NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
II houdt nu
het meest gelezen blad
op Noord-Beveland
in handen
GIEPS GOUDEN VIJ
door Henk van
Heeswijk
Zeeland
Magazine?
GESLACHTSVERANDERING
No. 3711
Donderdag 10 juni 1976
79e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel 3 08, Giro 206882
Abonnementsprijs 16,— per jaar Franco per post 25,— per jaar Advertenties 27 ct. per mm, excL BTW
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
FEUILLETON
„Dank je. oom Piet. Hoe is het met de
treinen?"
„Je kunt over een dag of veertien hier
heen, al zul je in Zwolle over moeten stap
pen. Op het station bij jullie zullen ze
onderhand de voorlopige dienstregeling al
wel hebben."
„Dan ziet u ons weer gauw verschijnen.
Tot ziens dus!"
Twee dagen voor zijn terugkeer naar
Hoogerbroek had Gerrit nog een lang on
derhoud in Leeuwarden met waarnemend
direkteur Pomstra. Het kontrakt was gete
kend: Gerrit Geugies kreeg het alleenver-
kooprecht voor de gehele Veluwe en een
deel van de provincie Utrecht. En mocht
voorlopig ook daarbuiten Poorts meubelen
verkopen, als dat toevallig zo uitkwam. De
grote moeilijkheid was op dit ogenblik
het vervoer. Maar omdat hij als oud-spoor-
man relaties had bij de NS, dacht hij, dat
daaraan ook wel een mouw te passen zou
zijn.
Tegen Pomstra zei hij, nadat men de
getekende overeenkomst bezegelde met een
sigaret en een glaasje Pomstra had er
gens een fles goede Berenburger kunnen
organiseren „Ik ga in Hoogerbroek eerst
praten met de gemeentelijke autoriteiten.
Er zijn daar metalen hallen, die de Cana
dezen in het dorp achtergelaten hebben.
Daar wil ik er een paar van hebben. En
voorts telefoon. Dat is ook een noodza
kelijke vereiste. Ik houd natuurlijk kontakt
met je. Zodra ik ruimte heb en de Spoor
wegen een paar goederenwagens ter be
schikking, krijg je een seintje. Ik heb voor
lopig vijf en twintigduizend door de geld-
zuivering gekregen. Die zijn tot je be
schikking, dus je kunt volop vooruit. Ak
koord?"
De ander drukte tevreden de hand van
Gerrit Geugies. „In orde, Gerrit. Op mij
en de mannen kun je rekenen."
Vanzelfsprekend lagen er nog een regi
ment moeilijkheden op het pad, dat Gerrit
Geugies wilde gaan. Het begon al met de
autoriteiten in Hoogerbroek. Of eigenlijk
met de hoogste gezagsdrager van het ogen
blik, in casu: de waarnemend burgemeester.
Die had er aanvankelijk helemaal geen
oren naar. „Meubelen? Wat moeten wij
met meubelen? Hebt u het woningbestand
in onze gemeente gezien? Ik zit onderhand
met een kleine duizend woningzoekenden
en weet u, wie nog uit Duitse gevangen
schap kan terugkeren? Huizen moet ik
hebben; bouwen moeten we. Daar hebben
we meer aan, meneer Geugies!"
„Zeg maar gewoon Giep, dat deed je
vroeger ook. Nu moet je eens goed luis
teren, meneer de burgemeester, want na
tuurlijk ben ik het met je eens, dat er
huizen moeten komen. En als er eenmaal
huizen zijn, moeten ze bemeubeld worden.
Daar ga ik voor zorgen. Al of niet met
medewerking van het gemeentebestuur. Die
flauwekul van vroeger: geen industrie in
onze landelijke gemeente, het stokpaardje
van burgemeester Jan Venten, lap ik aan
mijn laars. Zoals ik al zei, was dat mis
schien mooi vóór de oorlog en Venten
meende het goed met Hoogerbroek, maar
we leven in een radicaal veranderde tijd.
Zal ik jou eens een tip geven? Profiteer
van het moment en haal zoveel mogelijk
industrie in Hoogerbroek. Dat betekent wel
vaart, werkgelegenheid en dat zullen we
echt hard nodig hebben!"
