NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
U houdt nu
het meest geleien blad
op Noord-Beveland
in handen
GIEPS GOUDEN
0
VIJFJE
Overheidsinvloed
wordt steeds groter
door Henk
van Heeswijk
Zeeland
Magazine?
No. 3701 Donderdag 1 'april 1976 79e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel 3 08, Giro 206882
Abonnementsprijs 16,— per jaar Franco per post 25,— per jaar Advertenties 27 ct. per mm, excL BTW
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
FEUILLETON
In de woning, nadat de knechts waren
vertrokken, had Gerrit een hartig onder
houd met zijn tweede vrouw. Rustig,
zonder zich kwaad te maken, maar beslist.
„Dat gedonder moet nu maar eens afge
lopen zijn. Als jij niet net zo goed voor
mijn kinderen wilt zorgen als voor je
eigen zoon, moest je maar weer gaan,
waar je vandaan bent gekomen. Getrouwd
of niet. We kunnen goed met elkaar over
weg, maar je motte mijn kinders niet
afvalle."
Griet was danig geschrokken,' hoewel
ze het gat in Maartens hoofd liet zien en
nog benadrukte, dat Gerrit junior dat met
zijn klomp had bewerkstelligd. Waarop
Senior reageerde: „Dan zal Maarten 't er
wel naar gemaakt hebben, vrouw; zo'n
lieverd is dat nou ook niet bepaald."
Geruime tijd hield Griet zich in, want
de schande van een scheiding wilde ze
niet riskeren, maar als ze Gerrits kinderen
ongemerkt een hak kon zetten, liet ze
het niet. Het werkelijk nuttige effect van
deze afstraffing was voor Gerrit in ieder
geval het feit, dat Maarten min of meer
bang geworden was voor zijn drie jaar
jongere stiefbroer. Omdat hij zelf een
lafaard was. En misschien zou het op de
duur nog wel een beetje goed gegaan zijn
in dit gezin, als niet de vader door een
verwaarloosde kou longontsteking kreeg en
daarbij pleuris. De medische wetenschap
was in die dagen nog niet zo ver gevorderd
en penicilline was nog onbekend, zodat
Gerrit binnen veertien dagen het tijdige
met het eeuwige verwisselde. En Griet voor
de tweede keer weduwe werd. Op de dag
der begrafenis was Gerrit ruim acht jaar
en zijn zusje bijna zeven.
Daarna waren er enkele moeilijkheden,
die echter langs de kinderen heengingen.
Want Griet had haar eigen geld veilig ge
steld voor haar eigen kind, als zij onver
wacht zo komen te overlijden, maar had
er eigenlijk helemaal niet op gerekend, dat
zij na de dood van haar tweede man- zo
ongeveer op straat zou komen te staan.
Want daar kwam het toch op neer toen
het testament was voorgelezen: Griet mocht
nog drie maanden op het bedrijf blijven
wonen met haar zoon, haar zodoende
rustig gelegenheid gevend naar iets anders
uit te zien. En omdat er uit haar huwelijk
met Gerrit Geugies geen kinderen waren
geboren, erfde noch zij, noch haar zoon
Maarten ook maar één cent. Waarover zij
des duivels was. Een zwager en zuster van
de overledene besloten de beide kinderen
mee te nemen, omdat ze wel begrepen, dat
van deze vrouw geen moederliefde te ver
wachten zou zijn. En verder belastte ze
Piet Zwaan de oudste knecht voorlopig met
de leiding van de grote tuin, want het
was hoogzomer en er moest nog heel wat
geplukt en gerooid worden. Door deze beide
maatregelen was Griet zo ongeveer buiten
spel gezet. Hevig verbolgen nam ze een
advokaat in de arm om te laten onderzoe
ken of er nog wat aan te doen was, maar
toen bleek, dat het testament volkomen
rechtsgeldig was, trok ze daaruit de enige
conclusie, die haar restte: ze pakte haar
eigendommen in en vertrok met haar zoon.
