NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
0
DE KLUIZENAAR
Plonvier heeft DE schoenen
Langer leven maar ook
verzwakking van de mens
Zeeland
Magazine?
No. 3684
Donderdag 27 november 1976
79e jaargang
Druk en uitgave: Drukkerij^Markusse te Wissenkerke, Tel 3 08, Giro 206882
Abonnementsprijs 14,— per jaar Franco per post 22.50 per jaar Advertenties 25 cent per mm, ex cl BTW
Voor fouten in advertenties per telefoon opgegeven, kunnen wij geen enkele verantwoordelijkheid dragen
FEUILLETON
De hond had de auto al op zijn eigen
wijze gehoord. Want hij stond vol ver
wachting achter het huis te kijken. Pas toen
hij zijn baas zag uitstappen, ondersteund
door de vrouw, begon hij te kwispelen en
kwam meteen naar het tweetal toe. Op
springend en zijn voorpoten tegen de man
aan, zodat hij bijna wankelde. Maar Els
hield hem goed vast. „Prachtig, Beer, zoals
jij de baas begroet, maar nu kalm aan.
Eerst naar binnen, dan gaan we fijn samen
koffie drinken."
Voor ze met de auto naar Almelo vertrok
om de man op te halen, had ze zijn leun
stoel versierd met dennegroen en bloemen.
En op een groot stuk karton was geschil
derd: „Welkom thuis." Aan het oor van
zijn kopje had ze een rood lintje gestoken
met een bloempje eraan. De koffie was al
warm, want voor ze vertrok had ze de kan
op het fornuis gezet.
De vrouw zag zijn verbaasde blikken
rondgaan, nadat ze hem in de leunstoel
had gezet. Genietend van haar succes, liep
ze naar het fornuis en kwam met de koffie
kan terug naar de tafel. „En? Meneer Le
fering? U ziet, dat we blij zijn u vrijwel
gezond en wel weer thuis te hebben. Het
welkom is uiteraard ook van de hond, niet
waar Beer?" Ze keek naar het dier, dat
op zijn achterpoten vlak bij zijn baas zat,
hem met een verheerlijkte blik aankijkend.
Maar Dirk Lefering had enkel oog voor
her „welkom thuis", dat Els op het karton
had geschilderd, en voor de bloemen en
het groen aan zijn stoel. Toen ze bij hem
de koffie had ingeschonken en de kan op
tafel zette, greep hij een van haar handen
en kuste die. „Dank je, Els. Wat fijn, weer
thuis te. zijn, maar wat geweldig om op
een dergelijke manier thuis te komen." Hij
wees naar zijn stoel en het karton.
De vrouw stond naast hem en streek de
man zacht over 't hoofd. „En hoe denk je,
dat wij het'vinden? Beer en ik? Al die
lange weken waren wij alleen. Je had de
hond die eerste dagen moeten zienhij
begreep er niets van. 's Nachts liep hij
drie, vier keer naar beneden, naar jouw
slaapkamer en keek. Maar hij zag natuur
lijk niets. Dan kwam hij weer boven, maar
zodra ik 's morgens de trap afliep, volgde
hij me en was meteen naar buiten, als ik
de deur opende. Rondkijkend, naar de schuur
lopend en naar de bosrand turend. Telkens
naar jou zoekend. En 's avonds, als alles
stil was en ik voor het naar bed gaan het
licht uitdeed en de buitendeur sloot, keek
hij nog eens en probeerde dan te janken.
Dan kwam er een vaag, onbestemd geluid
uit zijn keel. Nou, als iemand je gemist
heeft, is het wel de hond geweest, Dirk."
Hij keek haar dankbaar aan en dronk
zijn koffie. Ze had een cake gebakken en
een plak ervan op een schoteltje bij hem
neergezet. „Ik aarzel. Els, om het op te
eten," zei hij. „Weet je, hoeveel pond ik
ben aangekomen, die weken in het zieken-
Bent a seed* geabonneerd op
•ea twee-maandelijks tijd
schrift met actualiteiten,
cultuur, evenementen, his
torie en recreatie.
