NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
F1
DE KLUIZENAAR
Is er nog nieuws
onder de zon?
Verloting
Zeeland
Magazine?
Veel oude wetenschap is ons ontgaan
A. J. van Gilst
No. 3088
Donderdag 1 janauri 1976
79e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij Markusse te Wissenkerke, Tel 3 08, Giro 206882
Abonnementsprijs 16,— per jaar Franco per post 25,— per jaar Advertenties 27 ct. per mm, excl. BTW
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
FEUILLETON
door Gerrit Franssen
Ik zou niet eens naar een vrouwenarts
behoeven te gaan, als er zich geen com
plicaties voordoen. Misschien enkel met de
bevalling, maar dan stuurt Harrie me naar
het beste ziekenhuis van de stad. Op geld
hoeft hij immers niet te kijken? Al heeft
hij het nooit met zoveel woorden gezegd,
ik weet, dat hij al tamelijk gefortuneerd
is na deze tien jaren praktijk. En dat is
intussen al twaalf jaar want ik ben in geen
twee jaar meer bij hem geweest. Ja, met
Harrie ga ik een onbezorgd leven tegemoet,
dat staat onomstotelijk vast. Een eigen
wagentje, een paar keer per jaar een maand
vakantie, vrienden in de betere kringen
een schitterende toekomst. Maargeen
trouwboekje. En dat betekent zeker: uit
stoting uit de familie.
Aan de andere kant Dirk, de ruige klui
zenaar, die enkel leeft voor zijn acht hectare
bezit. Van wie ik niet weet, of hij al dan
niet geld heeft, al hoeft dat niet terstond
een rol te spelen. Geen luxe flat, maar
een oude boswachterswoning met twee ka
mers beneden en twee boven. Met gelijk
vloers nog een rommelhok en daaronder
een keldertje. En een w.c. op tien meter
afstand van het huis. Met nog een houten
bril. Niet alle denkbare comfort, zoals bij
Harrie, maar een olielamp voor de verlich
ting en een fornuis om op te koken. Zomer
en winter door. Een blaker met een kaars
er in, als je 's avonds naar bed wilt. Geen
telefoon, geen elektriciteit, geen gas, geen
waterleiding, geen kranten, geen leveran
ciers aan de deur. Geen vaste vloerbedek
king of tapijt, maar een kale, houten vloer
met witzand en enkel bij de tafel een matje.
Geen moderne Bruinzeel-keuken, maar een
pomp en een houten plank op schragen
voor de vaat op te zetten. Geen douche of
zitbad, maar een emmer warm water en
een washandje en daarmee kun je je dan
op de zolder in het halfduister wassen en
verschonen. Geen mooie auto, maar een,
die zeker een jaar of negen oud is en
so wie so van de autobaan wordt gehaald,
als Dirk zich met dit vehikel er op zou
wagen, want ongetwijfeld ontdekken ze de
nodige gebreken. Geen mogelijkheid van
uitgaan of dansen, want Almelo is hier ruim
twintig kilometer vandaan en Dirk houdt
niet van uitgaan. Geen leuke vrienden voor
een kaartavondje, want hier komt hoogop
eens in de maand iemand langs. Geen tele
visie, want er is geen stroom. Enkel een
transistor, waardoor je nog enigszins op de
hoogte blijft van het wereldgebeuren. Geen
centrale verwarming, geen avondjapon of
leuke bontmantel, want hier draag ik door
gaans een blauwe overal en loop op klom
pen. Ik heb al in weken geen panty's meer
aan gehad. En gezellig winkelen om 'eens
wat te kopen is er evenmin bij.
Alles bij elkaar genomen ziet de toekomst
middels een definitief samengaan met Dirk
er niet bijster aanlokkelijk uit. Goed, ik
vind het hier fijn, althans onder de gegeven
omstandigheden. Geen stiefmoeder meer om
me heen, die er een sport van maakt me
het leven te verzuren met haar bedekte
hatelijkheden en sneers. Geen vader om me
heen, die de kool en de geit probeert te
sparen, maar het overigens met zijn tweede
vrouw eens is, dat het tijd wordt, dat ik
ook ga trouwen. Of op zijn minst het huis
uit te gaan. In dit opzicht althans heeft hij
nu zijn zin. Hij kan nu ongestoord koeke-
Bent u reeds geabonneerd op
een twee-maandelijks tijd
schrift met actualiteiten,
cultuur, evenementen, his
torie en recreatie.