Gerrit en Catrien Geugies waren nu we
zen, maar Piet en Brechtje Zwaan wilden
niet, dat de kinderen van hun overleden
broer en zwager in een weeshuis terecht
zouden komen. In overleg met de kerkeraad
en voogdijraad werd bepaald, dat het
echtpaar Zwaan in Hoogerbroek zich verder
zou belasten met de opvoeding der kin
deren. En vanaf die tijd wist Gerrit zich
nog veel te herinneren. Onder andere de
kerkgang. Want Piet Zwaan was ouderling
en dus ging het hele gezin twee keer op
een zondag naar de kerk. Dat hoorde zo.
Van die tijd af de overgang van het
tuindersbedrijf in de Beemster naar het
mooie huis van oom Piet en tante Brechtje
in Hoogerbroek op de Veluwe wist Ger
rit zich alles nog te herinneren. Hij ging
nu naar de christelijke school, waar het
onderwijzend personeel op de' hoogte ge
bracht was van de positie, waarin de beide
kinderen verkeerden, zodat ze daar vol lief
de opgevangen werden, zowel de jongen
als het meisje. Zo begon voor beide kin
deren de prettige periode van hun jeugd.
Tante Brechtje, zelf kinderloos, was als
een moeder voor hen en al was oom Piet
wel eens ongemakkelijk, doorgaans hadden
of Gerrit of zijn zuster het er naar ge
maakt. In het huis hingen de portretten
van zijn overleden'ouders en er ging geen
dag voorbij of Gerrit keek er naar.
Die schooljaren in Hoogerbroek gingen
zonder schokken of bijzonderheden voor
bij. En op school noemde de jongens, waar-
mee hij in de vrije uren speelde, hem niet
Gerrit, maar Giep, zoals dat hier op de
Veluwe verbasterd werd. De jongen vond
dit interessant en hoewel oom en tante hem
Gerrit bleven noemen, accepteerde hij ver
der van iedereen de naam Giep, want de
jongen had in elk geval enkele goede eigen
schappen van zijn ouders geërfd: een ge
lijkmatig humeur en zich nergens bepaald
druk over maken. Over wat naar zijn in
zicht niet belangrijk was, haalde hij de
schouders op. Als een vriendje een bepaalde
hobby had, die hij zelf niet kon waarderen,
betoonde hij een zekere belangstelling uit
een aangeboren beleefdheid jegens anderen,
maar was het een dag later vergeten. Om
dat ze dicht bij een meertje woonden, werd
er druk gevist. Ook door de jeugd. Maar
Giep vond vissen met een angel wreed en
begreep niet, wat iemand daar nu aan kon
vinden. Evenwel sprak hij daar nooit over
als een van zijn kameraadjes na schooltijd
ging vissen. Dan bleef hij een poosje kij
ken. Maar zijn vrije tijd besteedde hij op
geheel andere wijze.
Natuurlijk had Giep ook zijn hobby's
Daar waren in de eerste plaats zijn post
zegels, want die fascineerden hem. Hij
mocht van oom Piet lid worden van een
internationale corresponden'tieclub en had
in een mum van tijd relaties van ongeveer
gelijke leeftijd in verschillende landen.
Daardoor ontstond een probleem: de taal.
Want in de zesde klas van de lagere
school begon men in die tijd zo'n beetje
met Frans, maar Engels was er niet bij.
Oom Piet, die een verstandige man was en
elke zinvolle liefhebberij belangrijk en nut
tig vond, animeerde een gemeentelid, dat
perfect Engels sprak en van hem kreeg te
twaalfjarige Giep privéles Engels.
Na de lagere school ging Giep naar de
Mulo in een naburig stadje: 's zomers op
de fiets, 's winters met de trein. Dat kostte
voor Giep niet veel, want Piet Zwaan was
stationsambtenaar bij de Spoorwegen, zodat
de gezinsleden tegen behoorlijk geredu
ceerde prijs konden reizen. Op de Mulo
kreeg hij weer andere vrienden en als veer-
Wanneer men een open oog heeft voor
de ontwikkelingen van deze tijd, dan ziet
men duidelijk, dat er zich in snel tempo
processen voltrekken, die onze maatschap
pelijke stuctuur grondig zullen veranderen.