Het geheel in 4 - kleuren
omslag en alle artikelen
voorzien van nog nimmer
gepubliceerde foto's.
Slechts IS,per jaar.
Vraag een gratis proefnummer aan
POSTBUS 1 -
WISSENKERKE
huis? Zeven. Drie en een half kilo. Ik moet
nodig weer aan het werk. Laat ik daarom
de eerste tijd maar zoveel mogelijk de
zoetigheden mijden."
Ze liep bij hem vandaan en ging aan
de andere kant van de tafel zitten. „Maak
voor vandaag maar een uitzondering. Dat
éne onsje er eventueel nog bij zet heus
geen zoden aan de dijk."
„O ja, zeghoe is het eigenlijk met
die tractor en aanhangwagen gegaan? Daar
heb je me nooit wat over gezegd; heb je
die nog weg gekregen?"
Ze knikte. „Netjes afgeladen en in de
schuur gereden. Ja, precies zoals jij het
altijd had staan. Je moet het morgen of
zo maar eens controleren, hoe alles er voor
staat. Ik denk, dat het wel zal meevallen.
Alleende aardappelen in het eerste
vak moeten nodig gerooid worden."
„Dat gebeurt machinaal in loondienst.
Help onthouden, dat we morgen even met
de auto naar hem toe rijden om een datum
af te spreken. Hij zal anders wel aardig
vol zitten in deze tijd van het jaar."
Els begreep het niet en zei dit. De man
legde het rustig uit. „Die Van Dalfsen heelt
een grote dorsmachine en een aardappel-
rooimachine. Het is zijn beroep overal heen
te gaan en zo zijn machines productief te
maken, snap je? Zo'n aardappelrooimachine
kost een kapitaal; dat kan geen enkele
bouwboer zich veroorloven en zeker niet
in deze tijd. Zo goed hebben ze het niet
meer."
Els had op haar lippen om te vragen:
En jij? Kun jij er wel van komen met één
bunder land aardappelen? Maar ze zweeg
er over. Daar heb ik uiteindelijk niets mee
te maken.
's Avonds legde Els de rekeningen en
nota's voor, van wat ze in deze weken had
gekocht en betaald. Ze zei: „Ik had genoeg
aan mijn beide kascheques en daarvan heb
ik nog geld over."
Hij antwoordde: „Je krijgt alles terug,
dat spreekt vanzelf.",
„Dat is niet nodig," protesteerde ze.
„Jawel," hield hij koppig aan. „Wat
had ik zonder jou moeten beginnen? Had
ik wel kunnen inpakken met m'n hele bu
siness."
„Kom, kom, zo erg is het niet. Je zou
enkel de koe hebben moeten verkopen. En
dat schoffelennu ja, er zou dan wat
meer onkruid tussen de aardappelen gezeten
hebben. En wat dan nog? Nu moet je ook
niet overdrijven."
„Ik sta behoorlijk bij ...jou in de schuld;
hoe kom ik er af?" .-
Ze keek hem verstoord aan. „Door er
vanaf dit ogenblik je mond over te houden.
Ik vind 't niet leuk. Ik heb enkel mijn
plicht gedaan."
„Niemand al die tijd langs geweest?"
„Behalve de inseminator niet terwijl ik
thuis was. Mogelijk tijdens mijn afwezig
heid, bijvoorbeeld 's middags, als ik bij
jou op bezoek was. Maar voor Beer heeft
iedereen respect."
„Had je ook geen moeilijkheden in Lan-
geveen met inkopen?"
De vrouw begon te lachen. „Het meeste
kocht ik in Almelo, nadat ik bij jou op
De prestaties van de moderne medische
wetenschap doen ons zonder meer verbaasd
staan. Wanneer we de stand van de huidige
medische wetenschap vergelijken met die
van rond zo'n tweehonderd jaar geleden,
dan zien we, dat er een vooruitgang is
bezoek was geweest. In de stad is alles
wel wat goedkoper. Ik heb in deze weken
het geld vast niet over de balk gegooid."