Het geheel in 4 - kleuren
omslag en alle artikelen
voorzien van nog nimmer
gepubliceerde foto's.
Slechts 16,— per jaar.
Vraag een gratis proefnummer aan
POSTBUS 1 -
WISSENKERKE
loeren met de lievige Dien, die haar vader
immers om haar welgevormde pink kan
winden? Ook daarom heeft ze niet 't minste
verlangen terug te keren naar Capelle. Ze
wil hier graag blijven.
Jawel Els, maar voor hoe lang? Voor
altijd? Met Dirk als echtgenoot? Elke dag,
iedere nacht? Altijd maar dat rokerige en
stinkende fornuis, waarop je moet koken?
En water warm maken? De metalen koffie
kan vol blutsen en zwarte plekken vullend
en schoonmakend. De houtbak met harde
en zachte turf en blokken hout? Het vuur,
dat altijd en eeuwig dreigt uit te gaan, om
dat ze het minstens vijf keer op een dag
vergeet bij te houden? De eenzaamheid
overdag, als Dirk naar het land is om nog
meer grond te ontginnen en nog meer plag
gen af te steken. Heide plaggen, die hier
opzij van de schuur liggen te drogen, want
je kunt ze ook als brandstof in het fornuis
gebruiken.
Ja, wat ben ik eigenlijk begonnen. Was
dit het alternatief na mijn vlucht uit Ca
pelle? Natuurlijk ben ik niet gebonden;
ik kan er zo een eind aan maken, als ik
dat wil. Hij kan het me niet beletten, als
ik zeg, dat ik er morgen weer vandoor ga.
Dat zal hij ook niet doen, denk ik. Of toch?
Dan kan ik er onverwacht tussen uitknijpen,
al is dat niet elegant. Maar waarheen dan?
Als ik morgen ergens Harrie bel en zeg
weer boven water te zijn gekomen, weet ik
bij hem welkom te zijn. Desnoods voorgoed.
Onder de oude voorwaarden, want hij zal
vast niet van mening veranderen. Dus als
zijn geliefde. Gewoon samenwonen, zoals
zovele jongelieden tegenwoordig plegen te
doen. Maar vader schrikt zich misschien
een beroerte, als ik hem dit vertel en dat
mag ik hem niet aandoen. Overigens, ik
ben vast niet van Harrie afhankelijk. Ik heb
immers voldoende geld. om een flat te huren
en in te richten? Met een beetje goede wil
heb ik binnen een maand een flat en tot
zolang kan ik immers in een hotel gaan?
Of ergens heen met vakantie? Al is het weer
hier wisselvallig, in Italië, Yoegoslavië of
Spanje is het ongetwijfeld nog mooi.
Ze schonk zich nog een kop thee in, liep
daarna naar het fornuis en keek naar het
vuur, dat ze bijvulde. Even het deksel
oplichtend zag ze, dat de bonen al kook
ten. Op haar horloge kijkend, constateerde
ze: ik heb nog een half uur: dan moet ik
de aardappels opzetten. Het vlees is al gaar
en pap heb ik ook zo gemaakt. Vanavond
zal ik maar gaan melken, want hij zal best
beestachtig moe zijn van dat rooien. Mens-
nog-an-toe, wat is dat een zwaar werk. Ik
voel m'n rug best, maar ik laat niks merken.
Ik moet hem de komende dagen telkens
maar enkele uren gaan helpen, zodat hij
zo gauw mogelijk klaar is.
Terug bij de tafel wist ze: Ik sta ineens
op een tweesprong. Harrie is voor mij nog
altijd het einde. Maar als hij op een keer
genoeg van me krijgt, wat dan? Er is geen
boterbriefje, dus hij kan zeggen: Pak je
boeltje en smeer 'm. Zelfs met een baby.
Er kan een ander in zijn leven komen; ik
weet immers, hoe hij is? In een oogwenk
in vuur en vlam. Maar is dat het ware?