Wij leven momenteel in een soort over
gangsperiode en het is duidelijk, dat daar
in spanningen optreden die zo nu en dan
ook tot uitbarstingen leiden, omdat de
ontwikkelingen dermate snel gaan, dat niet
iedereen zich snel genoeg daaraan kan
aanpassen. Dat is ook de oorzaak van veel
ontevredenheid, die zich vooral onder de
jeugd manifesteert.
Jonge mensen zijn van nature belust op
vrijheid, vooral wanneer zij op een leeftijd
tienjarige werd hij verliefd op de zuster van
een van zijn kameraden: een mollig,
vrolijk kind, één jaar ouder dan Giep. Dat
duurde enkele weken, waarin beiden elkaar
na schooltijd opzochten, hand in hand fiets
ten en in verborgen hoekjes elkander kus
ten. Tot oom Piet er de lucht van kreeg,
want als pleegzoon van een ouderling zit
je nu eenmaal in een glazen kastje: ieder
een let op je en dan zijn er altijd van die
gedienstige mensen, die zich geroepen voe
len op hun manier mee te gaan opvoeden
via het geijkte: „Broeder Zwaan, niet dat-
ik er wat mee te maken heb, hoor, maar
ik heb Giep al een keer of wat samen ge
zien met een meisje enneis-ie niet
redelijk jong voor zoiets?" Broeder Zwaan,
op zijn beurt, ergerde zich blauw aan de
klikspaan, maar dankte op diplomatieke
wijze de aanbrenger of -brengster en ging
over tot de orde van de dag. Gerrit is een
verstandige jongen, wist hij. En als hij in
derdaad een' meisje heeftr,listig laten
berijden. Ik was zelf op die leeftijd geen
haar beter. Dat gaat vanzelf weer over.
Net als de griep.
Het ging ditmaal evenwel niet over. En
daarom nam Piet Zwaan zijn pleegzoon
even onder vier ogen, zei dat hij op de hoog
te was van zijn omgang met Liesbeth van
Dijke, dat hij hem zijn pretje gunde, van
zelfsprekend, maar dat hij er wel voor
moest zorgen, dat hij zijn studie niet ver
waarloosde. Met als slot: „Je kent me;
ik ga niets verbieden. Je bent nu vijftien
jaar en ik verwacht een zeker verantwoor
delijkheidsgevoel van je. Als jij denkt deze
vriendschap met Liesbeth te kunnen com
bineren met je studie, vind ik het best.
Dan mag je haar ook wel eens mee naar
huis nemen; ze zal bij ons altijd welkom
zijn,"
Giep dacht er een paar weken over na en
daarna verflauwde de omgang met het
meisje, want Giep vond inderdaad zijn
studie nog altijd het belangrijkste; hij
wilde wat bereiken in de wereld.
Op 16-jarige leeftijd behaalde hij het
Mulo-diploma, wat ten gevolge had, dat
Piet en Brechtje een klein feestje organi
seerden, waarop zijn school- en andere
vrienden genodigd werden. Want zoiets was
waard om gevierd te worden. Daarna nam
hij vakantie, maakte met een paar andere
jongens een fietstocht door Nederland en
had daarna een afspraak met een zijner
penvrienden in Engeland, bij wie hij een
week ging logeren en Jack daarna in Hol
land. Maar de oorlog, die in augustus
1939 uitbrak, doorkruiste deze vakantie
plannen, zodat de uitwisseling met Jack
voorlopig werd uitgesteld.
(Wordt vervolgd).
komen dat zij zich gaan ontworstelen aan
het ouderlijk gezag. In die periode zijn zij
vol idealen en willen zij trachten zichzelf
te zijn en te vinden en daarvoor hebben zij
vrijheid nodig. Zij hebben echter over het
algemeen nog geen besef van het feit, dat-
in een maatschappij, zoals die zich momen
teel door de omstandigheden en evolutie
ontwikkelt, er slechts sprake kan zijn van
een beperkte vrijheid, namelijk vrijheid in
gebondenheid. Het individu kan in maat
schappelijk verband levend, namelijk maar
tot op zekere hoogte vrij zijn, omdat de
gemeenschap waarin hij leeft, voor haar
instandhouding en het juiste verloop van
de processen die zich in die gemeenschap
afspelen, genoodzaakt is bepaalde regels
op te stellen, waaraan iedereen binnen die
gemeenschap„£ich heeft te houden.