Ondanks zijn vurige pleidooien kreeg hij
uiteindelijk nul op 't request. Wat niet
betekende, dat Giep bij de pakken ging
neerzitten. Dan ga ik op eigen gelegenheid
ruimte zoeken, besloot hij. En dat had Giep,
binnen drie dagen. Een kuikenbroeder, die
voorlopig nog geen brood zag in zijn busi
ness waar halen we het voer voor kippen
vandaan? We hebben zelf nauwelijks vol
doende te eten wilde zijn grote, lange
schuur wel verhuren. Giep bedong vijf jaar,
maar dat vond de boer wel wat lang, zodat
men het eens werd voor drie jaren. Hij
had de schuur bekeken, die er behoorlijk
uitzag en redelijk schoon was. Het gebouw
lag niet ver van het centrum. De huur
overeenkomst werd opgemaakt en getekend.
Giep betaalde een jaar vooruit en belde
toen op het postkantoor hij had welis
waar een optie, maar zelfs dit betekende
misschien weken wachten Leeuwarden
op. „Het is voor elkaar, Jan; ik heb een
ruimte van zestig bij twaalf. Voorlopig voor
drie jaar. Ik denk, dat daar wel wat in kan
staan, niet? En wat vervoer betreftje
kunt station Leeuwarden bellen. Je vraagt
maar hoeveel wagens je denkt nodig te
hebben en dan krijg je bericht, wanneer je
kunt laden. Voor Hoogerbroek."
Nu zat hij enkel met het probleem: hoe
krijg ik die meubels uit de goederenwagens
in de schuur? Want dat is zeker twee kilo
meter. Ik kan ze moeilijk stuk voor stuk
op de fiets wegbrengen. Maar daar wist
Piet Zwaan wel raad op. „Praat maar eens
met Van der Marei, de bode. Die heeft een
stevige sleperswagen en zal best je meubels
willen rijden." Giep reed op de fiets naar
de expediteur en hij nam op zich de wagons
met zijn knecht te zullen lossen en de
meubels over te brengen in de grote schuur
aan de Langkamperweg.
Zo begon Giep Geugies zijn groothandel
in meubelen. In augustus 1945 kreeg hij de
eerste zending: twee goederenwagens vol.
Hij liet circulaires drukken, kreeg ongeveer
terzelfder tijd telefoon, richtte voor in de
hal een kantoortje in met een ontvangst-
vertrek en nodigde alle bekende meubel
handelaren in Hoogerbroek en wijde om
geving uit voor een show. Giep versierde
een kist sigaren en zorgde voor koffie met
koek.
Deze show werd een succes voor Gerrit
(Giep) Geugies. Genoeglijk rokend bekeken
de bezoekers de uitgestalde meubelen, want
er was net een paar dagen tevoren een
tweede zending uit Leeuwarden gekomen. En
toen Giep om vijf uur de hal sloot en met
zijn vrouw terugfietste naar het spoorhuis,
waar het echtpaar nog altijd inwoonde,
kon hij tevreden zijn. De aanwezige voor
raad was goeddeels verkocht, terwijl hij
voor enkele duizenden guldens andere al in
bestelling had.
Hoofdstuk 4: De fabriek.
Heel geleidelijk aan ging Giep zijn zaak
verfraaien. Er kwamen catalogussen met
afbeeldingen van de meest courante meu
belen, want de clichéfabrieken konden weer
volop werken. Hij kocht een dumpauto,
zodat hij zelf de bestelde meubelen op de
plaats van bestemming kon bezorgen. En
hij nam een man in dienst, die hem hierbij
ging helpen en verder adspirant-kopers te
Velen zullen het nauwelijks kunnen ge
loven, maar bij dieren komt het voor, dat
een mannetje in een vrouwtje verandert
en omgekeerd. Het is een verschijnsel dat
men reeds geruime tijd kent, en dat hoofd
zakelijk voorkomt bij hoenders en wel spe
ciaal bij die soorten, die door fokken ge
degenereerd zijn. In de vrije natuur zien
we een dergelijke geslachtsverandering
hoogst zelden.