„Daar twijfel ik geen moment aan," ant
woordde hij.
's Avonds begeleidde ze hem naar de
slaapkamer. „Ik moet je zeker helpen uit
kleden, he?" vroeg ze op ondeugende toon.
Hij haakte er onmiddellijk op in. „Alsje
blieft, Els. Ik ben blij, dat je er zelf over
begint. Ik voel me nog zo hulpeloos en
slap
Ze gaf hem een duw, zodat hij op het
bed tuimelde. „Zal best, ja", antwoordde
ze en voelde zich rood worden. Maar er is
hier toch niet voldoende licht, dat hij het
zien kan, wist ze. „Slaap lekker; je bent
weer thuis."
„Ja. Misschien heb ik het nooit zo ge
waardeerd, het begrip „thuis", echt een
thuis te hebben. Maar nu des te meer."
Met de handen op zijn schouders boog
ze zich naar hem toe en kuste hem op
zijn wang. „Goede nacht. Dirk," zei ze zacht.
Hij kuste haar terug. „Welterusten Els
en dank je voor alles."
Boven voelde ze zich onrustig en in bed
kon ze niet dadelijk de slaap vatten. Na
alle emoties van deze dag komt de reaktie,
wist ze. Maar hij is gelukkig weer thuis.
Het is nu misschien nog een kwestie van
een paar weken, dan kan hij voorzichtig
weer aan de gang gaan. Desnoods eerst
voor halve dagen. Niets forceren, heeft de
dokter gezegd. Daar zal ik hem aan moeten
herinneren. Maar hij is sterk. Goddank is
alles goed afgelopen.
Met zijn beeld voor ogen sliep ze ten
slotte in, nadat de hond als van ouds aan
haar voeteneind een slaapplaats had ge
zocht.
's Morgens vroeg bracht ze hem koffie en
een beschuit op bed. En een gekookt ei.
„Je moet nu weer op krachten komen,"
zei ze. „Hoe heb je geslapen?"
„Heerlijk," antwoordde hij, zich onge
geneerd uittrekkend. „Enkel de wetenschap:
ik ben weer thuis, doet je helemaal ont
spannen."
Ze ging op de rand van het bed zitten
en stalde zijn ontbijt uit. „De koffie is
warm. Eet smakelijk."
„Dank je. Els. Waarom eet je niet mee?"
Ze glimlachte. Weet je, hoe laat 't is?
Ik heb al ontbeten en ga me nu aankleden,
want ik moet nodig melken."
„Begint zeker te zakken, he?"
„Liter of tien, denk ik. Weet je, wat jij
eens moet doen, als je weer de oude bent?"
„Nou?"
„Toom kippen nemen. Heb je zelf eieren.:
Weet je, wat vandaag de dag een ei in de
winkel kost?"
„Cent of twintig?"
„De kleintjes. Ze durven in de winkels
hier rustig drie en twintig te vragen. Moet
je wat? Midden in het kippeland?"
„Nou, zo ergmaar er zit wel wat
in. Zodra ik 't kan, timmer ik een hok."
„Kunnen ze hier dan niet loslopen?"
„Jawel, maar ze moeten een nacht- en
leghok hebben. Er lopen 's winters wel
eens vossen hier in de buurt."
Na het melken ruimde ze de ontbijtboel
op en waste af, waarna ze koffie zette. De
man zat in zijn stoel en rookte een pijp.
Hij zei: „Ik wil vanmiddag naar het land
kijken. En naar Van Dalfsen rijden om een
datum voor het rooien af te spreken."
„Goed, na je middagdutje."
„Middagdutje?" Hij keek haar veront
waardigd aan. „Zeg, we zijn hier niet in
het ziekenhuis!" protesteerde hij.
„Ik ben belast met de nazorg over u,
meneer Lefering en daarom zeg ik: u gaat
na de lunch een uurtje rusten. Anders is
de overgang van het ziekenhuis naar hier
te gróót."