Het benauwende voor veel jonge mensen
is, dat door de huidige onwikkeling de ge
meenschap genoodzaakt is steeds meer re
gels op te stellen, meer eisen te stellen aan
de leden en daarmee de vrijheid van het
individu meer beperkt. Dat brengt weer
standen met zich mee die nu en dan tot
uitbarsting leiden.
Wat zien we momenteel gebeuren? Onze
maatschappelijke ea economische ontwik
keling hebben vormen aangenomen, die
het voor de overheid noodzakelijk maken
haar invloed op de gemeenschap uit te
breiden. We behoeven hierbij alleen maar
te denken aan een gebied als sociale zaken.
De leden van de gemeenschap verlangen
meer veiligheid op sociaal terrein. De over
heid dient deze veiligheid te bieden, doch
dat brengt met zich mee, dat de leden van
de gemeenschap zwaarder worden belast,
dat zij zich aan nieuwe spelregels moeten
gaan houden, kortom er een nauwere re
latie tussen burger en overheid ontstaat.
De overheidsinvloed zal op korte termijn
nog meer toenemen. Dit heeft weinig te
maken met de politieke wil en kleur van
een bepaald kabinet, maar komt louter
voort uit een technische noodzaak, omdat
de overheid de behoeftenbevrediging van
een aantal collectieve zaken ter hand
moet nemen.
We zien dit op velerlei terreinen. We zien
het op economisch gebied, waar sprake is
van het vormen van steeds grotere een
heden en het wegvallen vande kleintjes
die de ontwikkelingen niet kunnen bij
houden. We zien dit op het gebied van de
volksgezondheid, in het bijzonder waar het
gaat om bodem-,- water- en luchtveront
reiniging te bestrijden. We zien het op het
gebied van de recreatie, de planologie, de
internationale samenwerking en op zoveel
andere terreinen. Het zijn geen zaken die
door particulieren, hoe groot, machtig of
deskundig ook, kunnen worden behandeld.
Hier dient de overheid, als vertegenwoor
diger van ons allen de zaken te behartigen.
Kruiswoordpuzzel no. 471
Horizontaal: 1. gemalen graan - 4. familie
lid - 7. werkelijk - 10. met één oog - 14.
uitroep van pijn - 15. wolpluisje - 16.
vruchtennat - 18. lidwoord - 19. geogr.
aanduiding (afk.) - 2o. gezet - 22. per om
gaande (afk.) - 24. pl. in België - 26. wapen
30. groet - 32. meisjesnaam - 33. geogr.
aanduiding (afk.) - 34. deel v. e. Fr. ont
kenning - 35. selenium (afk.) - 36. voor
zetsel - 37. pers. vnw.' - 38. boos - 40.
technische hogeschool (afk.) - 42. zangnoot
44. zonnescherm - 45. rampzalige toestand
46. als volgt (afk.) - 47. ter plaatse (afk.)
48. woonschip - 50. reeds - 51. vr. munt
(afk.) - 52. Fr. voegwoord - 54. tandarm
zoogdier - 56. de onbekende (afk.) - 57. be
vestiging - 58. bar - 59. hoogbejaard - 62.
oosterse titel - 64. Fr. pers. vnw. - 66.
Europeaan - 67. de lezer heil (Lat afk.)
68. zangnoot - 69. elektr. geladen deeltje
72. Europeaan - 74. of del-gelijke (afk.) - 76.
handel - 80. koeimaag - 81. grote bijl - 82.
gewas.