Dit neemt niet weg, dat het verschijnsel
bij diverse hoenders in gevangenschap werd
geconstateerd en daarmee stond de weten
schap voor het probleem van de geslachts
verandering en hoe die te verklaren.
De wetenschappelijke onderzoekers zijn
er in geslaagd om dit merkwaardige ver
schijnsel te verklaren. Zoals men weet is
het geslacht anatomisch in het individu
vastgelegd en wel door aanwezigheid van
woord stond, als Giep er niet was. Naar
mate het economische leven weer op gang
kwam, reden er meer wagons met meubelen
uit Leeuwarden naar Hoogerbroek. Dage
lijks kwamen er nu bestellingen binnen, want
meubelen zijn er altijd nodig. De Poort
meubelen waren van een goede, stevige kwa
liteit, terwijl het hout, dat men ervoor
gebruikte, kwalitatief eveneens steeds beter
werd. Met echte Friese degelijkheid werden
de tafels en stoelen, kasten en ledikanten
afgewerkt, zodat ze een sieraad in iedere
kamer waren.
In het voorjaar van 1946 trouwden Dou-
we en Catrien in Hoogerbroek. Dat was
een groot feest, waar voor 't eerst de meeste
leden van het gezin Westra aanwezig waren.
Pleegouders en broer en schoonzus hadden
geen kosten gespaard om deze betekenis
volle dag voor het jonge paar in ieder
opzicht te doen slagen. De volgende dag
vertrok het gezelschap, aangevuld met de
pas gehuwden naar Dronrijp. Douwe, die
er niets voor voelde om op het bedrijf
van zijn vader te blijven werken, had door
bemiddeling van Giep een baan gekregen
in de meubelfabriek. Pomstra, die er nog
altijd de scepter zwaaide en vrijwel maan
delijks met één of twee man het perso
neelsbestand moest vergroten, wilde hem
graag hebben. Iemand, die een poos op de
Handelsschool heeft gezeten, moet dan maar
voor Poorts meubelen op reis gaan, meende
de direkteur. Voorlopig in de drie noorde
lijke provincies. Een auto was intussen be
schikbaar, want in het noorden kom je
niet overal met de trein en de bussen lie
pen ook nog maar zuinigjes aan.
Een maand later, in de vroege voorzomer
van 1946, beviel Hielkje Geugies van een
dochter, die naar haar moeder: Fokkelien
werd genoemd. Hoewel Sake en zijn vrouw
al enkele kleinkinderen hadden, was er nog
geen enkele naar heit of mem vernoemd.
Daarom was Fokje getroffen, omdat schoon
zoon en dochter er aan gedacht hadden
mems naam aan de boreling te geven. Nadat
het geboortekaartje op Westra-state bezorgd
was, stapte Fokje de volgende morgen vroeg
op de trein en bereikte zo tegen de middag
Hoogerbroek, waar een hartelijk wèerzien
plaatsvond tussen moeder en dochter en
later tussen schoonmoeder en Giep. Het
kleinkind werd bedolven onder geschenken.
Fokkelien wilde op deze wijze haar waarde
ring uitspreken, omdat er nu een tweede
Fokkelien in de familie was.
Nog vóór het jaar 1946 ten einde was
bleek Hielkje opnieuw in verwachting te
zijn en uit Dronrijp wist men, dat er in
het gezin van Douwe en Catrien ook een
baby op komst was. Daar was Douwe er
intussen in geslaagd een arbeidershuisje
te kopen, op de grens van de provinciale
hoofdstad en de buurtschap Snakkerburen.
Lekker dicht "bij de fabriek en toch buiten.
Want Catrien wilde liever niet in de stad
wonen en waarom zullen wij het doen,
nietwaar? Door mijn baan kan ik bij wijze
van spreken overal mijn bivak opzetten.
Aldus Douwe en Catrien was het ook dit
maal met hem eens.
In 1947, enkele weken voor Hielkje op
nieuw in het kraambed zou komen, ontston
den er opeens moeilijkheden in de meubel
fabriek. Want mevrouw Poort, geboren
Stroet, was zonder verdere veroordeling uit
het kamp ontslagen en maakte meteen de
zelfde dag alweer aanspraak op de fabriek.
