de meerderheid in de raad
aldaar. Dat is een klein winstpuntje. Enne...
ik heb dus een paar kruiwagentjes. Als ik
word benoemd en ik denk, dat mijn
papieren in deze tamelijk gunstig zijn
gaan Fokje en ik natuurlijk op korte termijn
trouwen."
„Dat doet me machtig veel plezier. Evert,"
antwoordde de man in bed opgewekt en
goedkeurend knikkend. „Indertijd, toen Fokje
voor de dag kwam met het plan om samen
te gaan leven zonder meer, zat me dat niet
erg lekker, snap je? Des te meer ben ik nu
blij om je toekomstplannen. Ik hoop, dat
je zult slagen."
„Fokje en ik zijn incognito uiteraard al
wezen kijken. Het is een landelijke gemeente
in de kop van de provincie. Heel rustig, net
buiten de grote wegen. De burgemeester
daar ging per 31 december vertrekken, van
wege de pensioengerechtigde leeftijd. Zo
doende."
Fokkelina Westra werd vrijdags op het
kleine kerkhof begraven. In het bijzijn van
alle kinderen en aangetrouwde kinderen,
alsmede voorzover mogelijk de kleinkin
deren. De enige, die ontbrak was Gerrit
Geugies, maar hij was verontschuldigd om
dat hij nog altijd in het ziekenhuis lag.
„Veilig in Jezus' armen", speelde de organist
in de aula. Hielkje, zich zo goed mogelijk
beheersend wist, dat dit voor wat haar
moeder betrof waarheid was.
Terug in Schalenveld, ging het leven van
alle dag verder. Met werk voor de twee
dochters in de grote hal en het kantoor,
samen met Van der Wilp, de chauffeur,
de magazijnknecht en de kantoorjuffrouw.
Terwijl Hielkje noodgedwongen zelf weer
haar handen uit de mouwen moest steken,
want Rinske was nog altijd bij haar tante
in Snakkerburen. Niet zozeer meer om daar
haar tante te helpen, al gebeurde dat van
zelfsprekend, maar meer vanwege het feit,
dat ze daar een jongen had leren kennen,
met wie ze al heel gauw goed overweg kon.
Hielkje vertelde het een paar dagen na de
begrafenis in Dronrijp aan haar man tijdens
het bezoekuur. „Hij heet Scholtse. Zijn va
der is directeur van de Raiffeisenbank. Zelf
werkt Kees dat is zijn voornaam op
het kantoor van de meubelfabriek. Ja, bij
Maarten Stroet. Bij de afdeling boekhou
ding, als ik het goed gehoord heb. Hij is
ook van onze kerk. Onze Rinske is weg
van hem. Ze komen te zijner tijd wel eens
een weekeind naar Schalenveld, als jij weer
thuis bent. En dat zal zo heel lang niet
meer duren."
Op 22 januari werd Giep door zijn vrouw
opgehaald van De Lichtenberg. Op harte
lijke wijze uitgeleide gedaan door zusters
en de hoofdverplegers, nadat de dokter de
avond tevoren al afscheid van hem had
genomen. Terwijl Hielkje met vaardige hand
de auto de stad uit reed, de grote weg op
in de richting van hun woning, dacht Giep:
Goddank, dat dit weer achter de rug is.
Jammer, dat ik me nog zo moet ontzien,
maar met Gods hulp kom ik er te zijner
tijd weer behoorlijk boven op.
Thuis kreeg hij de verrassing van zijn
leven: de grote salon was versierd en bij
de ingang van het vertrek hing een karton:
„Welkom thuis!" Overal stonden bloemen.
Maar de grootste verrassing voor hem was
wel het feit, dat niet enkel zijn vier doch
ters er waren, maar ook hun respectievelijke
verloofden of vrienden: Evert, Nico, Piet
en Rinske's vlam Kees. Giep werd door zijn
dochters geknuffeld en gezoend, terwijl de
vier mannen hem de hand drukten. Maar de
klap op de vuurpijl was misschien wel de
foto, die Douwe indertijd had gemaakt en
nu, in een lijst boven de deur hing. Giep
keek er getroffen naar: mijn gouden vijfje.
Wat ben ik rijk gezegend met vier zulke
schatten van dochters en wat ben ik blij,
dat ze allen goeie vrienden hebben.
Toen iedereen gelegenheid had gehad
vader Giep te verwelkomen, zakte men in
stoelen en fauteuils om te genieten van de
koffie met koek, die inmiddels was inge
schonken. En vernam hij als extra feest
klank, dat Evert met ingang van 15 februari
benoemd was als burgemeester. „Als u het
goed vindt, gaan we morgen in onder
trouw," voegde Fokje er aan toe.
In de middag, toen een uitgebreide maal
tijd op tafel stond en Giep in het rond
keek naar zijn struise dochters en hun
vrienden, zelf gezeten naast zijn vrouw aan
het hoofdeinde van de tafel, wist hij, wat
hij na dit eten zou lezen uit de Bijbel.