(Nadruk verboden).
geboekt, die duizelingwekkend mag worden
genoemd. We behoeven hierbij maar te den
ken aan zoveel ziekten, die vroeger zonder
meer de dood van de patiënt tot gevolg
hadden en die nu vrijwel geen risico meer
in zich bergen. Ziekten waartegen we ons
kunnen wapenen door een grote hygiëne te
betrachten en ziekten waartegen we kunnen
worden ingeënt.
De chirurgische techniek en de weten
schap over de levensfunkties is dermate
gevorderd, dat men zelfs zover is gekomen
dat men organen van de ene mens op de
andere kan overplanten. Het staat vrijwel
vast, dat deze transplantatietechniek in de
toekomst dermate zal worden geperfectio
neerd, dat de kans van slagen aanzienlijk
groter zal worden.
Het zou hier te ver voeren, om al die
vorderingen op te sommen en er past
eigenlijk maar een grote dankbaarheid, dat
wij het voorrecht genieten om in deze tijd
te mogen leven en getuige te mogen zijn
van al deze „wonderen".
Wanneer we ons realiseren, dat zo'n
tweehonderd jaar geleden de helft van alle
geboren kinderen de leeftijd van twintig
jaar niet haalden, dan zegt dat toch wel
iets. Hoevelen van ons zouden de volwassen
leeftijd niet hebben gehaald, als wij twee
honderd jaar geleden waren geboren? Alle
te vroeg geborenen, die nu dikwijls een
redelijke levenskans hebben, stierven toen
al als baby. Hoevelen werden er niet het
slachtoffer van de vele kinderziekten? Hoe
velen kregen er toen geen blindedarmont
steking en stierven daaraan, terwijl zoiets
nu een kwestie is van een weekje zieken
huis en verder leven zonder enig nadelig
gevolg. Zo zouden we kunnen doorgaan.
Een zeer groot aantal van ons zou de
volwassen leeftijd niet hebben gehaald.
Het is werkelijk prachtig dat men tegen
woordig de mens zulke schitterende levens
kansen kan bieden en uit de statistieken
blijkt, welke gunstige invloed de moderne
geneeskunde hierop heeft. Waar men vroe-
Kruiswoordpuzzel no. 464
Horizontaal: 1. reeds - 2. voetbalvereniging
5. toiletartikel - 8. heilige (afk.) - 10. titel
(afk.) - 11. pl. in Noorwegen - 14. het Ro
meinse rijk (lat. afk.) - 16. tijdperk - 18.
drukte - 19. melkklier - 21. dierenverblijf
23. hoefdier - 24. telg - 25. voorzetsel - 26.
meisjesnaam - 27. rekenkundige opgaaf - 28.
aanzien - 30. raad - 32. stuk hout - 34.
vogel - 36. palm - 40. vogel - 42. pl. in
Friesland - 43. muziekteken - 45. vertaler
48. familielid - 50. etenbereider - 52. afge
legen - 53. Europeaan - 55. insekt - 56.
voetbalvereniging - 57. boom - 59. meisjes
naam - 61. deel van het hoofd - 63. men
selijk geluid - 65. ind. winkel - 66. opera
68. pl. in O.-Europa - 70. jongensnaam
71. pl. in Frankrijk - 74. zangnoot - 75.
landbouwwerktuig - 76. Europeaan - 77.
pl. in België - 78. jongensnaam.
Horizontaal: 1. Ot - 3. stal - 7. toom
10. al - 12. rem - 14. Joost - 16. Norma
18. gala - 20. gr - 21. Ur - 22. ei - 23. ae
24. Elbe - 26. kwaad - 29. kloeke - 31. li
32. arena - 34. du - 35. stupide - 37. ia
38. rm - 40. wat - 42. neen - 44. ar - 46.
las - 47. dra - 49. st - 50. mare - 53. lui
55. ss - 57. or - 58. Montana - 61. ma
63. stomp - 65. os - 66. nimmer - 69.
razen - 71. idee - 72. ne - 73. pa - 74. ik
75. je - 76. druk - 78. tante - 80. malle
82. tee - 84. Ed - 85. enig - 86. Eire - 87. la.
ger blij mocht zijn de veertig jaar te halen,
hebben nu velen een prachtige kans om ver
in de zeventig te worden.