Ze was heel doodgemoedereerd het terrein
opgelopen, tot grote verbazing van de por
tier, die haar niet kende omdat hij pas
een jaar in dienst was. Maar voor hij van
de consternatie was bekomen, had Griet
het gebouw al betreden, liep regelrecht naar
het privékantoor, waar ze de sekretaresse,
die haar de weg wilde versperren „Dat
gaat zo maar niet, mevrouw, als u geen
afspraak hebt met meneer" rustig maar
beslist een por gaf, zodat het meisje op
de grond terechtkwam.
(Wordt vervolgd).
ovaria bij het wijfje en testikels bij het
mannetje. Deze organen noemt men ge-
slachtsklieren en zij zijn opgebouwd uit
lichaamscellen.
Tijdens het ontwikkelen van het embryo,
het nog niet geboren wezen, worden deze
klieren reeds gevormd en groeien tot hun
uiteindelijke bestemming. Of de ongeborene
een mannetje of een vrouwtje zal \vorden,
ligt reeds vast in de structuur van het
bevruchte ei. In de celkern bevinden zich
namelijk de chromosomen en het aantal
chromosomen in een celkern is bepalend
voor het geslacht.
Dit is iets van doorslaggevende betekenis,
maar het is nog niet alles. Er zijn meer
faktoren die een rol spelen bij de geslachts
vorm en dat zijn de hormonen. Zij ontstaan
op diverse plaatsen in het lichaam in klie
ren en worden door het bloed vervoerd naar
die plaatsen van het lichaam, waar ze hun
werk dienen te verrichten.
Er zijn bijvoorbeeld twee soorten hor
monen, die iets te maken hebben met het
geslacht en wel die hormonen, die recht
streeks inwerken op de geslachtsklieren en
voor hun ontwikkeling zorgen en voorts nog
hormonen, die verantwoordelijk zijn voor
de zogenaamde secundaire geslachtsken
merken, zoals bijvoorbeeld de mooie ge
kleurde veren bij mannelijke vogels, de
baard bij de man en het gewei bij de her
ten, e.d.
Deze hormonen zijn gesplitst in manne
lijke en vrouwelijke hormonen. In een li
chaam hebben of de mannelijke of de
vrouwelijke hormonen de overhand en hier
door wordt het individu anatomisch man
of vrouw met alle kenmerken van dien. Is
het lichaam gezond, dan heerst er een
keurig evenwicht. Bij een mannelijk indi
vidu overheersen de mannelijke hormonen
en merkt men weinig of niets van de ook
aanwezige vrouwelijke hormonen. Bij een
vrouwelijk individu is het juist omgekeerd.
Wanneer nu door de een of andere oor
zaak dit evenwicht wordt verstoord, dan
neemt dus bij het mannetje de invloed
Horizontaal: 1. duur van eb en vloed - 2.
coll. arbeidsovereenkomst - 5. boom - 8.
voegwoord - 10. zangnoot - 11. plaats in
Noord-Holland - 14. pers. vnw. - 16. van
het jaar - 18. rijdier - 19. rivier in Duitsland
21. schenking - 23. gebouw in Amsterdam
(afk.) - 24. vlek - 25. staaf - 26. oosterse
titel - 27. deel van het dak - 28. boom
30. speelgoed - 32. bestemming - 34. dun
36. hinder - 40. zijrivier van de Donau
42. plaats in Zeeland - 43. vloeistof - 45.
telwoord - 48. spoedig - 50. beet - 52. vogel
53. rivier (Spaans) - 55. aanw. vnw. - 56.
oosterse jongensnaam - 57. bundel - 59.
ploegsnede - 61. vogel - 63. kleur - 65.
enkelspel - 66. rustige - 68. reus - 70.
ambtshalve (Lat. afk.) - 71. plaats in Utrecht
74. gewicht (afk.) - 75. godsdienst (afk.)
76. kern - 77. muurholte - 78. bevestiging.