Horizontaal: 1. pk - 3. ooievaar r 10. zot
13. rio - 15. koper - 16. ol - 18. be - 19.
eppe - 21. not - 22. boos - 24. alk - 26.
sen - 28. donar - 30. io - 31. bad - 33. ram
35. naga - 36. ee - 37. of - 38. gok - 40. aa
41. alg - 43. am - 44. teller - 47. nn - 48. nl
49. gal - 50. oi - 51. wa - 52. valies - 54.
pk - 55. eer - 56. al - 57. eem - 58. ri - 59.
snel - 60. slik - 62. rad - 64. tong - 66.
agent - 68. kim - 70. ni - 71. om - 72. sire
73. vol - 75. tt - 77. ed - 79. eu - 80. kader
82. aan - 84. lok - 85. conelis - 86. ut.
Het zal echter duidelijk zijn, dat er nu
en in de toekomst aan diezelfde overheid
aanzienlijk hogere eisen zullen worden ge
steld in het bijzonder waar het gaat om
visie, initiatief en dynamiek. Doordat de
overheidsinvloed toeneemt, worden we meer
afhankelijk van wat die overheid doet en
hoe zij het doet. Dit houdt weer in, dat
wij levend in de „vrije wereld" er groot
belang bij hebben dat onze invloed op de
overheid ook groter wordt. Daarom is
het zeker in de toekomst van belang, dat
de Nederlander meer politiek bewust wordt
en dat ons parlement in de ware zin des
woords het controle-apparaat wordt van de
leden van de gemeenschap. Het een vloeit
uit het andere voort.
Bent u reeds geabonneerd op
een twee-maandelijks tijd
schrift met actualiteiten,
cultuur, evenementen, his
torie en recreatie.
Het geheel in 4 - kleuren
omslag en alle artikelen
voorzien van nog nimmer
gepubliceerde foto's.
Slechts f 16,per jaar.
Vraag een gratis proefnummer aan
POSTBUS 1 -
WISSENKERKE
Verticaal: 2. vogelproduct - 3. jongensnaam
4. voorvoegsel - 5. soort TV-toestel - 6.
NV (Duits) - 7. edelgrootachtbaar (afk.)
8. vlaktemaat (afk.) - 9. wapen - 11. in
persoon (afk.) - 12. bestaat - 13. verstand
14. namelijk (afk.) - 17. per persoon (afk.)
19. soort mand - 20. titel (afk.) - 21.
jongensnaam - 23. Fr. ondergrondse strijdkr.
(afk.) - 25. bloem - 26. drukte - 27. Fr.
pers. vnw. - 28. niet door twee deelbaar
29. land in Europa - 31. overeenkomst - 36.
familielid - 37. ruim voldoende - 38. op de
wijze van - 39. schoorsteenkap - 41. schel
43. water in Utrecht - 49. gymnastiektoestel
53. te gelegener tijd (afk.) - 55. hetzelfde
(afk.) - 56. bijwoord - 57. kledingstuk - 58.
zeevis - 60. dubbelklank - 61. jongensnaam
63. opera - 65. bolgewas - 67. militair (afk.)
70. gewicht - 71. windrichting (int. afk.)
72. Chin, maat - 73. Eur. Econ. Gemeen
schap (afk.) - 75. aartsbisschop - 77. bevel
78. toets alleen (afk.) - 79. water in
Brabant.
Verticaal: 1. predikant - 2. kip - 4. ok - 5.
ion - 6. epos - 7. veter - 8. ar - 9. rood
11. ob - 12. tetra - 14. opa - 17. loon - 20.
elbe - 23. snaar - 25. ka - 27. nagel - 29.
aga - 32. dom - 34. mol - 36. eg - 39. klok
42. In - 43. alle - 44. tas - 45. ei - 46. par
lement - 48. na - 49. gemak - 51. wee - 52.
vlies - 53. ier - 54. pit - 55. eng - 56. alg
59. snit - 60. sabel - 61. knie - 63. divan
65. on - 67. truc - 69. mode - 74. lel - 76.
ta - 78. do - 80. kr - 81. ri - 83. au.
GEVOLG VAN ONTWIKKELING NAAR EEN NIEUWE MAATSCHAPPIJ
Oplossing kruiswoordpuzzel na. 470