Heb ik inderdaad wel een toekomst bij
hem? Zonder legaal huwelijk? Dat is toch
geen hechte basis, dat samenwonen zonder
meer. Dat is het wegzagen van de poten
onder de moraal en goede zeden, die ge
lukkig in ons land nog als voor iedereen
geldende normen worden beschouwd en door
de meesten dan ook als zodanig aanvaard.
Nee, ik ben nog niet zo zeker van een
bestendiging van ons samenzijn, als ik „ja"
zeg tegen Harrie en bij hem intrek. Hoe lang
is dat „voorgoed" in zijn ogen? Wat ken
nen we elkaar eigenlijk: Wat weet ik verder
van hem?
Dirk, de rustige, harde werker. De klui
zenaar, zo noemen ze hem in Langeveen.
Misschien zien ze hem niet eens voor vol
aan, want wie gaat er nu zo afgelegen wo
nen in een oude boswachterswoning, ge
speend van iedere normaal comfort, zonder
de moderne hulpmiddelen? Maar een te
vreden en op zijn manier gelukkig mens.
Maar van hem weet ik evenmin wat. Waar
schijnlijk was hij magnetiseur van beroep,
of masseur. Hij heeft van zijn vader die acht
bunder hei- en bosgrond geërfd; vond hij
dit ontginnen interessanter werk dan mas
seren?
Een hele hectare is al ontgonnen. Daarop
groeien aardappelen. Eén hectare aardap
pels. Maar daar kun je niet een heel jaar
van leven, al heb je een koe voor de melk.
En een kleine moestuin voor de groenten.
Ze wist nu immers, wat er alzo in de week
nodig is, wat er bij gekocht moet worden.
In die zeven weken, dat Dirk in het zie
kenhuis lag. Dan hakt het er ondanks nog
aardig in. Temeer, omdat alles maar duur
der en duurder wordt: brood, suiker, vlees
waren, kaas, noem maar op. Nee, daar kun
je niet alleen van leven en met z'n tweeën
helemaal niet. Hij heeft dus geld achter de
hand, want je hoort hem nooit over zorgen,
keer een kwartje de kilo ontvangen. Terwijl
ze in de winkels in Almelo voor bijna het
dubbele te koop liggen, snap je dat nu?
Hij heeft gezegd, dat hij dit keer op twintig
cent rekent en geen cent meer. Het is een
goed aardappeljaar en dan zijn de prijzen
laag. Is het eigenlijk wel de moeite waard
er zo hard voor te werken? Maar ze wist:
hij is er bezeten van en leeft enkel voor
zijn land, zijn werk hier.
Ze bracht kopje en pot naar de plank.
Was ik straks wel af, gelijk met de vaat.
Ze liep naar de deuropening en keek naar
buiten, een sigaret rokend. Het is hier mooi.
Nu, in de nazomer is het bos nog altijd
prachtig. Ik ben van dit plekje gaan houden,
van de eenzaamheid, de stilte. Alle proble
men van deze moderne tijd zijn hier on
bekend. Geen parkeerproblemen, burenru
zies, vechtpartijen, ongelukken door drank
misbruik, branden, onhoffelijkheid in het
verkeer, geen onbeschoftheid op straat
niets van' dit alles. Dit is een oase, waar
een mens weer helemaal tot zichzelf komt.
Ontdaan van alles, wat het enerverende
leven elders je aanvalt. Ik kan me voor
stellen, dat de mensen vroeger blijer en
tevreden waren, ondanks het feit, dat ze
toch vaak zorgen en moeilijkheden hadden.
Maar men was toen in ieder geval dankbaar
voor al het goede, dat het leven gaf.
(Wordt vervolgd).
Het komt meer dan eens voor, dat onze
moderne wetenschappelijke onderzoekers tot
interessante ontdekkingen komen, doch dat
bij nader inzien blijkt, dat er in wezen
niets nieuws onder de zon is en dat dingen
of zaken die wij moderne mensen soms
als iets nieuws beschouwen, in wezen al
van veel ouder datum zijn dan we dachten.
Een voorbeeld hiervan zijn wel de ontdek
kingen die een Engelse onderzoeker, Dr.
Peter Gray, enige jaren geleden deed.