Want op een dag als deze was daarvoor
maar één loflied: Psalm 103.
Terwijl hij het las, rustig, weer helemaal
op zijn oude manier, wist hij met de psalm
dochter: Looft de Heere, mijn ziel, die mijn
krankheid heeft genezen, die al mijn on
gerechtigheden heeft vergeven.
EINDE.
Burgerlijke stand
WISSENKERKE
Geboren: 18 nov.: Mariska Jolanda, d.v.
G. Verlinde en J. L. Weststrate.
Ondertrouwd: 2 nov.: Marcusse, Hendri-
kus, oud 19 jaar en Tange, Jacomina Anna,
oud 20 jaar, beiden wonende te Wissen
kerke; 12 nov.: van Hee, Abraham Cornelis,
oud 60 jaar en Dieleman, Maria Adriana,
oud 48 jaar, beiden wonende te Wissenkerke.
Getrouwd: 19 nov.: Verhoeff, Jan Cornelis
Pieter, oud 29 jaar en Dourleijn, Anthonia
Neeltje, oud 29 jaar, beiden wonende te
Wissenkerke.
Overleden: 10 nov.: Bakker, Anna Lena,
oud 63 jaar, echtgenote van M. A. Schrier,
wonende te Wissenkerke.
Wie in de warme periode van het jaar
in de duinen zwerft, heeft kans heel kleine
hagedisjes te vinden. Diertjes zo klein als
ze tot dan niet heeft gezien. Men zal zich
dan prompt afvragen wat dit wel voor
diertjes zijn, maar het zijn jongen van de
zandhagedis, de gewone in ons land voor
komende hagedis, die pas uit het ei zijn
gekomen. Het vrouwtje legt omstreeks
juni deze eitjes, die niet groter zijn dan
een boon in een holletje in het zand, dekt
ze toe met zand en laat verder de zorg
van het uitbroeden over aan de zon. De
kleine hagedisjes zijn echter nestvlieders
en zijn dadelijk in staat voor zichzelf te
zorgen.
In ons land komen maar heel weinig
reptielen voor. De oorzaak daarvan ligt in
het feit, dat deze dieren koudbloedig zijn.
Hun lichaamstemperatuur is niet zoals bij
de zoogdieren bijvoorbeeld constant, doch
gaat op en neer met de buitentemperatuur.
Als het buiten lekker warm is, dan is hun
temperatuur hoog en zijn ze bedrijvig. Is
de temperatuur laag, dan zijn ze langzaam
en traag. Aangezien ons land nu eenmaal
niet zo'n hoge gemiddelde temperatuur
heeft, is het dus niet zo'n best gebied voor
reptielen en dus komen ze hier betrekkelijk
weinig voor. In zuidelijker landen vindt men
ze daarentegen veel meer.
De zandhagedis is een diertje, dat velen
ongetwijfeld wel eens hebben gezien. Hij
wordt omstreeks twintig centimeter lang
en het mannetje heeft schitterende groene
flanken, terwijl zijn rug bruin is met witte
en zwarte stippen. Het vrouwtje is niet
zo mooi en is overwegend bruin.
In de noordelijke provincies vinden we
dan nog de kleine hagedis. De zon behoeft
voor dit diertje weinig te doen, want het
is zogenaamd „eierlevendbarend", dat wil
zeggen, dat het vrouwtje de eieren pas legt,
wanneer ze op uitkomen staan. Voorts ken
nen we in ons land nog de hazelworm,
een hagedis zonder pootjes die door velen
voor een kleine slang wordt versleten, maar
het niet is. Het verschil kunnen we duide
lijk zien, aangezien de hazelworm evenals
de andere hagedissen oogleden heeft, die de
slangen missen.
In de zuidelijker gelegen landen, vinden
we een nog grotere collectie hagedissen.
Mensen die in Indonesië zijn geweest kennen
zeker de Tjitjak die grijs is en wat kleiner
dan onze Nederlandse hagedis. Hij is daar
de vriend des huizes, want terwijl hij zich
over de vloeren, wanden en plafonds voort
rept, vangt hij veel schadelijke insekten. Dan
kent men daar nog de Tokkèh, die zijn naam
dankt aan het merkwaardige geluid dat hij
maakt. Hij is aanmerkelijk schuwer dan de
Tjitjak.
De Kameleon kennen ook de meeste Ne
derlanders, omdat dit dier beroemd is om
zijn merkwaardige vermogen van huidskleur
te veranderen en zich daarbij aan te passen
aan de ondergrond waarop hij verblijft.
Dan zijn er nog de leguanen en waranen,
de grootste onder de hagedissen. De be
roemdste van hen is wel de zogenaamde
„Draak van Komodo", een reuzenwaraan,
die voorkomt op het eiland Komodo in
de Indische archipel. Het is speciaal aan
dit dier, dat men duidelijk kan zien, dat de
hagedissen nakomelingen zijn van de ge
weldige reuzen, de Sauriërs uit de prehis
torische tijd, de enorme reptielen die mil
joenen jaren geleden over de aarde heer
sten, toen er nog geen mensen waren.