Horizontaal: 1. ol - 3. pet - 6. pro - 8. as
10. sela - 11. elite - 14. reve - 15. stro
17. rede - 19. nav - 21. Hengelo - 23. ton
25. oke - 27. tak - 28. oor - 30. straal
33. affuit - 35. Ier - 36. oksel - 39. Fin
40. sr - 41. drom - 42. slee - 43. tij -44.
ako - 46. santé - 48. ree - 50. knoeit - 52.
satire - 55. Est - 56. neb - 58. SER - 59. lok
61. etalage - 64. eva - 66. smet - 67. Rome
69. kiwi - 70. route - 72. idee - 74. ge
75. pop - 76. sos - 77. nt.
van de vrouwelijke hormonen toe en bij het
vrouwtje de invloed van de mannelijke
hormonen. Dit uiteraard met alle gevolgen
van dien. Het dier begint te veranderen.
Bij een haan bijvoorbeeld ziet men de sier
lijke kam verdwijnen, ook het kraaien houdt
op en het dier raakt zijn uiterlijke ge
slachtskenmerken kwijt. Bij een hen ziet
men het omgekeerde. Zij krijgt een kam,
gaat van de leg en gaat kraaien.
Voor deze verschijnselen kunnen ver
schillende oorzaken worden aangewezen,
doch het gaat om een inwendig effect, dat
resulteert in een te geringe hormoonaf
scheiding van de klier of klieren die het
juiste geslachtshormoon leveren. Ook kan
de oorzaak zijn een effekt dat leidt tot
een overproduktie van de klieren die het
andere hormoon produceren. Ook kan men
door kunstmatige toediening van tegen
gestelde hormonen geslachtsverandering be
werkstelligen. Een ingreep waarover men
overigens kan denken zoals men wil.
Steeds is de oorzaak van geslachtsveran
dering terug te brengen tot een verstoring
van het hormonaal evenwicht, zoals dat
normaal in het individu behoort te bestaan.
Verticaal: 1. dans - 2. titel (afk.) - 3. water
plantje - 4. alom - 5. vorm van dreinen - 6.
Europeaan - 7. bijwoord - 9. vervoermiddel
10. zangnoot - 11. tuin - 12. Spaanse ko
ningin - 13. masker - 15. vreemde munt
(afk.) - 17. nihil - 20. gedeeltelijk - 22.
onb. vnw. - 24. sportartikel - 25. opstootje
29. stoot - 31. roofdier - 33. muziekdrama
35. slot - 37. vis - 38. boos - 39. te zijner
tijd (afk.) - 41. aanhaling - 43. nakomeling
44. afgod - 46. edelsteen - 47. verlangen
49. groet - 50. aankondiger - 51. soort bo
men - 52. zoogdier - 54. kostbare stof
58. plaats in Japan - 60. jongensnaam - 62.
vogel - 64. deel van het kippenhok - 65.
de oudere (afk.) - 66. steen - 67. bijb. naam
69. gewicht (afk.) - 72. eerwaardiger vader
(afk.) - 73. verlaagde toon.
Verticaal: 1. os - 2. Lena - 3. pas - 4. tere
5. pi - 6. Peel - 7. ore - 8. AVRO - 9. se
12. lont - 13. trek - 16. Thea - 18. doof
19. Nes - 20. vore - 22. gans - 23. trui
24. nut - 26. kardoes - 29. offerte - 31.
tiran - 32. loost - 33. alles - 34. inter
37. KMA - 38. Est - 45. koek - 47. Neel
49. Eire - 50. kil - 51. item - 53. asem
54. era - 56. NATO - 57. Bart - 60. olie
62. terp - 63. Goes - 65. veen - 66. sip
68. eis - 69. kg - 71. Ur - 73. et.
Bent u reeds geabonneerd op
een twee-maandelijks tijd
schrift met actualiteiten,
cultuur, evenementen, his
torie en recreatie.
Het geheel in 4 - kleuren
omslag en alle artikelen
voorzien van nog nimmer
gepubliceerde foto's.
Slechts 16,per jaar.
Vraag een gratis proef
nummer aan
POSTBUS 1 -
WISSENKERKE
EEN MERKWAARDIG VERSCHIJNSEL
VERSTORING VAN HET HORMONAAL EVENWICHT
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 470
Kruiswoordpuzzel no. 481