Deze Engelsman heeft zich gespecialiseerd
op het onderzoeken van oud-Egyptische
mummies met Röntgenstralen en hierbij
kwam hij tot bijzonder interessante resul
taten.
Zo ontdekte hij, dat een mummie in het
bezit was van een kunstig vervaardigde
prothese. Het betrof hier een kunsthand,
die vervaardigd was uit een houten kern,
die keurig was bekleed met linnen, hars en
lak. Hieruit bleek, dat ook in het oude
Egypte men de kunst van het vervaardigen
van fraaie prothesen reeds kenden.
Bij röntgenonderzoekingen constateerde
dr. Gray ook, dat diverse ziekten die wij
dikwijls als typische ziekten van onze tijd
beschouwen reeds bij deze oude Egyptena-
ren voorkwamen, zoals nier- en galstenen,
aderverkalking, spijsverteringsziekten, tand
bederf en als zeer interessante bijzonderheid,
dat de beroemde koning Toet-Anch-Amon,
die op betrekkelijke jeugdige leeftijd reeds
stierf, gestorven is aaneen hartinfarct.
Dat onze wetenschap soms interessante
voortgang kan maken wanneer er eens gron
dig in oude bronnen zou worden gestu
deerd, blijkt uit de ontdekking van een
Duitse onderzoeker, dr. Hendrichs.
Deze publiceerde enige jaren geleden een
nieuwe ontdekking en wel, dat de klipdas,
het kleinste hoefdier ter wereld, die met
de olifant en de zee koe tot dezelfde
groep hoefdieren behoort, tot de herkau
wers moet worden gerekend. Dat was een
feit, dat men tot dit tijd in onze moderne
biologische wetenschap niet had vastgesteld.
Henrichs had heel toevallig eens een
aantal van deze dieren geobserveerd gedu
rende vierentwintig uur en daarbij was
hem in de loop van de nacht opgevallen,
dat de dieren gedurende korte tijd bepaalde
slikbewegingen maakten, die aan die van
herkauwers deden denken. Het was echter
te donker in het verblijf om de waarneming
zuiver te doen.
Later had Henrichs er een speciale studie
van gemaakt en kunnen constateren, dat
deze dieren inderdaad herkauwers zijn. Zij
herkauwen per dag slechts niet langer
dan 25 tot 50 minuten en dan nog wel
speciaal in de nacht. Dit is waarschijnlijk
de reden geweest, dat de zoölogen dit niet
eerder hebben opgemerkt.
Dat er ook in dit geval weer geen nieuws
onder de zon was, blijkt uit het feit, dat
dit in het derde boek van Mozes in het
elfde hoofdstuk wordt vermeld, namelijk
dat de klipdas een herkauwer is. In dit
deel wordt gesproken over de voedselvoor-
schriften voor de Joden. Daar kan men
onder anderen lezen, dat alles onder de
viervoeters, dat geen gespleten hoeven heeft
en herkauwt, als voedsel onrein en ver
boden is. „Ook de klipdas die geen gespleten
klauwen en een herkauwer is, is onrein
voor u," zo staat het geschreven. Bij be
studering van dergelijke oude bronnen had
men deze wetenschap dus reeds kunnen
hebben.
Zo zien we, hoe de wetenschap van dui
zenden jaren geleden in het vergeetboek is
geraakt en nu als nieuwigheid, als recente
ontdekking opduiken. Het is daarom mis
schien wel nuttig, wanneer oude werken
grondig worden bestudeerd en dan niet al
leen door, zoals in dit geval theologen, maar
eveneens door wetenschapsmensen van ge
heel andere origine, die uit bepaalde mede
delingen zeer interessante conclusies kunnen
trekken.
Op die manier bespaart de wetenschap
zich onderzoek en observatiewerk en komt
oude wetenschap weer tot nieuw leven.
De Noord-Bevelandse hengelsportvereni
ging had op vrijdag 19 december 1975 voor
haar leden een gezellige avond vastgesteld
in het Jhr. Mr. A. F. C. de Casembroothuis
te Kamperland.
Op deze avond vond tevens de trekking
plaats van de door de vereniging gehouden
verloting waaraan een 25-tal mooie prijzen
verbonden waren.