Maar deze vooruitgang van de medische
wetenschap heeft ook zijn keerzijde.
Als gevolg van de mogelijkheid om zwak
leven in stand te houden, worden velen, die
anders door een vorm van natuurlijke se
lectie voor de voortplanting zouden zijn
uitgeschakeld, nu volwassen, trouwen en
krijgen kinderen. Dikwijls zijn het juist
deze zwakke schakels, waar de meeste kin
deren worden geboren. Het gevolg hiervan
is, dat hierdoor op den duur een algehele
verzwakking van de soort mens ontstaat,
die trouwens reeds hier en daar aan de
dag treedt. We zien dit bijvoorbeeld in de
sterke stijging van het aantal diabetici (sui
kerzieken). Vroeger zouden deze mensen
dikwijls de volwassen leeftijd niet gehaald
hebben, nu gebeurt dat wel en dat is na
tuurlijk verheugend, maar dat neemt niet
weg, da,t zij hun ziekte op hun kinderen
kunnen overdragen en zo ligt dat bij veel
erfelijke kwalen.
Interessant is echter, dat er daarentegen-
over ook een compensatie staat. Er zijn
diverse erfelijke ziekten, die voornamelijk
optreden, wanneer de vader of de moeder
van het kind, bij de geboorte boven de
35 of 40 jaar is. In deze ziekten zien we
de laatste jaren een daling, die het ge
volg is van het feit, dat de echtparen nu
meer dan vroeger aan gezinsplanning doen
en het krijgen van kinderen op oudere leef
tijd liever voorkomen. Een ander voordeel
hiervan is, dat de meeste kinderen nu ge
boren worden met jonge ouders, waardoor
aangenomen mag worden, dat deze kinderen
betere levenskansen hebben. In elk geval
heeft de mens met de vooruitgang winst
geboekt, dat staat wel vast.
Verticaal: 1. strijdperk - 2. Eng. voorzetsel
3. deel van een etmaal - 4. alom - 5. knobbel
6. leeftijd - 7. pers. vnw. - 9. deel van een
trap - 10. kindergroet - 11. sluis - 12.
groet - 13. verenwisseling - 15. titel (afk.)
17. interest - 20. meisjesnaam - 22. raad
24. mil. opl. school (afk.) - 25. nagerecht
29. wiel - 31. insnijding - 33. lust - 35.
deel van het jaar - 37. staaf - 38. bar
39. ik - 41. meisjesnaam - 43. lobbes - 44.
pl. in Utrecht - 46. opdracht - 47. deel
van het hoofd - 49. meisjesnaam - 50.
nakomelingschap - 51. volksvermaak - 52.
roofdier - 54. elektrode a. d. positieve pool
58. larve - 60. jongensnaam - 62. vr. munt
64. gesloten - 65. zoals de akten getuigen
(lat. afk.) - 66. nummers (afk.) - 67. berg
69. zangnoot - 72. als eerder (afk.) - 73.
fr. lidwoord.
Verticaal: 1. or - 2. tegel - 4. tjalk - 5. ao
6. loge - 7. tt - 8. onraad - 9. mo - 10.
ami - 11. la - 13. ma - 15. sr - 17. rede
19. leeuw - 21. uw - 23. aker - 25. bestaan
26. kip - 27. aren - 28. laan - 30. od
31. lus - 33. niets - 36. Ierland - 39. maart
41. al - 43. es - 45. rr - 48. au - 50. most
51. Emma - 52. aas - 54. immer - 56. sire
59. opzien - 60. ton - 62. am - 64. Oran
67. ieder - 68. enkel - 70. ek - 71. iele
73. pad - 75. ja - 77. ut - 78. te - 79. te
80. mg - 81. li - 83. ea.
door Gerrit Franssen
ONTWIKKELING MEDISCHE WETENSCHAP BRENGT NIET ALLEEN VOORDELEN
OplossJng krulêwooidpuzzel na 459
6AWZEP00RT87RAAT tl TIL 1 6535 GOES