Zeer bekend onder deze voorhistorische
dieren is de Brontosaurus, een reus van een
hagedis van wel 15 meter lang en bijna
10 meter hoog. Een planteneter die hon
derden kilo's voedsel per dag nodig had
en in moerassen moest leven, om in staat
te zijn, zijn eigen enorme gewicht te kunnen
dragen door de medewerking van de op
waartse druk van het water waarin hij ver
bleef. Onze hagedissen zijn in wezen minia
tuur uitgaven van deze verre grote voorou
ders. Denkt u daar maar eens aan, wanneer
u ze ziet.
Kruiswoordpuzzel no. 505
Horizontaal: 2. wapen - 8. bedrijvigheid
12. briefaanhef (Lat. afk.) - 14. uitstekend
15. onbeschreven - 16. Spaanse uitroep
18. Eng. bier - 19. bevestiging - 20. wind
richting (afk.) - 22. soort onderwijs (afk.)
24. spoedig - 26. muurholte - 28. vogel
29. onmeetbaar getal - 30. het Romeinse
Rijk (Lat. afk.) - 32. godsdienst - 34. vod
35. plaats in Noord-Holland - 38. water in
Brabant - 39. wrede keizer - 41. deel van
Amerika (afk.) - 42. boom - 44. en anderen
(afk.) - 46. meisjesnaam - 47. militair (afk.)
48. de onbekende (afk.) - 49. ruim genomen
53. deel van het hoofd - 56. plaats in de
Betuwe - 57. uitroep - 58. dadelijk - 61.
zaak - 62. vrucht - 64. anno (afk.) - 65.
in persoon (afk.) - 67. verlaagde toon - 68.
smalle weg - 69. noodsein (afk.) - 71. vlees
gerecht - 73. zangnoot - 74. in casu (afk.)
75. omslag - 77. lidwoord - 78. soepel
80. troep jachthonden - 82. Fr. lidwoord
83. muziekterm - 84. draak.
Verticaal: 1. houten schoeisel - 3. langspeel
plaat (afk.) - 4. tijdperk - 5. ongetemd
6. werelddeel - 7. voorzetsel - 8. reeds
9. gelegenheid - 10. tot nader order (afk.)
11. pers. vnw. - 13. glad neerliggend (van
haar) - 15. plat - 17. stofmaat - 21. rivier
in Frankrijk - 23. bid (Lat.) - 25. spil - 27.
ter herinnering (afk.) - 28. heilig boek - 31.
godin - 33. Europeaan - 34. bijb. figuur
36. geogr. aanduiding (afk.) - 37. lekkernij
39. netto (afk.) - 40. besturen - 43. hoofd
slagader - 45. niets uitgezonderd - 46. kloos
tervoogd - 50. plaats in Brabant - 51. lief
52. vadsig - 53. het leven verliezen - 54.
dubbelklank - 55. lidwoord - 59. godin
60. plant - 62. vogel - 63. vlagzalm - 66.
jongensnaam - 68. vochtmaat - 70. gerecht
72. uitroep - 73. vreemde munt - 76. staats
bedrijf (afk.) - 78. fr. lidwoord - 79. in
opdracht (afk.) - 80. soort onderwijs (afk.)
81. water in Friesland.
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 504
Horizontaal: 1. potlood - 7. Amerika - 13.
Ecm - 14. brij - 15. RAI - 16. ton - 17. nr
18. bed - 19. Gre - 20. rd - 22. rei - 24. nee
26. reus - 29. reder - 31. Lien - 33. islam
35. pro - 36. geest - 37. et - 38. peu - 40.
neb - 41. pe - 42. kreupel - 43. el - 45.
oke - 46. wed - 48. tt - 50. Genua - 52.
beo - 54. Idaho - 56. oord - 57. winde
59. Theo - 60. erg - 61. eik - 63. si - 65. sta
66. ban - 67. on - 68. met - 70. nno
72. vel - 73. ami - 74. etalage - 75. armslag.
Verticaal: 1. penarie - 2. oor - 3. tm - 4.
ober - 5. order - 6. dij - 7. ar - 8. mager
9. Eire - 10. it - 11. kor - 12. andante
21. gul - 23. iep - 24. neo - 25. die - 27.
Est - 28. sap - 30. dreunen - 31. leb - 32.
esp - 34. Mekka - 36. gelei - 39. ure - 40.
new - 43. egoisme - 44. Leo - 45. oud
47. ddt - 48. the - 49. toornig - 51. NRU
52. big - 53. ode - 55. aha - 57. wrang
58. eiber - 60. Etna - 62. kalm - 64. iet
67. oma - 69. ta - 71. oe - 72. va - 73. al.