Onder een gezellig dansje op de muziek
van de band „De Leo's" uit Bruinisse wer
den er tussendoor nog enkele mooie prijzen
aan de man gebracht door middel van het
rad van avontuur.
Omstreeks 22.00 uur werd de trekking
verricht door de burgemeester, daarbij ge
assisteerd door enkele bestuursleden.
Na de trekking van de verloting werd
het nog aardig druk op de dansvloer, want
„De Leo's" gaven geen krimp wat de muziek
betreft.
Men was reeds aan de kleine uurtjes bezig
eer het gebouw gesloten kon worden.
Makelaars- en Assurantiebedrijf
Taxaties
Bemiddeling bij aan- en verkoop
Hypotheken
Verzekeringen
Financieringen
Makelaar o.g. en assurantiebezorger
Ringweg 16, Colijnsplaat,
Telefoon 01199 - 2 63.
Kruiswoordpuzzel no. 458
Horizontaal: 1. toiletartikel - 6. scheel - 11.
meisjesnaam - 12. verlaagde toon - 14. soort
onderwijs (afk.) - 16. verdriet - 18. hoefdier
19. dus - 21. snedig - 23. koeiemaag - 24.
langwerpig rond - 25. windrichting (afk.)
26. gebogen - 27. rivier in Duitsland - 28.
Gode zij lof (Lat. afk.) - 30. aanzien - 33.
gebaar - 36. gedroogde vrucht - 39. gewicht
40. maanstand (afk.) - 41. lidwoord - 42.
voorzetsel - 43. knijpen - 46. meisjesnaam
49. meisjesnaam - 52. slede - 54. plaats in
Noorwegen - 55. min - 57. familielid - 58.
grap - 60. speelgoed - 62. lengtemaat - 64.
vogel - 65. roofdier - 66. uiterste grens
67. boom - 69. holte in de muur - 70. deel
van Amerika (afk.) - 71. vent - 72. die
rentuin.
Verticaal: 1. worm - 2. voorzetsel - 4. voor
zetsel - 5. aanw. vnw. - 7. rivier in Siberië
8. leerling (Fr.) - 9. meisjesnaam - 10.
geluid - 12. soort bond - 13. eenvoudig
15. loon - 17. voetbalvereniging - 20. bitter
vocht - 22. stuk - 24. bediende - 29. niet
mooi - 31. voegwoord - 32. lekkernij - 33.
drank - 34. zeepwater - 35. lidwoord - 36.
wig - 37. plaats in Gelderland - 38. voor
zetsel - 44. droogoven - 45. onmeetbaar
getal - 47. venster - 48. adreskaartje - 49.
edelsteen - 50. niets uitgezonderd - 51.
planeet - 53. staaf - 54. opdracht - 56.
graansoort - 57. heidemeertje - 59. slot
61. handelsterm - 63. buigzaam - 68. deel
van een Franse ontkenning - 70. stad der
oudheid.
Oplossing kruiswoordpuzzel no. 457
Horizontaal: 1. sol - 4. alk - 7. alsem
9. snaar - 11. one - 12. stoep - 13. lef
15. adder - 17. kelim - 19. tc - 20. pek
23. vos - 24. ,ei - 25. oud - 27. matador
28. sta - 29. Rob - 30. pas - 31. kil - 32. pro I
33. lak - 35. d.d.t. - 37. dor - 38. bekwaam
40. ork - 42. op - 43. aar - 44. nuf - 46. Aa
47. niets - 51. Drent - 53. k.r.o. - 54. sabel
56. iet - 57. godin - 59. negen - 61. map
62. o.a.s.
Verticaal: 1. sleep - 2. os - 3. les - 4. a.n.p.
5. la - 6. kales - 7. and - 8. m.t.s. - 9.
s.e.r. - 10. rel - 11. odeur - 14. fiets - 15.
a.t.o. - 16. rem - 17. kor - 18. Mia - 21.
kaliber - 22. sap - 23. voorman - 26. Donar
28. saldo - 33. Lopik - 34. two - 36. trant
37. don - 38. bas - 39. mud - 41. kat
43. atoom - 45. Fries - 48. erg - 49. dan
50. ven - 52. een - 54. sip - 55. Leo - 58. da
60. ga.